بزرگنمایی:

به گزارش تبسم مهر "قیچی، روبان و صلوات"؛ تمام آن چیزی که این روزها و در هفته دولت در تمامی شهرستان‌ها می‌شنویم اما بسیاری از مردم این سوال را می‌پرسند که چرا با وجود پروژه‌های فراوانی که در مازندران، در طول سال‌ها افتتاح شده، منجر به حل بسیاری از معضل‌های امروز این استان نشده است.

ضعف فراوان در مباحث گردشگری، معضل جاده‌های مازندران، مشکل گسترده آب در بسیاری از شهرستان‌ها، مشکلات گسترده در بخش کشاورزی، انواع بیماری‌ها و در راس همه آنها سرطان، صدها پروژه به زمین مانده و نیمه کاره همانند کمربندی 20 ساله فریدونکنار و غیره تنها بخشی از مشکلاتی است که باید به غول زباله در این استان اضافه شود.

شاید یکی از اصلی‌ترین دلایل به نتیجه نرسیدن موضوع پسماند در مازندران علاوه بر عدم فراهم کردن شرایط مشارکت آحاد مردم در پیاده سازی طرح، علت عمده دیگری هم دارد که به نوع نگاه پروژه ای مدیران به موضوع پسماند مربوط می‌شود.

مدیران تصمیم‌گیر مازندران نگاه پروژه‌محور دارند

پسماند و ساماندهی آن یک موضوع دائمی و جاری است و به سیاق پاره کردن روبان و کلنگ زنی به هیچ جایی نمی‌رسد. روبان پاره کردن و کلنگ زدن یعنی نگاه پروژه ای و عدم فهم کامل موضوع پسماند، ساماندهی پسماند یک فرآیند است و ضرورت دارد دولت نه مداخله بلکه هماهنگی بین اجزاء درگیر موضوع را سبب شود و حمایت لازم به عمل آورد تا آن اجزاء بر اساس ضرورت وارد فرآیند شده و ایفای نقش کنند.

متاسفانه مدت‌ها است مدیران تصمیم‌گیر استان نگاهشان پروژه محور است و با این نگاه هیچ اتفاق مثبت قابل توجهی در حوزه ساماندهی پسماند قابل تصور نیست، در خصوص نقش مردم و شهروندان نیز می‌بایست رودربایستی و تعارف را کنار گذاشت و مشکل عدم مشارکت پذیری شهروندان در این خصوص را پذیرفت، شهروندان هم به اندازه کافی مقصر هستند.

روز گذشته عکسی در فضای مجازی مبنی بر دپوی زباله در ساحل محمودآباد دست به دست شد، محمود یکی از ساکنان محمودآبادی است که با تایید این خبر، به ایسنا می‌گوید: در محمودآباد معضل زباله، یکی از بزرگترین مشکلاتی است که هیچ مسئولی هنوز نتوانسته کوچکترین چاره‌ای برای آن بیاندیشد.

وی با بیان اینکه بوی بسیار بد اطراف محل دپوی زباله، در کنار انواع بیماری های ناشی از ورود شیرآبه به دریا و اب های زیرزمینی موجب شده تا یا بسیاری از مردم نتوانند دسترسی درستی به ساحل داشته باشند و یا با بیماری‌های سختی همچون سرطان درگیر شده‌اند.

غول زباله فقط مختص به یک یا دو شهر خاص نیست بلکه به تمام استان مازندران مربوط می‌شود، کوه عمارت در آمل که به گفته کارشناسان پس از راه اندازی سد هراز یک فاجعه بزرگ به وقوع می‌پیوندد، سایت زباله فریدونکنار که در کنار زمین کشاورزی و نزدیک به دریا است و غیره، تنها بخشی از مشکلاتی است که باید به وعده‌های بدون خروجی مسئولان در راه‌اندازی زباله‌سوز نوشهر و یا اجرایی شدن صد در صدی تفکیک زباله از مبدا به آن اشاره کرد.

نمایندگانی که "هارت و پورت" می کنند؟!

موضوع ساماندهی پسماند زباله، امروز باید به یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های مسئولان و مردم تبدیل شود، هم مردم در تفکیک زباله، بیش از پیش همت به خرج دهند و هم مسئولان پای کار بیایند و به صورت عملیاتی در رفع این معضل بسیار بزرگ، عمل کنند.

هرچند باید گفت که این موضوع تنها به واسطه ورود دولت قابل رفع نیست که اگر بود، تا به امروز این مشکل برطرف می‌شد. نقش نمایندگان مازندران در مجلس شورای اسلامی نیز در تحقق بودجه‌های مورد نیاز در این بخش بسیار مهم و جدی است.

دو هفته گذشته بود که کلانتری رئیس سازمان محیط زیست کشور در دهمین اجلاس ملی شبکه سازمان های مردم نهاد محیط زیستی و منابع طبیعی اردبیل اظهار کرد که نمایندگان شمالی "هارت و پورت" می‌کنند.

کلانتری گفته بود که بودجه پسماند زباله با بی تدبیری نمایندگان شمال حیف و میل شد. وی می گوید: "برای پسماند سه استان شمالی گیلان، مازندران و گلستان دولت 1.3 میلیارد دلار تصویب کرد و به مجلس فرستادیم ولی نمایندگان محترم شما که می آیند و "هارت و پورت" می کنند کوچک ترین قدمی برنداشتند و یک نفرشان یک کلمه صحبت نکرد.... فقط یک نماینده از استان فارس کمی دفاع کرد و در نهایت این بودجه به یک بخش دیگر اختصاص داده شد!"

هرچند برخی از نمایندگان مازندران واکنش کوتاه و منفعلانه‌ای به این سخنان داشته‌اند و به نوعی تلویحا صحبت‌های کلانتری را تایید کردند اما در هر صورت نقش آنها در به تصویب رسیدن بودجه‌های این بخش، می تواند کمک‌کار دولت در ساماندهی معضل زباله باشد.

در این رابطه، علی‌اصغر یوسف‌نژاد نماینده مردم ساری و میاندورود در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه مسئله فرهنگی نخستین دلیل عدم اجرای موفق حل معضل زباله در مازندران است، گفت: مسئولینی که در استان هستند باید زباله را به عنوان مسئله اصلی قلمداد کنند و طبیعی است که اگر به این امر اذعان داشته باشند، در تامین اعتبار نیز زباله به عنوان اولویت قرار می گیرد و اگر بازهم بپذیرند باید زباله جزء 10 پروژه مهم و اول آنها قرار گیرد.

وی تصریح کرد: از آنجایی که زباله یک موضوع ملی است بنابراین برخی از تکالیف مربوط به استان و بخش اعظم آن مربوط به کشور و سازمان برنامه ریزی است.

نماینده مردم ساری در مجلس شورای اسلامی تقابل بین دستگاه ها و محیط زیست و همچنین جهاد کشاورزی را از جمله مشکلات در این زمینه عنوان کرد و افزود: استانداری باید دخالت و فعالیت بیشتری در این زمینه داشته باشد و نمایندگان مجلس نیز در تامین منابع کمک کنند تا به مسئولین دستگاه های اجرایی برسانند.

مازندران؛ غرق در "شیرآبه‌" زباله‌های آلوده

محمود علی رکنی معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران نیز چندی پیش در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه براساس چالش‌هایی که در استان مشاهده می شود، شهرهایی همانند ساری، آمل و بابل که جمعیت بیشتری دارند دارای میزان پسماند بیشتری هستند، اظهار کرد: سرانه تولید زباله در روز به ازای هر نفر بین 800 تا یک کیلوگرم است یعنی در حدود 3 هزار و 150 تن زباله در روز در مازندران زباله تولید می شود .

وی با اشاره به  اینکه این میزان از تولید زباله در ایام تعطیلات خصوصا این روزها که حدود 60 میلیون گردشگر به این استان آمدند، بیشتر است، تصریح کرد: این حجم مسافر و گردشگر همراه با جمعیت مازندران میزان زباله را در روز به سه برابر می رساند .

معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران، میزان تولید شیرابه را به ازای هر تن زباله تقریبا  500 لیتر عنوان کرد و گفت: خود این شیرابه ها همراه با انواع فلزات سنگین و سموم هستند که بسیار آلاینده است.

رکنی خاطرنشان کرد: هر لیتر شیرابه می تواند چند برابر لیتر حجم آب را آلوده کند و شرایط نامناسبی برای منابع آبی به وجود آورد .

وی با بیان اینکه در طرح ساماندهی  و تفکیک زباله از مبدا در سال 97 چیزی حدود پنج درصد از زباله ها در شهرهای مازندران تفکیک شد، افزود: این تفکیک در برخی شهرها به صورت کامل انجام شد اما این فرآیند در شهرهای دیگر به شکل کامل انجام نشد .

معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست مازندران بیان کرد: هدف از اجرا کردن طرح جداسازی زباله های تر از خشک این بوده که زباله های خشک به سمت صنایع تبدیلی و تکمیلی هدایت شده و با مواد اولیه ای پردازش و تبدیل به کالایی شود تا بتوان از آن استفاده کرد کما اینکه  همین کالا قرار بود مجدد به طبیعت بازگردد و آلودگی زیادی را ایجاد کند .

رکنی با بیان اینکه در زباله تر اگر اقدامات درست انجام شود می توان آنرا به کمپوست و پودر آلی تبدیل کرد، یادآورشد: با توجه به اینکه خاک مازندران آن حاصلخیزی قبل را از دست داده بعضا در مواردی میزان مواد آلایشی خاک زیر یک است و همین کود تولیدی از زباله تر کمک خواهد کرد تا حاصلخیزی خاک بالاتر رود  یا می توان از آن برای کاربردهای دیگر استفاده کرد .

وی ادامه داد: صنایعی در استان وجود دارند که زباله های پلاستیکی و مواد مختلف پلاستیکی را جدا می کنند و در فرآیند تولید مواد پلاستیکی دیگری مانند گلدان که محدودیت بهداشتی ندارد تولید و مجددا استفاده می شود که البته  چنین فرآیندی به صورت سیستماتیک و منظم وجود ندارد.

جهاد دانشگاهی؛ مدعی ساماندهی پسماند در مازندران

واحد عبدالهیان رئیس جهاد دانشگاهی مازندران، مدعی برطرف شدن این مضووع از سوی جهاد دانشگاهی شده است و با تاکید بر موضوع ساماندهی پسماند در مازندران به عنوان یک امر مهم، می‌گوید: از یکسال گذشته جلسات هم اندیشی در موضوع طرح جامع پسماند با شرکت تعاونی سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور، دانشگاه نوشیروانی بابل، دانشگاه شاهرود و پژوهشکده محیط زیست دانشگاه امیرکبیر برگزار کردیم.

وی با اشاره به اینکه تا کنون اقداماتی نیز در طرح جامع پسماند انجام شد، افزود: بخشی از پسماند به تجارت، بخشی به تسهیلگری و بخشی هم به فرایندهای فرهنگ سازی و آموزش شهروندان مربوط می‌شود بنابراین باید مراکز علمی پژوهشی، سازمان‌ها و نهادهای مردمی در این حوزه ورود پیدا کنند.

رئیس جهاد دانشگاهی مازندران، گفت: جهاددانشگاهی در فازهای مختلف، مشکلات و مسائل ساماندهی پسماند را جمع‌آوری کرده و در حال حاضر در حال تکمیل ساختار اجرای طرح و ارائه آن هستیم.

عبدالهیان با بیان اینکه، انتظار داریم استانداری از طرح ساماندهی پسماند جهاد دانشگاهی حمایت کند، افزود: بنا نیست این طرح در ابتدای اجرا بار مالی خاصی برای استانداری داشته باشد.

عبدالهیان با بیان اینکه وجود زباله در حاشیه جاده‌ها، پارک‌ها و رودخانه‌ها و سواحل پیام ناخوشایندی برای هر مسافر و گردشگر مخابره می‌کند، تصریح کرد: بیشترین مسئله در ساماندهی وضعیت زباله در استان به آموزش و فرهنگ‌سازی مربوط است که این اقدام باید توسط دانشگاه‌ها و سازمان‌های مردم نهاد انجام گیرد.

عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی ضمن تاکید بر ضرورت نهادسازی، اظهار کرد: باید مرکزی غیردولتی برای فرهنگ‌سازی در حوزه ساماندهی پسماند وجود داشته باشد که جهاد دانشگاهی با توجه به ویژگی‌هایی که دارد می‌تواند فرهنگ سازی در حوزه شهرپاک و مازندران پاک را بر عهده گیرد.

وی افزود: با توجه به نیاز مبرم استان مجوز مرکز خدمات پژوهشی پسماند از سوی جهاد دانشگاهی اخذ شده و در حال حاضر برای هر گونه اقدام در این حوزه اعلام آمادگی داریم.