بزرگنمایی:

تبسم مهر: طالبان روز سه شنبه با اعلام توافق با آمریکا در بیانیه ای اعلام کرد که اختلاف آنان با آمریکا در مورد خروج نیروهای خارجی حل شده است.

براساس بیانیه دفتر طالبان، ایالات متحده و طالبان اختلافات در مذاکرات صلح درباره خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان و همچنین تضمین شورشیان برای قطع روابط با دیگر گروه های افراطی را حل کرده اند.

این بیانیه در حالی منتشر می شود که هشتمین دور مذاکرات میان طالبان و آمریکا در شهر دوحه قطر در هفته جاری برگزار شد. مقامات آمریکا تا کنون در مورد بیانیه طالبان اعلام نظر نکرده و طالبان نیز جزئیات بیشتری در این مورد ارائه نکرده است.

زلمای خلیل زاد نماینده ویژه ایالات متحده آمریکا در امور صلح افغانستان از پیشرفت در هشتمین دور مذاکرات با طالبان خبر داد. وی در پیام توییتری نوشت: در چند روز گفتگو با طالبان در قطر برای رسیدن به توافقی که منجر به خروج نیروهای خارجی از افغانستان می شود، به پیشرفت‌های خوبی دست یافتیم.

وی تاکید کرد که برای جلب بیشتر حمایت‌های بین‌المللی، به هندوستان سفر می‌کند اما نمایندگان او و طالبان، روی موارد تکنیکی و مکانیزم عملی یک توافقنامه که دارای چهار بخش است، کار خواهند کرد.

قرار است پس از توافق صلح میان آمریکا و طالبان، نشست «میان افغانان» در اسلو نروژ برگزار و روی ساختار حکومت آینده افغانستان و تقسیم قدرت میان گروه‌های درگیر، گفت وگو شود.

اواخر هفته گذشته نیز، وزارت دولت در امور صلح افغانستان، از تشکیل هیات 15 نفره برای گفت وگوهای میان افغانان در نروژ خبر داده بود.

تاثیر توافق طالبان با آمریکا بر صلح افغانستان

توافقی که به دست آمده، خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان و ورود طالبان به مذاکره مستقیم با دولت محمد اشرف غنی در افغانستان را پیش‌بینی می‌کند.‏

این در حالی است که دیروز سه‌شنبه و امروز چهارشنبه هم حملات مرگبار در افغانستان ادامه داشت. طالبان، خواهان تحریم انتخابات ریاست جمهوری ششم مهر شدند. 

طالبان روز گذشته با صدور بیانیه ای اعلام کرد که برای برهم زدن انتخابات ریاست جمهوری افغانستان تلاش می کند. 

طالبان پیشتر نیز مذاکره با دولت افغانستان را به خروج نظامیان خارجی از این کشور مشروط کرده بود اکنون با توافق با آمریکا معادلات جدیدی را در تحولات افغانستان مطرح کرده است. 

نکته اینجاست که طالبان با ادامه اقدامات خود در ناآرام کردن افغانستان به چه صورت وارد روند دموکراسی افغانستان خواهد شد؟

ترامپ برای بازگرداندن طالبان به قدرت به کابل می رود

در این میان اما روزنامه داون پاکستان از قول چند منبع ناشناس دیپلماتیک گزارش داد، اگر مذاکرات در جریان صلح میان طرف‌های آمریکایی و طالبان در دوحه، قطر به یک توافق مناسب صلح برسد،‌ احتمالا دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا در سپتامبر 2019 و برای نهایی کردن این توافق صلح به افغانستان سفر کند.

البته ممکن است آمریکا قصد بازگرداندن طالبان به قدرت در افغانستان را نداشته باشد و ترامپ صرفا برای گرفتن عکس انتخاباتی همانند آنچه که با رهبر کره شمالی انجام داد، قصد سفر به افغانستان را داشته باشد. 

در همین رابطه «سید احمد موسوی مبلغ» رئیس خبرگزاری اطلس افغانستان، در یادداشتی به تحلیل احتمال سفر ترامپ به افغانستان و توافق آمریکا با طالبان پرداخته و می نویسد: موضوع سفر ترامپ به افغانستان تا حدی قوت یافته که سفر روز گذشته «آلیس ولز» معاون سیاسی وزارت خارجه آمریکا در امور آسیای مرکزی و جنوبی به اسلام آباد پاکستان نیز در همین راستا قلمداد شده و برخی رسانه های پاکستانی مدعی شده اند که سفر خانم ولز، با هدف فراهم کردن مقدمات سفر ترامپ به کابل و امضای رسمی توافق نامه صلح با طالبان و گرفتن عکس یادگاری مقامات آمریکایی با رهبران طالبان صورت گرفته است.

مسئله خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان و تضمین طالبان بر استفاده نکردن از خاک افغانستان توسط گروه های تروریستی، دو مسئله اصلی اختلافی میان دو طرف بود که به نظر می رسد در این دور از گفت وگوها، راه حلی برای آن پیدا شده است.

انتظار می رود پس از امضای رسمی این توافق نامه، بخش دیگری از این پروسه، شکل عملیاتی به خود بگیرد. بخشی که به نظر می رسد جنجال های آن، کمتر از توافقات صورت گرفته تاکنون نباشد. آغاز مذاکرات میان دولت افغانستان با طالبان و چگونگی ورود طالبان به قدرت سیاسی، همواره از اصلی ترین مسائل اختلافی بوده است که تا این لحظه، آمریکا کوشیده به گونه ای، آن را به حاشیه براند.

طالبان، تا این لحظه، هرگز حاضر نشده اند که با دولت افغانستان وارد مذاکره شوند و اکنون که توافق صلح آمریکا و طالبان، قریب الوقوع به نظر می رسد، نحوه حضور آن ها در ساختار قدرت از یک سو و تعیین تکلیف وضعیت نظام سیاسی کنونی از دیگر سو، در هاله ای از ابهام قرار دارد.

طالبان، همواره بر عنوان «امارت اسلامی طالبان» تاکید داشته اند و نظام کنونی، بر اساس قانون اساسی، «جمهوری اسلامی» است و هنوز، این مسئله روشن نیست که آیا پس از اجرایی شدن توافقات آمریکا و طالبان، شاهد حکومت امارت اسلامی خواهیم بود یا طالبان به جمهوری اسلامی افغانستان آری خواهند گفت.

طالبان کماکان تاکید دارند که هیچ مذاکره ای با دولت افغانستان نخواهند داشت و اگر با اعضای هیئت مذکور نیز بر سر یک میز بنشینند، به عنوان شخصیت های سیاسی افغانستان و نه به عنوان نمایندگان دولت، با آن ها گفت وگو خواهند کرد.

هرچند که نفس پذیرش گفت وگو با هیئت دولت افغانستان (ولو این که آن ها را صرفا به عنوان شخصیت های سیاسی کشور به رسمیت بشناسند) یک عقب نشینی در موضع، برای کلید خوردن گفت وگوها به حساب می آید، اما هنوز، تکلیف مسائل مهمی همچون ساختار دولت، قانون اساسی، کیفیت و میزان مشارکت طالبان در قدرت و... روشن نشده و بخش زیادی از مردم افغانستان را در نگرانی فرو برده است.

بر اساس برخی اطلاعات اولیه، پس از امضای توافق نامه، هیئت طالبان و هیئت دولت افغانستان به شهر اسلو در نروژ خواهند رفت تا اولین دور گفتگوهای خود را انجام دهند و پس از آن سفری به چین خواهند داشت و در نهایت، در شهر بن آلمان، مذاکرات نهایی به مدت 18 روز، انجام خواهد شد.

این مدت زمان نسبتا طولانی، اگر واقعیت داشته باشد، این گمانه را تقویت می کند که به احتمال بسیار زیاد، آمریکا در توافق خود با طالبان، خواهان اضافه شدن طالبان به ساختار کنونی حکومت نیست و شاهد تغییرات بسیار عمده در قانون اساسی و ساختار حکومتی افغانستان خواهیم بود.این جاست که آینده و تکلیف برگزاری سومین انتخابات ریاست جمهوری که دولت افغانستان بر اجرای آن پافشاری دارد، در سردرگمی و ابهام باقی می ماند.

شاید به همین دلیل است که در دومین هفته از آغاز رقابت های انتخابات ریاست جمهوری، هیچ شور و اشتیاقی در میان 18 نامزد انتخابات وجود ندارد و عملا، بسیاری از آن ها، مبارزات تبلیغاتی خود را آغاز نکرده اند. به نظر می رسد همه این نامزدها، درباره برگزاری انتخابات تردید دارند و ترجیح می دهند پس از تعیین تکلیف وضعیت صلح آمریکا و طالبان، فعالیت خود را آغاز کنند.

به اعتقاد مبلغ، هرچند که طالبان در گذشته نیز با برگزاری انتخابات مخالفت کرده و تا سر حد بریدن انگشت کسانی که در انتخابات شرکت کرده بودند نیز مخالفت خود را بروز داده بودند، اما این بار، صدور اعلامیه رسمی، نشانگر عزم جدی آن ها بر ایجاد بحران در برگزاری انتخابات است و همه این قدرت نمایی ها توسط طالبان، بدون تصور یک دورنما از کیفیت حضورشان در قدرت سیاسی افغانستان، غیر ممکن به نظر می رسد.