بزرگنمایی:

تجربه صادرات 3 میلیارد دلاری در سال‌های گذشته باوجود زیرساخت‌های نامناسب این جسارت را به مدیران ارشد سابق استان داد تا در برهه‌هایی از زمان نقشه صادرات 10 میلیارد دلاری را برایش طرح‌ریزی کنند، اما تحقق این موضوع با بحران‌های ایجادشده در عراق ممکن نشد.

تجارت خارجی در برنامه‌های توسعه استان گاهی به‌عنوان یکی از بخش‌های پیشران‌ در نظر گرفته شد و گاهی هم به دلایلی مورد غفلت قرار گرفت؛ اما آنچه مهم است سهم این مرزهای تجاری در بهبود وضعیت مرزنشینان است که هنوز شاهد اتفاق درخور توجهی نبوده‌ایم.

طرح جامع مرز «پرویزخان» در حال اجراست

مرز رسمی خسروی بزرگ‌ترین پایانه بین‌المللی زمینی خاورمیانه و از قدیمی‌ترین گذرگاه‌های مرزی کشور به همراه مرز رسمی پرویزخان که آن‌هم اغلب جزو فعال‌ترین مرزهای زمینی کشور است در شهرستان قصرشیرین قرار گرفته‌اند که با دو قسمت عرب و کردنشین عراق مراوده تجاری دارند.

با وجود گذشت حدود 15 سال از رسمی شدن مرز «پرویزخان» اما این مرز هنوز از زیرساخت‌های مناسب و استاندارد یک گذرگاه مرزی رسمی محروم است؛ هرچند اقداماتی طی سال‌های اخیر در این زمینه صورت گرفته ولی هنوز استانداردهای لازم در این مرز به چشم نمی‌خورد.

مرادعلی تاتار، فرماندار قصرشیرین در گفتگو با خبرنگار مهر نیز با اشاره به فعالیت مرزهای رسمی خسروی و پرویزخان و جریان عادی صادرات از این مرزها در خصوص مشکلات مرز پرویزخان اظهار داشت: مرز پرویزخان یک مرز موقت بود که به مرز رسمی تبدیل شد.

وی با بیان اینکه مرز موقت قبلاً بازارچه بوده و حالا رسمی شده است، افزود: طرح جامع مرز برای پرویزخان تهیه‌شده و در دست اقدام است؛ مناقصه آن برگزارشده و در حال واگذاری به پیمانکار هستیم.

فرماندار قصرشیرین از اجری این طرح در دو فاز خبر داد و گفت: کل اعتبار این طرح 70 میلیارد تومان است که در فاز اول 40 میلیارد تومان به آن تخصیص می‌یابد و طرح در حال اجراست.

تاتار در پاسخ به اینکه آیا زمان 15 سال برای اجرایی شدن این طرح جامع دیر نیست؟ گفت: به‌هرحال باید زیرساخت‌ها تأمین و طرح تهیه می‌شد، البته گاهی صادراتی که در حال انجام است نیز مانعی برای انجام کارها می‌شود.

وی در مورد سهم مردم قصرشیرین از فعالیت در بازارچه‌های مرزی این شهرستان نیز بیان داشت: هر کسی که در حوزه تجارت فعال باشد می‌تواند از مزیت‌های این مرز منتفع شود چه مرزنشین و چه غیر آن‌همه می‌توانند در این حوزه فعالیت کنند.

فرماندار قصرشیرین در پاسخ به اینکه آیا سهمی از درآمد مرز به شهرستان قصرشیرین اختصاص می‌یابد یا خیر نیز اظهار داشت: در حال حاضر از هر ماشین 5000 تومان عوارض برای شهرداری می‌گیریم  که صرف تأمین زیرساخت‌ها می‌شود.

تاتار همچنین در مورد تناقض وضعیت توسعه‌یافتگی شهرهای مرزی دیگر کشور و محرومیت شهرهای مرزی کرمانشاه هم گفت: البته شهرداری قصرشیرین در حال ایجاد غرفه‌هایی در ورودی شهر است که زمین آن‌هم تهیه شده است تا شاید با راه‌اندازی آن‌ها شهر قصرشیرین هم رونق بگیرد، البته شرایط سایر مرزها متفاوت است و آن‌ها واردات دارند و ما نداریم.

48 درصد صادرات از مرزهای کرمانشاه از «سومار» عبور کرد

تنها گذرگاه مرزی شهرستان گیلانغرب هم «سومار» است؛ سوماری که کم‌جمعیت‌ترین شهر ایران است و طی سال‌های اخیر حتی در غیاب زیرساخت‌های مناسب رشد خوبی در حوزه صادرات داشته و در انتظار تبدیل‌شدن به یک مرز رسمی است.

کوروش محمودیان، فرماندار گیلانغرب هم از رشد 64 درصدی صادرات کالا از مرز سومار در نیمه اول سال‌جاری خبر داد و گفت: طی 6 ماهه اول امسال بالغ‌بر 627 هزار تن کالا در 75 قلم انواع کالای صادراتی به ارزش 598 میلیون دلار توسط 32 هزار و 831 دستگاه کامیون به کشور عراق صادر شده است که از حیث وزن 64 درصد و از نظر ارزش 93 درصد نسبت به مدت مشابه در سال 96 رشد داشته است.

وی با اشاره به اضافه شدن چندین قلم کالای جدید صادراتی در این مدت افزود: چای، مواد غذایی، انواع آهن‌آلات، میلگرد و لوله و اتصالات از اقلام جدید صادراتی از مرز سومار هستند.

فرماندار گیلان‌غرب در مورد روند رسمی شدن مرز سومار هم تصریح کرد: با توجه به پیگیری‌های به‌عمل‌آمده در راستای رسمی شدن مرز سومار برنامه توسعه بازارچه سومار در دست اقدام است.

محمودیان اظهار داشت: در نیمه اول امسال 48 درصد صادرات مربوط به مبادی خروجی استان به کشور عراق از طریق بازارچه سومار صورت گرفته است.

وی ادامه داد: به‌منظور توسعه زیرساخت‌های داخل بازارچه نیز بیش از 5 میلیارد تومان اعتبارات استانی اختصاص‌یافته است، ضمن اینکه کار احداث جاده ترانزیتی گیلانغرب به سومار از محور زله‌زرد نیز در فاز اول به‌زودی آغاز خواهد شد و این پروژه به طول 42 کیلومتر قرار است طی مدت سه سال با 75 میلیارد تومان اعتبار ( هرسال 25 میلیارد تومان )تکمیل شود و فاز اول پروژه با 28 میلیارد تومان در مرحله پیمان‌سپاری است.

فرماندار گیلان‌غرب تصریح کرد: موضوع رسمی شدن بازارچه سومار نیز در حال حاضر آخرین مراحل بررسی در امور مرزهای وزارت کشور را طی می‌کند که با توجه به اهمیت این مرز و نقش تعیین‌کننده آن ابعاد  صادراتی، سیاسی و زیارتی امیدواریم به‌زودی نهایی و محقق شود.

تشکیل کارویژه مرز برای راه‌اندازی «تیله‌کو»

«تیله‌کو» دیگر بازارچه مرزی استان کرمانشاه است که در شهرستان زلزله‌زده سرپل‌ذهاب واقع‌شده و هنوز به‌طورجدی کار خود را آغاز نکرده و با توجه به شرایط مردم این شهرستان می‌تواند یک ظرفیت بسیار خوب برای رونق زندگی مردم زلزله‌زده باشد اگر به‌درستی از ظرفیت‌های آن استفاده شود.

محبت جمالی‌نیا، فرماندار سرپل‌ذهاب در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص آخرین وضعیت بازارچه مرزی تیله‌کو اظهار کرد: بحث بازارچه مرزی «تیله کو» که مدت‌هاست تعطیل‌شده و زیرساخت‌های آن آماده نبود را از اواخر سال 96 مورد پیگیری قرار دادیم.

وی افزود: این بازارچه در نقطه صفر مرزی و بخش مرکزی سرپل‌ذهاب قرار دارد که زیرساخت‌های آن همچون جاده، محوطه‌سازی، دیوارکشی، امکانات گمرکی و سوله آن آماده نبود و تأمین این زیرساخت‌ها از اقدامات لازم برای راه‌اندازی این بازارچه است.

فرماندار شهرستان سرپل‌ذهاب از پیگیری‌های متعدد مسئولان به‌ویژه استاندار کرمانشاه در جلسات مختلف چون تعریف کارویژه مرز برای راه‌اندازی تیله‌کو خبر داد و گفت: در نتیجه این پیگیری‌ها اعتباری معادل 4.6 میلیارد تومان جذب و در اختیار راه و شهرسازی به‌عنوان کارفرمای این پروژه قرار داده شد تا هر چه سریع‌تر بازارچه راه‌اندازی شود.

جمالی‌نیا تصریح کرد: همچنین با پیگیری‌های انجام‌شده در «کارویژه مرز» با حمایت معاون سیاسی، مدیرکل گمرکات استان و نماینده شهرستان قرار شده است که تا آماده شدن بازارچه با همان زون گمرکی برای مرزنشینان سرپل‌ذهاب تا شعاع 20 کیلومتری با مدیریت گمرک استان در محیطی در حومه شهر این امکانات را آماده کنیم که این بازارچه راه بیفتد.

وی اظهار داشت: این اقدامات انجام شده است و منتظر تمهیداتی هستیم که بتوانیم تا زمان راه‌اندازی بازارچه اصلی، بازارچه موقت را دایر کنیم.

فرماندار سرپل‌ذهاب در خصوص وضعیت مرزنشینان این شهرستان در حوزه بازرگانی هم گفت: در حال حاضر هر مرزنشین از نقطه صفر مرزی تا شعاع 20 کیلومتری مرز بر اساس ماده 11 قانون مبادلات مرزی که گمرک اعلام کرده است، از 700 هزار تومان تخفیفات گمرکی برخوردار می‌شود.

جمالی‌نیا افزود: بنابراین چنانچه بازارچه راه‌اندازی شود، مرزنشینان از تخفیف قانونی اعلام‌شده توسط گمرک برخوردار خواهند بود و درآمد خوبی برای شهرستان به همراه خواهد داشت‌.

اما سهم مردم مرزنشین از هیاهوی تردد غول‌های آهنین در این سال‌های مرزداری تقریباً هیچ بوده و بی‌تدبیری‌های دولت‌های متعدد و مدیران که به جرات می‌توان گفت هیچ‌یک به فکر توسعه این شهرها نبوده‌اند باعث عقب‌ماندگی شهرهای مرزی استان‌ کرمانشاه شده است.

درحالی‌که برخی از شهرهای مرزی کشور همچون آستارا، ماکو، جلفا، بیله‌سوار و پیرانشهر توانسته‌اند از امتیاز مرزی بودن به‌خوبی استفاده کنند اما شهرهای مرزی استان کرمانشاه هنوز در گیرودار تأمین زیرساخت‌های اولیه مانده‌اند.

فقدان مجتمع‌های خرید در این مناطق و بازارچه‌های متعدد که می‌تواند در رونق معیشت مرزنشینان نقش بسیار اساسی داشته باشد باعث شده تا تعداد زیادی از مردم این شهرستان به شغل کوله‌بری روی بیاورند.

کرمانشاه از صادرات مرزهایش سهم زیادی ندارد

آمار هفت‌ماهه صادرات امسال به نقل از خلیل حیدری مدیرکل گمرکات استان کرمانشاه حکایت از سهم یک‌هشتمی استان کرمانشاه از صادرات صورت گرفته از این استان دارد و این یعنی ما حتی در حوزه صادرات از استان هم بیشتر یک معبر صادراتی بوده‌ایم و سهم چندانی در این حوزه نداشته‌ایم.

حیدری در نشست خبری روز صادرات اعلام کرد که در هفت‌ماهه امسال یک میلیارد و 633 میلیون دلار کالا با وزن سه میلیون و 369 هزار تن از مرزهای استان کرمانشاه صادر شده است.

وی افزود: این میزان صادرات از نظر ارزشی 46 درصد و از نظر وزنی 28 درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد داشته است.

مدیرکل گمرکات استان کرمانشاه با بیان اینکه کالاها از استان کرمانشاه به 35 کشور دنیا صادرشده،  گفت: عراق، افغانستان، ترکیه، پاکستان، امارات و ... در صدر کشورهای طرف معامله صادرات استان بوده است.

حیدری تعداد اقلام صادراتی از استان کرمانشاه به خارج از کشور را نیز 781 قلم کالا عنوان کرد و گفت: بیشترین کالاهای صادرشده لوازم‌خانگی و ظروف تهیه‌شده از پلاستیک، محصولات  و چیپس سیب‌زمینی، گوجه‌فرنگی، انواع کاشی، کیسه نایلونی، کولرآبی، هندوانه و ... بوده است.

وی درباره اقلام صادراتی تولیدی استان نیز خاطرنشان کرد: ارزش این اقلام حدود 210 میلیون دلار بوده که عمدتاً محصولات پتروشیمی، سیمان، لبنیات، رب گوجه و ... را شامل می‌شود.

به گزارش مهر، با توجه به اظهارات مسئولان یکی از دلایل توسعه‌نیافتگی شهرهای مرزی ما شاید به دلیل این است که ما تنها یک معبر ترانزیتی برای کالاهای عبوری سایر استان‌ها بوده‌ایم و نتوانسته‌ایم درزمینهٔ تولیدات صادرات‌محور خوب عمل کنیم و مهم‌تر اینکه تنها در بعد صادرات متمرکزشده‌ و به واردات بی‌توجه بوده‌ایم.

لذا به نظر می‌رسد ایجاد جاذبه در این شهرها با راه‌اندازی بازارچه‌های مرزی برای رونق زندگی مرزنشینان و استفاده آن‌ها از ظرفیت‌های مرز می‌تواند مردم محروم این مناطق را از ظرفیت‌های بسیار خوب مرزنشینی منتفع کند اگر به آن توجه شود.