بزرگنمایی:

تبسم مهر - سومین نشست تخصصی بخش پژوهش سی و چهارمین جشنواره موسیقی فجر جمعه شب 26 بهمن ماه با موضوع «راهبردهای آموزشی موسیقی ایرانی به کودکان» در تالار وحدت تهران برگزار شد.

به گزارش خبرنگار مهر ، سومین نشست تخصصی بخش پژوهش سی و چهارمین جشنواره موسیقی فجر جمعه شب 26 بهمن ماه با موضوع «راهبردهای آموزش موسیقی ایرانی به کودکان» به کارشناسی رضا مهدوی و حضور ندا نصیری و بهزاد میرزایی 2 هنرمند فعال حوزه موسیقی کودک در قالب برنامه «سازبانگ» شبکه رادیویی گفتگو برگزار شد.
رضا مهدوی در ابتدای این برنامه با طرح این سوال که طی چهار دهه گذشته چه اقداماتی در حوزه آموزش موسیقی کودک و نوجوان اتفاق افتاده از مهمان برنامه خواست تا درباره این موضوع به بیان نظرات خود بپردازند.
توجه به مبانی تربیتی قبل از آموزش موسیقی
بهزاد میرزایی در پاسخ به این پرسش گفت: نکته اولی که باید در این زمینه در نظر داشته باشیم موضوع حضور کودکان در کلاس‌های آموزشی است که موضوع بسیار مهمی است زیرا فارغ از مسائل موسیقایی موضوعات تربیتی نیز باید مورد توجه قرار گیرد. ما به هرحال موظف هستیم که یک سری از نکات را در این حوزه رعایت کنیم. در این راه توجه به مهارت‌های شنیداری و موسیقایی یکی از مواردی است که باید به آن توجه کنیم که خوشبختانه در این راه حتی خانواده‌های مذهبی نیز طی این سال‌ها استقبال خوبی از آموزش موسیقی با توجه به پارامترهای تربیتی به عمل آورده اند.
ندا نصیری نیز در این بخش به موضوع «تربیت شنوایی در میان کودکان» اشاره کرد و درباره آن توضیح داد: ما واقعا در زمینه موسیقی کودک قبل از اینکه به نوازنده شدن یک کودک فکر کنیم باید به افزایش مهارت‌های او توجه کنیم. در این راه موسیقی فضایی را ایجاد می‌کند که می‌تواند بخش اعظمی از ذهن را تبدیل به یک فضای پویا کند. این موضوع قطعا در طولانی مدت می‌تواند کمک قابل توجهی به کودکان در جهت ارتقای دانش مهارتی داشته باشد. یعنی اگر یک کودک در زیر شش سال موسیقی کار کرده باشد قطعا تایم یادگیری دروس خود در دوران مدرسه نیز ارتقا پیدا کرده و روی بخش‌های دیداری، لفظی او نیز تاثیرگذار خواهد بود.
در زمینه آموزش موسیقی کودک کم کار بودیم
بهزاد میرزایی هم درباره افزایش مهارت‌های موسیقی و نقش آن در توسعه پایدار فرهنگ و مسائل مختلف جامعه در حوزه‌های مدیریتی آینده کشور نیز گفت: مطلبی که به آن اشاره شد موضوع مهمی است که می‌تواند در آینده فرد فرد مردم نقش موثری ایفا کند. این موضوع خیلی حایز همیت است که در دوران کودکی چه وجوه آموزشی را در حوزه موسیقی به کار بگیریم. موسیقی و آموزش موسیقی کودک موضوع بسیار مهمی است که به هیچ عنوان آن را نمی‌توان از موسیقی ایرانی جدا کرد. البته اگر بخواهیم به موضوع موسیقی کودک نیز به شکلی تاریخی نگاه می‌کنیم می‌بینیم که ما در این زمینه کم کار بودیم حتی کارهایی هم که در این زمینه طی دوران مختلف تاریخ موسیقی کشورمان منتشر شده اغلب مرتبط با موسیقی نوجوان است. ما در این دوره تاریخی هستیم که به کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان می‌رسیم که بررسی آن نیازمند یک برنامه جداگانه است و می‌بینیم که این چارچوب در یک دوره تاریخی دربرگیرنده چه فضایی بود.
میرزایی در بخش بعدی این نشست با انتقاد از شرایط برگزاری جشنواره موسیقی فجر که به موسیقی کودک توجه چندانی نداشته است، گفت: متاسفانه ما در حوزه‌های دانشگاهی نیز با این مشکل مواجه هستیم و تا زمانی که این موضوع را جدی نگیریم قطعا اتفاقات خوبی نمی‌افتد. در حوزه آموزشگاهی نیز ما دچار مشکل هستیم زیرا در این حوزه موسیقی وارداتی به آموزشگاه‌ها تزریق شده که ماجرا با مشکل نیز مواجه ساخته است. به هر صورت ما مشکلات زیادی در حوزه آموزش موسیقی کودک و نوجوان داریم که لازم است برای یک بار هم شده به آن توجه بیشتری داشته باشیم.
رضا مهدوی در ادامه این نشست بود که به موضوع کم کاری‌های حوزه موسیقی کودک و نوجوان اشاره کرده و از مهمانان خواست تا درباره دلایل کم کاری‌های این حوزه به بیان نقطه نظرات خود بپردازند.
انتخاب‌های درستی در موسیقی کودک نداریم
ندا نصیری در این زمینه گفت: اگر می‌خواهیم کاری را در این زمینه انجام بدهیم باید قبل از سن 12 سالگی کارها را آغاز کنیم تا اتفاق درست در سن بزرگسالی بیفتد. وقتی یک کودک یا نوجوان نمی‌تواند موسیقی درست را بشنود قطعا در آینده نیز با اتفاقات نامطلوبی مواجه می‌شود. در این راه وظیفه اصلی به عهده نهادهایی چون مدارس و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است که می‌تواند موجب پدید آمدن اتفاقات درست باشد. ما در مدارس می‌توانیم کارهایی را انجام دهیم که فارغ از ماجرای سرود که آن نیز دربرگیرنده مولفه‌های زیادی است، می‌تواند در ارتقای موسیقی کودک کمک دهنده خوبی باشد. در این میان می‌توان به موضوع تربیت مربی موسیقی کودک و نوجوان اشاره کرد که این مساله هم واقعا موضوع مهمی است. توجه به فضای روانی کودک، ضربان قلب کودک و موارد متعدد دیگر مولفه‌های مهمی در حوزه موسیقی کودک است که در این میان تربیت استاد و مربی می‌تواند نقش اساسی را ایفا کند
وی ادامه داد: متاسفانه ما در حال حاضر انتخاب‌های درستی در حوزه موسیقی کودک و نوجوان نداریم و می‌توان گفت در این زمینه پایه گذاری‌های مناسبی انجام نگرفته است. در حالیکه انتخاب یک موسیقی درست با استفاده از نظر کارشناسان می‌تواند موجب پویایی مغز کودکان باشد. انتخاب، موضوع بسیار مهمی است که در این زمینه باید به درجه ای رسید که بتوانیم موسیقی درستی را به والدین معرفی کنیم. توجه به فضای روانی کودک، ضربان قلب کودک و موارد متعدد دیگر مولفه‌های مهمی در حوزه موسیقی کودک است که در این میان تربیت استاد و مربی می‌تواند نقش اساسی را ایفا کند.

تربیت مربی متخصص آموزش موسیقی کودک
بهزاد میرزایی نیز در این بخش در پاسخ به پرسش مهدوی مبنی معرفی مولفه‌های درست موسیقی کودک به خانواده‌ها گفت: بار اصلی موسیقی کودک در دهه شصت روی دوش تلویزیون خودمان بود اما من معتقدم صرف پخش شدن یک موسیقی در رسانه ملی کاری انجام نمی‌گیرد. ما در زمینه آموزش موسیقی کودک دارای مشکلات زیادی هستیم که باید فکری به حال آنها کرد. این درست که ابزار خوبی برای آموزش موسیقی کودک در ایران داریم اما نکته حائز اهمیت در این میان توجه به مولفه‌های علمی آموزش موسیقی کودک است که در سنین مختلف کاملا با هم تفاوت دارند. در این حوزه مسائل مختلفی وجود دارد که باید در این زمینه آسیب شناسی‌های متعددی صورت پذیرد.
وی درباره نقش موسیقی ردیف دستگاهی ایران در حوزه آموزش موسیقی کودک تصریح کرد: خود من تمام تلاش خود را انجام داده ام که موسیقی ایرانی در حوزه آموزش موسیقی کودک شکل کاربردی پیدا کند اما اصل موضوع این است که باید در این زمینه کارهای زیادی انجام شود. همین سیستم مدون موسیقی دستگاهی ما قابلیت استفاده در حوزه آموزش موسیقی کودک را دارد منتها ماجرا باید به شکلی هدایت شود که چارچوب کار با بررسی دقیق و علمی صورت گیرد. ما در این زمینه احتیاج به کارشناسانی داریم که باید متخصص آموزش موسیقی کودک در ایران باشد به عنوان مثال کودک در شرایطی نیست که بخواهد ساز کوک کند زیرا او اساسا توانایی تخصص کوک کردن ساز را ندارد. همین موضوعات موارد بسیار مهمی است که می‌تواند مورد توجه قرار گیرد.
توجه به خانواده محوری و اتفاقات بد در شعر کودک
ندا نصیری در بخش دیگری از برنامه درباره موضوع پیدا کردن شعر مناسب در حوزه آموزش موسیقی کودک توضیح داد: خوشبختانه ما در حوزه شعر پیشرفت‌های زیادی داشتیم اما در حوزه «شعر کودک» شاهد اتفاقات خوبی نبودیم. البته از وقتی که موسیقی کودک در ایران به زیر شش سال رسید مشکلات بیشتری هم پدید آمد. زیرا شاعران این حوزه به دلیل فقدان آگاهی در این حوزه دست به خلق مفاهیم انتزاعی در حوزه شعر کودک زدند که کودکان نیز آن را درک نکردند. شعر قطعا از حوزه موسیقی کودک جدا نیست و ما در این حوزه باید به علاقه مندی‌های کودکان به ویژه حوزه خردسال تسلط داشته باشیم. این یک انتخاب بسیار مهم است که باید بیشتر از این‌ها به آن توجه کرد.
این کارشناس موسیقی کودک در بخش پایانی صحبت‌های خود به مولفه‌های آموزش موسیقی به کودک اشاره کرد و گفت: کاری که من شخصا در این سال‌ها انجام دادم موضوع خانواده محوربودن است. در این متد سعی می‌شود نه تنها کودک درگیر آموزش موسیقی در مجموعه نیست بلکه خانواده او نیز در این فضا مشارکت جدی دارند.