بزرگنمایی:
آیت الله صدیقی با بیان اینکه در روز عید غدیر بزرگترین حادثه تاریخ بشر اتّفاق افتاده است، گفت: روز غدیر، روزِ تعیینِ سرنوشتِ بشریّت در مسئله رهبری است.
به گزارش تبسم مهر غدیر در سیره ائمه معصومین و در لسان نبی مکرم اسلام از اهمیت و جایگاه والایی برخوردار است به طوری که رسول خدا از آن به عیدالله اکبر یاد کرده اند. به مناسبت این روز بزرگ با آیت الله کاظم صدیقی، استاد حوزه و امام جمعه موقت تهران به گفتگو نشستیم؛
روز عید غدیر بزرگترین حادثه تاریخ بشر اتّفاق افتاده است و خدا حادثه‌ای پر سر و صداتر از غدیر مقدّر نکرده است، محل غدیرخم هم هیچ سابقه اجتماع ندارد. اگر کنار بیت، در عرفه یا در منا این اتفاق رخ می داد، تحت الشّعاع بیت بود، ولی یک حادثه‌ای است که حضرت رسول دارد نمایش می‌دهد امر خدا است
آیت الله صدیقی گفت: روز عید غدیر بزرگترین حادثه تاریخ بشر اتّفاق افتاده است و خدا حادثه‌ای پر سر و صداتر از غدیر مقدّر نکرده است. همه انبیاء بی‌سر و صدا آمدند معجزه نشان دادند. خود خاتم انبیاء با معجزات خود، با رفتار عملی خود مردم را جذب کردند ولی تنها کسی که در یک بیابان سوزان خدا همه حاجی‌های سال را جمع کرد، پیامبر بود. نوشتند که 12000 حاجی یمنی بودند که اصلاً راه آنها با غدیرخم فرق می‌کند، از مسیر دیگر می‌آیند، این‌ها در مسیر خود بودند پیغمبر فرستاد همه را برگرداندند. آن‌هایی که جلو بودند را برگرداند، آن‌هایی که عقب بودند متوقّف شد تا همه بیایند. محل غدیرخم هم هیچ سابقه اجتماع ندارد. اگر کنار بیت، در عرفه یا در منا این اتفاق رخ می داد، تحت الشّعاع بیت بود، ولی یک حادثه‌ای است که حضرت رسول دارد نمایش می‌دهد امر خدا است. چنین واقعه‌ای برای احدی در عالم اتّفاق نیفتاده است. معلوم می‌شود مهمتر از این قضیه هیچ قضیه‌ای وجود ندارد.
وی ادامه داد: یکی از آیاتی که مربوط به غدیر است، آیه تبلیغ است که می‌شود مهم‌ترین مسئله را از این آیه استفاده کرد؛ از جانب پروردگار متعال چنین خطابی همراه با عتاب، یک بار بیشتر به خاتم انبیاء (ص) نشده است، «یَا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَیْکَ مِن رَّبِّکَ وَإِن لَّمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ» خطاب ِ(یا ایها الرسول) حسّاس کردنِ رسالت و مسئولیتِ پیام رسانی است؛ اگر می فرمود «یا ایُّهَا النّبی»، «نبی» از «نبأ» به معنیِ مطّلع بودن و باخبر بودن بود، ولی رسول پیک است، مأموریّتِ او رساندنِ فرمان‌های الهی به بندگان خداست. پروردگار متعال در این آیه این لفظ را بکار برده است، «یَا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ»، «بَلِّغ» عبارتِ خیلی سنگینی است، فرمانِ أکید است، یعنی تبلیغ کن، برسان، «یَا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَیْکَ مِن رَّبِّکَ» این چیزی که از جانب خدای متعال بر تو نازل شده است را تبلیغ کن، «وَ إِن لَّمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ» این آیه هفتاد روز قبل از وفات وجود نازنین پیغمبر خدا (ص) بر قلب نازنین ایشان نازل شده است، پیغمبر خدا (ص) همه احکام را تبلیغ کرده بودند، هم احکامِ اعتقادی، هم احکامِ توحید، هم احکامِ نبوّت، هم احکامِ معاد و… را، پیغمبر اکرم اخلاقیّات را ترویج کرده و آدم سازی کرده بودند، علاوه بر اینکه احکامِ شرع را تبلیغ فرموده بودند، اجراء آن را هم شاهد بوده‌اند، سالیانِ سال مسلمانان با پیغمبر اکرم نماز خواندند، روزه گرفتند، حج رفتند، هشتاد جنگ را پشت سر گذاشتند، وجود نازنین پیغمبر خدا تشکیلاتی برای جمع‌آوریِ زکات داشتند، زکات را جمع می کردند؛ بنابراین در فروع دین و احکام شرعی چیزی فروگذار نشده بود که اینطور تأکید بشود «بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَیْکَ مِن رَّبِّکَ» این نشان می‌دهد که این مسئله بسیار مهم است، همه آنچه که تا آن وقت شده بود بدونِ این ، در معرضِ نابودی بود، در معرضِ تحریف بود.
وی افزود: لذا خدای متعال به پیغمبر اکرم با یک فرمان اکید می‌فرماید که تبلیغ کن، چیزی بوده که تا آن وقت تبلیغ نشده بود. نکته دوم بعد از فرمان، تهدیدِ خداوند متعال است، «وَ إِن لَّمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ» اگر این مأموریّت را اجراء نکنی، اگر این دستور را ابلاغ و تبلیغ نکنی…«فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ». اگر این یکی را انجام ندهی، خدای متعال نمی‌فرماید که تو به رسالتِ خودت عمل نکردی، می‌فرماید تو رسالتِ خدا را ایفا نکرده‌ای، رسالتِ الهی که هدایتِ بشر از روزِ اول است «إِنَّ عَلَیْنَا لَلْهُدَی * وَإِنَّ لَنَا لَلْآخِرَهَ وَالْأُولَی» این رسالتِ هدایتیِ خدا، کور می‌شود و از بین می‌رود.
آیت الله صدیقی گفت: عبارت «فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ» این غیر از حکومت، چه چیزی می‌تواند باشد؟ خدای متعال فرمودند: «وَاللَّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النَّاسِ» این خیلی واضح است، مسئله طوری بوده است که زمینه چالش وجود داشته است، این جز یک مسئله سیاسی نیست، وگرنه پیغمبر خدا آن مسائل دیگر را فرموده است و اجراء هم کرده است و مشکلی هم پیش نیامده است، ولی خدای متعال اینجا اطمینان می‌دهد با اینکه این زمینه هست خدا تو را از مردم حفظ می‌کند؛ مشخّص می‌شود که در مردم دست‌هایی بوده است که می‌خواسته این کار انجام نشود. این مسئله، مسئله حکومت است، مسئله سیاسی عبادی است، مسئله رهبری است، لذا محلّ تنازع میانِ تشنگان قدرت بود و این‌ها کمین کرده بودند و پیامبر خدا مأمور شدند که این کار را انجام دهند.
وی ادامه داد: در سه مسئله پیغمبر اکرم تهدید شده است. یکی مسئله شرک است. به پیغمبر خدا فرموده است: «لَئِنْ أَشْرَکْتَ لَیَحْبَطَنَّ عَمَلُک» پیغمبر تو که نزدیک‌ترین مخلوق به خالق خود هستی و از همه خلایق اشرف هستی، اگر پای تو به وادی شرک باز شود تمام عمل تو نابود می‌شود. تهدید جدّی است.
وی افزود: یکی دست بردن در احکام الهی است که خدای متعال فرمود: «وَ لَوْ تَقَوَّلَ عَلَیْنا بَعْضَ الْأَقاویلِ * لَأَخَذْنا مِنْهُ بِالْیَمینِ * ثُمَّ لَقَطَعْنا مِنْهُ الْوَتینَ» اگر پیغمبر به عنوان دین چیزی به مردم بگوید که این دین نباشد، چیزی به مردم برساند که خدا نگفته باشد، نسبتی بدهد که این نسبت دروغ باشد مانند این بدعت‌گذارها، مانند این روشنفکرها که جرأت می‌کنند دین را با نظر خود تفسیر کنند و توجیه کنند، به پیغمبر خطاب می‌کند تو هم که پیغمبر هستی، اگر بعضی چیزها را به ما نسبت دهید که ما هم نگفته باشیم «لَأَخَذْنا مِنْهُ بِالْیَمینِ»، مچ دست او را می‌گیریم. «ثُمَّ لَقَطَعْنا مِنْهُ الْوَتینَ» شاهرگ او را قطع می‌کنیم.
آیت الله صدیقی تصریح کرد: یکی هم در مورد ولایت است که فرمود: «وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ» این 23 سال جنگ‌ها، مرارت‌ها، دندان شکستن‌ها، پیشانی مجروح شدن‌ها، خاکسترها را تحمّل کردن، خارهای زیر پا تحمّل کردن، سنگبارها را تحمّل کردن همه این‌ها بدون یک مسئله هیچ است، «وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ». اینجا واقعاً انصاف می‌خواهد، عقل می‌خواهد، وجدان می‌خواهد، آیه‌ای که در آخرین روزهای عمر پیغمبر نازل شده است و پیغمبر تا آن روز تمام فروع دین را برای مردم بیان کرده است و عملی هم شده است. نماز، روزه، حج، جهاد، امر به معروف، نهی از منکر همه در جامعه اسلامی با نظارت پیغمبر عملی بوده است، این چه می‌تواند باشد که نبود آن نبود اصل دین است و بود آن کمال دین است، تمام نعمت است و مهر رضایت پروردگار متعال است؟
وی ادامه داد: برای اینکه اسلام که در کلیّات آن به عنوان قرآن بر قلب پیغمبر نازل شد هم ضمانت اجرا پیدا کند و هم اینکه جلوگیری شود مثل تورات، مثل انجیل دستخوش تحریف منحرفین قرار نگیرد، اینجا است که نقش امامت، نقش ولایت خود را نشان می‌دهد «وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ». این یک نکته که جای این تهدید کجا است؟ چقدر مهم است که خدا تهدید کرده است که اگر این یک مسئله را نگویید گویا چیزی نگفته‌اید، گویا اصلاً دین را مطرح نکرده‌اید. معلوم می‌شود یک چیزی است که نبود آن مسیر نابودی دین را فراهم می‌کند و این غیر از حکومت صالح، یک نگهبان معصومی که هم اشراف به اسلام داشته باشد، هم قدرت و توان مقابله با انحرافات را داشته باشد چیز دیگری نمی‌تواند باشد.
در مسئله روز غدیر هیچ کسی اعتراض نکرد. این معجزه بود، این تصرّف خود خدا بود. «وَ اللَّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النَّاسِ» خدای متعال خود تضمین کرد که حفاظت کند فتنه نشود. لذا آن‌هایی که آنجا بودند چه آن‌هایی که در باطن به امیر المؤمنین عشق می‌ورزیدند، مانند سلمان، ابی‌ذر، مقداد و چه آن‌هایی که باطنی با علی نداشتند همه آنها آمدند بیعت کردند، به امیر المؤمنین تبریک گفتند
وی افزود: در مسئله روز غدیر هیچ کسی اعتراض نکرد. این معجزه بود، این تصرّف خود خدا بود. «وَ اللَّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النَّاسِ» خدای متعال خود تضمین کرد که حفاظت کند فتنه نشود. لذا آن‌هایی که آنجا بودند چه آن‌هایی که در باطن به امیر المؤمنین عشق می‌ورزیدند، مانند سلمان، ابی‌ذر، مقداد و چه آن‌هایی که باطنی با علی نداشتند همه آنها آمدند بیعت کردند، به امیر المؤمنین تبریک گفتند. گفتند: «بَخٍ بَخٍ لَکَ یَا عَلِیُّ أَصْبَحْتَ مَوْلَایَ وَ مَوْلَی کُلِّ مُؤْمِنٍ وَ مُؤْمِنَه».
وی اظهار داشت: امّا اگر اصلاً آیه قرآن هم نیامده بود. باید ما زیر پرچم یک کسی برویم. یک مقایسه کنیم ببینیم که چه کسی شایسته است آدم زیر پرچم او قرار بگیرد. آیا علی در میانه صحابه، اطرافیان پیغمبر، در میان انبیاء و اوصیاء یک نظیری دارد؟ ما یک کسی در این عالم سراغ داریم که مانند علی آفریده شده باشد.
وی ادامه داد: حاکم حسکانی در شواهد التنزیل می‌گوید: بیش از 70 آیه در قرآن در شأن امیر المؤمنین نازل شده است که احدی شریک آن نیست! ابن عبّاس می‌گوید 300 آیه از آیات قرآن در شأن حضرت امیر المؤمنین آمده است که آیه مباهله، آیه تطهیر، آیه مودّت، آیه تبلیغ، آیه اکمال، آیه ولایت که «إِنَّما وَلِیُّکُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُه» باشد و سوره مبارکه «هَل أتی» بین شیعه و سنّی متواتر است که در شأن امیر المؤمنین نازل شده است و علی است که در آیه مباهله جان پیغمبر معرّفی شده است.
آیت الله صدیقی گفت: با این همه فضایل آیا این عقل است؟ این وجدان است؟ این سیاست است که آدم یک چنین آگاهی را، یک چنین قدرتمندی را، یک چنین خوش سابقه‌ای را که یک نفر در عمر خود از او نقطه ضعف سراغ ندارد وانهد؟ «لَمْ یُشْرِکْ بِاللَّهِ طَرْفَهَ عَیْن» طرفه العینی شرکی به خدا نداشته است و دیگران همه سابقه شرک دارند، سابقه‌ی آلودگی‌های مختلف دارند. یک آلودگی در پرونده‌ی علی نیست. شما بخواهید انتخاب کنید خوش سابقه را انتخاب می‌کنید با بد سابقه را؟ آگاه را انتخاب می‌کنید یا نا آگاه را؟ قدرتمند را انتخاب می‌کنید یا عاجز و ضعیف را؟ عادل را انتخاب می‌کنید یا ظالم را؟ همه این صفاتی که بشر تشنه‌ی آن است که در رهبر خود می‌بیند همه را یک جا در علی قرار دادند. «ها علیّ بشر کیف بشر ربّه فیه تجلّی و ظهر».
وی ادامه داد: لذا بزرگترین عید زیر این آسمان عید غدیر است. عید قربان، عید مسلمین است. «الَّذِی جَعَلْتَهُ لِلْمُسْلِمِینَ عِیداً» خدای متعال عید قربان، عید فطر و جمعه را برای مسلمان‌ها عید قرار داده است. امّا غدیر عید الله است، عید خود او است. کما اینکه امامت عهد الله است، عهد النّاس نیست. «إِنِّی جاعِلُکَ لِلنَّاسِ إِماماً قالَ وَ مِنْ ذُرِّیَّتی قالَ لا یَنالُ عَهْدِی الظَّالِمینَ» امامت عهد الله است و روز امامت هم عید الله است، ولی عید الله اکبر است. از همه‌ی عیدها بالاتر و مهمتر است.
وی افزود: عید قربان نماز دارد، عید فطر نماز دارد. روز جمعه نماز جمعه دارد. بزرگترین عید عالم بشریّت که عید غدیر باشد نمازی دارد که دو رکعت است، در روایت دارد که صد حج و صد عمره ثواب آن است. ما عیدی خوش‌تر از عید غدیر در عالم امکان سراغ نداریم. همه ائمّه ما آن روز شادی می‌کردند، شیعیان خود را به شادی دعوت می‌کردند.
وی ادامه داد: من قسمت‌هایی از فرمایشات حضرت امیرالمؤمنین را خدمت شما عزیزان از کتاب معتبر و نورانیِ «إقبالُ الأعمال» می‌خوانم. امیرالمؤمنین می‌فرمایند: این روز، روزی است که «من إستدان لإخوانه و أعانهم فأنا ضامن علی الله إن أبقاه قضاه وَ إن قَبَضَهُ حَملهُ عَنه» اگر کسی به برادرانِ خود، به مؤمنین قرض بدهد و آنها را کمک کند، من نزد پروردگار متعال ضامن هستم که اگر او را زنده نگه داشت، بتواند وامش را بپردازد و اگر زنده نگه نداشت، آن دین از دوش او برداشته شود و می‌فرمایند: «وَ إذا طَلاقَیتُم فَتَصافَحوا بالسنَتِکُم» وقتی روز عید غدیر به یکدیگر می‌رسید با یکدیگر مصافحه کنید و با زبان یکدیگر را تحویل بگیرید و به یکدیگر نعمت ارائه کنید و هر حاضری به غایب خبر بدهد که امروز چه روزی است و هر شاهدی به آن کسی که دور است برساند، و هر کسی غنی هست به عیادت فقیر برود و او را موردِ نوازش قرار دهد، قَوی‌ها به ضعیف‌ها توجّه کنند، بعد حضرت فرمودند: «اَمَرَنی رَسولُ الله صلی الله علیه و آله بِذَالِک» این حرف، حرفِ من نیست، این امرِ پیغمبر خدا (ص) است.
امیرالمومنین می فرماید هر کسی آن روز به مردم غذا بدهد گویا او همه انبیاء و همه صدّیقین را اطعام کرده است، ببینید چه فرصت مغتنمی است، حتّی اگر شده است انسان یک وعده غذا به همسایه‌اش بدهد، آن روز، روزِ گستراندنِ سفره کَرَم است، هر کسی به اندازه همّتِ خود کاری کند، وعده‌های عجیبی برای این روز داده شده است
وی اظهار داشت: بعد از آن، امیرالمؤمنین شروع کردند به خطبه خواندن، خطبه مفصّلی را ایراد فرمودند که از جمله مسائلی که آنجا مطرح فرمودند این بود که هر کسی آن روز به مردم غذا بدهد گویا او همه انبیاء و همه صدّیقین را اطعام کرده است، ببینید چه فرصت مغتنمی است، حتّی اگر شده است انسان یک وعده غذا به همسایه‌اش بدهد، آن روز، روزِ گستراندنِ سفره کَرَم است، هر کسی به اندازه همّتِ خود کاری کند، وعده‌های عجیبی برای این روز داده شده است.
آیت الله صدیقی ادامه داد: حضرت فرمودند: قسمتی از مغفرت و غفرانی که خدای متعال در روز غدیر دارد این است که دو برابرِ کسانی که در شبِ قدر و عید فطر و ماه مبارک رمضان بخشیده شده‌اند در روز غدیر بخشیده می‌شوند. روزی است که فرموده‌اند اگر کسی در آن روز زینت کند و خود را آراسته کند خدای متعال گناهانِ او را می‌بخشد، تبسّم به سیمای مؤمنین در آن روز جزوِ عبادت‌های برتر است. روزِ نشاط است، روزِ شادی است، روز کمک کردن است، روزِ حمایت است، روزِ اتّصال است، روزِ اخوّت است، روزِ زدودنِ کینه‌ها از دل‌هاست و روزی است که باید نورٌ عَلَی نور باشد، باید همه از یکدیگر بگذرند، همه به یکدیگر اقبال کنند، صله رحم کنند.
وی در پایان گفت: حضرت رضا (ع) در چنین روزی به اشخاص لباس می‌دادند، کفش می‌دادند، طعام می‌دادند، به خانه‌های‌شان هم می‌فرستادند. روز غدیر، روزِ تعیینِ سرنوشتِ بشریّت در مسئله رهبری است. سرنوشت‌سازترین مسائل در همه احکامِ اسلامی مسئله ولایت و حاکمیّت است. اگر حاکمیّتِ ما درست باشد همه چیزِ ما درست می‌شود، اما اگر حکومت ایراد داشت همه چیز ایراد پیدا می‌کند. امام راحل پرچم غدیر را بلند کردند و تلاش کردند آن تئوری را به مرحله‌ی عمل برسانند و با الهام از غدیر ملّت ما را مستقل کردند و آن همه فساد را برطرف کردند، این یک تجلّیِ غدیر بود. ولایت فقیه در جهان این نقش را ایفاء کرد که امروز در سوریه این اقتدار را در برابر کفار می‌بینیم، مقاومتِ یمن را می‌بینیم، استقلالِ عراق را می‌بینیم، توسعه تشیّع در آفریقا را می‌بینیم، در تمام دنیا پرخاش علیه طاغوت را می‌بینیم، این‌ها این پرچمِ ولایتِ غدیری بود که به دست امام راحل به اهتزاز درآمد و به دستِ امام حاضر رهبرِ عزیزِمان در حالِ تداوم است. اگر ما ظرفیتِ غدیر را بشناسیم جهان را با یکدیگر متّحد می‌کنیم، نه اینکه فقط امّتِ ما، امّتِ واحد شود. جهان تشنه حکومتِ عدل، حکومتِ امن و حکومتِ مردمی است.