بزرگنمایی:

تبسم مهر - تهران- ایرنا- اجرای برجام ارتباط مستقیمی با گزارش‌های آژانس بین المللی انرژی اتمی دارد که هر سه ماه از فعالیت‌های هسته ای ایران انتشار می‌یابد. انتشار چهاردهمین گزارش مثبت این نهاد راستی آزما، در بردارنده دو گزاره استمرار و مشروعیت در این فعالیت‌ها است.

به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش‌های خبری ایرنا، یکی از واقعیت‌ها و در عین حال مسائل تاثیرگذار بر تداوم اجرای توافق هسته ای، گزارش هایی است که «یوکیا آمانو» مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی هر سه ماه یک بار از فعالیت‌های هسته ای ایران و همکاری‌های تهران با آژانس منتشر می‌کند؛ گزارش هایی که در اختیار شورای حکام آژانس و همچنین شورای امنیت سازمان ملل قرار می‌گیرد.
روز جمعه سوم اسفندماه نیز چهاردهمین گزارش آژانس در زمینه راستی‌آزمایی اجرای برجام و پایبندی جمهوری اسلامی ایران به توافق هسته ای منتشر شد که طبق انتظار همانند سیزده بار قبل، بار دیگر آمانو فعالیت‌ها و همکاری‌های سازنده ایران را مورد تایید قرار داد.
برپایه سندی که خبرگزاری «رویترز» آن را انتشار داده، ایران هنوز سطح غنی‌سازی و میزان ذخایر اورانیوم غنی‌سازی شده خود را در سطحی که مورد توافق بوده، نگهداشته است. همچنین آژانس در این گزارش تاکید کرده به تمامی مکان هایی که برای بازرسی و بازدید نیاز بوده، دسترسی داشته است.
در گزارش سیزدهم آژانس نیز که روز دوشنبه 21 آبان منتشر شده بود و به عبارتی نخستین گزارش پس از اعمال دور دوم تحریم‌های آمریکا به شمار می‌رفت، آمانو تاکید داشت «هیچ سند و مدرکی حاکی از نقض توافق هسته ای از سوی ایران مشاهده نشده و جمهوری اسلامی ایران در همه زمینه‌‌ها به الزامات مطرح شده در متن توافق پا‌بند بوده است.»
پایبندی کامل ایران به برجام در حالی تداوم یافته که تاکنون طرف مقابل به طور کامل به آن وفادار نمانده است. «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا پس از سه بار اعلام پایبندی به توافق هسته ای، اردیبهشت ماه امسال از آن خارج شد و کاخ سفید دیگر بازیگران بین المللی را نیز تهدید به تحریم می‌کند.
در طرف دیگر اتحادیه اروپایی قرار دارد که تاکنون بیشتر به حمایت‌های سیاسی از برجام بسنده کرده و سران آلمان، فرانسه و انگلیس تنها گام عملی را پنجشنبه (11 بهمن ماه) با رونمایی از «اینستکس» (ابزار پشتیبان مبادلات تجاری) برداشتند تا با این سازوکار، تحریم‌های ایالات متحده را خنثی کنند.
گفته می‌شود که این سازوکار همچون برنامه ای برای دور زدن تحریم‌های ایالات متحده از راه تهاتر عمل می‌کند تا راه را برای مبادلات و همکاری شرکت‌های متوسط و کوچکی که پیوستگی اقتصادی کمتری با آمریکا دارند، بگشاید.
اروپایی‌ها ابتدا مهرماه در حاشیه اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک از سازوکار «سازوکار ویژه مالی» (SPV) خبر دادند اما مشخص نشد که چرا بعد از ماه‌ها تاخیر و تعلل در پیاده سازی آن، سازوکار مذکور جای خود را به اینستکسی داد که آن هم هنوز وارد فاز اجرایی نشده و مقامات اتحادیه آن را منوط به الحاق کامل ایران به «گروه ویژه اقدام مالی» (FATF) می‌کنند؛ موضوعی که از نگاه مقامات کشورمان بی ارتباط با برجام و اجرای تعهدات طرف اروپایی ارزیابی می‌شود.
از این رو «علی اکبر صالحی» رئیس سازمان انرژی اتمی بعد از انتشار خبر سازوکار اینستکس، از آن به عنوان «گام نخست» اروپایی‌ها یاد کرد و اظهار امیدواری کرد که تروئیکای اروپا در ماه‌های آینده، گام‌های بیشتری بردارند و به آنچه در برجام وعده داده اند، عمل کنند.
ایران در حالی به توافق هسته ای پایبند و متعهد باقی مانده که نیم نگاهی نیز به اصل «بازگشت پذیری» مندرج در برجام دارد و آن طور که مقامات جمهوری اسلامی تاکید دارند، عملیاتی سازی این اصل نامحتمل و دور از ذهن نیست.
«بهروز کمالوندی» سخنگوی سازمان انرژی هسته ای چند روز پیش در جریان مراسم افتتاح ساختمان مرکزی پارک علم و فناوری استان قزوین، اظهار کرد «هیج نگرانی از بازگشت به قبل از برجام نداریم و اگر نیاز باشد به جایگاهی ده ها برابر بهتر از قبل باز می گردیم.»
از نگاه تحلیلگران، رجوع به اصل بازگشت پذیری و ازسرگیری فعالیت‌های هسته ای ایران با توجه به بومی سازی این فناوری دشوار به نظر نمی‌رسد اما پایبندی تهران به برجام خط بطلانی بر ادعاهای یک دهه ای دشمنان ایران است که ایران را به تلاش برای تولید و کاربرد سلاح‌های کشتار جمعی متهم می‌کردند.
اما همین پایبندی به تعهد اتمی نیز در ترمیم جایگاه ایران و انزوای دشمنان بی تاثیر نبوده است و تقابل اروپا و آمریکا بر سر برجام و خودداری سران اتحادیه از شرکت در اجلاس ضدایرانی ورشو از آن جمله است؛ اجلاسی که آشکارا نشان داد برجام بین آمریکا و متحدان دیرینه این کشور خط جدایی کشیده است.
افزون بر آن، فرصت چهارماهه گروه ویژه اقدام مالی برای پیوستن ایران به FATF نیز در همین راستا قابل ارزیابی است چرا که پیش از برجام کوچکترین اقدامی از سوی ایران با قطعنامه شورای امنیت و فشار بین المللی بر تهران همراه بود.
پژوهش**9242**9279
انتهای پیام /*