آخرین مطالب

طباطبایی دریافت‌های چندگانه‌ای از دانشگاه ارائه کرده است! دینی و مذهبی

طباطبایی دریافت‌های چندگانه‌ای از دانشگاه ارائه کرده است!

  بزرگنمایی:
دکتر سیدجواد طباطبایی در کتاب ملاحظاتی درباره دانشگاه دریافت‌های چندگانه‌ای از دانشگاه ارائه کرده است، اما ایشان توضیحی درباره نسبت و ارتباط آنها نمی‌دهد.

به گزارش خبرنگارتبسم مهر، رحیم محمدی جامعه شناس و استاد دانشگاه در یادداشتی با عنوان از دانشگاه تا دانشگاه ملی؛ نگاهی به کتابِ ملاحظاتی درباره دانشگاه، نوشته دکتر جواد طباطبایی، به نقد و بررسی این کتاب پرداخته است:

اشاره:

نوشتار حاضر چکیده بحثی است که در سمیناری که به مناسبت خوانش دکتر جواد طباطبایی از دانشگاه در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در روز شنبه 18 آبان 1398 برگزار شد، ارائه کردم. از خواننده هوشمند این متن انتظار اخلاقی دارم به دلیل پیچیدگی نظری و تاریخی که این نوشته کاملاً فشرده دارد، آنرا به صورتی بخواند که از سوء فهم به دور باشد یا به کلی از خواندنش صرف نظر نماید.  

بحث مرکزی این نوشتار پیرامون این پرسشِ مرکّب شکل گرفته است که؛ چرا و چگونه می‌توان از طریق «دانشگاه چیست؟» به «دانشگاه ملی چیست؟» رسید؟

دکتر طباطبایی در این کتاب دریافت‌های چندگانه‌ای از دانشگاه ارائه کرده است، اما ایشان توضیحی درباره نسبت و ارتباط آنها نمی‌دهد. وی در جاهایی دانشگاه را به مثابه «نهاد» توصیف می‌کند، در جاهایی دانشگاه را به مثابه «مکان علم» توصیف می‌نماید، در جایی هم دانشگاه را به مثابه «روح» توصیف می‌کند، و در جایی نیز دانشگاه را به مثابه «رصدخانه» توصیف کرده است.

 خبرنگار:علی باباعلی

در اینجا می‌توان پرسید: آیا این دریافت‌ها و تصورات چندگانه از دانشگاه مکمل یکدیگر هستند؟ یا برعکس، هر کدام خاستگاه تئوریک و تاریخی جداگانه‌ای دارند و به سهولت نمی‌توانند در طول همدیگر قرار گیرند؟ دیگر اینکه؛ کدامیک از این دریافت‌ها با برساخت یک «تعریف ملی» از دانشگاه تناسب و سازگاری بیشتری دارد؟

در ایران در این دو سه دهه‌ی اخیر که ویژگی‌های «عصر پسا انقلاب» را دارد، معمولاً خیلی چیزها و امور بازاندیشی و بازتعریف می‌شوند، در این دوره دانشگاه نیز مجدداً اندیشیده و بازتعریف می‌شود و در این میان رویکردهایی نو هم مطرح می‌شوند. در رویکردهای کلاسیک دانشگاه، مثلاً در آراء کانت و هومبولت دانشگاه «کلیّتی کُروی» است که جهانِ پیرامون خود و اجزاء جهان و مشکلات آن را در ساحت تفکر و خرد به پیش خود فرا می‌خواند و آنها را می‌اندیشد و از آنها گفتکو می‌کند و در آنها پژوهش می‌کند و سپس به جای اولیه‌شان باز می‌گرداند.

این بازگردادن اجزاء جهان به جای نخستین خود، پس از احضار به دانشگاه یک فرآیند تاریخی ـ اجتماعی مستمرّ است که نقش کنشگران اجتماعی و نهادهایی نظیر دولت در این فرآیند اتفاق می‌افتد و در طی آن اوضاع جامعه و تمدن و فرهنگ به طور کلی نسبت به قبل یک مرتبه بهتر می‌شود.

اتفاقاً اگر این رویکرد کلاسیک را مقداری تبارشناسیِ تاریخی کنیم، با «تاریخ و کاسمولوژیِ قدیم ایرانی» نیز ‌نسبتی دارد. ایرانیان قدیم وقتی حکمت (حالا حکمت مغان یا حکمت خُسروانی یا اندیشه ایرانشهری) را تعریف می‌کردند، می‌گفتند حکمت «جام جهان‌بین» است که جهان را می‌نمایاند و از این راه کلیّتِ جهان در پیش حکیم حاضر است.

اتفاقاً به علت حضور همین پیشینه‌ی اندیشه‌ای بود که حافظ در دوره اسلامی سروده بود:
مشکل خویش بر پیرِ مغان بردم دوش ـ کو به تأیید نظر حل معمّا می‌کرد
دیدمش خرّم و خندان قدح باده به دست ـ و اندر آن آینه صد گونه تماشا می‌کرد
گفتم این جامِ جهان‌بین به تو کی داد حکیم ـ گفت آن روز که این گنبد مینا می‌کرد.

باز هم نه از سر اتفاق ـ بلکه به علت تعامل فکری و فرهنگی ایران باستان و رُم باستان ـ چنین معنایی از جهانْ و حکمتِ ایرانی در مفهوم یونیورس (universe) لاتین یا زبان رومی قدیم ـ که به معنی جهان و عالَم است ـ بازتابیده بود، به همین سبب رومیان و گویشگرانِ حوزه زبانِ لاتین در عصر جدید نیز به مکانی که جهان و اجزاء جهان از مسیر عقل و فلسفه به آنجا احضار می‌شده و اندیشیده می‌شده، یونیورسیتاس (universitas) گفتند که به نوعی معادل آکادمی (academy) یونانی است.


نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield

lastnews

دوره های پاییزه ی موسسه تبسم مهر

آغاز تولید فیلم کوتاه چوپان با مجری طرحی موسسه فرهنگی هنری تبسم مهرنیکان

مدیرعامل صندوق اعتباری هنر خطاب به صدابردار سینمای ایران: دست های مهربانت را به گرمی می فشاریم/ تجلیل از یک عمر سخت‌کوشی همسر استاد شاهوردی

ادبیات آذری را جدا از ادبیات فارسی نمی‌دانیم/ حمایت از اصحاب فرهنگ و هنر را وظیفه خود می‌دانیم

مجارستان: ضدحملات اوکراین «حمام خون» به‌راه می‌اندازد

نه بیرانوند از پرسپولیس می‌رود نه بازیکن دیگری/ شرط ماندن یحیی

بدرقه تیم فوتبال نوجوانان با حضور امیر قلعه نویی و عنایتی

اسرائیل با نقص جدی کادر پزشکی و بیمارستانی روبروست

افزایش شمار جان‌باختگان تصادف قطار در هند به 288 نفر

دشمنان تلاش می‌کنند نسل جوان را نسبت به روحانیت بدبین کنند

انتخاب موقت اعضای هیات اجرایی کارگروه هنرمندان انجمن خادمان قرآن

قیمت سکه و طلا 10 خرداد 1402/ ریزش قیمت ادامه دارد

ایران کشوری کاملاً امن و مقصدی مطمئن و جذاب برای گردشگران است

تولید نفت ایران به 2 میلیون و 750 هزار بشکه در روز رسید

ورود منابع، کاهش نرخ ارز را همراه خواهد داشت

سریال ماورایی ده‌نمکی به‌زودی کلید می‌خورد/ در تدارک «رستگاری»

وجود 700 اسیر فلسطینی بیمار در زندان‌های رژیم صهیونیستی

ارائه وام عتبات عالیات به دانشجویان تا سقف 5 میلیون تومان

زلزله 4.8 ریشتری سرخس خراسان رضوی را لرزاند

افزایش رگبار باران در 10 استان کشور

واریز 20 درصد اضافه یارانه کالابرگ سه دهک کم‌درآمد از امروز

ترافیک نیمه‌سنگین در محور چالوس

آماده مقابله با هرگونه تعرض دشمنان به آرمان‌های امام (ره) هستیم

برگزاری دوره های آموزشی بازیگری با حضور استاد ارجمند آقای امید زندگانی

ارتش رژیم صهیونیستی به خودروی زرهی «ایتان »مجهز می‌شود

عالیترین مقام کشور ترکمنستان سه شنبه به تهران می‌آید

مخبر: ایران نگاه ویژه‌ای نسبت به مناسبات خود با عمان دارد

«بازی» ایرانی برگزیده جشنواره ایتالیایی شد

افزایش نرخ تاکسی‌های اینترنتی باید به تصویب شورای شهر برسد

دستگیری ماموران قلابی در تهران

برنامه‌ریزی دستگاه‌ها برای اوقات‌ فراغت جوانان

شناسایی 82 بیمار جدید کرونایی در کشور/ 2 نفر فوت شدند

قیمت سکه و طلا 7 خرداد 1402/سکه به 30میلیون و 600 هزار تومان رسید

تذکر فرمانده نیروی زمینی ارتش به همسایگان شرقی

کوروش زارعی در تدارک یک نمایش میدانی بزرگ/ اجرا در حوزه دفاع مقدس

شرط «یک سال رهن بودن سند خودرو» حذف شد

بانک‌ها اشتیاق به مال‌سازی دارند نه اعطای وام مسکن

سازمان لیگ: سهمیه تماشاگران استقلال و پرسپولیس برابر است

استقلال دست‌بردار داوری نیست/کنایه به پرسپولیس و فشار به فدراسیون

هادی ساعی برترین تکواندوکار المپیک 2008 پکن شد

مهاجم 16 ساله پورتو: الگوی من مهدی طارمی است

هوای تهران آلوده شد/ افزایش شاخص ذرات معلق

درخواست حجت الاسلام قرائتی از رییس جمهور

مهلت ثبت‌نام هنرمندان در سامانه نهضت ملی مسکن تمدید شد

توصیه‌های وزارت حج و عمره عربستان خطاب به میهمانان خانه خدا

انهدام ده‌ها مخفیگاه داعش در 3 استان عراق

یک مرزبان ایرانی در درگیری امروز با طالبان به شهادت رسید

کشف 250 هزار دلار غیرقانونی از یک شرکت خصوصی در سعادت آباد

با دستیاری به نام تاکو؛ تیک تاک با هوش مصنوعی پاسخ جستجوی کاربران را می دهد

رئیسی در دیدار دبیرکل اوپک: اعضای اوپک با تقویت انسجام مانع اختلاف‌اندازی غربی‌ها شوند