طرح باروری ابرها نخستین بار در کشور با پهپاد انجام می شود
بزرگنمایی:
مدیر مرکز ملی تحقیقات و مطالعات باروری ابرها گفت: مطابق برنامه ریزی های انجام شده ظرف چند هفته آینده طرح باروری ابرها در برخی استانها با تکیه بر توان داخلی و با همکاری نیروی هوافضای سپاه پاسداران با هواپیما و برای نخستین بار نیز با پهپاد در چند استان انجام میشود .
فرید گلکار روز چهارشنبه اظهار داشت: سال قبل به دلیل کمبود بودجه و نیز برخی مشکلات برای آماده سازی تجهیزات، طرح بارورسازی ابرها انجام نشد و امسال نیز با وجود کاستی هایی، بهتر بود زودتر و مطابق برنامه های اولیه مرکز از آبان ماه آغاز میشد.
وی افزود: امسال با همکاری وزارت نیرو و هوافضای سپاه قرار است بعد از تبادل تفاهم نامه که در مراحل پایانی قرار دارد، ظرف چند هفته آینده، طرح باروری ابرها در کشور آغاز شود.
مدیر مرکز ملی تحقیقات و مطالعات باروری ابرها تصریح کرد: به دلیل کاستی های نقدینگی و در دسترس نبودن مواد بارورسازی مناسب و برخی تجهیزات و هواپیماهای مورد نیاز، سازمان هوافضای سپاه پیشنهاد کرد تا با هواپیماهای این مجموعه پرواز صورت گیرد.
** استفاده از توان داخلی در پرواز ها و تجهیزات
گلکار با اشاره به انجام پنج سورتی پرواز آزمایشی - عملیاتی با هواپیمای این مجموعه در سال 96، تاکید کرد: یکسری موارد و نیازمندی هایی که در مورد تجهیزات وجود داشت، شناسایی و نسبت به اصلاحات لازم اقدام شد.
وی ادامه داد: با توجه به ساخت و تولید مواد مورد نیاز در باروری ابرها توسط متخصصان داخلی از جمله « فلیر » توسط نیروی هوافضا و « پیروپاترون » توسط صنایع دفاع ، شرایط خوبی برای اجرای این طرح فراهم شده است.
وی یادآور شد: با توجه به وابستگی قبلی کشور به خارج برای تامین مواد و پیروپاترون های یدور نقره جهت بارورسازی ابرها، به همت متخصصان توانمند کشور این مواد ( کپسولهای پرتابی یا پیروپاترون و فلیر یا مواد درجاسوز ) با توان داخلی و فناوری بومی در داخل ساخته شده و پس از گذراندن آزمایش های لازم از نظر کیفیت و کارایی، در حال تولید است.
این مسئول خاطرنشان کرد: طراحی و تولید برخی تجهیزات اجرای طرح باروری ابرها در کشور ممکن شده است اما طراحی و ساخت برخی سنسورها و دستگاه های اندازه گیر هوابرد پارامترهای جوی و ابر به دلیل پیچیدگی، هزینه بالا، زمان بر بودن و نیز تعداد کم مورد استفاده، از نظر اقتصادی به صرفه نیست و می توانیم همچون چین، آفریقای جنوبی، روسیه ، انگلستان ، هند و استرالیا آن را از مرجع معتبر خارج کشور خریداری و وارد کنیم که امیدواریم شرایط کشور اجازه واردات را بدهد.
** باروری مشترک با هواپیما و پهپاد
مدیر مرکز تحقیقات باروری ابرها یادآور شد: البته به دلیل وجود شرایط متفاوت در پرواز با هواپیمای جدید مانند محدودیت های پروازی در ارتفاعات بلند و شرایط خاص جوی، ساختار فیزیکی آن و شیوه خاص طراحی تجهیزات تزریق مواد بارورسازی ابر، بارورسازی ابرها در برخی استانها برای نخستین بار با پهپاد انجام خواهد شد. به همین دلیل بعد از ارزیابی نتایج و اجرای عملیات آزمایشی، این عملیات میتواند همراه با انجام اصلاحات لازم، زمینه ساز توسعه بارورسازی ابرها شود.
به گفته وی، در مرحله نخست بارورسازی ابرها در استانهای مرکزی کشور همچون فارس، اصفهان، کهکیلویه و بویر احمد، کرمان، یزد و چهارمحال و بختیاری، با هواپیما و در استان هایی مانند خراسان جنوبی، آذربایجان شرقی و غربی با پهپاد انجام میشود.
گلکار درباره زمان استفاده از پهپاد برای اجرای طرح باروری هم گفت: با وجود انجام برخی مراحل آزمایشی و آمادگی برای اجرای عملیات ، منتظر صدور مجوزهای پرواز و اقدامات اداری همچون امضای تفاهم نامه وزارت نیرو و هوافضای سپاه هستیم.
** کمبود رادار هواشناسی در کشور
وی یکی از مشکلات مهم کشور را کمبود پوشش رادار هواشناسی در استانها عنوان کرد و افزود: هم اکنون 9 دستگاه رادار در اختیار سازمان هواشناسی و سه دستگاه در اختیار مرکز باروری ابرهاست. این در حالی است که در کشوری با مساحت کوچکتر مانند فرانسه حدود 2 برابر ایران و یا در چین و ایالات متحده آمریکا بیش از 100 دستگاه رادار هواشناسی به کارگرفته شده است.
وی اضافه کرد: دستگاه های متعلق به مرکز باروری ابرها در دهشیر یزد ، کوهپایه اصفهان و شهر بابک کرمان قرار دارد ولی به دلیل عمر بالا مستعمل شده و در حال بروزرسانی آنها با توان و تخصص کارشناسان و نخبگان بومی هستیم.
این مسئول با اشاره به سختی کار باروری ابرها در استانهایی همچون خراسان رضوی و جنوبی خاطرنشان کرد: در این استان ها با وجود ظرفیت های بالا ، متاسفانه رادار هواشناسی وجود ندارد و نیازمند حمایت مسئولان برای تهیه و نصب این دستگاهها هستیم.
** شایعات بی اساس درباره رادارهای هواشناسی / شایعات برای رادار غیرفعال
مدیر مرکز تحقیقات باروری ابرها با اشاره به تبعات اجتماعی و برخی شایعات درباره آسیب زا بودن این دستگاهها هم گفت: باروری ابرها کار تأیید شده توسط مراجع علمی معتبر مانند سازمان جهانی هواشناسی و بر اساس شرایط اقلیمی و منطبق بر شرایط طبیعت هر منطقه انجام میشود و وجود رادار هواشناسی در یک منطقه با کاربردهای فراوان، بسیار مفید است و هیچ زیانی برای وضع هوا ندارد .
گلکار به دستگاه منطقه دهشیر شهرستان تفت در استان یزد اشاره کرد و یادآور شد: بیش از 6 سال است، رادار این منطقه غیرفعال است و از 2 سال قبل برای بروزرسانی آن به مکان دیگر منتقل شد ولی شایعاتی درباره آن وجود دارد که رسانه ها بویژه مطبوعات محلی برای فرهنگسازی درباره فناوری بارورسازی ابرها و کاربردهای بسیار مهم و مفید رادارهای هواشناسی لازم است ما را یاری کنند.
وی با بیان اینکه با بارورسازی ابرها ، ابر و سامانه جدید ایجاد نمیشود ، تأکید کرد: در واقع باروری ابرهای مانند 60 کشور دیگر جهان یکی از ابزارهای مدیریت منابع آب در کشور است که در مجموعه تولید و استفاده بهینه از منابع جدید آب به عنوان منابع آب جوی قرار دارد و برای حل مشکلات کمبود آب بسیار مهم است در کل کشور و همکاری دستگاههای مسئول برای مدیریت مصرف آب برنامهریزی شود.
باروری ابرها در ایران طی 20 سال گذشته، توسط مرکز ملی باروری ابرها وابسته به وزارت نیرو در استان یزد و در مناطق مستعد و کوهستانی استانهای واقع در مرکز کشور، استانهای شمالی، شمال غربی و غرب کشور از جمله گیلان، زنجان، آذربایجان غربی و شرقی، کرمانشاه، چهار محال و بختیاری و کهگیلویه و بویراحمد به اجرا درآمد و با این فناوری می توان در هر فصل عملیات با اجرای پروژه دقیق و وجود سامانه های مستعد و شرایط مناسب 15 الی 20 درصد به بارش ها افزود. (16 استان کشور زیرپوشش عملیات بارورسازی ابرها قرار گرفتهاند).
چندی قبل فرمانده نیروی هوافضای سپاه گفته بود که چهار پایگاه هواپیمایی بدون سرنشین و یک پایگاه هوایی باسرنشین ، برای بارورسازی ابرها بسیج شده اند.
سردار حاجیزاده افزود: مواد مورد نیاز برای باروری ابرها وارداتی است، به همین دلیل این موضوع به یکی از دانشجویان واگذار شد و در مدت حدود 2 ماه، این ماده را ساخت و این مواد به آزمایشگاههای روسیه ارائه شد و نتیجه آن کیفیت بالا و در سطح استاندارد جهانی بود.
وی ادامه داد: امروز مقدار زیادی از این ماده تولید شد و با توافق وزارت نیرو چهار پایگاه هواپیمایی بدون سرنشین و یک پایگاه هوایی با سرنشین در تهران برای باروری ابرها بسیج شده است.
وزارت نیرو طی سالهای 53 تا 57 با همکاری یک شرکت کانادایی و با استفاده از یک فروند هواپیما و ژنراتورهای زمینی تصعیدکننده یدورنقره مبادرت به اجرای پروژه بارورسازی ابرها در حوزه آبریز سد کرج و جاجرود کرده بود.
سپس طی سالهای 67 الی 75 به صورت پراکنده و با استفاده از ژنراتورهای زمینی در ارتفاعات شیرکوه یزد طرح باروری ابرها به اجرا درآمد.
پس از تشکیل مرکز ملی تحقیقات و مطالعات باروری ابرها که در سال 75 بنابر تاکید رئیس جمهوری وقت و با ابلاغ وزیر نیرو صورت گرفت، از سال 77 با همکاری یک کشور خارجی (موسسه رصدخانه مرکزی آب و هواشناسی روسیه CAO ) 4 پروژه با عناوین یزد یک ، یزد 2، یزد 3، یزد 5، در مناطق مرکزی و پروژه گیلان یک نیز در سال 78 در استانهای شمالی کشور به اجرا درآمد.