بزرگنمایی:
یزد ـ باغ پهلوانپور مهریز یکی از ۹ باغ تاریخی است که توسط یونسکو ثبت جهانی شد اما این باغ این روزها رنگ و نمای جهانی ندارد و گرفتار خزان زودرس در سایه بیتوجهی مسئولان شده است.
تبسم مهر : خیال انگیزیاش بیهمتا بود، درختان سر به فلک کشیده چنار، عمارت خشتی که ورودیاش قابی زیبا از جوی آب روان و درختان چنار و حوض فیروزهای ساخته بود، آب زلال، درختان شاداب، همه و همه باغی آفریده بود در حد و اندازههای جهانی.
باغی متعلق به دوره زندیه ـ قاجاریه که زیباییش در بهار شورآفرین اما خزان زودرس آن در تابستان حزن انگیز است.
چند سالی است از ثبت جهانی این باغ تاریخی زیبا میگذرد از سرسبزی و خرمی و چشم اندازهای زیبا چیزی کم ندارد اما گرفتار کج سلیقگیها شده و به همین دلیل گردشگران به ویژه گردشگران خارجی، وقتی این باغ را با تصاویری که از آن دیدهاند، مقایسه میکنند، یکه میخورند.
خبری از نظافت و بهداشت در سرویسهای بهداشتی باغ جهانی نیست
حتی در بهار که در اوج زیباییست، سرویسهای بهداشتی آن حتی در حد مجتمعهای بین راهی پرتترین راههای ایران، پاکیزگی ندارد، خبری از بهداشت و نظافت نیست و هرکه برای استفاده از سرویس بهداشتی مراجعه میکند، منصرف میشود و مسیری که تا انتهای باغ آمده باز میگردد و این ویژگی بهار و تابستان نمیشناسد، همیشگی است.
حالا تابستان است و هوا گرم، اما درختان چنار این باغ جهانی از کیلومترها دورتر سر به فلک کشیده خودنمایی میکنند.
کمی نزدیکتر اما، خبری از شادابی در باغ نیست، علفهای هرز ارتفاع گرفتهاند و زیبایی باغ را تحت تاثیر قرار دادهاند.
نشانی از زندگی در باغ جهانی پهلوانپور نیست، چوبهای خشک شده در گوشه و کنار باغ روی هم جمع شده، برگهای خشک در باغ و باغچه طراوت را از تن باغ گرفته، حتی آب هم دیگر زلال نیست.
شگفت زدگی توریستها از نابسامانی یک باغ جهانی
چند توریست خارجی با مترجم خود در باغ پرسه میزنند و از این همه نابسامانی در شگفت هستند زیرا تصور آنها از یک باغ جهانی چیز دیگری بود.
پارکینگ ورودی هم سالهاست خاکی به حال خود رها شده و به ظاهر، این نهایت اتفاقی است که قرار بوده برای این فضا بیفتد.
تمام گلدانهایی که در اطراف باغ به ویژه در اطراف سوئیتهای اقامتی جاگذاری شده، خشک شده و حتی سوختهاند و همه این اتفاقات، باغ جهانی پهلوانپور مهریز که به حق یکی از باغهای زیبای ایرانی است را به باغی متروکه تبدیل کرده است.
تغییر سیستم فروش بلیط ورودی تنها پیشرفت اخیر در باغ پهلوانپور
تنها پیشرفتی که این باغ طی این سالها داشته، تغییر سیستم فروش بلیط ورودی است وگرنه حتی برخورد بیتفاوت متصدی فروش بلیط هم هیچ تغییری نکرده است.
توریستی که از اسپانیا به یزد سفر کرده و برای تماشای این باغ تاریخی، تور مهریزگردی را انتخاب کرده و با لیدر خود به باغ آمده میگوید: تصاویری که از باغ پهلوانپور در سایتهای مختلف منتشر شده، برایم بسیار جذاب بود، به ویژه عمارتی که در ابتدای باغ واقع شده و چشم اندازی بسیار زیبا و رویایی خلق کرده اما اکنون احساس می کنم، به باغ دیگری آمدهام و اینجا هیچ شباهتی به یک باغ جهانی ندارد.
مارتا گارسیا معتقد است: باغی که اکنون میبیند شبیه به معمولیترین باغهایی است که تاکنون دیده و تنها نکته جذاب آن عمارت خشتی است که در باغ وجود دارد.
وی میگوید: انتظارم به هیچ وجه برآورده نشد و احساس میکنم زمان زیادی که از یزد تا مهریز صرف کردم، میتوانستم جاذبههای دیگری را ببینم، این باغ پژمرده است و علفهای هرز آن نشان میدهد مدتهاست کسی به آن رسیدگی نکرده است.
گارسیا از اینکه حتی تابلوی معرفی این باغ خاک گرفته، متعجب است و میگوید: به سادگی با یک قاب شیشهای میشد از این معرفینامه محافظت کرد.
تعطیلی کافی شاپ و رستوران و نارضایتی گردشگران باغ پلهوانپور
کافی شاپ و رستوران باغ هم تعطیل است و گردشگرانی که فاصله 30 کیلومتری از مرکز استان را برای تماشای یک باغ خیال انگیز طی میکنند، حتی آبی برای نوشیدن در گرمای تابستان نمییابند.
یکی از فعالان و دوستداران میراث فرهنگی یزد در این زمینه به خبرنگار تبسم مهر گفت: یکی از مهمترین مشکلات باغ جهانی پهلوانپور مهریز به عنوان یکی از 9 باغ ایرانی که ثبت جهانی شده، رها شدن این باغ و تعرضات آشکار و پنهانی است که مدام گریبانگیر آن است.
امیر ترقی نژاد افزود: در این باغ رویدادهایی برگزار میشود که به لحاظ گردشگری بسیار خوب است اما به لحاظ میراثی، در تعارض با پروتکلهای نگهداری از ابنیه تاریخی جهانی است به عنوان نمونه در این باغ جشنوارههایی نظیر جشنواره گلابگیری، جشنواره غذا و ... برگزار میشود که این برنامهها بدون کوچکترین توجه و نظارت بر حفاظت از ابنیه داخل باغ اجرا میشود و این مصداق واقعی تعرضات آشکار است.
باغ پلهوانپور مهریز از تعرضات آشکار و پنهان رنج میبرد
وی افزود: این باغ از تعرضات پنهان نیز رنج میبرد به عنوان نمونه رها شدن باغ به حال خود به ویژه در فصولی از سال که گردشگر کمتری برای بازدید مراجعه میکند، یا مرمتهای اصولی که باید انجام شود اما دستخوش مرور زمان و غفلت مسئولان شده است.
ترقی نژاد یکی از اصلیترین مشکلات باغ پهلوانپور را عدم معرفی درست این باغ و حساس نکردن اذهان عمومی، حتی حساس کردن خود مسئولان و ایجاد حس مسئولیت بیشتر در آنها برای نگهداری از باغ دانست.
وی عنوان کرد: یزد بیشترین آثار ثبت شده جهانی را دارد اما تاکنون نشده مراسمی برگزار شود یا مسئولی از مقامات کشور در این مراسم حضور پیدا کند تا به واسطه این برنامهها، معرفی بناهای جهانی با گستردگی بیشتری انجام شود.
کار خبرنگاران حرفهای میراث فرهنگی هرگز جدی گرفته نشد
ترقی نژاد خاطرنشان کرد: حتی تعداد انگشت شماری از خبرنگاران یزد که کار حرفهای در حوزه میراث فرهنگی انجام میدهند هم هرگز دیده نشدند و حتی هیچکس هرگز از آنها نظری نخواست در حالی که این خبرنگاران میتوانند مشاورانی کاربلد برای مسئولان میراث فرهنگی باشند اما این ظرفیت همواره در دوره های مختلف نادیده گرفته شد.
این فعال میراث فرهنگی تصریح کرد: همه اینها را به حساب تنبلی میراث نشینان کشور میگذاریم ضمن اینکه در یزد نیز فقط به بعد گردشگری توجه شده و ابنیهها همواره مورد بیتوجهی و غفلت مسئولان قرار گرفته است در حالی که اگر ابنیه و جاذبه تاریخی نباشد، گردشگری پا نخواهد گرفت.
نورپردازیهای نادرست و استفاده از تجهیزات نامتناسب از مصداقهای تعرض به باغ جهانی
ترقی نژاد تصریح کرد: نورپردازیهای نادرست، استفاده از تجهیزات نامتناسب با باغ جهانی و بسیاری از موارد دیگر در کنار نابسامانی وضعیت باغ، گردشگران را از یک باغ جهانی دلزده میکند و به نظر میرسد مسئولان باید کمی خوش سلیقهتر و با ذوق بیشتر کار کنند یا کار را به دست کاربلد آن بسپارند.
به نظر میرسد حضور پاره وقت دو تا سه نیرو در هفته، بتواند تمام مشکلات این باغ را حل کند، حضور هفتهای سه چهار ساعت باغبان و نیروی خدماتی، تمام مشکلات این باغ را حل میکند اما مسئولان میراث فرهنگی حتی در این حد نیز به این باغ جهانی توجه ندارند.
عدم پاسخگویی مسئولان میراث فرهنگی استان یزد
این باغ به واسطه بازدیدکنندگان بسیاری که دارد، درآمد خوبی نیز دارد به ویژه در فصل بهار که اگر بخشی از درآمد آن صرف خودش شود، دیگر شاهد باغی پژمرده، نابسامان و خالی از ویژگیهای جهانی بودن نخواهیم بود.
این موضوعی است که باید توسط میراث فرهنگی به آن پاسخ داده شود اما تلاش خبرنگار تبسم مهر برای دریافت پاسخ مسئولان میراث فرهنگی هم در مرکز استان و هم در شهرستان مهریز بینتیجه ماند