بزرگنمایی:

به گزارش تبسم مهرهمزمان با شانزدهمین سالگرد درگذشت سید عباس معارف، پژوهشگر حوزه فلسفه و عرفان، اولین روز کنگره بررسی و شناخت آثار و افکار سید عباس معارف با حضور اندیشمندان برجسته چهارشنبه 28 آذرماه در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد.

بهروز فرنو، عضو هیات مدیره بنیاد فردید در این مراسم گفت: ضمن تألیف مطلبی برای یادبود استاد معارف، یاد نکته ای افتادم که گرچه اصل بحث از مرحوم فردید بود، اما تفصیلی که معارف به مطلب داد نشانه ای بود از اهتمام خاص او در تعمق نسبت به راهی که تأملات حکمی فردید می گشود. آن بحث راجع به نسبت حکمی عمل و نظر در روزگار کنونی بود.

وی افزود: چون خود مقاله ای که مطلب را در آن آورده ام، اجمالی و کوتاه است خوانندگان را به متن اصلی مقاله ارجاع می‌دهم و در این جا خلاصه ای برای تمهید درآمد به موضوع اشاره به این نکته دارم که لزوم توجه به طرح بحث مطابق شیوه حکمی مرحوم فردید نه از روی علاقه و یا سلیقه نظری کسانی چون معارف بود،‌ بلکه مسأله به لزوم و اقتضای تفکر حکمی خودآگاه نسبت به سیر و وضع افکار در عالم کنونی باز می گردد. نکته ای که شاید توضیح آن برای عموم چندان ساده نیست و خود مرحوم فردید از وقتی پرسش راجع به عالم جدید و غرب امروز برایش مطرح شد همواره در پی توضیح همین مطلب بود.

من گنگ خواب دیده و عالم تمام کر/ من ناتوان ز گفتن و خلق از شنیدنش

بهروز فرنو سپس گفت: مسأله این است که اساساً بدون تذکر به ماهیت نظر،‌ عمل یا فرهنگ و تمدن در عالم کنونی چگونه می تواند طرح مسأله کرد یا در مغازه تاریک پندار قدم برداشت؟ توجه داشته باشید که در تمثیل فیل در اتاق تاریک مولوی یا مغازه پندار افلاطون آن گاه که کنه امور پنهان است و از آن غفلت می شود، فکر به ماهیت امور نمی رسد و دیدار حقیقت ممتنع خواهد بود. در این عالم، ‌نظر، گرفتار ظاهر بینی و اختلافات سطحی است و عمل،‌ به معنای گز نکرده پاره کردن خواهد بود. عمل و نظری که در بحران عالم کنونی وامانده است.

این استاد فلسفه همچنین اظهار کرد: لاجرم برای کسانی که پرسش حکمی از احوال آدمی در عالم کنونی برای رسیدن به نظر یا عملی ‌حقیقی مطرح است،‌ راه دیگری جز آن چه مرحوم فردید متذکر بود و مرحوم معارف در فروغ آن تأمل می کرد، متصور نیست. با این تفاوت که مرحوم فردید به جهات نظری کلی توجه داشت و مرحوم معارف در فروع آن مباحث در هنر،‌ اقتصاد یا سیاست تأمل می کرد.