بزرگنمایی:
صنعت فروش تسلیحات نظامی یکی از پرسودترین صنایع در جهان است که نیروهای مسلح ایران باید در دیپلماسی دفاعی از آن غافل نباشند و در دستور کار خود قرار دهند.
پس
از انتصاب سرلشگر محمد باقری به ریاست ستادکل نیروهای مسلح در تیرماه
1395، به موازات افزایش قدرت دفاعی و به‌روزرسانی سامانه‌ها و تجهیزات
دفاعی، دور جدیدی از دیپلماسی دفاعی که تا پیش از این در وزارت دفاع و
پشتیبانی نیروهای مسلح دنبال می‌شد، آغاز شد.
سفرهای هیات های نظامی جمهوری اسلامی ایران
به کشورهایی چون روسیه، پاکستان، ترکیه، چین و سوریه و میزبانی از هیات های
عالیرتبه نظامی از کشورهایی چون پاکستان، بولیوی، ترکیه، افغانستان، عراق
و روسیه را که برای نخستین بار پس از پیروزی انقلاب اسلامی انجام می شد می
توان از جمله مصادیق دیپلماسی فعال ستادکل نیروهای مسلح در دور جدید
برشمرد. در کنار ستادکل نیروهای مسلح، وزارت دفاع نیز که به نوعی بخشی از
نیروهای مسلح کشور شناخته می‌شود و وظیفه پشتیبانی آنها را برعهده دارد،
چند سالی است که دیپلماسی دفاعی را دستور کار خود قرار داده است.
یکی از مسائلی که در سالهای اخیر و در
دوران سردار حسین دهقان وزیر سابق دفاع کشورمان به خوبی مشاهده شد، فعال تر
شدن مباحث حقوقی و پیگیری مطالبات و قراردادهای بین المللی و به نوعی فعال
شدن دیپلماسی دفاعی بود، از آن جمله می توان به قرارداد خرید اس 300
اشاره کرد که با سنگ اندازی های متعدد مانع تحقق این قرارداد می شدند. اما
با فعال شدن بخش حقوقی وزارت دفاع و پیگیری مطالبات به حق کشورمان و البته
سفرهای سردار حسین دهقان به روسیه و مذاکره با مسئولان و مقامات روس،
اختلاف با روسیه درباره سامانه پدافندی اس 300 برطرف و این سامانه به صورت
کامل دریافت شد.
وزارت دفاع پس از آغاز وزارت سرتیپ امیر
حاتمی نیز مسیر فعال دیپلماسی دفاعی را با قدرت و اولویت ادامه داد که از
جمله آن می‌توان به سفر امیر حاتمی به روسیه و سخنرانی در کنفرانس امنیتی
مسکو، سفر به چین، آذربایجان، عراق و سوریه و همچنین تماس‌های تلفنی با
همتایان خود در کشور های مختلف و دعوت از مقامات نظامی برای سفر به کشورمان
اشاره کرد.
علاوه بر فعالیت ستادکل نیروهای مسلح و
وزارت دفاع در زمینه دیپلماسی دفاعی بعنوان ستادهای برتر نیروهای مسلح،
نیروها و ارگان‌های نظامی کشور نیز در سالهای گذشته فعالیت های چشمگیری را
در این حوزه داشته اند که از جمله آن می توان به اجلاس کشورهای شمال
اقیانوس هند شامل 23 عضو دائم و 9 عضو ناظر اشاره کرد که اردیبهشت ماه
امسال به میزبانی نیروی دریایی ارتش و بعنوان بزرگترین اجلاس نظامی تاریخ
ایران به مدت 5 روز برگزار شد.
دیپلماسی دفاعی فعال کشور را از آنجایی می
توان حائز اهمیت برشمرد که ارتباط مقامات عالیرتبه نظامی کشور با همتایان
خارجی در کنار دیپلماسی سیاسی و اقتصادی فعال سایر دستگاه های متولی سیاست
خارجی می تواند در پیشبرد منافع ملی کشور موثر باشد. موضوعی که معاون
پارلمانی وزیر دفاع نیز با اشاره به مذاکرات دوجانبه ایران و 10 کشور دیگر
بر آن تاکید دارد.
شاید بتوان دیپلماسی فعال دفاعی را به چند
بخش مهم تقسیم و اهداف دیدارها و سفرهای مقاملت عالی نظامی کشورمان به
کشورهای دیگر و البته میزبانی از مقامات عالی امنیتی و نظامی کشورهای جهان
را در قالب آن مورد بررسی قرارداد. اهدافی از قبیل توسعه همکاری های نظامی و
دفاعی، مبارزه با مساله تروریسم و مقابله با تهدیدات مشترک، تامین امنیت
منطقه و امنیت تجارت دریایی و همچنین افزایش مناسبات نظامی را از مجموع
اقدامات دیپلماسی دفاعی احصا کرد.
1- توسعه همکاریهای نظامی و دفاعی
توسعه همکاری ها و مناسبات دفاعی، همکاری
های مشترک مرزی، مبارزه با تروریسم، مبارزه با مواد مخدر و قاچاق و همچنین
تحولات منطقه ای و جهان اسلام از جمله محورهای گفتگوی سرلشگر محمد باقری
رئیس ستاد کل نیروهای مسلح، امیر سرتیپ حاتمی وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای
مسلح و جمعی از مقامات عالی رتبه نظامی و امنیتی کشورمان در سفرهای خارجی و
دیدار با همتایان خود است.
مقامات عالی کشورمان همواره بر توسعه روابط و
مناسبات با کشورها برپایه احترام متقابل در تمامی عرصه های دوجانبه و
منطقه ای تاکید دارند، دیدار متقابل مقامات دفاعی و نظامی کشور با سایر
کشورها را نیز می توان در همین راستا و اقدامی در جهت توسعه روابط دو جانبه
و چند جانبه برای تحکیم ثبات و امنیت در منطقه و سطح جهان دانست.
در این راستا می توان به سفر سرلشگر محمد
باقری رییس ستاد کل نیروهای مسلح کشورمان به ترکیه و به دعوت رسمی ژنرال
«حلوصی آکار» همتای ترکیه‌ای در24 مرداد 1396 که نخستین سفر عالی رتبه ترین
مقام نظامی ایران به ترکیه پس از پیروزی انقلاب اسلامی بود، اشاره کرد.
رئیس ستاد کل نیروهای مسلح کشورمان در این
سفر پس از دیدار با مقامات عالی رتبه نظامی سیاسی ترکیه درباره اهداف این
سفر گفت: «دو کشور ایران و ترکیه مصمم به افزایش روابط در همه زمینه ها به
ویژه همکاریهای نظامی و دفاعی هستند».
سرلشگر باقری افزود: «در گفتگو با مقامات
نظامی و امنیتی ترکیه درخصوص افزایش همکاریهای نظامی و امنیتی، همکاریهای
مشترک مرزی و مسایل نظامی موافقت شد. مقامات دو کشور همچنین موافقت
کردند همکاری های آموزشی و پژوهشی از جمله تبادل دانشجو داشته باشیم و رفت و
آمد ناوها به کشورهای یکدیگر، اعزام ناظر به رزمایشهای دو طرف را بیش از
بیش مد نظر قرار دهند».
سفر سرلشگر باقری به پاکستان، سوریه و روسیه
و همچنین میزبانی مقامات عالی نظامی و امنیتی کشورهای مختلف، نمونه های
دیگری از تلاش نیروهای مسلح کشورمان برای توسعه همکاری ها و مناسبات دفاعی
است. البته
سفر فرمانده ارشد نظامی کشورهایی چون روسیه،
چین، پاکستان، عمان، ترکیه، آذربایجان، ارمنستان و بولیوی به تهران و
دیدار با مقامات عالی نظامی کشورمان از جمله سرلشگر محمد باقری رئیس ستاد
کل نیروهای مسلح و وزیر دفاع وپشتیبانی نیروهای مسلح و فرمانده عالی رتبه
نیروهای مسلح از جمله سفرها و دیدارهایی است که در راستای دیپلماسی فعال
دفاعی و برای گسترش همکاری های نظامی و دفاعی صورت گرفته است.
سفر 2 اسفند 1396 امیر حاتمی وزیر دفاع
کشورمان که جمهوری آذربایجان و دیدار با الهام علی اف رئیس جمهور آذربایجان
و گفتگو درباره همکاری های دوجانبه در امور دفاعی و نظامی و همچنین مسائل
منطقه ای نیز در همین راستا است.
سفر وزیر دفاع در فروردین ماه 97
به مسکو به‌دعوت ارتشبد سرگئی شویگو وزیر دفاع روسیه و سخنرانی در یک اجلاس
مهم امنیتی تحت عنوان اجلاس امنیتی مسکو و همچنین سفر به بغداد، در اواخر
فروردین ماه 97 و گفتگو پیرامون مسائل منطقه‌ای و البته سفر وی در 17
شهریور امسال به چین و دیدار با مقامات عالی نظامی چین و برگزاری چهارمین
کنگره آسیا پاسفیک طب نظامی در مهر ماه سال جاری به میزبانی کشورمان و با
حضور نمایندگانی از 45 کشور جهان، از دیگر نمونه های توسعه همکاری ها و
مناسبات دفاعی کشورمان با سایر کشورها است.
علاوه بر این، افزایش مناسبات و همکاری های
تجاری در قالب قراردادهای دو یا چند جانبه یکی دیگر از ابعاد دیپلماسی فعال
دفاعی مقامات عالی دفاعی و نظامی کشورمان و در راستای فرامین فرمانده معظم
کل قوا است که از جمله آن می توان به عضویت و ریاست 2 ساله کشورمان بر
اجلاس فرماندهان نیروی دریایی کشورهای حاشیه اقیانوس هند، برگزاری
چهاردهمین نشست کمیسیون مشترک نظامی جمهوری اسلامی ایران و سلطنت عمان و
همچنین میزبانی نخستین نشست دبیران و مشاوران امنیت ملی کشورهای منطقه تحت
عنوان «گفتگوی امنیتی منطقه ای» با حضور ایران، روسیه، چین، هندوستان و
افغانستان در تهران اشاره کرد.
نشست کمیسیون مشترک نظامی جمهوری اسلامی
ایران و سلطنت عمان که چهارمین دوره آن 15 اردیبهشت 97 به میزبانی ستاد کل
نیروهای مسلح کشورمان برگزار شد یکی از قراردادهایی است که به افزایش
مناسبات دفاعی و نظامی میان ایران و کشورهای منطقه کمک می کند که بعد از
انعقاد این قرارداد و در چهارچوب این روابط حسنه و دوستانه رزمایش های
مشترک دریایی بسیاری در دریایی عمان برگزار کرده و هیئت های عالی نظامی
متعددی برای مذاکره و دیدارهای دو جانبه به دو کشور سفر کرده اند.
تشکیل کمیسیون همکاری های مشترک دفاعی ایران
و جمهوری آذربایجان با هدف ایجاد و تحکیم همکاری های مشترک و ارتقاء هر چه
بیشتر مناسبات دفاعی و نظامی بین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان
از دیگر نمونه های دیپلماسی فعال دفاعی جمهوری اسلامی ایران با همسایگان
است.
تحکیم روابط دوستی و برادری میان دو ملت
جمهوری اسلامی ایران و کشور آذربایجان، احترام به تمامیت ارضی، تقویت حسن
همجواری کشورهای منطقه و بهره گیری جمهوری اسلامی ایران از همه ظرفیت ها
برای حفظ امنیت و ثبات منطقه از دیگر مباحث مطرح شده از سوی نمایندگان
نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران با وزیر دفاع جمهوری آذربایجان در این
کمیسیون همکاری بود.
2- مبارزه با تروریسم و مقابله با تهدیدات مشترک
جمهوری اسلامی به عنوان یکی از قربانیان
اصلی پدیده تروریسم که به واسطه این پدیده شوم بیش از 17 هزار نفر از
مسئولان و مردم بی گناه خود را از دست داده همواره بر مبارزه جهانی با
تروریسم و افراط گرایی همکاری کشورها برای ریشه کن کردن آن تاکید داشته
است. در همین راستا مقامات عالی کشورمان همواره در سفرهای خارجی و دیدار با
سران کشورها برمقابله همه جانبه با تروریسم جهانی تاکید داشته و در این
مسیر پیشتاز بوده است، زیرا به خوبی می داند که نتایج گسترش افراط گرایی
چیست، به همین جهت زمانی که دو کشور دوست و مسلمان عراق و سوریه درگیر
مقابله با داعش و گروه های افراطی شدند ایران به عنوان اولین کشوری بود که
برای دفاع از تمامیت ارضی دولت و ملت سوریه و عراق پیش قدم شد و با کمک های
مستشاری از گسترش داعش جلوگیری کرد و در نهایت موجب غلبه ارتش و ملت عراق و
سوریه بر داعش شد.
مبارزه با تروریسم یکی از ابعاد مختلف
دیپلماسی فعال نظامی و دفاعی کشورمان در این سالها بوده است و جمهوری
اسلامی به دنبال گسترش روابط و همکاری مشترک برای مقابله با پدیده جهانی
افراط گرایی و تروریسم بوده که امنیت جهان را تهدید می کند. شاید اوج این
همکاری نظامی را بتوان در مسئله سوریه و همکاری ایران، روسیه و سوریه
مشاهده کرد که البته دستاوردهای بسیاری نیز به همراه داشت و موجب آزادی بخش
عظیمی از خاک سوریه از دست تروریست ها شد. این همکاری ها حتی گسترش یافته و
ترکیه نیز به این جمع افزوده شده است.
سفر ژنرال «حلوصی آکار» رئیس ستاد ارتش
ترکیه به ایران در یکشنبه 9 مهر 1396 و در پاسخ به سفر هیات عالیرتبه
نظامی جمهوری اسلامی ایران یکی از نمونه های رایزنی مقامات ایرانی برای
مبارزه با تروریسم است. رئیس ستاد ارتش ترکیه در مدت اقامت در ایران با
سرلشگر باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح، دریادار شمخانی دبیر شورای عالی
امنیت ملی و امیر حاتمی وزیر دفاع دیدار کرد. در این دیدارها دو طرف
بر نزدیکی نیروهای مسلح دو کشور و تقویت همکاری در مبارزه با تروریسم و
مخالفت با همه پرسی اقلیم کردستان تاکید کردند.
همچنین سرلشگر باقری در دومین سفر برون‌مرزی
خود سه‌شنبه 25 مهر 1396 به سوریه رفت؛ سفری بسیار مهم که به اذعان بسیاری
حتی مهم تر از سفر وی به ترکیه است و اولین دیدار سرلشگر باقری با همتای
سوری بود، وی در نشست خبری مشترک با ژنرال علی ایوب رییس ستاد کل ارتش و
نیروهای مسلح سوریه هدف خود را از انجام این سفر اعلام همبستگی ملت‌های
سوریه و ایران در مبارزه با تروریسم عنوان کرد و یک پیغام به رژیم
صهیونیستی داد: «پذیرفتنی نیست، رژیم صهیونیستی هروقت بخواهد به خاک و
آسمان سوریه تجاوز کند.»
سرلشگر باقری در همان روز اول سفر خود با
ارتشبد «فهد جاسم الفریج» وزیر دفاع سوریه نیز دیدار و در خصوص آخرین
تحولات منطقه و لزوم برنامه‌ریزی برای تقویت جبهه مقاومت در مبارزه علیه
تروریسم گفتگو کرد.
در این دیدار مسائل نظامی، امنیتی و راهبردی
منطقه و نیز بررسی ابعاد و زمینه‌های توسعه و ارتقای روابط نظامی دو کشور
ایران و سوریه مورد بحث قرار گرفت.
یکی دیگر از بخش‌های سفر سرلشگر باقری،
دیدار با رئیس ستاد ارتش سوریه در دومین روز سفر بود که رئیس ستاد کل
نیروهای مسلح کشورمان در پایان این دیدار و در جمع خبرنگاران اظهار داشت:
«جمهوری اسلامی ایران در برابر خطر تروریستی که سوریه را تهدید می‌کند، در
کنار دولت و ملت سوریه بوده و در آینده هم خواهیم بود تا تروریست‌ها را از
بین ببریم و نقشه‌های دولت‌های حامی آنها را خنثی کنیم».
سپهبد علی عبدالله ایوب رئیس ستاد ارتش
سوریه نیز، اظهار داشت: «مذاکرات ما با همتای ایرانی در سطح گسترده صورت
گرفت. تحولات جاری، روند روابط دوجانبه بین ارتش دو کشور و تمایل مشترک
برای تقویت این روابط را به صورت مفصل مورد بحث و بررسی قرار دادیم».
در سومین روز از سفر، مهمترین دیدار رئیس ستاد کل نیروهای مسلح کشورمان صورت گرفت که این دیدار با بشار اسد رئیس جمهور سوریه بود.
در این دیدار، سرلشگر باقری با تبریک پیروزی
های ارتش و نیروهای مسلح سوریه به رئیس جمهوری سوریه، ابراز امیدواری کرد
تروریسم هرچه سریعتر از خاک سوریه ریشه‌کن شود.
وی همچنین بر ادامه حمایت‌های جمهوری اسلامی ایران از ملت و دولت سوریه تاکید کرد.
رئیس جمهور سوریه نیز در این دیدار از
حمایت‌های همه‌جانبه مقام معظم رهبری و دولت و ملت جمهوری اسلامی ایران از
سوریه در مبارزه با تروریسم قدردانی کرد.
سرلشگر باقری در ادامه دیپلماسی فعال نظامی
نیروهای مسلح کشورمان در جهت مقابله با تروریسم 29 آبان 1396 در رأس هیات
عالی رتبه نظامی به منظور شرکت در اجلاس سه‌جانبه رؤسای ستاد کل ارتش های
روسیه و ترکیه و ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران وارد سوچی روسیه
شد و با والری گراسینوف رئیس ستاد کل ارتش روسیه دیدار و گفتگو کرد.
این اجلاس به منظور بحث و تبادل نظر پیرامون
آخرین وضعیت مقابله با تروریسم در سوریه و اتخاذ راهکار مشترک برای ادامه
روند پاکسازی گروهک‌های تروریستی و تکفیری و بازگشت مجدد امنیت و ثبات
پایدار به شهر سوچی برگزار شد.
سفر به پاکستان و دیدار با مقامات عالی
سیاسی و نظامی این کشور یکی دیگر از سفرهای مهم و البته بی سابقه عالی
ترین مقام نظامی کشورمان در دوره جدید ریاست ستاد کل نیروهای مسلح در جهت
مبارزه با تروریسم و افراط گرایی است.
علاوه بر سرلشگر باقری، در سفر امیر حاتمی
وزیر دفاع کشورمان به روسیه، سوریه و عراق و همچنین سفر مقامات عالی نظامی
روسیه، چین، هند، پاکستان، افغانستان، ترکیه و عراق به کشورمان نیر بر عزم
جدی برای مبارزه با تروریسم تاکید شد.
یکی دیگر از اقدامات نیروهای مسلح از گذرگاه
دیپلماسی دفاعی در ماه های اخیر را می توانیم در رابطه با ربوده شدن
تعدادی از بسیجیان بومی و مرزبانان در نقطه صفر مرزی در جنوب شرق کشور
عنوان کنیم. پس از این حادثه، سرلشگر محمد باقری در تماس تلفنی با ارتشبد
قمر جاوید باجوا، فرمانده ارتش پاکستان به مسأله ربایش تعدادی از مرزبانان
جمهوری اسلامی در مرز میرجاوه توسط گروهک تروریستی به درون خاک پاکستان
اشاره کرد و اظهار داشت: «بر مبنای توافقات فیمابین نیروهای مسلح دو کشور
برای تأمین امنیت مرزهای مشترک، انتظار داریم که نیروهای مسلح پاکستان با
اتخاذ تمهیدات لازم، نسبت به آزادسازی سریعتر سربازان و مرزبانان ربوده
شده، اهتمام نمایند.
در این مذاکره تلفنی، ارتشبد باجوا ضمن
اظهار تأسف از این حادثه و توضیح اقدامات ارتش پاکستان جهت تعقیب و دستگیری
تروریست های مذکور، ابراز امیدواری نمود که اقدامات نیروهای نظامی و
امنیتی پاکستان به دستگیری هرچه سریعتر تروریست ها و آزادسازی مرزبانان
ربوده شده منجر شود.
در ادامه سرلشگر باقری بر ضرورت حضور و
استقرار هرچه بیشتر نیروهای نظامی و مرزبانی پاکستان در مرزهای مشترک با
جمهوری اسلامی ایران برای تحکیم و تثبیت امنیت در این مناطق و ممانعت از
تحرکات اشرار و تروریست ها تأکید کرد.
پس از این گفتگوی تلفنی نیز سردار محمد
پاکپور فرمانده نیروی زمینی سپاه را در رأس هیاتی برای پیگیری موضوع به
پاکستان سفر کرد و با مقامات نظامی و امنیتی این کشور دیدار و گفتگو کرد.
3- همکاری کشورها برای تامین امنیت مرزها و تجارت دریایی
یکی از پدیده هایی که در سالیان اخیر امنیت
تجارت جهانی و اقتصاد کشورها را تهدید کرده است، پدیده دزدان دریایی است.
بی تردید بسط و گسترش رویدادهایی همانند دزدی دریایی درآب های بین المللی
نوع جدید تهدیدات سازمان یافته به عنوان یکی ازنگران کننده ترین چالش ها
پیش روی کشورها است.
در چند سال گذشته حملات متعدد دزدان دریایی
درآب های بین المللی به ویژه منطقه خلیج عدن به شناورها و کشتی های تجاری
ابعاد جدیدی ازتجاوزات منطقه ای و تهدیدات فرامنطقه ای سازمان یافته را
دربرابر کشورهای منطقه قرارداده است.
از زمانی که جولان دزدان دریایی درمنطقه
خلیج عدن باعث اخلال در روند عادی مبادلات تجاری و تردد کشتی های تجاری
ایران در این منطقه شد، نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران هم طبق
وظیفه ذاتی خود و ماموریت ابلاغی واردعمل شد و با اعزام مستمر ناوگروه های
دریایی به منطقه عدن تا حد زیادی از صدمات و آسیب های دزدان دریایی جلوگیری
کرد.
این حضور مقتدرانه ناوگروه های ایران به آب
های بین المللی و خلیج عدن نه تنها پاسخ کوبنده ای به دزدان دریایی حاضر در
این منطقه بود بلکه برای قدرت های بزرگ هم پیام آمادگی و قدرت یگان های
دریایی ارتش را دربرداشت. البته جمهوری اسلامی که بر همکاری کشورها برای
تامین امنیت منطقه بدون حضور قدرت های فرامنطقه ای تاکید دارد، میزبان یک
اجلاس جهانی در این خصوص بود.
اجلاس بزرگ فرماندهان نیروی دریایی کشورهای
حاشیه اقیانوس هند (IONS) از روز دوشنبه دوم اردیبهشت 1397 به میزبانی
نیروی دریایی راهبردی ارتش در هتل اسپیناس تهران آغاز و تا 5 اردیبهشت
ادامه پیدا کرد.
این اجلاس که تاکنون پنج دوره آن در کشورهای
مختلف برگزار شده، بزرگترین اجلاس نظامی تاریخ ایران است که میزبانی آن از
2 اردیبهشت 1397 به مدت 2 سال برعهده نداجا بوده و حدود 35 هیئت عالی رتبه
نظامی از کشورهای مختلف جهان برای شرکت در این اجلاس 2 روزه، به تهران سفر
کردند.
لازم به ذکر است، از سال 2008 با پیشنهاد
هند، اجلاس فرماندهان نیروهای دریایی کشورهای حاشیه اقیانوس شکل گرفت و از
سال 2018 میزبانی آن به مدت 2 سال به عهده ایران و نیروی دریایی ارتش
گذاشته شد البته آمریکا بسیار تلاش کرد به عنوان عضو ناظر در این اجلاس
حضور داشته باشد اما با حضور و مخالفت ایران نتوانستند به این مهم دست
یابند.
بیش از 60 اقدام و سفر در جهت گسترش دیپلماسی دفاعی
اگر بخواهیم در قالب اعداد و ارقام ابعاد
مختلف دیپلماسی فعال دفاعی کشورمان را مورد بررسی قرار دهیم، در رأس این
موارد باید به 4 سفر سرلشگر محمد باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح کشورمان
به ترکیه، سوریه، روسیه و پاکستان اشاره کرد، این سفرها هر کدام به نوبه
خود در تاریخ 40 ساله انقلاب اسلامی بی سابقه بوده و دارای ابعاد مهم و
استراتژیک و راهبردی هستند. این سفرها دارای اهداف بسیار استراتژیک از جمله
مبارزه با تروریسم، امنیت مرزها، برخورد با قاچاقچیان، مسائل مشترک،
برگزاری رزمایش های مشترک و تامین امنیت منطقه بود.
در کنار این سفرهای سرلشگر باقری به چهار
کشور مختلف باید به دیدار های او با مقامات عالی نظامی که به ایران سفر
کرده اند و همچنین شرکت در اجلاس های امنیتی و نظامی مختلف و البته تماس
تلفنی با مقامات عالی نظامی کشورهایی همچون ترکیه، روسیه و سوریه اشاره
کرد.
وزارت دفاع کشورمان نیز در این دو سال اخیر
به تبعیت از ستاد کل نیروهای مسلح دیپلماسی فعال دفاعی را در دستور کار خود
قرار داده و به موازات افزایش قدرت سخت و نرم در صنایع دفاعی کشور
دیپلماسی فعال دفاعی را در پیش گرفته است. از آن جمله می توان به
2سفر سردار سرتیپ پاسدار حسین دهقان وزیر وقت دفاع کشورمان به روسیه و شرکت
در نشست سه جانبه ایران، ترکیه و سوریه در مسئله مقابله با تروریسم اشاره
کرد سردار دهقان در زمان مسئولیت چندین تماس تلفنی نیز با همتایان خود از
روسیه و سوریه داشت.
امیر سرتیپ امیر حاتمی نیز که در دولت
یازدهم مسئولیت وزارت دفاع را برعهده گرفت دیپلماسی فعال دفاعی را در دستور
کار خود داشت و در این راستا 6 سفر خارجی انجام داد. سفر به ترکیه،
آذربایجان، روسیه، عراق، سوریه و چین سفرهایی است که وزیر دفاع کشورمان
برای گسترش دیپلماسی دفاعی در دوران مسئولیت خود انجام داده است. امیر
حاتمی همچنین تماس های تلفنی با وزرای دفاع روسیه، سوریه، عراق، افغانستان
و پاکستان داشت و در خصوص مسائل مختلف دفاعی، نظامی، مسائل مشترک و مهمتر
از همه مسئله مبارزه با تروریسم با طرف های مقابل رایزنی و گفتگو کرد.
صادرات محصولات دفاعی؛ حلقه گمشده تجارت ایران
امروزه کسب درآمدهای هنگفت از فروش و تجارت
تسلیحات نظامی به یکی از نشانه های رشد اقتصادی تبدیل شده است. این صنعت
متاسفانه در دست معدودی از کشورهای پیشرفته جهان است که به تجارتی سیری
ناپذیر و غیر قابل کنترل مبدل شده است. تجارتی که به همان میزان که برای
کشورهای تولید کننده انباشت ثروت به همراه دارد به همان اندازه نیز، عمده
کشورهای جهان سوم را متاثر کرده و به رقابت تسلیحاتی تشویق کرده و برای
آنها استیصال و درماندگی به همراه آورده است.
آمارهای معتبر نشان دهنده این واقعیت تلخ
هستند که در منطقه خاورمیانه طی چند سال گذشته خرید تسلیحات و اسباب آتش
افروزی رشد بسیار چشمگیری داشته است که این افزایش حجم از زمان جنگ سرد به
بعد بی سابقه بوده است.
براساس تازه ترین گزارش مؤسسه تحقیقات بین
المللی صلح استکهلم( SIPR) میزان واردات تسلیحات مرگبار قاره آسیا و
اقیانوسیه از ٢٠١٢ الی ٢٠١٦ رشدی برابر ٧/٧ درصد داشته است که بخش اعظم آن
مربوط به جنوب غرب آسیا است.
اگرچه جمهوری اسلامی براساس اصول و مبانی
اعتقادی و قانونی خود هیچ گاه به دنبال آتش افروزی و جنگ در منطقه و جهان
نبوده و نیست، اما باید به این مهم نیز توجه داشت که صنعت فروش تسلیحات
نظامی یکی از پرسود ترین صنایع در جهان است و می توان در راستای تعامل با
کشورهای دوست و همسایه و در جهت تقویت بنیه دفاع این کشورها برای پاسداری
از خاک و سرزمینشان فروش تجهیزات بومی را در دستور کار قرار داد و از این
مهم غافل نبود.