بزرگنمایی:

به گزارش تبسم مهر کتاب «نشانه‌ای برای رهایی» شامل گزیده مقالاتی از والتر بنیامین به‌تازگی با ترجمه بابک احمدی توسط نشر مرکز منتشر و راهی بازار نشر شده است.

والتر بنیامین یکی از منتقدان بزرگ آلمانی قرن بیستم است که به‌علت یهودی‌بودن در سال‌های جنگ جهانی دوم ناچار به فرار شد و در مسیر مهاجرت به آمریکایی جنوبی، به‌دلیل افسردگی در اسپانیا دست به خودکشی زد. او متولد سال 1892 و درگذشته به سال 1940 است. بنیامین مارکسیست و از اعضای مکتوب فرانکفورت بود.

این‌کتاب 32 سال پیش در تابستان 66 توسط نشر تندر با عنوان «نشانه‌ای به رهایی، مقاله‌های برگزیده» چاپ شد و حالا ویراست تازه آن توسط نشر مرکز چاپ شده است. همچنین اولین کتابی بود که از والتر بنیامین به فارسی چاپ شد.

«نشانه‌ای برای رهایی» 6 مقاله در زمینه هنر را با مقدمه‌ای مفصل شامل می‌شود که البته مقدمه مذکور در ویراست تازه کتاب چاپ نشده اما در کتاب «خاطرات ظلمت» که نشر مرکز با ترجمه همین مترجم چاپ کرده، عرضه شده است. بابک احمدی در این‌باره می‌گوید: در سال 1364 متن کامل ویراست نخست را به انتشارات فاریاب داده بودم که ناشر نخستین کتابم «باد هرجا بخواهد می‌وزد، اندیشه‌ها و فیلم‌های روبر برسون» بود. فرخ معینی یکی از گردانندگان آن انتشارات وعده داده بود که متن ترجمه مقاله‌ها را با زبان اصلی یعنی آلمانی مقابله کند. متاسفانه فعالیت فاریاب به دلایلی که من از آن بی‌خبرم متوقف شد، معینی هم راهی مهاجرت شد و به آلمان رفت. سرانجام انتشارات فاریاب کتاب را در اختیار من گذاشت. من در تابستان 1365 سراغ رضا بنی‌صدر رفتم، مدیر انتشارات تندر که از دوستانم بود و چند ماه پیش‌تر «آگاهی طبقاتی» لوکاچ را با ترجمه من منتشر کرده بود. او کتاب را منتشر کرد ولی از آن‌جا که پروانه وکالت‌اش صادر شده بود کار نشر را رها کرد و «تندر» هم تعطیل شد.

مترجم کتاب علت چاپ‌نشدن کتاب در 30 سال گذشته را راضی نبودنش از ترجمه عنوان می‌کند و می‌گوید: اکنون به انتشار مقاله‌ها رضا داده‌ام زیرا آقای امین ابطحی تمامی مقاله‌ها را واژه به واژه با متن اصلی آلمانی مطابقت داده‌اند، خطاها را تصحیح و زمان افعال را دقیق کرده‌اند، و گاه معادل‌هایی تازه پیشنهاد داده‌اند. ایشان به زبان آلمانی مسلط‌اند، به کارهای بنیامین علاقه و به من هم لطف دارند.

طرح جلد چاپ پیشین کتاب

مقاله‌های کتاب پیش‌رو برای اولین‌بار به این‌ترتیب منتشر شدند: تصویر پروست، ابله اثر داستایفسکی، فرانتس کافکا، سورئالیسم واپسین عکس فوری روشن‌فکران اروپایی، روایت‌گرْ تامل‌هایی بر کار نیکلای لسکوف، اثر هنری در دوران بازتولیدپذیری ماشینی آن.

مقاله «تصویر پروست» در سال 1929 در چند شماره یک مجله نوشته شد و بنیامین متن نهایی‌اش را در سال 1934 نوشت. «ابله اثر داستایفسکی» در سال 1917 نوشته و در سال 1921 منتشر شد. مقاله «فرانتس کافکا» در سال 1934 منتشر شد. سه مقاله بعدی کتاب هم به‌ترتیب در سال‌های 1929، 1936 و 1936 منتشر شدند.

در قسمتی از این کتاب می‌خوانیم:

در مرکز این جهان اشیاء، رویایی‌ترین موضوع آن یعنی شهر پاریس قرار دارد. اما تنها طغیان و شورش سیمای سوررئالیستی این شهر بیرون می‌ماند. (خیابان‌های خالی از انسان که سوت و شلیک در آن‌ها هر تصمیمی را تحمیل می‌کنند.) و هیچ چهره‌ای در این راستا سوررئالیستی، همانند چهره حقیقی یک شهر نیست. آثار نقاشی کیریکو یا ماکس ارنست حریف نمای دقیق داخلی قلعه‌های این شهر نمی‌شوند، قلعه‌هایی که می‌بایست ابتدا فتح و تصرف شوند تا تقدیر آن‌ها، و در تقدیر آن‌ها و در تقدیر توده‌های آن‌ها و از این طریق سرنوشت خود شهر مهار گردد. نادیا نماینده برجسته این توده‌ها و آن‌هایی است که الهام‌بخش انقلابی او هستند: «آن ناآگاهی زنده پرصدایی که الهام یگانه اقدام اثبات‌شده من است، وادارم می‌کند تا همواره در پی اثبات این نکته باشم که او حاکم همیشگی تمامی چیزهایی است که به من تعلق دارند.» به‌این‌ترتیب این‌جا مجموعه‌ای از این سنگربندی‌ها یافت می‌شوند، که از میدان موبر شروع می‌شوند، جایی که کثافت و لجن در آن بیش از هر جای دیگری قدرت نمادین خود را حفظ کرده است و تا «تئاتر مدرن» ادامه می‌یابند، تئاتری که من به گونه‌ای آن را نشناخته‌ام. اما در تشریح برتون از میخانه طبقه بالا «به‌طور کامل تاریک، با آلاچیق‌های به شکل تونل که انسان در آن‌ها راه را گم می‌کند، سالنی در کف دریاچه‌ای» این است آن‌چه نامفهوم‌ترین اتاق میخانه قدیمی پرنسس را به یاد می‌آورد. این اتاق پشتی در طبقه اول بود با عشاق‌اش در نوری آبی. ما آن را «کالبدشکافی» نامیده‌ایم؛ این آخرین مکان برای عشق بود. در چنین مکانی‌هایی نزد برتون عکاسی وارد عمل می‌شود. عکاسی خیابان‌ها، دروازه‌ها و میادین شهر را به تصاویری از یک رمان بی‌مایه تبدیل می‌کند. عکاسی از این معماری‌های قدیمیِ متعلق به قرن‌ها پیش، وضوح مبتذل آن‌ها را می‌ستاند تا آن‌ها را با اصیل‌ترین و ناب‌ترین شور و هیجان به‌سوی رویدادهای به تصویر کشیده شده، معطوف نماید و به آن‌ها به‌طور دقیق همانند نقل قول‌های صادقانه موجود در کتاب‌های قدیمی مستخدمه‌ها با شماره صفحه اشاره کند. همه مناطق پاریس که این‌جا ظاهر می‌شوند، مکان‌هایی هستند که در آن‌ها هر آن‌چه بین انسان‌ها وجود دارد، همانند درِ گردان در حرکت است.

این کتاب با 194 صفحه، شمارگان هزار و 100 نسخه و قیمت 39 هزار و 500 تومان منتشر شده است.