بزرگنمایی:
جشنواره «هنرهای تجسمی جوانان» که بیست و ششمین دوره برگزاری را به تازگی پشت‌سر گذاشته است، با وجود ربع قرن سابقه برگزاری، بخشی از کارکردهای اولیه خود را از دست داده است.
به گزارش تبسم مهر بیست و ششمین جشنواره هنرهای تجسمی جوانان به منظور گسترش و پیشبرد سطح هنری هنرمندان جوان و ارتقای توان تخصصی آنها، با هدف شناسایی و معرفی جوانان هنرمند کشور، با حضور استادان برجسته دانشگاه و هنرمندان برگزیده تجسمی از 30 مرداد تا 3 شهریورماه در ایلام برگزار شد.
در این دوره جشنواره، آثاری از رشته‌های ارتباط تصویری (پوستر)، تصویرسازی، خوشنویسی (نستعلیق)، طراحی، عکاسی، مجسمه‌سازی، کاریکاتور (کارتون)، نقاشی و نگارگری (نقاشی ایرانی، گل و مرغ، تذهیب) مورد داوری قرار گرفت. البته امسال مراحل جشنواره کمی تفاوت داشت یعنی هنرجویان در سایت جشنواره ثبت‌نام کردند، سپس هنرجویان از روی فایل آثار ثبتی جهت حضور در مرحله کارگاهی انتخاب شدند، پس از آن کارگاه‌های آموزشی سه روزه در ایلام برگزار شد و در نهایت داوری نهایی آثار صورت گرفت و برگزیدگان معرفی شدند.
شعار «نرسیده به درخت، دو قدم مانده به گل» نیز برای بیست و ششمین جشنواره هنرهای تجسمی جوانان ایران انتخاب شده بود.
در این دوره جشنواره، شرکت‌کننده‌ها به جای کشف استعداد در جشنواره‌های مقدماتی و استانی، از روی آثار ارسالی مورد ارزیابی قرار گرفتند، که این فرآیند ابهاماتی را به ذهن متبادر کرد، از جمله آنها اینکه آیا می‌توان مطمئن بود ایده و اجرای این آثار بدون کمک انجام شده است؟ آیا کسی که اثری را در طول چند هفته خلق کرده، می‌تواند رقیب مناسبی در یک کارگاه دو روزه با شرایط خاص کارگاهی باشد؟ وضعیت روحی و آمادگی‌های ذهنی حضور در چنین جشنواره‌ای از پشت مانیتور قابل تشخیص است؟ سهم هنرمندان و مدیران فرهنگی با شعار تمرکززدایی، در این انتخاب چقدر است؟ آیا تعطیلی جشنواره‌های استانی که پیش‌تر برای انتخاب شرکت‌کننده‌ها برگزار می‌شد، تناسبی با شعار تمرکززدایی و توجه به ظرفیت استان‌ها دارد؟ و آیا اعداد و ارقامی که به دلیل سهولت ارسال اینترنتی آثار فراهم شده، معیار درستی برای ارزیابی کیفی و کمی جشنواره و افتخار به رکوردشکنی است؟
موضوع آموزشی کارگاه‌ها و داوری آثار برای رده سنی جوانان موضوع حساسی است که تنها با تخصص هنری تامین نمی‌شود. در دوره‌های گذشته جشنواره تجسمی جوانان ایران، هنرمندان جوان منتخب بعد از توفیق در جشنواره، به عنوان همکار دعوت می‌شدند تا در این حوزه تجربه لازم را پیدا کنند که در تداوم تاثیرات مثبت جشنواره رویکردی قابل توجه و تحسین بود، این در حالی است که این طرح بدون هیچ توضیحی در دوره اخیر حذف شد!
داوری و آفت اعمال سلیقه شخصی
یکی دیگر از موضوعات قابل تأمل درباره برگزاری این رویداد این است که انتخاب اولیه آثار در مراحل ابتدایی جشنواره، توسط مسئول یا استاد کارگاه‌ها صورت گرفت، این در حالی است که برای داوری آثار در حوزه هنرهای تجسمی باید چندین نفر آثار را مورد بررسی قرار دهند تا از آفت اعمال سلیقه یک فرد، جلوگیری شود، آن هم برای جشنواره‌ای که از منظری حتی مهمتر از جشنواره هنرهای تجسمی فجر است و قرار است هنر هنرمندان جوان در قالب آن مورد بررسی قرار گیرد و استعدادهای آنها کشف شود.
یکی از آثار انتخاب شده در مرحله اول داوری
نکته دیگر این است که در مرحله پایانی داوری زمانی که قرار بوده هیات داوران رشته‌های مختلف جشنواره جوانان آثار برگزیده را انتخاب کنند، یک داور به نمایندگی از تمامی داوران آن بخش، اثر برگزیده را انتخاب کرده است؛ شاید این موضوع در مجمع‌های عمومی که قرار است چندصد نفر رای دهند، کاربرد داشته باشد اما در جشنواره‌ای که قرار است سه یا پنج نفر آثار را داوری کنند، واگذاری رای و نمایندگی به یک نفر کمی عجیب به نظر می‌رسد.
هیچ وقت جشنواره تمام و کمال نداشته‌ایم
عبدالله محرمی داور بخش نگارگری بیست و ششمین جشنواره هنرهای تجسمی جوانان درباره روند داوری در جشنواره و واگذاری رای‌ها به یک داور، به خبرنگار مهر گفت: جشنواره‌ها همیشه کم و کاستی‌هایی دارند و ما هیچ‌وقت جشنواره‌ای تمام و کمال نداریم اما در کنار آن، پیشرفت به وجود می‌آید و مدیران دست اندرکار قصد دارند هر سال رو به جلو کار کنند. با این موضوع که شما مطرح کردید مواجه نشدم اما اگر چنین اتفاقی افتاده باشد، غیرعادی و قانونی نیست که یک داور نماینده تمام داوران شود.
وی با اشاره به تعامل و همدلی و رفاقت بین هنرجوها بیان کرد: تعامل بین هنرجوها بسیار قابل توجه بود؛ کارهای یکدیگر را می‌دیدند، برخی حتی با توجه به استعدادهای پنهانی شان، شاخه هنری خودشان را تغییر دادند که مشابه این روند را در هیچ جشنواره شاهد نیستیم.
محرمی که امسال برای اولین بار به عنوان داور در جشنواره حضور داشت، جشنواره تجسمی جوانان را شیرین‌ترین و جذابیت‌ترین جشنواره تجسمی کشور برشمرد.
کیارنگ علایی داور بخش عکاسی جشنواره تجسمی جوانان هم میزبانی ایلام را مثبت ارزیابی کرد و درباره داوری این بخش گفت: برای اینکه در بخش عکاسی، خلاقیت بروز پیدا کند و کارهای بهتر تولید شود سه محور فرهنگ عامه، طبیعت و عکاسی خیابانی انتخاب شد. بر اساس این محورها اماکنی را که ظرفیت مناسبی برای عکاسی داشتند انتخاب شد و بچه‌ها کار را در بازار دکه، بازار میوه فروشان، قلعه والی، روستا، طبیعت حومه ایلام و محله چغاسبز کار کردند. در نهایت 99 عکس به داوری راه یافت و 25 عکس منتخب شد.
فارغ از نکات مثبت و منفی بیست و ششمین دوره برگزاری جشنواره ملی هنرهای تجسمی جوانان، با این نکته را مدنظر داشت که این رویداد به منظور کشف و بروز استعدادهای هنری در کشور در شهرهای مختلف برگزار می‌شود و به همین دلیل باید با حساسیت بیشتری به آن نگاه کرد تا از تمامی ظرفیت‌های هنری کشور در راستای برگزاری آن بهره گرفته شود، اما به نظر می‌رسد در سال‌های اخیر این رویداد تا حدودی از این اهداف اولیه فاصله گرفته است. آیا هنوز هم می‌توان برگزار این رویداد را بستری برای کشف استعدادهای نو در حوزه هنرهای تجسمی قلمداد کرد؟