بزرگنمایی:
جلد کتاب، قلّابی از جنس هنر برای شکار کتابخوان‌هاست که قبل از هر چیز با طرح جلد و عنوان کتاب ارتباط برقرار می‌کنند.
جلد کتاب قلابی از جنس هنر برای شکار کتابخوان هاست، زیرا فردی که وارد یک نمایشگاه یا کتابخانه می‌شود، قبل از هر چیز با طرح جلد و عنوان کتاب ارتباط برقرار میکند. از این رو، طرح جلد را میتوان یکی از معیار‌های مهم در فروش کتاب در نظر گرفت. همانطور که برخی از ناشران موفق، یکی از علت‌های مهم کتاب‌های پرفروش خود را توجه به طرح جلد می‌دانند.
کاوه عیلنقی مدیر انتشارات آبان درباره اهمیت جلد کتاب به خبرنگار ما گفت: در چند سال اخیر توجه ناشران به جلد کتاب تا حدودی زیاد شده و در حال حاضر گرافیک کتاب‌های ما در حد قابل قبول است. البته در این میان برخی از ناشران همچنان به این مقوله توجهی ندارند که این عدم توجه به ضرر خود ناشر خواهد بود.
وی افزود: ما سعی کردیم در طرح جلد خلاق باشیم. از این رو تکنیک و متریال‌های مختلف را برای جلد کتاب هایمان به کار گرفتیم. به طور مثال یک کتاب با موضوع موشن گرافیک داشتیم که آن را روی کاغذ‌های لنزدار با 15 فریم چاپ کردیم، روی جلد این کتاب هم تصاویر متحرک بودند، این طراحی تاثیر شگرفی روی فروش آن گذاشت به طوریکه خیلی سریع چاپ اول تمام شد و کتاب به چاپ دوم رسید. همچنین یک کتاب با عنوان «فرهنگ گرمابه» چاپ کردیم که طراحی آن را استاد مسعود نجابتی برعهده داشتند، به پیشنهاد ایشان جلد این کتاب با لنگ صحافی شد و مورد توجه ناشران، فروشندگان و خریداران کتاب قرار گرفت.
مدیر انتشارات قدیانی هم درباره کیفیت ضعیف جلد‌های تعدادی از کتاب‌ها گفت: تعدادی از ناشران یا به دلیل مسائل مالی و یا اینکه میخواهند کتابشان سریعا چاپ و وارد بازار شود، کار طراحی جلد کتاب را به جای گرافیست‌های حرفه ای، به دانشجویانی که تازه کار هستند می‌سپارند. آن‌ها هم بدون اینکه محتوای کتاب را بخوانند، یک طرح که خیلی هم قابل استفاده نیست ارائه میدهند، در نتیجه کتاب‌هایی تولید می‌شود که طرح و دیزاین درست ندارند و مخاطب هم با دیدن جلد به جای تشویق به خرید از آن دور میشوند.
وی ادامه داد: ناشرانی که حتی یک نیم نگاه کوچک به نمایشگاه‌های کتاب خارجی دارند، اگر اصول و استاندارد‌های چاپ یک کتاب که مهمتر از همه آن‌ها طرح جلد است، رعایت نکنند در کشور‌های خارجی هم کار خود و هم فرهنگ و هنر ایران زمین را زیر سوال خواهند برد؛ بنابراین توصیه من به ناشران این است که مدیر هنری را جدی بگیرند. ناشران قدیمی که خودشان به این موضوع واقف هستند، اما ناشران جوانی که دنبال جایگاه‌های بالا هستند هم بدانند که حضور یک مدیر هنری برای انتشارات الزامی است.
در ایران مشکل طراح نداریم
مازیار زند طراح گرافیک نام آشنا که علاوه بر طراحی‌های پوستر، طرح جلد چند کتاب را هم انجام داده است، درباره اصول طراحی یک جلد گفت: در همه جای دنیا فردی به نام بوک دیزاینر کار گرافیک کتاب از جمله طراحی پشت و روی جلد، عطف، لبه و آستربدرقه را برعهده دارد. البته مهمتر از جلد کتاب، عطف کتاب است، زیرا کتاب از روی عطف آن شناخته و انتخاب می‌شود؛ بنابراین طراح باید بتواند در یک فضای مستطیلی باریک، کل پیام و محتوای کتاب را منتقل کند.
وی افزود: جلد کتاب را میتوان به پوستر یا تیتراژ یک فیلم تشبیه کرد. یعنی همانطور که با دیدن یک تیتراژ متوجه موضوع و ژانر آن می‌شوید، با دیدن جلد و عنوان کتاب هم باید متوجه موضوع آن شوید. بوک دیزاینر معمولا اندازه کتاب و گرافیک آن را مشخص میکند، اما در ایران به دلیل اینکه میزان مطالعه پایین است، در نتیجه ناشر پول ندارد، در نتیجه نمیتواند کار خود را به طراح بسپارد و در نهایت کتاب‌هایی تولید میشوند که گرافیک و جلد درست ندارند.
زند تاکید کرد: ما در ایران مشکل طراح نداریم، خوشبختانه گرافیک ایران در جایگاع بسیار خوبی است به طوریکه اگر یک نمایشگاه پوستر در دنیا برگزار شود و گرافیست‌های ایرانی حضور نداشته باشند، اهمیت و اعتبار ندارد؛ بنابراین اول باید ناشران نسبت به طرح جلد کتاب حساس باشند و کار خود را به طراح‌های حرفه‌ای بدهند. طراح هم باید به نسبت پولی که طبق تعرفه‌های انجمن صنفی گرافیک دریافت میکند، نسبت به طرح جلد حساس باشد و روی آن وقت بگذارد.