آخرین مطالب

دلار4200تومانی؛سایه‌اش مستدام!/رانتی که دولت ازتوزیعش کوتاه نیامد اقتصادی

دلار4200تومانی؛سایه‌اش مستدام!/رانتی که دولت ازتوزیعش کوتاه نیامد

  بزرگنمایی:
در حالی که پرونده‌های متعدد فساد ناشی از دلار ۴۲۰۰ تومانی در مراجع قضائی مفتوح و در حال رسیدگی است، دولت در لایحه بودجه سال ۹۹ تداوم توزیع این رانت گسترده را پیش‌بینی کرده است.

به گزارش خبرنگارتبسم مهر، در حالی که پرونده‌های متعدد فساد ناشی از دلار 4200 تومانی در مراجع قضائی مفتوح و در حال رسیدگی است و به اذعان کارشناسان و دست اندرکاران امر، یارانه ارز دولتی طی یکسال و نیم گذشته به سفره مردم نرسیده است، دولت در لایحه بودجه سال 99 تداوم توزیع این رانت گسترده را پیش‌بینی کرده است و قصد ندارد سیاست های غلط و مخرب خود را اصلاح کند.

این در حالی است که دولت در سال جاری مکلف بود ساختار بودجه کل کشور را متناسب با شرایط خاص تحریمی کشور در جهت بهینه سازی منابع و کاهش هزینه ها و هدفمند کردن حمایت ها از مردم اصلاح کند اما رسیدن به فصل تدوین لایحه بودجه سال 99 کل کشور موید آن است که دولت 8 ماه گذشته از سال جاری را عملا فرصت سوزی کرده و هیچ تدبیری برای انجام اقدامات ساختاری در بودجه در نظر نگرفته است؛ چرا که انتظار کارشناسان این بود حذف دلار 4200 تومان بعنوان یکی از مهمترین اقدامات اصلاحی در لایحه بودجه سال آینده کل کشور صورت پذیرد.

حدود دو سالی از تصمیم دولت برای اختصاص دلار 4200 تومانی به واردکنندگان می‌گذرد. فروردین سال 97 بود که به دلیل تلاطم‌های ارزی، باز هم در یک تصمیم شبانه، یکی از اعضای کابینه حسن روحانی در رسانه ملی حاضر شد و از تعیین نرخی برای دلار خبر داد که اگرچه در ظاهر نشان می‌داد دولت توانایی تأمین ارز مورد نیاز کشور را در تلاطمات ارزی آغاز سال 97 که نشانه‌های آن از ماه‌های پایانی سال 96 پدیدار شده بود را دارد؛ اما در عمل چوب حراجی بر منابعی از دولت زد که آن هم در شرایط جنگ اقتصادی، هیچ‌گونه توجیهی برای آن نمی‌توان پیدا کرد.

آنگونه که مقایسه نرخ 4200 تومانی دلار با قیمت بازار آزاد در زمان مداخله سنتی دولت‌ها در بازار ارز و به خصوص کارنامه اختصاص دلار 4200 تومانی در سال 98 به عنوان یکی از ارزان‌ترین ارزهای توزیع شده در طول سال‌های پس از انقلاب  نشان می‌دهد، همان روزهایی که دولت تصمیم گرفت نرخ دلار را 4200 تومان اعلام کند، فاصله قیمتی در بازار آزاد به اندازه‌ای بالا بود که آماتورترین اقتصاددان‌ها هم به خوبی می‌دانستند که توزیع دلار با این قیمت، ثمره‌ای جز توزیع رانت نخواهد داشت.

تداوم چانه‌زنی برخی اعضای کابینه برای توزیع دلارهای رانتی

درواقع فرصت‌هایی که اعلام نرخ 4200 تومانی برای دلار در اختیار سوداگران و سوءاستفاده‌کنندگان از بازار قرار داد، فرصتی بی‌سابقه را برای شکل‌گیری آربیتراژ در بازار ارز فراهم آورد که در نهایت تنها جیب عده‌ای خاص و افرادی را پر کرد تا بتوانند علاوه بر دسترسی به امضاهای طلایی، با اشراف بر جزئیات این سیاست اشتباه و تکراری دولت، مسیر را به سمت بالا بردن سود خود از این محل هموار کنند. این در حالی بود که این سیاست بارها و بارها از سوی فعالان اقتصادی، اقتصاددان‌ها، نخبگان و دلسوزان نظام مورد انتقاد واقع شد و اگرچه هر روز اجرای آن، ضرر و زیان بی‌سابقه‌ای را به کشور تزریق کرد، اما دولت همچنان با گذشت بیش از 18 ماه بر اجرای آن اصرار دارد.

آن‌گونه که در مصوبات هیات دولت در پیش‌نویس لایحه بودجه سال 99 کل کشور آمده است، دولت همچنان اجرای سیاست تخصیص دلار 4200 تومانی به واردات کالاها را در دستور کار دارد و اگرچه در برخی موارد طی ماه‌های گذشته، دامنه دریافت‌کنندگان این دلارها را محدود کرده؛ اما همچنان هستند برخی وزرایی که برای برخورداری هر چه بیشتر ذی‌نفعان خود در وزارتخانه‌ متبوعشان، با دولت چانه‌زنی می‌کنند.

البته در این میان یک نگرانی هم نسبت به حذف دلار 4200 تومانی در میان دولتمردان وجود دارد و آن اینکه چنانچه ارز 4200 تومانی از روی واردات برخی کالاها به خصوص کالاهای اساسی و دارو برداشته شود، ممکن است مردم در تهیه اقلام مورد نیاز خود، با چالش‌های بیشتری مواجه شوند؛ در حالیکه حتی اگر این استدلال دولت هم پذیرفته شده باشد، توزیع دلار رانتی با تفاوت قیمت تقریبا 8 هزار تومانی برای هر کسی جذاب است که حتی دلاری 4 هزار تومان هم خرج کند و 4 هزار تومان دیگر را بدون هیچ زحمتی، روانه جیب خود نماید؛ پس مراقبت‌ها در این حوزه، به طور قطع باید تمام و کمال رخ دهد تا بتوان شرایط را برای پیشبرد اهداف حمایت از سفره خانوار در اختصاص دلار 4200 تومانی به واردات کالاهای اساسی را فراهم کرد.

اتفاقی که تا ماههای ابتدایی سال 98 هم، حداقل رخ نداده و کالاهایی که با دلار 4200 تومانی وارد کشور شدند، نتوانستند قدرت خرید مردم را ناشی از افزایش نرخ ارز، حفظ نمایند. نتیجه آن که، علیرغم توزیع میلیاردها دلار ارز ارزان، قدرت خرید مردم هم به شدت کاهش یافته و حتی برخی خانوارها، برخی اقلام را هم از سبد مصرفی خود، حذف کرده‌اند.

دو دستگی در دولت برای ماندن یا رفتن دلار 4200 تومانی

بر این اساس حتی اگر قرار بر این باشد که دولت سیاست ارایه دلار 4200 تومانی را در قالب بودجه سال 99 کل کشور هم ادامه دهد که باز هم به هیچ عنوان توصیه‌ای نسبت به آن وجود ندارد، اما به هر حال راهکارهایی وجود دارد که ارزهایی که برای کالاهای اساسی با نرخ ارزان ارایه می‌شوند، در همان مسیری مصرف شوند که دقیقا برای آن بخش ارز طلب شده و البته کالاهای آن هم، تحت کلید دولت قرار بگیرد. پس در این زمینه راهکارهایی برای نظارت دقیق بر این حوزه هم وجود دارد.

در این میان، از همان ابتدای کار، برخی از اعضای کابینه به صراحت مخالفت خود را با تداوم توزیع دلار 4200 تومانی اعلام کرده‌اند که شاخص‌ترین آنها عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی است که در جلسه اخیر هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران به صراحت نسبت به تداوم مخالفت با توزیع این ارز ارزان، اعلام موضع کرده است. او می‌گوید که از ابتدا با تخصیص دلار 4200 تومانی موافق نبوده است اما به هر حال به دلیل برخی مصالح کشور، دولت اصرار دارد که این نرخ را همچنان ملاک واردات برخی کالاها در کشور قرار دهد.

در این میان پرونده اختصاص دلار 4200 تومانی رانتی به بسیاری از کالاهای لوکس همچنان مبهم است و تاکنون گزارش جامعی حتی از سوی نهادهای نظارتی برای این موضوع اعلام عمومی نشده است؛ به این معنا که سرانجام پرونده رسیدگی به تخلفات آن دسته از واردکنندگانی که با سوءاستفاده از بازار، در حد و اندازه خود اقدام به دریافت دلار 4200 تومانی کرده و حتی کالاهای وارداتی را به درون کشور نیاوردند، مشخص نیست.

این تخلف را باید در کنار مواردی همچون فروش کالا با اعمال نرخ دلار بازار آزاد در مبادی عرضه اضافه کرد؛ همانطور که بسیاری از مردم خاطرات تلخ دسترسی به کالاها در سال گذشته را فراموش نکرده‌اند. به این معنا که علی‌رغم اینکه حتی دولت مدعی بود که دلار 4200 تومانی را در اختیار تمامی متقاضیان قرار داده؛ اما آن دسته از واردکنندگان کالاهای خود را به موقع توزیع نکرده یا با قیمت‌هایی سرسام‌آور روانه بازار کرده‌اند که در نهایت قدرت خرید مردم را به شدت کاهش داده است و حتی روز گذشته هم، اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور در مراسم روز ملی صادرات نیز به کاهش این قدرت خرید طی یک سال و نیم گذشته به صراحت اشاره کرد.

تمامی تخلفاتی که از سوی واردکنندگان در پروسه دریافت دلار 4200 تومانی رخ داده، در کنار برخی اشتباهات عمد و غیرعمدی که در سطوح مختلف دولتی با توزیع دلارهای ارزان به وقوع پیوست، سبب شده که اکنون در کنار هزینه کلانی که برای اختصاص ارز ارزان صورت می گیرد، اما تخلفاتی هم که در این حوزه شکل گرفته، باز هم  در نوع خود بی‌نظیر باشد.

واردکنندگان از آثار دلارهای رانتی می‌گویند

نکته حائز اهمیت آن است که اکنون که پروسه تائید ثبت سفارش و تخصیص ارز از وزارت جهاد کشاورزی به وزارت صنعت، معدن و تجارت منتقل شده و برخی واردکنندگان از یک وزارتخانه دیگر با بخش تخصیص ارز وزارت صنعت هدایت شده اند، از برخی تخلفاتی که تا پیش از این در پروسه دریافت ارز ٤٢٠٠ تومانی با حتی نیمایی، با آن روبرو شده بودند پرده برمی دارند.

یکی از واردکنندگان در گفتگو با خبرنگارتبسم مهر می گوید: برای دریافت ارز پروسه مشخصی در وزارتخانه ها وجود نداشت و بسیاری از واردکنندگان نمی توانستند به روال عادی خدمات دریافت کنند؛ بنابراین مجبور به استفاده از راهکارهایی برای دسترسی به امضای طلایی می شدند که مسیر کارشان را هموار کند.

وی با بیان اینکه بسیاری از واردکنندگان شناسنامه‌دار، به دلیل سایه سنگین دلارهای رانتی، دست از کار کشیدند، می افزاید: این موارد در شرایطی است که گاهی برخی واردکنندگان نسبت به جابجایی نوع ارز مصوب هم با استفاده از کانال های خود اقدام می کردند که این امر هم علاوه بر اینکه رانت ارزی را برایشان به دنبال داشت؛ زمینه را برای کسب سود مناسب از قِبل دسترسی به ارز مرغوب هم فراهم می کرد. 

این واردکننده ادامه داد: اکنون این مسیرها مسدود شده و اگرچه دامنه تخصیص ارز ٤٢٠٠ تومانی هم محدود شده است؛ اما به هر حال همچنان دولت اصرار دارد این ارز را تخصیص بدهد؛ در حالیکه دلاری از این ارزهای رانتی به جیب واردکنندگان شناسنامه دار نمی رود. 

این واردکننده ادامه داد: چند ماهی است که فرایند تخصیص ارز و بررسی پرونده ها در وزارت صنعت سیستمی و مکانیزه شده و این امر زمینه را برای تخلفات تا حدود زیادی ارایه کرده است. 

به هر حال باید دید که در مجلس، نمایندگان چه تصمیمی را برای دلار رانتی در بودجه سال ٩٩ کل کشور خواهند گرفت.


نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield

lastnews

دوره های پاییزه ی موسسه تبسم مهر

آغاز تولید فیلم کوتاه چوپان با مجری طرحی موسسه فرهنگی هنری تبسم مهرنیکان

مدیرعامل صندوق اعتباری هنر خطاب به صدابردار سینمای ایران: دست های مهربانت را به گرمی می فشاریم/ تجلیل از یک عمر سخت‌کوشی همسر استاد شاهوردی

ادبیات آذری را جدا از ادبیات فارسی نمی‌دانیم/ حمایت از اصحاب فرهنگ و هنر را وظیفه خود می‌دانیم

مجارستان: ضدحملات اوکراین «حمام خون» به‌راه می‌اندازد

نه بیرانوند از پرسپولیس می‌رود نه بازیکن دیگری/ شرط ماندن یحیی

بدرقه تیم فوتبال نوجوانان با حضور امیر قلعه نویی و عنایتی

اسرائیل با نقص جدی کادر پزشکی و بیمارستانی روبروست

افزایش شمار جان‌باختگان تصادف قطار در هند به 288 نفر

دشمنان تلاش می‌کنند نسل جوان را نسبت به روحانیت بدبین کنند

انتخاب موقت اعضای هیات اجرایی کارگروه هنرمندان انجمن خادمان قرآن

قیمت سکه و طلا 10 خرداد 1402/ ریزش قیمت ادامه دارد

ایران کشوری کاملاً امن و مقصدی مطمئن و جذاب برای گردشگران است

تولید نفت ایران به 2 میلیون و 750 هزار بشکه در روز رسید

ورود منابع، کاهش نرخ ارز را همراه خواهد داشت

سریال ماورایی ده‌نمکی به‌زودی کلید می‌خورد/ در تدارک «رستگاری»

وجود 700 اسیر فلسطینی بیمار در زندان‌های رژیم صهیونیستی

ارائه وام عتبات عالیات به دانشجویان تا سقف 5 میلیون تومان

زلزله 4.8 ریشتری سرخس خراسان رضوی را لرزاند

افزایش رگبار باران در 10 استان کشور

واریز 20 درصد اضافه یارانه کالابرگ سه دهک کم‌درآمد از امروز

ترافیک نیمه‌سنگین در محور چالوس

آماده مقابله با هرگونه تعرض دشمنان به آرمان‌های امام (ره) هستیم

برگزاری دوره های آموزشی بازیگری با حضور استاد ارجمند آقای امید زندگانی

ارتش رژیم صهیونیستی به خودروی زرهی «ایتان »مجهز می‌شود

عالیترین مقام کشور ترکمنستان سه شنبه به تهران می‌آید

مخبر: ایران نگاه ویژه‌ای نسبت به مناسبات خود با عمان دارد

«بازی» ایرانی برگزیده جشنواره ایتالیایی شد

افزایش نرخ تاکسی‌های اینترنتی باید به تصویب شورای شهر برسد

دستگیری ماموران قلابی در تهران

برنامه‌ریزی دستگاه‌ها برای اوقات‌ فراغت جوانان

شناسایی 82 بیمار جدید کرونایی در کشور/ 2 نفر فوت شدند

قیمت سکه و طلا 7 خرداد 1402/سکه به 30میلیون و 600 هزار تومان رسید

تذکر فرمانده نیروی زمینی ارتش به همسایگان شرقی

کوروش زارعی در تدارک یک نمایش میدانی بزرگ/ اجرا در حوزه دفاع مقدس

شرط «یک سال رهن بودن سند خودرو» حذف شد

بانک‌ها اشتیاق به مال‌سازی دارند نه اعطای وام مسکن

سازمان لیگ: سهمیه تماشاگران استقلال و پرسپولیس برابر است

استقلال دست‌بردار داوری نیست/کنایه به پرسپولیس و فشار به فدراسیون

هادی ساعی برترین تکواندوکار المپیک 2008 پکن شد

مهاجم 16 ساله پورتو: الگوی من مهدی طارمی است

هوای تهران آلوده شد/ افزایش شاخص ذرات معلق

درخواست حجت الاسلام قرائتی از رییس جمهور

مهلت ثبت‌نام هنرمندان در سامانه نهضت ملی مسکن تمدید شد

توصیه‌های وزارت حج و عمره عربستان خطاب به میهمانان خانه خدا

انهدام ده‌ها مخفیگاه داعش در 3 استان عراق

یک مرزبان ایرانی در درگیری امروز با طالبان به شهادت رسید

کشف 250 هزار دلار غیرقانونی از یک شرکت خصوصی در سعادت آباد

با دستیاری به نام تاکو؛ تیک تاک با هوش مصنوعی پاسخ جستجوی کاربران را می دهد

رئیسی در دیدار دبیرکل اوپک: اعضای اوپک با تقویت انسجام مانع اختلاف‌اندازی غربی‌ها شوند