بزرگنمایی:

به گزارش تبسم مهر در حالی در حال گذر از پیک مصرف برق در تابستان هستیم که پرونده خاموشی‌های برنامه‌ریزی شده باز نشد و با این که حدود 4000 مگاوات کمبود در تولید برق وجود داشت، از آنجا که رشد مصرف برق در تابستان امسال نسبت به تابستان سال گذشته، تنها یک درصد بود، پیش‌بینی‌هایی که بعضا درباره خاموشی‌ها در تابستان امسال صورت گرفته بود، درست از آب در نیامد.

براساس پیش‌بینی‌هایی که سال گذشته صورت گرفته بود، اوج بار مصرف برق امسال در کشور، حدود 61 هزار مگاوات تخمین زده شده بود ولی امسال تاکنون 3300 مگاوات در مصرف برق صرفه‌جویی گرفته تا پیک مصرف امسال به 57 هزار مگاوات برسد. برای تولید علمی 3300 مگاوات باید 5000 مگاوات نیروگاه ساخته شود که این امر نیازمند سرمایه‌گذاری پنج میلیارد دلاری بیش‌تر برای پاسخگویی به مصرف است ولی خوشبختانه همراهی مردم در سازگاری با وضعیت دما و استفاده درست از سیستم‌های سرمایشی موجب صرفه‌جویی 3300 مگاواتی در مصرف برق شده است.

به طور کلی میزان پیک در تابستان امسال نسبت به سال گذشته حدود یک درصد رشد داشت. میزان رشد مصرف طی 10 سال قبل حدود 4.7 درصد و در 40 سال اخیر 7.2 درصد بوده است. کارشناسان بر این باورند که کاهش رشد مصرف نشان دهنده این است که اقدامات مدیریت مصرف به خوبی جواب داده است.

کار عمده‌ای که صورت گرفته ناشی از انجام اقدامات تشویقی است، زیرا نرخ برق به صورتی نیست که مشترکان تشویق شوند مصرف خود را در ساعات پیک کاهش دهند. در حالی‌که در سایر کشورها قیمت‌ها در ساعات اوج تا 10 برابر قیمت پایه افزایش می‌یابد و باعث می‌شود مردم رعایت کنند.

با وجود کمبود 4000 مگاواتی، خاموشی نداشتیم

در نتیجه پرونده پیک مصرف امسال در حالی رو به اتمام است که سرفصل خاموشی‌های برنامه‌ریزی شده در این پرونده بازگشایی نشد. و این در حالی بود که خاموشی تابستان سال گذشته رخ داد و به‌دلیل وجود بحران آب، کشور با خاموشی‌های برنامه‌ریزی شده مواجه شد.

پرونده این چالش با این‌که امسال به دلیل بارندگی‌های اخیر که در سراسر کشور رخ داد، به پررنگی سال گذشته نبود، به صورت قطعی بسته نشده بود و مسوولان به این سوال که آیا امسال تابستان را بدون خاموشی برنامه‌ریزی شده سپری خواهیم کرد یا نه، پاسخ قطعی نمی‌دادند.

درواقع سال گذشته در چنین ایامی حدود 8000 مگاوات کمبود تولید برای تابستان 98 پیش‌بینی شده بود و براساس برنامه‌ریزی صورت گرفته مقرر شده بود تا 5000 مگاوات از این کمبود با افزایش واحدهای تولیدی و به مدار آمدن نیروگاه‌های جدید و 3000 مگاوات باقی‌مانده را نیز با اجرای 11 برنامه مدیریت مصرف در سراسر کشور عملیاتی شود تا پیک تابستان 98  با خاموشی صفر به پایان برسد.

حتی رضا اردکانیان- وزیر نیرو - در حاشیه نخستین همایش سازگاری با کم آبی در پاسخ به سوال ایسنا مبنی بر این‌که آیا امسال هم همچون تابستان سال گذشته با خاموشی‌های برنامه‌ریزی شده مواجه خواهیم شد؟ گفته بود: از مردادماه سال گذشته برای تابستان سال 1398 برنامه‌ریزی کردیم و اساس را بر این گذاشتیم که شرایط آبی سال 1398-1397 همچون سال 1397-1396 باشد؛ یعنی حدود 4000 مگاوات کمبود تولید نیروگاه‌های برق آبی در تابستان 1398 داشته باشیم.

به گفته وی، به دلیل کمبود بارش‌ها برای تابستان 1398 حدود 8000 مگاوات کمبود تولید پیش‌بینی کردیم که بارش‌های اخیر موجب شد حدود 4000 مگاوات کمبود ناشی از کم‌بارشی و در نتیجه کمبود تولید برق در سدهای مخزنی که عمدتاً در خوزستان قرار دارند، برطرف شوند؛ اما حدود 4000 مگاوات دیگر کمبود وجود دارد.

اردکانیان با اشاره به میزان مصرف برق در ایران، اظهار کرد: علاوه بر 4000 مگاوات مذکور افزایش مصرف غیرمتعارفی که ممکن است امسال به دلیل نوعی خاطرجمعی از اینکه مشکلی نداریم، به وجود بیاید؛ در واقع این‌که دوباره برگردیم به عادت قبلی می‌تواند مشکل‌ساز باشد. البته سعی کردیم تعدادی از واحدها را زودتر به مدار بیاوریم. اگر مصرف را به همان عادات پرمصرفی قبلی برنگردانیم؛ یعنی اگر رشد مصرف‌مان نسبت به تابستان سال گذشته 2.5 درصد بیشتر نباشد، امیدواری زیادی داریم که تابستان با آسایش سپری شود.

کاهش 98 درصدی خاموشی‌ها

با وجود کمبودی که وزیر نیرو به آن اشاره کرده بود، میزان خاموشی‌های ناشی از حوادث در تابستان امسال 60 درصد نسبت به سال قبل کم‌تر بوده است. 98 درصد کل خاموشی‌های امسال نیز نسبت به سال گذشته که عمدتا خاموشی‌های برنامه‌ریزی شده بوده است، کاهش یافته است. کاهش خاموشی‌ها ناشی از افزایش ظرفیت نیروگاه های برق آبی در سال جاری بود، زیرا نیروگاه‌های برق آبی برای تامین برق پایه مورد استفاده قرار نمی‌گیرند و انرژی پیک را تامین می‌کنند.

ظرفیت نیروگاه‌های برق آبی حدود 12 هزار مگاوات است. این نیروگاه‌ها امسال حدود 10 هزار مگاوات ظرفیت قابل تولید دارند، زیرا ممکن است همه سدها پر نباشند و شرایط برای تولید برق مناسب نباشد. نیروگاه‌های برق آبی به لطف بارش‌های ابتدای سال 4500 مگاوات تولید بیش‌تری نسبت به سال قبل داشته‌اند و در نیروگاه‌های حرارتی 3300 مگاوات به ظرفیت جدید افزوده شده و یا این‌که توان قابل تولید واحدهای نیروگاهی موجود افزوده شده است. به عبارت دیگر کشور 7000 مگاوات نسبت به سال قبل توان تولید برق بیش‌تری داشت.

چه اقداماتی صورت گرفت؟

بر اساس این گزارش به نقل از وزارت نیرو، وزیر نیرو اخیرا درمورد اقداماتی که برای جلوگیری از خاموشی‌های برنامه ریزی شده در تابستان سال جاری انجام شد، توضیح داد: در 12 استان کشور با بهره‌برداری از 15 نیروگاه جدید توانسته‌ایم به رکورد 3250 مگاواتی افزایش تولید در طول یک سال دست پیدا کنیم که این اتفاق در طی سالیان اخیر بی‌سابقه بوده است.

اردکانیان ادامه داد: هم‌چنین با رفع موانع تولید و نوآوری‌ در سیستم‌ نیروگاه‌های موجود حدود 570 مگاوات به ظرفیت تولید برق کشور افزوده شده است. بر این اساس حدود 3800 مگاوات از هدف‌گذاری 5000 مگاواتی افزایش تولید پیک 98 از این طریق محقق شده است و مابقی کمبود در این بخش توسط نیروگاه‌های برق‌آبی به ویژه واحدهای استان خوزستان جبران شده است.
 
صرفه‌جویی 3874 مگاواتی مصرف برق در کشور

وزیر نیرو با تاکید بر این‌که در تابستان امسال به یک تجربه و اخلاق صحیح مصرفی برای عبور از اوج بار دست پیدا کرده‌ایم، عنوان کرد: براساس پیش‌بینی صورت گرفته مقرر شده بود تا با اعمال 11 برنامه مدیریت حدود سه مگاوات در مصرف برق صرفه‌جویی شود؛ ولی همکاری بسیار مناسب تمامی مشترکان موجب شده است تا در تابستان امسال به رکورد  3874 برسیم.این مهم از طریق جابجایی بار صنایع بزرگ و پمپ‌های کشاورزی، نصب کنتور هوشمند، اصلاح تعداد زیادی از کولرهای گازی، اصلاح تعرفه پرمصرف‌ها، تغییر ساعات کار ادارات و... محقق شده است.

به گفته وی، مدیریت مصرف و جابجایی ساعت بار صنایع نه تنها وقفه‌ای در بخش تولید ایجاد نکرده بلکه امسال شاهد افزایش مصرف انرژی در این بخش نیز بوده‌ایم، به طوری که مصرف برق بخش صنعت نسبت به سال گذشته 150 کیلووات ساعت انرژی افزایش پیدا کرده است. اگر در تابستان امسال صرفه‌جویی3874 مگاواتی محقق نشده بود، باید برای تامین این میزان برق حدود 5350 مگاوات نیروگاه جدید نصب می‌کردیم که ساخت این تعداد واحد نیازمند سرمایه‌گذاری 3.7 میلیارد یورویی بود.

بر این اساس، این رویه به شکل مستمری در سال‌های پیش‌رو در دستور کار خواهد بود تا این صرفه‌جویی قابل ملاحظه برای تامین برق مورد نیاز در بازه زمانی اول خرداد تا 20 مرداد صرف بخش‌های به مراتب ضروری‌تر برای پایداری صنعت برق و تبدیل ایران به هاب انرژی در منطقه شود.
 
رکورد صادرات برق شکسته شد

در هر حال طی 10 سال اخیر رشد بار پیک کشور حدود 5.22 درصد بوده است؛ اما در تابستان سال جاری بدون اعمال خاموشی و افزایش مصرف برق در بخش صنایع رشد اوج بار تنها حدود یک درصد بوده است. همچنین به سبب امکانات فراهم شده و بارش‌های مناسب سال آبی جاری وزارت نیرو توانسته‌ تعهدات صادرات انرژی به همسایگان خود را نیز انجام دهد. به طوری که در بازه زمانی اول خرداد تا 20 مردادماه حدود 2.3 میلیارد کیلووات ساعت انرژی صادرات برق داشته‌ایم که این میزان بیش‌ترین مقدار صادرات در سال‌های اخیر بوده است.