بزرگنمایی:

به گزارش خبرنگارتبسم مهر، نشر آگه چاپ چهارم کتاب «چگونه شعر بخوانیم؟» اثر تری ایگلتون و ترجمه پیمان چهرازی را با شمارگان 220 نسخه، 280 صفحه و بهای چهل هزار تومان منتشر کرد. چاپ نخست این کتاب در سال 1396 با شمارگان 550 نسخه و بهای 24 هزار تومان و چاپ پیشین (سوم) آن نیز در سال در سال 97 با شمارگان 220 نسخه و بهای 36 هزار تومان منتشر شده بود.

تری ایگلتون، فیلسوف چپ و نظریه‌پرداز ادبی معاصر بریتانیایی و استاد دانشگاه منچستر است. از میان کتاب‌های ترجمه شده او به فارسی می‌توان به «مارکس و آزادی»، «معنای زندگی»، «درآمدی بر ایدئولوژی»، «پیش‌درآمدی بر نظریه ادبی»، «توهمات پسامدرنیسم»، «مارکسیسم و نقد ادبی» و «چگونه ادبیات بخوانیم» اشاره کرد.

اندیشه ایگلتون در حوزه‌های فرهنگ، سیاست و... او را به خوانش‌های نوینی از ادبیات رسانده که تاثیرگذار هم بوده‌ است و رویکردهای جدیدی را در حوزه نقد به راه انداخته است. کتاب «چگونه شعر بخوانیم؟» 6 بخش دارد که عناوین آن به ترتیب عبارتند از «کارکرد نقد»، «شعر چیست؟»، «فرمالیست‌ها»، «در جست‌وجوی فرم»، «چگونه شعر بخوانیم» و «چهار شعر طبیعت».

ایگلتون خود را «نظریه‌پردازی ادبی با گرایشات سیاسی» می‌داند. دستاورد چشمگیر این کتاب اثبات این موضوع است که نظریه‌پردازانی ازاین‌دست تنها کسانی هستند که می‌توانند نشان دهند که شعر به‌راستی در پِی چیست. ایگلتون، از طریق مجموعه‌ای از خوانش‌های درخشان و موشکافانه – از ییتس و فِراسْت و آودِن و دیکِنسُون – که طوری در دل کارکردهای نقد تدوین شده‌اند که احتمالاً تشریح آن فقط از عهده‌ او برمی‌آید، نشان می‌دهد که نظریه‌ ادبی، اگر به‌طور جدّی درک شود، چگونه می‌تواند زمینه‌ای برای درک شعر فراهم کند. این کتاب دفاعیه‌ای حیاتی از شعر در زمانه‌ ماست.

ایگلتون شعر را، در قالبی فشرده و در عین ‌حال عام، به‌ این ‌شکل تعریف می‌کند که شعر گزاره‌ای اخلاقی، داستانی و به‌لحاظ کلامی خلاقانه است که در آن مؤلف مکان پایان یافتن سطرها را تعیین می‌کند. البته نکته‌ مهم این است که او در تشریح و تدقیق چنین تعریفی بحث مفصّلی ترتیب می‌دهد تا هم گستره و چارچوب‌های مفاهیم اخلاقی، داستانی و خلاقیت کلامی را تعیین کند و هم نشان دهد چرا چنین تعریفی، در ظاهری کلّی و نابسنده، می‌تواند تمام آن‌چه را که برای شعر ضروری است در خود جای دهد. مثلاً، در مورد وزن به این نکته اشاره می‌کند که اگرچه وزن مقوله‌ای مختص شعر است ولی جزو ذات شعر نیست، چراکه شعرهای زیادی بدون وزن شکل گرفته و ماندگار شده‌اند.

گرایش‌های مارکسیستی در سابقه و آثار ایگلتون مشهود است، ولی تا آن‌جاکه به این کتاب مربوط می‌شود، تحلیل‌های شعری او به‌صراحت و به‌معنایی ارتدوکسی تحت‌تأثیر نظریه‌های مارکسیستی صورت نمی‌گیرد. ایگلتون، در عین نقد وضعیتی که به‌واسطه‌ سیاست‌های سرمایه‌داری و جامعه‌ مصرف‌گرای جدید گریبان ادبیات و نقد ادبی را هم گرفته، در مقام یک نظریه‌پرداز و ناقد ادبی، ایده‌های مارکسیستی را در خود جذب و هضم کرده و به‌معنایی این نگره‌ها در او نشست کرده است و آن‌چه درنهایت از نظرات ایگلتون فهم می‌شود گشودگی به مفاهیم متعارض فرهنگی و پرداختن به جزئیات رویکردهای متفاوت شعری‌ است.

  خبرنگار:رضاباباعلی