بزرگنمایی:

به گزارش خبر تبسم  مهر، مسعود درخشان در نشست علمی پنجمین دوره گفتمان نخبگان علوم انسانی به سیر تطور علوم انسانی در غرب اشاره و در سخنانی اظهار کرد: تاریخ غرب را از رنسانس تا شروع تمدن اروپا بارها در کتاب ها خوانده اید و از اساتید زیادی شنیده اید؛ اما آنچه در منابع غربی بیان نمی شود و در رسانه های آنها سانسور شده است، عقبه شکل گیری علوم انسانی است؛ این که چرا جنگ های صلیبی به راه افتاد.

وی تصریح کرد: در منابع غربی بیان نمی شود که جنگ های صلیبی به بهانه دستیابی به اورشلیم و سرزمین های مقدس در دوران حاکمیت سلجوقیان به راه افتاد و دویست سال به طول انجامید که در نهایت اروپا شکست خورد؛ معروف است که صلیبیون در برخی جنگ ها پیروز شدند و قتل عام عمومی راه انداختند، حتی مسلمانهایی که به کلیسا پناه برده بودند را به خاک و خون کشیدند.

عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی افزود: اروپا در جنگ با مسلمانان شکست خورد؛ اما در تمدن سازی توانست موفق عمل کند؛ اروپایی ها وقتی به کشورهای اسلامی حمله کردند؛ چیزهایی مشاهده کردند که متحیر ماندند، فرش، لوازم آرایشی، لوازم مسی و بلورین، بیمارستان و اطبائی که کارشان طبابت بود، مهندسینی که کارشنان معماری و هنرهای اسلامی بود، مدارسی که در آنها اساتید ریاضی، نجوم، فلسفه و... بودند که شاگردان فراوانی داشتند؛ در زمانی که در اروپا باسواد به ندرت پیدا می شد؛ اروپایی ها  با دنیایی روبرو شدند که هیچگاه ندیده بودند، بسیاری از آنها حتی کشورهای اسلامی را برای زندگی انتخاب کردند و مسیحیان حاضر در کشورهای اسلامی از همان دوران باقی مانده اند.

وی ادامه داد: بعد از ناکامی در جنگ های صلیبی و آشنایی با ظرفیت کشورهای اسلامی، تجارت شکل گرفت، بسیاری از کالاها از هند و کشورهای اسلامی به اروپا و به صورت مشخص ایتالیا و شهر ونیز صادر می شد، مدتی پیش، سکه هایی از دوره سامانیان در قسمتی از فنلاند کشف شد که نشاندهنده صادرات ایران در آن زمان به این کشور است.

درخشان، به رونق دریانوردی و صنعت کشتی سازی در اروپا اشاره و بیان کرد: توجه به دریانوردی، ساخت کشتی و در ادامه قطب نماهایی جهت پیدا کردن مسیر از لوازم تجارت بود؛ بعد از آن ساخت کشتی هایی آغاز شد که وابسته به باد نباشد و بتواند در هر موقعی از سال به هر جهت حرکت کند.

عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی افزود: در کنار رشد صنعت دریانوردی، اندیشه بیمه کشتی، بانک، بورس و سهام و اقتصاد مالی در اروپا شکل گرفت، در ادامه صنعت تجارت و دریانوردی در یکی از سفرهای تجاری، کشور اسپانیا به صورت تصادفی و اشتباهی به جای هند به آمریکا رسید و سنت کشف راه افتاد.

وی در بخش دیگری از سخنان خود به دوران استعمار و رقابت کشورهای اروپایی جهت کشف و غارت کشورها اشاره و تصریح کرد: اروپایی ها  در مواجهه با سرخ پوستان و بومیان آمریکا یا هر کشور دیگری، با آنها به عنوان برده برخورد داشتند و همه طلاها و ثروت آنها را غارت می کردند، بعد از این بحث دزدان دریایی شکل گرفت و مشخص شد انگلیسی ها پشت این قضیه هستند و با دزدان دریایی شراکت دارد، به همین دلیل در کشورهای اروپایی جنگ هایی نیز رخ داد.

درخشان به تبیین شعار آزادی و فلسفه ایده پردازی در اروپا پرداخت و گفت: با شروع دوران استعمار و اندیشه برتری جویی، قدرت های سلطه گر برای این که به دیگر کشورها راه پیدا کنند، به ایده پردازی و بیان شعار آزادی پرداختند، چنان که میان کشور فرانسه و انگلیس بر سر صادرات و واردات به دیگر کشورها چند جنگ رخ داد.

وی افزود: بسیاری از روشنفکران غربی مثل آدام اسمیت که صحبت از آزادی و رقابت کرده اند، در راستای توجیه امپریالیسم، توجیه استثمارگری، ثروت و روحیه سلطه گری گام برداشته اند، صحبت از آزادی در زمانی که شلاق زدن کارگران رایج بود و کارگر آزادی داشت انتخاب نکند، همان گونه که در حال حاضر برای سلطه گری قدرتمندان و حتی رفتارهای ترامپ، ایده پردازی می شود.

عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی منفعت شخصی را مبنای اقتصاد و حتی علوم سیاسی غرب خواند و تأکید کرد: آدام اسمیت در جمله معروفی می گوید، اگر ما شام داریم به دلیل این است که دیگران به دنبال نفع شخصی بودند؛ در اینجا این سؤال مطرح است که اگر ما شام نداشتیم چه جوابی دارید و قشر عظیم کارگران استثمار شده و عده زیاد بیکار که شام ندارند، بنابراین ایده پردازی در غرب عقبه فکری دارد که باید به آن توجه داشت.

وی به ظلم تاریخی قدرتهای استعمارگر نسبت به دیگر کشورها اشاره کرد و افزود: بسیاری از موزه های اروپا چند طبقه است که طبقات دیگر را به دنیا نشان نمی دهند، این مطلب در صورت جلسات پارلمان انگلیس آمده و بحث شده است که مردم هند زیاد هستند، برای جلوگیری از اعتراض آنها چگونه آنها را از بین ببرند و بحث کرده اند که با چه ابزاری آنها را بکشند که کمتر هزینه داشته باشد.

درخشان تأکید کرد: دوره بعد، انقلاب صنعتی است که دوران بحران های کارگری و ظهور مارکسیسم و اقتصادهای جدید است، دوره ای که به دلیل استثمارگرایی و ظهور طبقه سرمایه دار و کارگر ایجاد شد و بعد از ناکامی مارکس در عرصه سیاست به کمونیسم منجر شد.

عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی یادآور شد: هر چند استدلال های نظری مارکس ماند، اما او عدالت را در بسته کثیفی گذاشت که دیگران رغبتی به آن پیدا نمی کردند؛ از این جهت در بعد سیاسی به دلیل مطرح کردن دیکتاتوری طبقه کارگر شکست خورد و از بسیاری از کشورها رانده شد.

وی ساده و زیبا مطرح کردن اندیشه ها را در علوم انسانی بسیار مهم دانست و تأکید کرد: در حال حاضر صنعت بسته بندی از سودآورترین صنایع دنیا است، هر انسانی قبل از مشاهده محتوا به بسته بندی توجه دارد، امروز نیز مهمترین ابزار جنگ نرم، استفاده از اصطلاحات زیبا، جذاب و شیک است.

عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی تصریح کرد: یکی از ابزارهای مهم در جنگ نرم یعنی در جدال فکری، جهت دهی افکار است که بزرگترین جلوه آن در حال حاضر BBCاست، امروز این رسانه با ابزارهای علمی، بخش های مختلفی از جهان را جهت دهی می کند، شما تصور کنید که جهان بدون BBC چه جهانی است؛ قطعا متفاوت است.

وی به مدرنیسم و اندیشه متفکران غربی اشاره کرد و گفت: در راستای سیاست پرزنت کردن و استفاده از اصطلاحات زیبا از اتفاقاتی که در اروپا رخ داده است، از هر کدام به بهترین شکل و با بسته بندی جذابی همچون دوره رنسانس، نوزایی، عصر روشنگری، دوره عقلانیت، انقلاب علمی، آزادی و مدرنیته مطرح می شود؛ در صورتی که با توجه به ماهیت جنگ های صلیبی و عقبه فکری شکل گیری علوم انسانی در غرب، ما از این تبارشناسی و ظرفیت های خودمان غفلت کرده ایم. 

گفتنی است پنجمین دوره گفتمان نخبگان علوم انسانی با حضور بیش از 500 دانشجو از سراسر کشور به همت دانشگاه باقرالعلوم(ع) وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی سیزدهم الی بیست و هفتم مردادماه در شهر دماوند در حال برگزاری است.