بزرگنمایی:

به گزارش تبسم مهر امروزه کسب و کارهای خانگی به عنوان راهکاری مهم برای ایجاد اشتغال و درآمد در جهان محسوب می‌شوند. قابلیت انجام این نوع کسب و کار در منزل سبب ایجاد مزایای بسیاری برای شاغلین آنها می‌شود. از جمله می‌توان به ایجاد توازن بین مسئولیت خانوادگی زنان و اشتغال آنان، حذف هزینه‌های مربوط به خرید، رهن اجاره کارگاه و رفت و آمد اشاره کرد.

برای ایجاد و توسعه مشاغل خانگی متناسب با هر استان و منطقه ضرورت دارد که در بررسی و شناسایی فعالیت‌های مشاغل خانگی، اولویت‌بندی مزیت‌های استانی در نظر گرفته شود. در همین راستا از سال گذشته الگوی جدید توسعه مشاغل خانگی از سال گذشته پیاده سازی و در 9 استان کشور به صورت آزمایشی اجرایی شد.

الگوی جدید توسعه کسب و کارهای خانگی به طور کلی در سه فاز طراحی شد. در مرحله نخست بررسی، شناسایی، اولویت بندی مزیت‌ها متناسب با نیاز محلی، ملی و منطقه‌ای، در مرحله دوم توانمندسازی متقاضیان در قالب استعدادسنجی و اجرای دوره‌های آموزشی و در مرحله سوم نیز اتصال این مشاغل به بازار پیش بینی شد.

در فاز نخست یعنی شناسایی اولویت‌ها و مزیت‌ها در استان‌های پایلوت 261 مورد مزیت‌ نسبی شناسایی شد. همچنین 150 بنگاه، تعاونی و خوشه‌های کسب وکار برای مشارکت به کار گرفته شدند.

در فاز توانمندسازی، بعد از استعدادسنجی متقاضیان به حدود 26 هزار متقاضی مشاوره شغلی داده شد و حدود 17 هزار و 500 متقاضی نیز در دوره های آموزشی متناسب با نوع استعداد خود شرکت کردند.

عدم توانایی اتصال به بازار که یکی از محدودیت‌های بسیاری از کسب و کارهای خرد و متوسط است، در الگوی جدید مشاغل خانگی در دستور کار قرار گرفت که در این فرایند، به ترتیب شناسایی برندهای ملی و استانی، شرکت‌ها و کارآفرینان، هدایت صاحبان مشاغل خانگی به ارتقای کیفیت محصولات و بسته بندی، برندسازی و استانداردسازی، ظرفیت سازی بازارهای فیزیکی و الکترونیکی و اتصال به بازار و بنگاه‌های بالادستی در یک قالب مشخص معرفی شد.

در فاز فرایند اتصال به بازار، محصولات 10 هزار و 600 متقاضی به بازارهای مربوطه معرفی شدند؛ همچنین 32 برند در 9 استان پایلوت اجرای الگوی جدید مشاغل خانگی ایجاد شده است که در نهایت پیاده سازی الگوی جدید توسعه کسب و کارهای خانگی در 9 استان آذربایجان غربی، ایلام، چهارمحال و بختیاری، خراسان جنوبی، خراسان شمالی، کردستان، خراسان رضوی، کرمانشاه و لرستان با ایجاد برندها و شبکه‌های جدید منجر به ایجاد 5 هزار و 800 شغل خانگی شد.

در استان آذربایجان غربی یک برند در حوزه پوشاک، در استان ایلام 3 برند در بخش های عسل، انیمیش و فناوری حوزه فرش، در استان چهارمحال و بختیاری 2 برند در حوزه های نمدبافی و زعفران، در استان خراسان جنوبی 3 برند در حوزه های تولید عسل، حوله بافی، تراش سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی، در استان خراسان شمالی یک برند، در استان کردستان 4 برند در حوزه های کلاش بافی، گلیم بافی، عسل و پوشاک، در استان خراسان رضوی 7 برند در حوزه های دست بافته های داری، سفره کردی، فرت بافی، دست بافته های ابریشمی، گیوه بافی و دست دوزهای چرمی، در استان کرمانشاه 6 برند در حوزه های مرغ بومی، پوشاک، عسل، گیوه بافی و در استان لرستان 5 برند در بخش های مندیش سبز، تولید لباس محلی، فراوری سبزیجات و دست دوزهای چرمی ایجاد شده است. علاوه بر این در این استان ها 20 برند دیگر در مرحله ایجاد قرار دارند.

آخرین آمار از عملکرد مشاغل خانگی در سراسر کشور حاکی از آن است که در سال گذشته حدود 105 هزار مجوز برای فعالیت های مشاغل خانگی صادر شده است که 66 هزار نفر آنها تسهیلات دریافت کردند.

محدودیت‌ها و چالش‌های مشاغل خانگی

در عین حال که کسب و کارهای خانگی فرصت مغتنمی برای اشتغالزایی هستند اما متقاضیان باید پیش از ورود به این نوع کسب و کارها به توانایی‌ها و از همه مهمتر بازار فروش محصولات خود در جغرافیای محلی، ملی و منطقه‌ای توجه کنند. در این بین عدم توجه کافی به « بازار » و آمادگی نداشتن اغلب متقاضیان برای حضور در بازار یکی از محدویت‌های پیش رو است.

همچنین در حوزه سیاستگذاری نیز عدم حمایت‌های مناسب مالی و غیرمالی از متقاضیان مشاغل خانگی بویژه اشخاص پشتیبان، عدم شناسایی رشته‌های جدید مشاغل خانگی در حوزه های صنایع ، تولید بدون کارخانه و فناوری اطلاعات، سلیقه ای عمل کردن بانکها در پرداخت تسهیلات و وجود مغایرت های متعدد قانونی به ویژه در نظارت ، بیمه و کاهش تعرفه‌های سوخت در مشاغل خانگی و فقدان برنامه‌ریزی آموزشی مناسب برای توانمند سازی متقاضیان از جمله محدودیت‌هایی است که وجود دارد.

بر اساس این گزارش، قرار است پس از شناسایی نقاط ضعف و نتایج اجرای الگوی جدید توسعه کسب و کارهای خانگی در 9 استان مذکور، این طرح به تدریج در سایر استان‌های کشور اجرایی شود.