بزرگنمایی:

به گزارش تبسم مهر، غلامحسین ابراهیمی دینانی، عضو انجمن حکمت و فلسفه ایران و چهره ماندگار فلسفه در برنامه معرفت که از شبکه چهار سیما پخش می‌شود، در تفسیر اشعاری از وحشی‌بافقی اظهار داشت: وحشی‌بافقی از شاعران دوران صفوی است و از حکمت صدرایی خارج نیست. وحشی‌بافقی در این شعر به عاشق بودن زلیخا به یوسف اشاره کرده است. زلیخا پیر و کور می‌شود، اما حرارت عشق به یوسف در درون او خاموش نمی‌شود.

عضو انجمن حکمت و فلسفه ایران ادامه داد: در اینجا وحشی‌بافقی می‌خواهد استفاده دیگری داشته باشد. می‌خواهد بگوید این عشق شهوانی و نفسانی نیست. این چه عشقی بوده که زلیخا پیر شده، اما عشق یوسف را در دلش داشته است؟ این عشق نفسانی و شهوانی نبوده، بلکه حکایت از زیبایی باطنی است.

ابراهیمی دینانی افزود: سؤال اینجاست که زیبایی باطنی چیست؟ زیبایی ظاهری را همه می‌شناسند، اما زیبایی معنوی و باطنی هم داریم. زیبایی معنوی در عقل است. رابطه وسیعی بین عشق و عقل برقرار است. این مَرد بزرگ عقل و عشق را با هم جمع کرده است. او می‌گوید زیبایی معنوی در عقل است؛ عقل توأم با عشق. اگر عقل با عشق همراه شد، بسیار زیباست.

وی تصریح کرد: ما روشنایی را به عقل تشبیه می‌کنیم و گرمابخشی را به عشق که در وجود هر انسانی که آگاه باشد، وجود دارد. نور خورشید هم روشنایی و هم گرما می‌دهد و این خاصیت عشق است. عشق بدون عقل، معنی و محتوا ندارد. عقل هم بدون عشق، جنبش، حرکت و تعالی ندارد. جمع عقل و عشق، روشنایی و گرمایش است.

چهره ماندگار فلسفه اظهار داشت: انسان هر چه بیشتر بداند، برای فهمیدن بیشتر تلاش می‌کند و هر چه نداند، برای فهمیدن بیشتر تلاش نمی‌کند. دانستن روشنایی است و تلاش برای بیشتر دانستن، عشق است. نمی‌توان آگاهی را از عشق جدا کرد. انسان هم می‌داند و هم برای بیشتر دانستن تلاش می‌کند.

ابراهیمی دینانی بیان کرد: تمام موجوداتی که در این جهان زندگی می‌کنند، برای جهان خطرناک نیستند. حیوانات برای جهان خطرناک نیستند، اما انسان در عین اینکه برای جهان کارهای زیادی انجام می‌دهد، برای جهان خطرناک است. تنها موجودی که هم از جهان استفاده می‌کند و هم برای جهان خطرناک است، انسان است.

وی با اشاره به یکی از اشعار حافظ افزود: حافظ، حُسن یوسف را روزافزون می‌داند. حُسن هر کجا که باشد، روزافزون است. این حُسن روزافزون، باطنی است. حُسن باطنی روزافزون است. باطن مراتب دارد و ظاهر، ظاهر است اما باطن بی‌نهایت مراتب دارد. اگر کسی به حُسن باطنی توجه کرد، به حکم اینکه باطن مراتب دارد، زیبایی باطن، روزافزون است.

عضو انجمن حکمت و فلسفه ایران گفت: عشقی که با خِرَد پیوند داشته، کشش دارد و شیرین است. عشقی که با خِرَد و عقل پیوند ندارد، زیبایی و شیرینی ندارد و یک امر نفسانی زودگذر است.

ابراهیمی دینانی ادامه داد: پرنده با دو بال پرواز می‌کند و با یک بال نمی‌تواند پرواز کند. انسان هم با دو بال عشق و عقل می‌تواند پرواز کند. با پیوند مبارک عقل و عشق، پا به جایی که کمتر کسی می‌تواند ببیند، می‌گذارد. با دو بال عشق و عقل، انسان به آنچه که مافوق وهم است، می‌رسد.

وی در پایان خاطرنشان کرد: در انسان که خصائل زیادی دارد، در میان خصلت‌های فراوان انسان، عشق و عقل از همه خصلت‌های انسان بالاتر است. موجودات دیگر این جهان عاقل نیستند و فقط انسان درک عقلانی دارد. عشق هم انسان دارد. موجودات دیگر عاشق نمی‌شوند.