بزرگنمایی:

به گزارش تبسم مهر در جریان  سفر رسمی ریچارد نیکسون، معاون رییس جمهور آمریکا در سال 1332 و همچنین از سرگیری روابط ایران و بریتانیا (که حدود 4 ماه بعد از کودتای آمریکایی 28 مرداد بود) اعتراضات دانشجویی شروع و منجر به شهادت سه تن از دانشجویان به نام‌های مصطفی بزرگ‌نیا، احمد قندچی و مهدی شریعت‌رضوی شد.

روز دانشجو یادآور این نکته است که دانشگاه به عنوان یک نهاد علمی و اجتماعی، علاوه بر وظایف ذاتی خود مانند آموزش، پژوهش و تولید علم، می‌تواند خواستگاهی برای بلوغ سیاسی و اجتماعی دانشجویان باشد. جنبش‌های دانشجویی در حقیقت محل اعلام مطالبات اجتماعی و سیاسی دانشجویان به شمار می روند و دانشگاه می‌تواند کانون انتقاد و اعتراض به سیاست‌های اجرایی و سمبل واکنش‌های مدنی باشد.

بیش از 60 سال از عمر جنبش دانشجویی ایران می‌گذرد و تاریخچه این جنبش نشان می‌دهد که فعالان آن با نظر به اوضاع فرهنگی، سیاسی و اجتماعی در دوره‌های مختلف، خود را اغلب متعهد به طرح مسائل سیاسی _ اجتماعی درکنار خواست‌های صنفی دیده‌اند. در واقع روز دانشجو، روزی است که دانشجویان مطالبه‌گری خود را در حوزه‌های مختلف مطرح و پی‌گیری می‌کنند.

مقام معظم رهبری «مطالبه‌گری دانشجویان» را همواره مورد تاکید قرار داده‌اند و در یکی از بیانات اخیر خود اعلام کردند: «برطرف کردن مشکلات کلان کشور بر عهده مسئولان عالی رتبه است؛ اما مطالبه‌گری دانشجویان اگر با مطالعه و اطلاعات دقیق و درست همراه باشد، قطعاً زمینه‌ساز تلاش بیشتر مسئولان برای حل مشکلات خواهد بود.»

در میان اقشار مختلف دانشجویی، دانشجویان رشته‌های هنری تفاوت‌هایی با دانشجویان رشته‌های دیگر دارند. البته نوع این تفاوت‌ها بیشتر در روحیات فردی، فعالیت‌های اجتماعی، نحوه بیان اعتقادات، اعتراضات و همچنین تنوع در پوشش آنها است.

دانشگاه هنر به عنوان یکی از دانشگاه‌های مطرح کشور رسالت تربیت نخبگان هنری و فرهنگی جامعه را بر عهده دارد. سابقه فعالیت دانشجویان این دانشگاه نشان می‌دهد این جوانان دانشجو نسبت به جریان‌ها و رویدادهای اجتماعی و سیاسی جامعه بی‌تفاوت نیستند و معمولا اعتراضات یا دیدگاه‌های خود را به روش‌های مختلف شاید متفاوت با سایر دانشجویان از جمله خلق آثار هنری بیان می‌کنند.

به نظر می‌رسد دانشگاه هنر فارغ از فعالیت‌های دانشجویان در این روز باید برنامه‌های ویژه‌ای را بصورت مشخص تبیین و اجرا کند تا ضمن جریان‌دهی به افکار دانشجویان، بتواند خود را با آن‌ها همراه کند. پی‌گیرهای خبرنگار ایسنا از برنامه‌های این دانشگاه در روز 16 آذر نشان داد ظاهرا  تنها برنامه فرهنگی و سیاسی این ایام  سخنرانی دکتر نجفقلی حبیبی، عضو هیات علمی دانشگاه تهران و رئیس سابق دانشگاه علامه است.

شاید این محدودیت دانشگاه هنر به علت پراکندگی جغرافیایی در دانشکده‌های این دانشگاه در سطح شهر تهران و کرج باشد و دانشجویان در هر کدام از این چهار محیط آموزشی از جمله مجموعه باغ ملی، دانشکده هنرهای کاربردی، دانشکده هنرهای نمایشی و پردیس کرج دارای امکاناتی محدود جهت برگزاری اجتماعات دانشجویی به صورت خودجوش باشند.

خبرنگار تبسم مهر در آستانه روز دانشجو به سراغ دانشجویان حاضر در مجموعه باغ ملی و دانشکده هنرهای کابردی رفته و از حال و هوای این دانشگاه در روز 16 آذر جویا شد. فضای این دانشکده‌ها برای روز دانشجو که در آن اغلب دانشجویان در دانشگاه‌های مختلف ایران جنب و جوشی متفاوت دارند، فضایی آرام و بدون هیچ تحرک و هیجانی برای روز دانشجو است.

به نظر می‌رسد اغلب دانشجویان ترجیح می‌دهند به دور از هیجان‌های این روز، به کارهای عادی و روزمره خود برسند. در گوشه و کنار باغ ملی تجمع چند نفری دانشجویان بدون مباحث مرتبط یا حال و هوای روز دانشجو دیده می‌شود.

با این حال شمار اندکی از دانشجویان که تمایل به گفت‌وگو داشتند، از دغدغه‌های خود در مورد مسائل صنفی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی سخن گفتند که در ادامه آمده است.

دانشجو منفعل شده است

یک دانشجوی کارشناسی ارشد رشته کارگردانی تئاتر درباره روز 16 آذر گفت: به نظر من نه تنها دانشجویان دانشگاه هنر نسبت به روز دانشجو حساسیت ندارند، بلکه دانشجویان دیگر رشته‌ها و دیگر دانشگاه‌ها نیز چندان تمایلی به فعالیت در این روز از خود نشان نمی‌دهند. قشر دانشجو در حال حاضر بنابر دلایلی از جمله بی‌توجهیبه  خواسته‌ها و نیازهای خود تبدیل به یک قشر منفعل شده است.

وی ادامه داد: دانشجویان دانشگاه هنر به دلیل  ناامیدی نسبت به اوضاع فعلی حتی تمایلی نسبت به پی‌گیری مسائل صنفی خود ندارند. این در حالی است که در یک کار هنری راه‌های بسیار زیادی برای بیان مسائل شخصی و اجتماعی وجود دارد. مثلا من به عنوان یک کارگردان تئاتر، می‌توانم سوژه‌های اجتماعی را کار کنم و از این طریق حرف‌های خودم را بزنم.

این دانشجوی کارگردانی تئاتردر ادامه اظهار کرد: به نظر من دانشجویان باید نسبت به مسائل مختلف حساسیت خود را بالاتر ببرند. دانشجویان دانشگاه هنر نباید تنها با خرده فرهنگ هنرمندان زیست کنند. این قشر دانشجو باید تعاملات اجتماعی خود را در ارتباط با دیگر اقشار جامعه بیشتر کند تا بتواند ارتباطی موثر و سازنده با بدنه جامعه خود ایجاد کند.

این دانشجوی کارشناسی ارشد تئاتر تصریح کرد: طبعا اولین وظیفه یک دانشجو تحصیل علم و دانش است. اما یک دانشجو رسالت‌های دیگری مانند خودسازی و  آگاه‌سازی اقشار جامعه را نیز بر عهده دارد. روز دانشجو به معنای اهمیت نقش دانشجویان در جامعه است. اما متاسفانه دانشجویان در حال حاضر درگیر دغدغه‌های روزمره هستند و مسائل اقتصادی و اشتغال بعد از تحصیل و ... به اندازه‌ای آنها را مشغول کرده که این موضوعات باعث شده نقش کمرنگی در امور اجتماعی و فعالیت‌های فوق برنامه فرهنگی و سیاسی ایفا کنند.

دانشجویان باید از طرف وزارت علوم و دانشگاه حمایت شوند

منصوره فرجام مهر، از دانشجویان دوره کارشناسی رشته طراحی گرافیک درباره 16 آذر و روز دانشجو گفت: من در جریان وقایع تاریخی و شهادت سه دانشجو در سال 1332 هستم. به نظرم شهادت این سه نفر راهی برای ابراز اعتراض در سال‌های بعد و حتی دهه‌های بعد باز کرد، البته هنوز هم این اعتراضات به نتیجه کاملی نرسیده است. دانشجویان دانشگاه هنر به دلیل اینکه با هنر و فرهنگ عجین شده‌اند، می‌توانند تاثیر بسیار زیادی با ارائه آثار هنری خود در جامعه بگذارند.

وی ادامه داد: فعالیت سیاسی و پویایی دانشگاه برای دانشجویان بسیار حائز اهمیت است. نشاط و پویایی یک دانشگاه به فعالیت‌های جنبی دانشجویان و حساسیت بر روی مسائل اجتماعی و سیاسی بستگی دارد. دانشجویان در این خصوص باید از طرف دانشگاه و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری حمایت شوند.

این دانشجوی گرافیک در عین حال امید چندانی به ادامه فعالیت‌های سیاسی از خود نشان نداد، چرا که معتقد بود ادامه فعالیت‌های این چنینی نتیجه‌ ملموس و مثبتی را دربر نخواهد داشت.

در دانشگاه هنر فضای سیاسی حاکم نیست

یکی از دانشجویان مقطع کارشناسی رشته طراحی صنعتی دانشگاه هنر درباره وضع موجود دانشگاه و فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی دانشجویان گفت: در دانشگاه هنر فضای سیاسی کمتر حاکم است و بیشتر دانشجویان مشغول به تحصیل در رشته‌های تخصصی خودشان هستند.

این دانشجوی طراحی صنعتی ادامه داد: اما دانشجویان این دانشگاه مطالبات صنفی زیادی دارند و با انتخاب یک نماینده معمولا این مطالبات صنفی را دنبال می‌کنند. البته اینگونه نیست که دانشجویان این دانشگاه نسبت به مسائل روز جامعه منفعل باشند. بلکه دانشجویان هنر از زاویه دیگری مسائل اجتماع را می‌بینند و به همین دلیل واکنشی که نشان می‌دهند نیز با سایر دانشجویان رشته‌های دیگر متفاوت است.

این دانشجو در ادامه افزود: دانشجویان این دانشگاه بیشتر سعی می‌کنند با هنر خودشان صدای خود را به گوش مسئولان برسانند و مطالبات خود را با هنر خودشان مطرح و مطالبه می‌کنند.

دانشجویان هنر با اثر هنری خود حرف می‌زنند

یکی دیگر از دانشجویان کارشناسی ارشد کارگردانی نمایش از دانشکده سینما و تئاتر درباره روز دانشجو، گفت: دانشجویان دانشگاه هنر نیز مانند سایر دانشجویان دانشگاه‌های دیگر در کشور نسبت به مسائل و موضوعات مهم و دغدغه‌های جامعه و مردم در عرصه‌های مختلف همصدا و هم راستای مردم با انجام حرکت‌های مطالبه‌گر و شعارهای مسالمت‌آمیز حرکت می‌کنند.

این دانشجو اظهار کرد: دانشجویان این دانشگاه با دنبال کردن مسایل اجتماعی در قالب پرفورمنس و پیگیری مطالبات سیاسی با ایجاد و خلق اثر، ساخت مجسمه، ارائه موسیقی و در قالب پروپوزال، سعی می‌کنند صدای خود را به گوش مسئولان اجرایی برسانند.

این دانشجوی کارگردانی نمایش، درباره پیگیری مطالبات صنفی دانشجویان و نحوه پیگیری این مطالبات، اظهار کرد: مطالبات صنفی معمولا از طریق شورای صنفی که متشکل از نمایندگان دانشجویان هستند، پیگیری می‌شود.

وی در پایان با اشاره به اینکه فضای دانشگاه هنر، نسبت به سایر دانشگاه‌ها متفاوت است، خاطر نشان کرد: فضای این دانشگاه خوشبختانه اندوهگین نیست، من  خیلی از بابت اینکه در چنین دانشگاهی تحصیل می‌کنم، خوشحال هستم. از طرفی ذات دانشجویان هنر ذات هنری است، هر چند آنها را محدود کنند، باز سعی می‌کنند از دل این محدویت خلاقیت به وجود آورند. این خلاقیت معمولا در آثار هنری نمود پیدا می‌کند.

مطالبات دانشجویان نباید بدون پاسخ بماند

در محوطه دانشکده هنرهای کاربردی دانشگاه هنر نیز جمعی از دانشجویان در حالی که زمان استراحت بین کلاس خود را طی می‌کنند، درباره روز دانشجو و مطالبات صنفی و دانشجویی نظرات جالبی داشتند.

از میان آنها یکی که به نظر فعال‌تر می‌آمد، درباره روز دانشجو گفت: انتظار ما از دانشگاه و مدیران آن حمایت از دانشجویان در فعالیت‌های آنها در حوزه‌های فرهنگی، سیاسی و اجتماعی است. دانشجویان این دانشگاه هم مانند سایر دانشجویان می‌خواهند مطالبات خود را بیان کنند و به دنبال پی‌گیری این مطالبات هستند. این مطالبات چه در عرصه صنفی و چه در عرصه عمومی نباید بدون پاسخ بماند.

به گزارش تبسم مهر دانشجویان دانشگاه هنر و اساسا دانشگاه هنر به عنوان یک مولد فرهنگی در حوزه دانشگاهی نقش بسیار حائز اهمیتی را در مسائل اجتماعی و فرهنگی دارد. هنر به خودی خود یک عنصر مهم در فرهنگ هر جامعه‌ای است، هنرمند متعهد، نسبت به رویدادهای اجتماعی و فرهنگی جامعه خود بی‌تفاوت نیست. دانشجویان رشته‌های مختلف هنری نیز به طبع ذائقه و گرایش‌های مختلف خود با خلق آثار نسبت به وقایع اجتماع خود واکنش دارند. طبعا دانشجویان دانشگاه هنر دارای روحیاتی متفاوت با سایر دانشجویان هستند و در نتیجه واکنشی که دارند، متفاوت خواهد بود. یک هنرمند با اثر هنری خود حرف می‌زند و دانشجویان دانشگاه هنر نیز بیشتر سعی دارند از همین طریق حرف‌های خود را به گوش مسئولان دانشگاه یا مسئولان کشور برسانند.

وقتی از دانشجویان خداحافظی می‌کردم و از فضای دانشگاه دور می‌شدم، حرف‌های ناگفته دانشجویانی که به حرف زدن و بیان نظراتشان تمایلی نداشتند، فکرم را مشغول کرده بود.

آنچه مسلم است، مطالبات دانشجویی چه در روز دانشجو و چه در هر زمان دیگری از جنس آینده و پیشرفت ایران است و مدیران دانشگاه باید هم دانشجویان را به مشارکت در امور فرهنگی، اجتماعی و سیاسی در کنار تحصیل ترغیب کنند و هم این مطالبات را بدون پاسخ نگذارند.

دانشگاه هنر هم به عنوان یکی از موثرترین دانشگاه‌های هنر کشور، بی‌تردید می‌تواند نقشی بی‌بدیل در توسعه فرهنگی و هنری ایران داشته باشد و این نقش‌آفرینی وقتی به واقعیت تبدیل خواهد شد که در آن دانشجویانی هنرمند، فعال، سرزنده و مطالبه‌گر حضور داشته باشند.