بزرگنمایی:

به گزارش  تبسم مهر، دومین نشست از سلسله نشست‌های مطالعات اسلامی علوم انسانی، از سوی مرکز تخصصی طوبی با مشارکت مرکز مدیریت حوزه علمیه خراسان، دانشگاه فردوسی، دانشگاه باقرالعلوم(ع) و مجمع عالی حکمت اسلامی مشهد، با حضور اساتید خواهر و فرهیختگان حوزه و دانشگاه در مرکز تخصصی طوبی برگزار شد.

در این نشست موضوع «مبانی و چالش های اسلامی شدن علوم انسانی» توسط حجت الاسلام حسین سوزنچی، عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

وی ضمن برشمردن برخی تلقی های غلط از مسأله از جمله تلقی بطلان همه علوم غربی، تأکید کرد: در خود غرب جریان‌هایی وجود دارند که علیه رویکردهای ضد دینی جریان‌های علمی و فرهنگی در غرب تولیدات علمی دارند و استفاده از نقادی‌های آنها که از درون تمدن غرب هست می تواند برای ما بسیار راهگشا باشد.

وی مسأله اصلی در موضوع علم و دین را شناخت دقیق نسبت میان آنها و تحقق این امر را مستلزم شناخت دقیق جایگاه و اهداف هر یک از آنها دانست و خاطر نشان کرد: شواهد تاریخی نشان می دهد در طول تاریخ تمدن اسلامی، تلقی ناسازگاری علم و دین مسأله مسلمین نبوده است، چرا که در این سنت تاریخی علم در صدد یافتن حقیقت و امری ذو مراتب و دارای فضیلت است و دانشمند کسی است که همه منابع شناخت را مورد استفاده قرار می‌دهد؛ حال آنکه در غرب از یک دوره به بعد علم در صدد تسلط بر عالم و آدم و امری صرفاً تجربی شمرده می‌شود. در دیدگاه قدما علم به موضوع و غایت تعریف می شد و این ماهیت موضوع و غایت بود که روش مورد نیاز را تعیین می کرد، اما در دیدگاه مدن روش بر صدر می نشیند و حدود علوم را تعیین می کند.

دانشیار دانشگاه باقرالعلوم(ع) در ادامه انحصار روش علمی به تجربه، نسبیت‌گرایی، نادیده گرفتن ارزش معرفتی مبادی علوم، تفکیک جایگاه ارزش از دانش، غفلت و یا حتی نفی جایگاه عالم در علم را از عواقب منفی نگرش جدید به دانش برشمرد و افزود: علم مجموعه ای از گزاره های معتبر معرفتی است که یک نظام منسجم معرفتی پدید می ‌آورد.

حجت الاسلام سوزنچی در بیان تلقی صحیح از دین ضمن تأکید بر معرفت‌زا بودن گزاره‌های دینی و حد اکثری بودن قلمرو دین به دلیل ضرورت نبوت از باب احتمال آزمون‌های ویرانگر در مسیر آزمون و خطای علمی به رد این ادعا که دین فقط متون وحیانی را معتبر می‌داند، پرداخت و اعتبار گزاره‌های علمی، از سوی دین را مشروط به اخذ از منبع مورد قبول دین (اعم از عقل و نقل و شهود و تجربه) با ابتناء بر مبانی صحیح و در راستای غایات مطلوب دین (قرب الهی) دانست.