بزرگنمایی:
در حالی که شرکت دانش‌بنیان تولیدکننده فاکتور انعقادی ۸ از تامین نیاز کشور از این دارو خبر داده است، ولی این شرکت با پدیده "دامپینگ" و واردات بی‌رویه این دارو دست و پنجه نرم می‌کند، ضمن آنکه در حالی که کشور با کمبود فاکتور ۸ مواجه است، این داروی استراتژیک در حجم زیادی در انبارهای این شرکت انباشته شده است و وزارت بهداشت نیز سهمیه محدودی برای توزیع آن در نظر گرفته است.
به گزارش تبسم مهر مبتلایان به بیماری هموفیلی فاقد یکی از فاکتورهای انعقادی شماره 8 ، 9 و یا 11 هستند و در صورتی که دچار هر نوع خونریزی شوند، خون آنها منعقد نشده و برای توقف خونریزی تزریق فاکتور انعقادی ضروری است. بیماری هموفیلی در 85 درصد موارد ناشی از کمبود فاکتور انعقاد خون شماره 8 است و این نوع هموفیلی موسوم به هموفیلی A یا هموفیلی کلاسیک است. فاکتور 8 نام یکی از پروتئین‌های دخیل در انعقاد خون است و کمبود آن موجب بروز بیماری هموفیلی می‌شود.
هر گاه شخص مبتلا به هموفیلی دچار خونریزی شدید و طولانی شود، تقریباً تنها درمانی که واقعا موثر است، تزریق فاکتور انعقادی شماره 8 خالص است. قیمت این فاکتور بسیار گران بوده و زیاد نیز در دسترس نیست؛ زیرا این فاکتور فقط از خون انسان و در مقادیر فوق‌العاده اندک به دست می‌آید.
به‌طور کلی دو روش در تولید فاکتور 8 وجود دارد؛ یک روش فاکتور 8 مشتق از پلاسمای خون و نوع دیگر فاکتور 8 به روش نوترکیب است که از طریق زیست‌فناوری تولید می‌شوند. مزیت فاکتور 8 نوترکیب نسبت به فاکتور 8 مشتق از پلاسما، نبود خطرات انتقال ویروس و بیماری از طریق دارو است که این نکته باعث اهمیت محصولات نوترکیب در مقایسه با محصولات مشتق از پلاسما است.
اکنون فاکتور 8 انسانی نوترکیب توسط یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان دارویی کشور تولید می‌شود، ولی در حال حاضر این شرکت با چالش اساسی واردات این دارو در شرایط کمبود آن در کشور و همچنین دمپینگ شرکت‌های تولید کننده خارجی این دارو در کشور مواجه است.
سرمایه‌گذاری کلان برای تولید دانش فنی داروی استراتژیک فاکتور 8
دکتر امیرحسین مقصودی، مدیر عامل شرکت دانش‌بنیان تولید کننده فاکتور 8 در گفت‌وگو با ایسنا داروی فاکتور 8 را همواره یکی از داروهای مهم و استراتژیکی دانست که همواره کمبود آن در کشور احساس می‌شد، گفت: این شرکت با سرمایه‌گذاری بسیار کلان تصمیم می‌گیرد علاوه بر راه‌اندازی خط تولید داروی فاکتور 8، سرمایه‌گذاری عظیمی در تولید دانش فنی این دارو انجام دهد.
وی با بیان اینکه از سال 1396 این دارو وارد بازار شده است، اظهار کرد: در روزهای گذشته مشاهده کردیم که در رسانه‌ها اخباری مبنی بر کمبود این دارو منتشر شده است، ولی این در حالی است که شرکت ماه به اندازه چندین ماه نیاز کشور را تولید کرده و به میزان سهمیه‌ای که برای ما در نظر گرفته شده است، این دارو را به سیستم پخش دارو دادیم.
مقصودی ادامه داد: بر این اساس ما اعلام کردیم در شرایط اقتصادی که کشور در آن قرار دارد، تولیدات ما می‌تواند خیال بیماران مبتلا به هموفیلی را راحت کند؛ چراکه این دارو هم تولید شده و در انبار موجود است و هم مواد اولیه این دارو به میزان تولید یک ساله نیاز کشور در اختیار ما قرار دارد.
مدیر عامل این شرکت تاکید کرد: از این رو بودجه‌ای که قرار است به دلیل کمبود دارو، صرف واردات فاکتور 8 از خارج شود، می‌تواند به سیستم تولید کشور بازگردد.
وی با اشاره به برگزاری جلسه‌ای با نمایندگان کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی، سازمان غذا و دارو، معاونت درمان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، یادآور شد: در این جلسه ما این موضوع را به صورت مستند اعلام کردیم و قرار شد اعلام شود که بیماران مبتلا به هموفیلی برای کمبود داروی فاکتور 8 نگرانی نداشته باشند.
واردات دارویی که نمونه داخلی آن در انبارها وجود دارد
این محقق حوزه دارویی، با تاکید بر اینکه در حال حاضر 4 ماه کل نیاز کشور از فاکتور 8 در انبارهای ما وجود دارد، گفت: این در حالی است که اعلام می‌شود کشور با کمبود این دارو مواجه است.
وی در عین حال محدود بودن سهمیه این شرکت برای پخش داروی فاکتور 8 را از دیگر چالش‌های توزیع این دارو نام برد و یادآور شد: سهمیه ماهیانه ما برای پخش این دارو عدد کمی است، این در حالی است که ما می‌توانیم کل نیاز کشور در خصوص این دارو را برطرف کنیم.
مقصودی در خصوص کم بودن سهمیه توزیع این دارو، توضیح داد: در خصوص تامین این دارو، واردات اتفاق افتاده است؛ در حالی که می‌توانست بودجه‌ای که صرف واردات شد، صرف تولید آن در داخل کشور شود.
وی به هزینه‌های تولید و واردات این دارو اشاره کرد و افزود: قیمت‌گذاری که برای محصولات ما می‌شود، مشابه قیمت‌های شرکت‌های واردکننده این محصولات است و عموما این شرکت‌ها روی این محصولات "دامپینگ" انجام می‌دهند و قیمت‌های ما را می‌شکنند. ما بارها از وزارت بهداشت درخواست کردیم که قیمت‌هایی که برای محصولات دارویی داده می‌شود، بر اساس قیمت‌های تمام شده ما و قیمت‌های جهانی این محصولات باشد.
به گفته این محقق به عنوان مثال شرکتی در ترکیه قیمت این محصول را چند برابر داروی تولیدی ما ارائه می‌دهد، ولی زمانی که در ایران عرضه می‌شود، بسیار پایین‌تر از نمونه داخلی است.
وی تاکید کرد: بهتر بود که اجازه داده شود که داروی استراتژیکی مانند فاکتور 8 در کشور پا بگیرد تا علاوه بر نیاز کشور، کشورهای منطقه را پوشش دهد.
مدیر عامل این شرکت دارویی، تولیدکننده این دارو را در چند شرکت اروپایی و آمریکایی دانست و اظهار کرد: با رویکردهایی که برای واردات این دارو وجود دارد، ما مجبور شدیم قیمت این دارو را کاهش دهیم تا کشور متحمل هزینه نشود، ولی اگر بخواهیم از تولید داروهای استراتژیک در کشور حمایت کنیم باید موضوع دامپینگ دیده شود.
استقبال خوب بیماران از داروی داخلی
وی به قیمت این دارو در کشورهای اطراف و در ایران اشاره کرد و گفت: از آنجایی که برای مصرف این دارو، بر روی بیماران فرهنگ‌سازی صورت گرفته است، بیماران و پزشکان رضایت کامل داشتند و الان که با کمبود این دارو مواجه شدند، از این امر ناراضی هستند و با ما تماس می‌گیرند.
مقصودی یادآور شد: بیماران به ما اعلام کردند از زمانی که داروی فاکتور 8 ایرانی را مصرف می‌کنند، میزان مصرف آنها به یک سوم کاهش یافته است. دلیل این امر آن است که داروهای recombinant (نوترکیب) نسل جدیدی از داروها است و ویژگی آنها این است که به بهبود بیماران کمک می‌کند.
این محقق با تاکید بر اینکه به دلیل کیفیت بالا، این دارو با استقبال جامعه مواجه بوده است، یادآور شد: ولی به دلیل محدود بودن سهمیه‌ها، از نمونه‌های وارداتی استفاده می‌شود.
ظرفیت کارخانه‌ای که برای انبارها دارو تولید می‌کند
این فعال حوزه داروهای بیوتکنولوژی گفت: در حال حاضر ظرفیت تولید ما به گونه‌ای است که علاوه بر پوشش کل بازار داخلی فاکتور 8 کشور، قابلیت صادرات را نیز داریم و مذاکره برای صادرات را در دستور کار قرار داده‌ایم.
وی در پاسخ به این سوال که چرا تاکنون اقدام به صادرات این محصول بایو تکنولوژی نشده است، توضیح داد: هدف اصلی ما پوشش بازارهای داخلی بوده است و از آنجایی که کشور در زمینه این دارو کمبود دارد، وزارت بهداشت به ما اعلام کرد که این دارو را صادر نکنیم، چون کشور به این دارو نیاز دارد.
مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان تاکید کرد: هدف اول ما تامین بازار داخلی است و مازاد آن را به خارج صادر کنیم.
ضررهایی که از انبارداری دارو متوجه کشور است
وی تاریخ مصرف داروی فاکتور 8 تولید شده را 3 ساله ذکر کرد و یادآور شد: باید به این موضوع توجه شود که این نوع داروها محصولات گران قیمتی هستند و زمانی که اعلام می‌شود به اندازه 4 ماه کل نیاز کشور از فاکتور 8 در انبار شرکتی می‌ماند، یعنی رقم بالایی از این دارو.
مقصودی اضافه کرد: ماندگاری دارو در انبار شرکتی صورت گرفته که باید گردش مالی داشته باشد، سرمایه بر روی سایر محصولات را تامین کند و سرمایه‌گذاری بر روی تولید دانش جدید نیز داشته باشد.