بزرگنمایی:
اراک-معادن سنگ عباس آباد محلات چندی پیش به سبب مشکلاتی که ازسوی وزارت صنعت عنوان شده و راهکار اصولی برای حل آنها وجود داشت، تعطیل شده وجمع کثیری از کارگران این معادن راگفتار بیکاری کرده است.
به گزارش تبسم مهر: در صنعت سنگ ایران و حتی در بین افرادی که فقط یک بار اقدام به احداث ساختمان کرده اند، کمتر کسی است که نام «معادن محلات» را نشنیده باشد. آوازه کیفیت سنگ تراورتن این معادن در برخی موارد از دروازه های ایران نیز گذشته و جهانی شده است.
تمامی این اتفاقات خوب و مبارک که برای سنگ تراورتن محلات رقم خورده، مدیون تلاش های شبانه روزی و صبر و تحمل معنکاران این منطقه است. بیست سال پیش فقط «سنگ حاج آباد» و «آتشکوه» شناخته بود و تقریبا هیچ کس سنگ عباس آباد، دره بخاری و آبگرم و دیگر معادن را نمی خرید. زندگی کسانی که در این معادن فعالیت می کردند همیشه توام با سختی، رنج و مشقت بسیار بوده است.
در طول بیست سال گذشته معدنکاران این منطقه با حضور در نمایشگاه های بین المللی و انجام تبلیغات مداوم سنگ معدن خود را به دنیا شناساندند و بسترهای لازم برای برند شدن آن را فراهم کردند. موفقیتی که امروز نصیب سنگ تراورتن محلات شده و تا به آنجا پیش رفته که همه طالب آن هستند یک شبه اتفاق نیافتاده، این موفقیت حاصل سال ها زحمت معدنکاران این منطقه است؛ از قنبر رحیمی که پدر سنگ ایران بوده است تا معدن کارانی که پس از وی در این منطقه فعالیت داشته اند.
مقام معظم رهبری با نام گذاری امسال به نام «رونق تولید» جهت گیری سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی نظام جمهوری اسلامی در سال جدید را ابلاغ کردند. ایشان در سخنرانی روز اول سال در حرم مطهر امام رضا (ع) براهمیت «رونق تولید» تاکید و اعلام کردند که باید تولید و صادرات در اولویت امور قرار گیرد.
حدودا دو ماه از آغاز سال رونق تولید نگذشته بود که نامه ای از طرف معاونت معدنی وزارت صنعت ، معدن و تجارت به مجموعه معادن عباس آباد صادر شد مبنی بر اینکه این معادن باید تعطیل شوند. بلافاصله پس از ابلاغ این نامه بارگیری سنگ از معادن عباس آباد متوقف شد و افرادی که در این معادن کار می کردند بیکار شدند. اطلاعات موجود حاکی از آن است که حدودا 800 نفر به صورت مستقیم و غیر مستقیم در معادن عباس آباد فعالیت و از این راه کسب درآمد می کردند.
برخی از دلایل معاونت معدنی وزارت صنعت معدن و تجارت برای تعطیل کردن معادن عباس آباد به شرح مذکور است؛ آلوده کردن محیط زیست، اختلاف برخی از معدنکاران که در این معادن با هم شریک هستند، فروش سنگ این معادن به دلال ها، عدم رعایت نکات ایمنی در برخی سینه کارهای معدن.
مهمترین دلیل تعطیلی معدن که از طرف معاونت معدنی وزارت صنعت معدن و تجارت بیان شده آلوده کردن محیط زیست توسط گرد و غبار حاصل از فعالیت های معدنی است که این گرد وغبار عمدتا از روی جاده های خاکی عباس آباد بلند می شود و بر شهر نیم ور می نشیند. به دلیلی که در زیر عنوان می شود می توان این طور استدلال کرد که در این باره بیشتر وزارت صنعت، معدن و تجارت مقصر است نه معدنکار.
طبق قانون تمامی معادن کشور موظف به پرداخت حقوق دولتی هستند. قانون با در نظر گرفتن این نکته بسیار مهم و اساسی که فعالیت های معدنی مخرب و آلوده کننده محیط زیست است مکلف کرده که برای جبران این خسارت حقوق دولتی دریافتی از معادن به شرح زیر هزینه شود؛ 65 درصد به وزارت صنعت، معدن و تجارت برای اجرای بهینه تکالیف و ماموریت های توسعه بخش معدن و صنایع معدنی کشور، 15 درصد به اعتبارات استانی برای ایجاد زیرساخت و رفاه و توسعه شهرستان با اولویت بخشی به منطقه ای که معدن در آن واقع شده، 12 درصد به وزارت جهاد کشاورزی تا نسبت به احیا و بازسازی محل عملیات معدنی اقدام شود، 5 درصد به صندوق بیمه فعالیت های معدنی برای حمایت از مکتشفان و بهره برداران معادن، 3 درصد به عنوان کمک به سازمان نظام مهندسی معدن برای تحقق اهداف تعیین شده در قانون مربوطه.
طبق قانون فوق باید 27 درصد از حقوق دولتی دریافتی از معادن شهر نیم ور برای ایجاد رفاه و توسعه و احیاء و بازسازی محل عملیات معدنی به نیم ور پرداخت می شده، آیا تاکنون این مبلغ پرداخت شده است؟ عمده گرد و غباری که از معادن عباس آباد بلند می شود مربوط به جاده های این معدن است، وزارت صنعت، معدن و تجارت تاکنون چه مبلغی از حقوق دولتی دریافتی از این معادن را صرف ایجاد جاده های آسفالت و مناسب کرده است؟ چه مبلغی صرف ایجاد فضای سبز شده است؟
مسایلی مانند فروش سنگ این معادن به دلال ها یا ایجاد نکات ایمنی در معدن یا اختلافات شخصی شرکا به راحتی و با نامه نگاری و ابلاغ و هشدار به معدنکاران قابل حل است.
مساله این است که شغل و درآمد و زندگی بسیاری از مردم شهرستان محلات به صنعت سنگ و معدن گره خورده و اینگونه تصمیم گیری ها، افرادی که در این حوزه مشغول به کار و فعالیت هستند را با مشکلات اساسی مواجه می کند. در این بین بیشتر از همه برخی کارخانجات سنگبری که سنگ عباس آباد را می بریدند، کارگران معادن و راننده های وسایل نقلیه که به صورت مستقیم درگیر کار معدن و استخراج آن بودند ضرر می کنند و زندگی و معیشت آنها دچار اختلال می شود.
جاده های خاکی عباس آباد که مهمترین منبع ایجاد گرد و غبار هستند می توانند با کمک و درایت سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مرکزی و حمایت های مالی وزارت خانه و کمک و همدلی معدنکاران این منطقه آسفالت شوند تا این مشکل آلایندگی یک بار و برای همیشه برطرف شود.
* کارشناس حوزه صنعت سنگ