بزرگنمایی:

تبسم مهر - چهاردهمین گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره راستی آزمایی اجرای برجام تأکید می‌کند که ایران به تعهدات خود پایبند بوده است.

به گزارش خبرگزاری مهر ، «یوکیا آمانو» مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی در چهاردهمین گزارش خود در مورد ایران اعلام کرد این کشور به مفاد توافق هسته ای بر اساس قعطنامه 2231 شورای امنیت، پایبند بوده و از آن تخطی نکرده است. متن این گزارش از این قرار است:
A. مقدمه
1. این گزارش مدیرکل به شورای حکام و به موازات آن به شورای امنیت سازمان ملل (شورای امنیت) در خصوص اجرای تعهدات مرتبط هسته ای جمهوری اسلامی ایران ذیل برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و در خصوص موضوعات مرتبط با راستی آزمائی و نظارت در ایران در پرتو قطعنامه 2231 (2015) شورای امنیت است.
این (گزارش) همچنین اطلاعاتی درخصوص موضوعات مالی، و مشورتها و تبادل اطلاعات آژانس با کمیسیون مشترک ایجاد شده توسط برجام، ارائه می‌دهد.
B. سابقه
2. در تاریخ 14 ژوئیه 2015، چین، فرانسه، آلمان، فدراسیون روسیه، انگلیس، ایالات متحده آمریکا ، بهمراه نماینده عالی اتحادیه اروپا برای امور خارجی و سیاست امنیتی (E3/EU+3) و ایران در مورد برجام توافق کردند. در تاریخ 20 ژوئیه 2015 شورای امنیت قطعنامه 2231 (2015) را به تصویب رساند که در آن از جمله از مدیرکل درخواست نمود که "راستی آزمائی و نظارت لازم بر تعهدات مرتبط هسته ای ایران برای کل دوره تعهدات یادشده درچارچوب برجام را برعهده گیرد" ((GOV/2015/53 and Corr.1, para.8.
در اگوست 2015، (مرداد 94)شورای حکام به مدیرکل اجازه داد تا راستی آزمایی و نظارت لازم بر تعهدات مرتبط هسته ای ایران همان گونه را که در برجام پیش بینی شده ، انجام داده و بر همین اساس برای کل دوره تعهدات یادشده در پرتو قطعنامه شماره 2231 (2015) شورای امنیت سازمان ملل، منوط به در اختیار داشتن منابع مالی و منطبق با رویه‌های پادمانی استاندارد آژانس، گزارش ارائه نماید.
شورای حکام همچنین اجازه داد که آژانس با کمیسیون مشترک همچنان که در سند GOV/2015/53 و اصلاحیه یک آن آمده، مشورت و تبادل اطلاعات نماید.
3. در دسامبر 2016 و ژانویه 2017 مدیرکل نه (9) سند ، که از سوی همه اعضای کمیسیون مشترک تهیه و به تایید رسیده و متضمن روشنگری هایی برای اجرای اقدامات مرتبط هسته ای ایران مندرج در برجام برای دوره زمانی آن بود را با کشورهای عضو در میان گذاشت.
4. هزینه سالانه تخمینی آژانس برای اجرای پروتکل الحاقی ایران و برای راستی آزمایی و نظارت تعهدات مرتبط هسته ای ایران به شرح مندرج در برجام مبلغ 2/9 میلیون یورو در سال می‌باشد. برای سال 2019 منابع مالی فرابودجه ای برای مبلغ 0/4 میلیون یورو از 2/9 میلیون یورو لازم است.
تا تاریخ 20 فوریه 2019، مبلغ 1/3 میلیون یورو منابع مالی فرابودجه‌ای برای تامین هزینه فعالیت‌های مرتبط با برجام برای سال 2019 و بعد آن در دسترس است.
C. فعالیت‌های راستی آزمایی و نظارت بر برجام (JCPOA)
5. از تاریخ 16 ژانویه 2016 (26 دی 94 روز اجرای برجام) آژانس اجرای تعهدات مرتبط هسته ای ایران را مطابق با مدالیته‌های تعیین شده در برجام ، منطبق با رویه‌های پادمانی استاندارد آژانس و به شیوه ای بی طرفانه و عینی راستی آزمایی و نظارت نموده است.
آژانس از زمان انتشار گزارش فصلی قبلی مدیرکل ، بشرح ذیل گزارش می‌دهد.
C.1 . فعالیت‌های مربوط به آب سنگین و بازفرآوری
6. ایران ساخت رآکتور تحقیقاتی آب سنگین اراک (رآکتور IR-40) را طبق طراحی اولیه آن پیگیری نکرده است.
ایران قرص‌های اورانیوم طبیعی، میله‌های سوخت یا مجموعه‌های سوخت طراحی شده بصورت ویژه برای راکتور IR-40 طبق طراحی اولیه را تولید یا آزمایش نکرده و همه قرص‌های سوخت اورانیوم طبیعی و مجموعه‌های سوخت موجود در انبار تحت نظارت مداوم آژانس باقی مانده است (بندهای 3 و 10).
7. ایران به اطلاع رسانی به آژانس در خصوص موجودی آب سنگین در ایران و تولید آب سنگین در کارخانه تولید آب سنگین(HWPP) ادامه و به آژانس اجازه داده است که بر میزان ذخایر آب سنگین ایران و مقدار آب سنگین تولید شده در HWPP نظارت نماید (بند 15).
در تاریخ 16 فوریه 2019 (27 بهمن 97) ، آژانس راستی آزمایی نمود که این کارخانه در حال فعالیت است و اینکه ذخیره آب سنگین ایران 8/124 متریک تن می‌باشد.
در طول دوره گزارش دهی ، ایران بیش از 130 متریک تن آب سنگین نداشته است (بند 14).
8. ایران فعالیت‌های مربوط به بازفرآوری را در رآکتور تحقیقاتی تهران (TRR) و تأسیسات تولید ایزوتوپ مولیبدن، ید و زنون(MIX) و یا در هر تأسیسات اعلام شده دیگر به آژانس، انجام نداده است (بندهای 18 و 21).
C.2 . فعالیت‌های مربوط به غنی سازی و سوخت
9. در کارخانه غنی سازی سوخت (FEP) در نطنز بیش از 5060 سانتریفیوژ IR-1 در 30 آبشار به شکل پیکره بندی شده در واحدهای عملیاتی در زمان توافق پیرامون برجام به صورت نصب شده وجود نداشته است (بند 27).
ایران هیچ سانتریفیوژ IR-1 را از میان سانتریفیوژهای در حال نگهداری در انبار به منظور جایگزینی با سانتریفیوژهای آسیب دیده یا خراب نصب شده در FEP خارج نکرده است (بند 29.1).
10. ایران به غنی سازی UF6 در FEP ادامه داده است. ایران غنی سازی بالاتر از 67/3 درصد از اورانیوم 235 انجام نداده است (بند 28).
11. در بازه زمانی گزارش، کل موجودی ذخیره شده اورانیوم غنی سازی شده ایران از میزان 300 کیلوگرم UF6 غنی شده تا میزان 67/3 درصد اورانیوم 235 (یا معادل آن در اشکال مختلف شیمیایی) فراتر نرفته است (بند 56). میزان 300 کیلوگرم UF6 معادل با 8/202 کیلوگرم اورانیوم می‌باشد.
12. تا تاریخ 16 فوریه 2019، میزان اورانیوم غنی شده تا 3.67 درصد اورانیوم 235 ایران 8/163 کیلوگرم بوده است، بر اساس برجام و مصوبات کمیسیون مشترک.
13. در کارخانه غنی سازی سوخت فردو (FFEP) بیش از 1044 سانتریفیوژ IR-1 در یک بال (واحد 2) از تأسیسات مزبور قرار داده نشده است (بند 46).
در تاریخ 19 فوریه 2019 ( 30 بهمن ) آژانس راستی آزمایی نمود که تعداد 1020 سانتریفیوژ IR-1 در شش آبشار نصب هستند.
در همان تاریخ آژانس راستی آزمایی نمود که 10 سانتریفیوژ IR-1 در قالب طراحی موقعیت‌های 16 سانتریفیوژ IR-1 نصب شده بودند و یک سانتریفیوژ IR-1 در یک موقعیت جداگانه نصب شده بود، به منظور انجام «تحقیق مقدماتی و فعالیت‌های تحقیق و توسعه در ارتباط با تولید ایزوتوپ‌های پایدار».
ایران در بازه زمانی گزارش هیچ گونه غنی سازی اورانیوم یا فعالیت‌های تحقیق و توسعه مرتبط در این کارخانه انجام نداده و هیچ گونه مواد هسته ای در کارخانه وجود نداشته است (بند 45).
14. همه سانتریفیوژها و زیرساخت‌های مربوطه در انبار، تحت نظارت مداوم آژانس باقی مانده اند (بندهای 29، 47، 48 و 70).
آژانس دسترسی منظم به ساختمان‌های مرتبط در نطنز شامل همه FEP و کارخانه نیمه صنعتی غنی سازی (PFEP) را ادامه داده و دسترسی روزانه طبق درخواست آژانس انجام شده است (بند 71).
آژانس کماکان دسترسی منظم به FFEP، از جمله دسترسی روزانه در صورت درخواست، داشته است. (بند 51)
15. ایران فعالیت‌های غنی سازی اش را در راستای برنامه بلند مدت و تحقیق و توسعه به همان صورت ارائه شده به آژانس در تاریخ 16 ژانویه 2016 ( 26دی 94)انجام داده است (بند 52).
16. در تاریخ 16 فوریه 2019 آژانس راستی آزمایی کرد که کلیه میله‌های سوخت پرتودهی شده در TRR در ایران از میزان پرتودهی بالاتر از 1 رم بر ساعت (در یک متر در هوا) برخوردار هستند.
17. ایران هیچ کدام از تأسیسات اعلام شده را به منظور تبدیل مجدد صفحات سوخت یا ضایعات به UF6 مورد استفاده قرار نداده و از ساخت تأسیسات جدید بدین منظور به آژانس اطلاعی نداده است (بند 58).
C.3. تحقیق و توسعه، تولید و موجودی سانتریفیوژ
18. هیچ اورانیوم غنی شده ای از طریق فعالیت‌های تحقیق و توسعه انباشت نگردیده، و غنی سازی تحقیق و توسعه ایران انجام شده با و بدون اورانیوم و با استفاده از سانتریفیوژها در چارچوب حدود تعریف شده در برجام بوده است. (بند‌های 42-32).
19. ایران اظهارنامه‌های مربوط به تولید و موجودی لوله‌های روتور سانتریفیوژ و بیلوز (Bellows) را به آژانس ارائه نموده و اجازه راستی آزمایی اقلام در موجودی را به آژانس داده است ( بند 80.1 ).
آژانس نظارت مداوم شامل استفاده از اقدامات نظارتی و مراقبتی containment and surveillance measures را انجام داده و راستی آزمایی نموده که تجهیزات اعلام شده برای تولید لوله‌های روتور و بیلوزها برای تولید سانتریفیوژ فقط برای فعالیت‌های مشخص شده در برجام استفاده شده اند( بند 80.2).
ایران هیچ گونه سانتریفیوژ IR-1 را برای جایگزینی با آنهایی که خراب شده و یا از کار افتاده اند، تولید نکرده است.( بند 62)
20. همه لوله‌های روتور اعلام شده، بیلوزها و مجموعه‌های روتور شامل لوله روتورها و بیلوزهایی از جمله آنهایی که از روز اجرا تولید شده اند، تحت نظارت مداوم آژانس قرار داشته اند. (بند 70)
ایران با استفاده از فیبر کربن لوله‌های روتور تولید کرده که توسط آژانس نمونه برداری و آزمایش شده و تمامی آنها تحت اقدامات نظارتی و مراقبتی containment and surveillance measures آژانس بوده است.
D. اقدامات شفاف سازی
21. ایران کماکان به آژانس اجازه داده تا از نظاره گرها و مهر و موم‌های الکترونیکی آنلاین در زمینه غنی سازی استفاده نماید تا بدینوسیله وضعیت آنها در اماکن هسته ای به بازرسان آژانس مخابره و جمع آوری خودکار ثبت سوابق اندازه گیری توسط ادوات اندازه گیری نصب شده آژانس تسهیل گردد (بند 67.1). ایران بنا به درخواست آژانس نسبت به صدور روادید درازمدت برای بازرسان منصوب آژانس اقدام نموده و برای آژانس در اماکن هسته ای، محل کار مناسب فراهم ، استفاده از محل کار در مکان‌های نزدیک سایت‌های هسته ای در ایران را تسهیل کرده است. (بند 67.2).
22. ایران کماکان به آژانس اجازه داده - تا از طریق اقدامات مورد توافق با ایران، از جمله از طریق اقدامات مراقبتی و نظارتی containment and surveillance measures - بر تمامی کنسانتره سنگ اورانیوم (UOC) تولید شده ایران یا بدست آمده از دیگر منابع و انتقال آنها به تاسیسات تبدیل اورانیوم (UCF) در اصفهان (بند 68)، نظارت نماید.
همچنین، ایران تمامی اطلاعات ضروری برای قادر نمودن آژانس جهت راستی آزمایی تولید کنسانتره سنگ اورانیوم (UOC) و موجودی انبار UOC تولید شده در ایران یا بدست آمده از هر منبع دیگری را ارایه نموده است. (بند 69) .
E. سایر اطلاعات مرتبط
23. ایران اجرای موقت پروتکل الحاقی موافقتنامه پادمانها بر اساس ماده 17 (b) پروتکل الحاقی، تا زمان لازم الاجرا شدن آن را ادامه می‌دهد.
آژانس به ارزیابی اظهارنامه‌های ایران ذیل پروتکل الحاقی ادامه داده است و تحت پروتکل الحاقی دسترسی‌های تکمیلی به همه سایتها و اماکن مورد نیاز برای بازدید در ایران داشته است.
همکاری بموقع و فعالانه از سوی ایران در ارایه چنین دسترسی، اجرای پروتکل الحاقی را تسهیل و اعتماد را افزایش می‌دهد.
24. راستی آزمایی و نظارت آژانس بر سایر تعهدات مرتبط هسته ای ایران ذیل برجام، شامل تعهداتی که در بخش‌های D، E، S و T ضمیمه یک برجام تصریح شده، ادامه دارد.
25. طی مقطع زمانی این گزارش،آژانس دریک جلسه گروه کاری خرید کمیسیون مشترک شرکت نمود. (برجام، ضمیمه چهار - کمیسیون مشترک، بند 6.4.6).
F. خلاصه
26. آژانس به راستی آزمایی عدم انحراف مواد هسته ای اعلام شده در تاسیسات هسته ای و مکان‌های خارج از تاسیسات که بطور معمول مورد استفاده قرار می‌گیرند (LOFs) و از سوی ایران درچارچوب موافقت نامه پادمان‌های آن اعلام شده، ادامه می‌دهد.
ارزیابی‌ها در خصوص نبود فعالیت‌ها و مواد هسته ای اعلام نشده برای ایران کماکان ادامه دارد.
27. از روز اجرا، آژانس به نظارت و راستی آزمایی اجرای تعهدات مرتبط هسته ای از سوی ایران بر اساس مفاد برجام پرداخته است.
28. مدیرکل به گزارش دهی به طور مقتضی ادامه خواهد داد.