بزرگنمایی:

پس از چند هفته فعالیت مداوم کارگروه صیانت از حقوق ناشران و پدیدآورندگان کتاب در اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران و عملیات های ضربتی پلیس با همکاری این کارگروه در مقابله با شبکه سازمان یافته تولید و تکثیر غیرقانونی کتابها در کشور، بعدازظهر امروز دوشنبه 7 آبان محمود آموزگار رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران در نشستی خبری که در محل این اتحادیه برگزار شد، جزئیات اقدامات صورت گرفته را در این زمینه تشریح کرد.

وی با اشاره به پر بودن پارکینگ ساختمان این اتحادیه و چندین انبار اجاره شده در سطح شهر از کتابهای توقیف شده، بیان داشت که امکانات ما و پلیس جوابگوی جمع آوری این میزان از کشفیات کتابهای قاچاق نیست و این کار مستلزم این است که جا و مکانی بسیار وسیع تر برای انبار کردن این کتابها در مقطع فعلی مشخص شود.

آموزگار افزود: کتابهای کشف شده در شمارگان بسیار بالا چاپ می شد و به هیچ وجه بحث ریسو کردن و یا چاپ آنها در تیراژ محدود مطرح نبوده است. اغلب این کتابها، آثار پرفروش ناشران بوده که به صورت غیرقانونی توسط افراد سودجو در شمارگان وسیع بازچاپ و منتشر می شده است.

رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران در ادامه به سابقه برخورد قانونی با کتابهای قاچاق اشاره کرد و گفت: دو سال پیش خدمت آقای صالحی امیری وزیر وقت فرهنگ عرض کردم که بحث چاپ غیر قانونی کتابهای ناشران بسیار نگران کننده است که وی گفت به نظر می رسد در این موضوع اغراق  صورت می گیرد. و این مسئله را مطرح می کرد که از مثلا حدود 90 هزار عنوان کتابی که در کشور طی یکسال منتشر می‌شود، تکثیر غیرقانونی چند عنوان کتاب، آمار بالایی نیست در حالی که مسئله اصلا این نبود بلکه با توجه به تیراژ وسیع این کتابها، گاه درآمدهای چندصد میلیارد تومانی به جیب قاچاقچیان کتاب می رفت.

آموزگار افزود: گفتگوهای ما با مسئولان وزارت ارشاد البته در نهایت به امضای تفاهمنامه ای برای مقابله با پدیده تکثیر غیرقانونی کتابها انجامید و دبیرخانه ای به همین منظور در اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران تشکیل شد.

رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران تصریح کرد: طی این مدت به مرور بر اعضای کارگروه صیانت از حقوق ناشران و پدیدآورندگان آثار افزوده شد و در حال حاضر حدود 20 تا 25 نفر در این کارگروه فعالیت می کنند و دهها نفر هم در کمیته های فرعی آن فعال هستند.

وی با اشاره به رایزنی ها و مذاکرات طولانی با مسئولان قوه قضائیه و نیروی انتظامی برای ورود جدی و قانونی به این موضوع، این مسئله را که پیگیری حقوقی تکثیر غیرقانونی کتابها نیازمند طرح شکایت است، به عنوان اصلی ترین چالش در این حوزه برشمرد.

آموزگار با اشاره به پیگیری های عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برای مقابله با تکثیر غیرقانونی کتابهای ناشران گفت: در 25 اسفند 1396 جلسه ای در دفتر وزیر ارشاد با حضور سه تن از معاونین قوه قضائیه، فرمانده پلیس انتظامی تهران بزرگ، فرمانده پلیس امنیت کشور و بنده تشکیل شد و در آنجا به این نتیجه رسیدیم که اگر قوای سه گانه با موضوع کتابهای فاقد مجوز به صورت جدی تر برخورد می کردند، شاید هیچ گاه شاهد اتفاقات این روزها نبودیم.

وی همچنین نقش مولفان، پدیدآورندگان و مترجمان کتابها را در پیگیری حقوق صنفی خود همسان با ناشران این کتابها برآورد کرد و خواستار آن شد تا حقوق پایمال شده مولفان به معنای عام کلمه (اعم از نگارنده یا مترجم اثر، ویراستار، طراح جلد، گرافیست و ...) به صورت همه جانبه پیگیری شود.

آموزگار در ادامه به جزئیات اقداماتی که شبکه تولید و تکثیر کتابهای قاچاق طی این مدت انجام می دادند و همچنین برخوردهایی که با آنها صورت گرفته است، افزود: یک شبکه بسیار وسیع که عمدتا توزیعش در شهرستانها و از کانالهایی مانند کتابفروشی ها انجام می شد، مبادرت به تولید و تکثیر انبوهی از کتابها به صورت غیرقانونی می کردند و می توان گفت اصلی ترین هدف این شبکه ریختن آهک پای درخت نوشتن بوده است به این معنا که حاشیه امنیت دیگر برای کسانی که به صورت قانونی اقدام به تالیف، ترجمه و انتشار آثار می کنند وجود نداشته باشد.

وی ادامه داد: آسیب دیگر در رابطه با خود قانون بود به این معنا که آنها با بی اعتنایی به قوانین موجود، خود آنها (قوانین) را هدف قرار داده بودند. هدف سوم آنها ضربه زدن به اقتصاد نشر بود به صورتی که ناشران موفق ما را ناگزیر کنند که صحنه فعالیت را به آنها واگذار کنند و این حرفه را ترک کنند.

رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران با اشاره به سرعت گرفتن عملیات های مقابله با این شبکه بعد از 25 اسفند 96 گفت: ما با رایزنی ها و مذاکرات فراوان توانستیم مسئولان قوه قضائیه و نیروی انتظامی را مجاب کنیم که اقداماتی از این دست، کاملا در جهت خلاف امنیت ملی است که خوشبختانه در این زمینه دادسرای فرهنگ، هنر و رسانه با اشرافی که به قوانین داشت به کمک ما آمد.

به گفته وی تا این لحظه کتابهایی در حجم حدود 90 دستگاه وانت نیسان و خاور از انبارها و مغازه هایی که مبادرت به عرضه این کتابها می کردند، کشف و کتابها هم به انبارهای مورد تایید اتحادیه و همچنین پارکینگ اتحادیه، بارگیری شده است. بخشی از افرادی که مبادرت به انجام این قبیل کارهای غیرقانونی می کرده اند، از اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران مجوز داشته اند که تا این لحظه سه باب واحد صنفی آنها پلمپ شده است.

آموزگار گفت: این شبکه حدود 900 بساطی را در تهران پوشش می دادند علاوه بر آنها تعدادی از کتابفروشی های سطح شهر تهران هم از طریق همین شبکه تغذیه می شدند اما طرف اصلی معامله این شبکه غیر قانونی تکثیر و قاچاق کتاب، کتابفروشی های شهرستانها بوده  است.

وی کتابهای جمع آوری شده را به سه دسته تقسیم کرد و گفت: یک دسته از این آثار در واقع کتابهایی هستند که در حال حاضر مدعی یا مالکی ندارند. مانند کتابهایی که قبلا مجوز داشته اند اما دیگر کسی آنها را چاپ نمی کرده است. مثل کتاب «تاریخ مشروطه». یک دسته دیگر کتابهایی هستند که خارج از مرزهای ایران و از طریق انتقال فایل های دیجیتال (پی دی اف) تولید و در ایران در شمارگان بالا تکثیر می شدند. در این زمینه باید متذکر شویم که سابق بر این نظارت هایی روی چاپخانه ها وجود داشت. البته اتحادیه صحافان با تذکری که ما به آنها دادیم، به اعضای خود اطلاع رسانی کرد که از صحافی هرگونه کتاب فاقد مجوزی، خودداری کنند. همچنین اتحادیه چاپخانه داران تهران هم قول داده است به اعضای خود در این زمینه اطلاع رسانی کند.

به گفته آموزگار دسته سوم از کتابهای یاد شده، آثار پرفروش برخی از ناشران بوده است که در تیراژی بسیار وسیع و به صورت غیر قانونی توسط اعضای این شبکه چاپ و تکثیر می شده است.

وی ارزش ریالی محموله های کشف شده کتاب را بالغ بر دهها میلیارد تومان برآورد کرد و گفت: این در حالی است که تا چند وقت پیش تعدادی از اعضای این شبکه برای چاپ کتابهای یاد شده کاغذ آن هم از نوع بالکی می گرفتند که البته فروشندگان این نوع کاغذها در پاسخ به پیگیری های ما منکر این هستند که اعضای این شبکه را می شناخته اند.

رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران در عین حال با اشاره به ابراز ندامت تعدادی از اعضای این شبکه و همکاری آنها با اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران در ارائه اطلاعات مربوط به سرشاخه های این شبکه در پاسخ به این سئوال که با توجه به محتوای بسیاری از کتابهای کشف شده، آیا می توان گفت: اعضای این شبکه بدنبال نوعی براندازی در کشور بوده اند؟ گفت: من فکر می کنم باید این موضوع را از مسائل سیاسی جدا کرد چرا که تمامی شواهد و قرائن حاکی از این است که تنها هدف مطلق این شبکه از این کار، سودجویی بوده است البته می پذیرم که در میان این آثار هم انبوهی از آثاری پیدا می‌شود که مربوط به مخالفین نظام جمهوری اسلامی ایران است.

وی در پاسخ به سئوال دیگر در رابطه با هویت اعضای این شبکه و اینکه گفته می‌شود همگی اعضای یک خانواده بوده اند، این موضوع را رد کرد و یادآور شد: افرادی که تاکنون و در عملیات های اخیر بازداشت شده اند، همگی در مظان اتهام هستند و هنوز جرمی در مورد آنها ثابت نشده است و تنها بعد از خاتمه رسیدگی قضایی است که می توان در مورد هویت آنها سخن گفت. این افراد در شهرهای مختلف کشور از جمله سبزوار و اصفهان پایگاههایی داشته اند و به عنوان مثال  در یکی از پاساژهای اصفهان آزادانه مبادرت به تکثیر این قبیل کتابهای غیر قانونی می کرده اند.

رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران با اشاره به اینکه تاکنون سه باب کتابفروشی که مجوز فعالیت از اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران هم داشته اند در این راستا پلمپ شده اند در مورد سرنوشت این آثار هم گفت: در بندنه صنف این اجماع وجود دارد که کتابهای جمع آوری شده به هیچ وجه به چرخه فروش برنگردد. البته تعدادی از این کتابها که حدود 40-50 درصد آنها را شامل می شوند با توجه به اینکه اساسا فاقد مجوز نشر از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلایم هستند، حتما باید خمیر شوند. لذا ما از مسئولان قضایی درخواست می کنیم که هر چه زودتر دستورات قضایی لازم را در مورد کتابهای جمع آوری شده صادر و به ما اعلام کنند.

وی با اشاره به مجازات 6 ماه تا 3 سال حبس برای کسانی که مبادرت به تکثیر و توزیع غیر قانونی کتابها می کنند مطالب با قانون حمایت از حقوق مولفان، مترجمان و مصنفان  مصوب سال 1348 در این حال گفت: نظام قضایی ما چندان با این قانون کار نکرده است و تعداد قضاتی هم که مسلط به اجرای این قانون هستند، زیاد نیست. به هر حال اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران از ناشرانی که از این محل آسیب دیده اند وکالت گرفته است تا علیه متخلفین در این رابطه، در مراجع قضایی اقامه دعوی کند.

آموزگار ضمن تایید انتقال برخی از کتابهای تکثیر شده در ایران به بازار کتاب افغانستان تعداد ناشران مالباخته را در این زمینه حدود 30 مورد برشمرد که اسامی تعدادی از آنها به شرح زیر است: نگاه، چشمه، امیرکبیر، خوارزمی، مازیار، ققنوس، اختران، نشر نو، نیلوفر، آموت، رشد، آمه و ...

وی در عین حال اعلام کرد که در نمایشگاه اخیر کتاب تبریز بسیاری از این کتابها به فروش رفته است!

رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران به ماجرای اقدام  اعضای یکی از این شبکه که با اسلحه گرم یکی از کتابفروشانی را که آثارش توسط اعضای این شبکه به صورت غیر قانونی تکثیر و توزیع شده، به قتل تهدید کرده است، ادامه داد: این فرد که به صورت مستقیم و با اسلحه گرم، این کتابفروش مالباخته را به قتل تهدید کرده است 11 پروانه نشر هم داشته است!

وی البته در پیام هایی که به صورت باواسطه به من رسیده است شخص من (رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران) را هم به مرگ تهدید کرده است.

آموزگار در عین حال از سازماندهی پیچیده و اقدامات هدفمند اعضای این شبکه برایر رسیدن به اهداف خود اشاره و اذعان کرد: بررسی ها نشان می دهد که این شبکه اقدامات هدفمندی در راستای تشخیص نیاز مخاطبان خود در بازار انجام می داده اند و اگرچه ارائه این آثار با تخفیف های بالا توسط آنها در جذب مخاطب تاثیر داشته است اما تبلیغات و توزیع حرفه ای کتابها توسط آنها نشان از آشنایی کامل آنها با بازار کتاب دارد. این بررسی ها همچنین نشان می دهد که آنها درآمد سرشاری از اقداماتی که در این مدت انجام می داده اند، بدست آورده اند.