بزرگنمایی:
سال آبی جاری با پیش‌بینی‌هایی که از احتمال وقوع سیل حکایت دارد، آغاز شده و از آنجاکه کشور در کم‌تر از یک سال گذشته با طعم تلخ سیل دست به گریبان بوده است، اقداماتی برای مقابله با سیلاب‌های احتمالی در دست اقدام است. در این راستا از ابتدای سال جاری تاکنون حدود ۵۷۰ کیلومتر از رودخانه‌های استان‌های سیل‌خیز، لایروبی و بازگشایی شده و در حال حاضر حجم قابل توجهی از ظرفیت سدهای مخزنی برای کنترل، مهار و تسکین سیلاب‌های احتمالی آماده شده است.
به گزارش تبسم مهر به گفته کارشناسان هشدار و اخطار در بحث سیل، دو مقوله مختلف است؛ هشدار معمولا با یک فاصله زمانی بلندتری اعلام می‌شود، اخطار در فاصله زمانی 24 و یا حداکثر 72 ساعت صادر می‌شود. یعنی اخطار فقط در شرایطی صادر می‌شود که احتمال وقوع سیلاب قطعی شود و بر اساس پیش‌بینی‌هایی که توسط سازمان هواشناسی کشور انجام می‌شود، به محض این‌که اخطار صادر می‌شود، طبیعی است که باید همه مراقبت‌ها و اقدامات لازم در جهت رعایت مسائل ایمنی صورت بگیرد.
بر این اساس نمی‌توان برای بلندمدت وقوع سیل را در استانی پیش‌بینی کرد. در این شرایط امکان قطعیت آن وجود ندارد اما بر اساس پیش‌بینی‌هایی که صورت گرفته است، ماه‌های مهر، آبان و آذر از لحاظ احتمال بارندگی بیش‌تر از میزان نرمال-یعنی طبق آمار بلندمدت 50 ساله- حتی برای پایتخت خواهد بود. بنابراین لازم است همه تمهیدات لازم برای مدیریت سیلاب، تخلیه ایمن سیلاب در مجاری انتقال آب، رودخانه‌ها و کانال‌ها فراهم شود.
پایش مستمر مخازن سدها و رودخانه‌ها
بر اساس این گزارش، درحالی پیش‌بینی‌ها از احتمال وقوع سیل می‌گویند که رضا اردکانیان - وزیر نیرو -از پایش مستمر مخازن سدها و رودخانه‌ها از حیث آمادگی برای گذر از سیل در استان‌های مختلف خبر داد و گفت: باید بتوانیم با دسترسی مناسب‌تر به اطلاعاتی که از سازمان هواشناسی دریافت می‌کنیم، سطح آمادگی‌ها را بالا ببریم.
وی با اشاره به آغاز سال آبی 1398 – 1399 اظهار کرد: پیش‌بینی سازمان هواشناسی برای فصل پاییز این است که بارش‌ها شرایط نرمال خواهند داشت. با این حال ما به شکل منظمی در حال پایش وضعیت استان‌های مختلف هستیم. این پایش هم شامل وضعیت مخازن سدها می‌شود و هم شامل رودخانه‌ها و شرایطی که از حیث آمادگی برای گذر از سیل و نیازهای پایین‌دست دارد. سعی وزارت نیرو بر این است که با دسترسی مناسب‌تر نسبت به اطلاعات و داده‌هایی که از سازمان هواشناسی دریافت می‌کند، بتواند سطح آمادگی‌ها را بالا ببرد. البته این موضوع یک کار بین‌بخشی بوده و دستگاه‌های مختلفی در این زمینه همکاری دارند.
او از تشکیل ستادهای مدیریت بحران در استان‌های مختلف خبر داد و گفت: وزارت نیرو هم در شرکت مدیریت منابع آب، ستاد فرماندهی مدیریت سیلاب را فعال کرده که این ستاد مشغول کار بوده و در آینده نزدیک گزارش جامعی را در مورد این‌که در کدام نقاط ضعف وجود دارد و باید آمادگی‌ها بیش‌تر شود، ارائه خواهد کرد.
اردکانیان، درباره نقش مردم در زمان وقوع سیلاب توضیح داد: دستگاه‌های مسئول در مواقع بارش‌های شدید و احتمال وقوع سیل هشدارهای لازم را به مردم می‌دهند. در عرصه مدیریت سیلاب دو مقوله پیش‌بینی و هشدار وجود دارد. پیش‌بینی‌ها در بازه زمانی طولانی مدت و حدودا سه ماهه صورت می‌گیرد و هشدارها در بازه زمانی کوتاه سه یا چهار ساعت یا حداکثر 72 خواهد بود. موضوعی که وجود دارد، این است که مردم باید هشدار دستگاه‌های ذیربط را جدی بگیرند.
لایروبی 570 کیلومتر از رودخانه‌ها
در این راستا آمارها حاکی از آن است که از ابتدای سال جاری تاکنون حدود 570 کیلومتر از رودخانه‌های استان‌های سیل‌خیز، لایروبی و بازگشایی شده و در حال حاضر حجم قابل توجهی از ظرفیت سدهای مخزنی برای کنترل، مهار و تسکین سیلاب‌های احتمالی آماده شده است.
از آنجا که سازمان هواشناسی برای پاییز امسال بارش‌های نرمال و بعضا بالای نرمال را برای برخی از استان‌های کشور پیش‌بینی کرده، برنامه‌ای جامع برای انجام تمامی امور پیش‌بینی، پیشگیری و کنترل سیلاب به تمامی متولیان و مدیران ذیربط بخش آب ابلاغ شده است.
بر اساس برنامه‌ریزی صورت گرفته، لایروبی حدود 1100 کیلومتر از رودخانه‌های اولویت‌دار کشور نیز با استفاده از منابع مالی تدارک دیده شده از سوی دولت در دستور کار قرار گرفته است. در نیمه نخست امسال 35 کیلومتر از رودخانه‌ها ساماندهی شده است. در حال حاضر حجم قابل توجهی از ظرفیت سدهای مخزنی برای کنترل، مهار و تسکین سیلاب‌های احتمالی اختصاص پیدا کرده است تا در صورت تشدید بارندگی‌ها و افزایش میزان ورودی آب بتوان سیلاب‌ها را بدون آسیب به پایین دست، کنترل کرد.
در نیمه نخست امسال 3250 سازه تقاطعی غیراصولی در مسیر رودخانه‌ها و مسیل‌ها شناسایی شده که فاقد آب‌گذری مناسب به منظور عبور سیلاب‌های احتمالی هستند. این نقاط به دستگاه‌های مربوطه اعلام شده تا اقدامات لازم را برای عبور ایمن سیلاب انجام دهند. همچنین از ابتدای سال تاکنون 146 کیلومتر از سیل‌بندها و دایک‌های استان‌های سیل‌خیز به‌ویژه در خوزستان و گلستان بازسازی و تقویت شده است.