بزرگنمایی:

به گزارش تبسم مهر مراسم پایانی هفدهمین جشنواره «قلم زرین» عصر روز پنج‌شنبه، 13 تیرماه 98 در آستانه روز قلم در باغ کتاب با حضور شاعران، نویسندگان و اهالی قلم و فرهنگ و توسط انجمن قلم و نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور برگزار شد.

در ابتدای این مراسم محسن پرویز، رئیس انجمن قلم ایران درباره سابقه فعالیت این انجمن توضیحاتی داد و اظهار کرد: به دلیل این‌که انجمن قلم بودجه ثابت ندارد و باید حمایت شود، جشنواره را در دوره‌های مختلف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با چند سال وقفه در برگزاری آن و بودجه‌ای که افزایش پیدا نکرده، حمایت کرده است. نهاد کتابخانه‌های عمومی هم البته کمک حال بوده است و این باعث شده تا ما جشنواره را مستدام نگه داریم.

او افزود: بخشی از فعالیت‌های انجمن قلم که مربوط به تقدیر از پیشکسوت اهل قلم و عضو انجمن است برمی‌گردد. البته امسال در برخی از اخبار عنوان شده بود که از دکتر حداد عادل به عنوان چهره برگزیده سال قرار است تقدیر شود در حالی که این کار را حوزه هنری انجام می‌دهد و انجمن قلم در حقیقت از پیشکسوتان حوزه قلم که عضو انجمن هستند تقدیر می‌کند که در سال‌های گذشته در این بخش، تقدیر از مرحوم حمید سبزواری، نصرالله مردانی و… را داشته‌ایم.

پرویز در ادامه درباره علت یکی شدن مراسم پایانی جایزه قلم زرین با تقدیر از پیشکسوت حوزه قلم توضیح داد: کمبود بودجه باعث شد تا در چند سال اخیر و همچنین امسال این دو مراسم همزمان و در یک جا برگزار شود.

در بخشی دیگر از این مراسم، دکتر فتح‌الله مجتبایی، عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی ضمن بیان سخنانی درباره زبان و ادبیات فارسی و غلامعلی حداد عادل گفت: قلم و کتاب قداست تنزیلی برای ما دارد. امیدوارم انجمن قلم، انجمنی باشد که این قداست تنزیلی را حفظ کند و به کمال برساند. برای حفظ بنیاد فرهنگ و ادب و زبان فارسی، باید هزینه کرد و این چیزی نیست که با آن بتواند درآمدی درآورد بلکه باید برای آن خرج کرد. چون ما در جهان با زبان‌مان و فرهنگ‌مان است که شناخته شده‌ایم. در طول این سال‌ها حتی عده‌ای برای این زبان عمرشان را خرج کرده‌اند.

او با بیان اینکه دنیا مدیون فرهنگ ما است اظهار کرد: یک ایرادی که من به فرهنگستان زبان و ادب فارسی می‌گیرم این است که به مساله هزینه کردن برای حفظ کردن و زبان فارسی کمتر توجه می‌شود. من 80 سال از عمرم را خرج زبان و ادبیات فارسی کردم.

مجتبایی خود را شاگردی 90 ساله دانست و افزود: من در 90 سالگی شاگردی می‌کنم و هرچه بیشتر جلو می‌روم می‌بینم که ندانسته‌هایم بیشتر است. باید به این مساله توجه شود که با جوان‌ها نیز همفکری و همدردی کنیم. هر انقلابی دو دوره دارد که یکی دوره تهدید آنچه که پیش از آن بوده است و یک دوره، دوره آبادانی است و حال دوره آبادانی این انقلاب است و ما باید در این راستا جوانان را جذب کنیم نه دفع و با آن‌ها گفت‌وگو کنیم.

این عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی ضمن ابراز خرسندی از برگزاری مراسم بزرگداشت برای غلامعلی حداد عادل درباره ویژگی‌های او گفت: انسانیت ایشان همیشه برای من دوست داشتنی بوده است و حالا 50 سال است که با ایشان رابطه عاطفی دارم.

فتح‌الله مجتبایی سپس به خاطراتی از نخستین دیدارهای خود با حداد عادل اشاره داشت.

فاضل نظری رئیس کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان دیگر کسی بود که درباره غلامعلی حداد عادل سخنانی را ارائه کرد. او گفت: دوست داشتم درباره ترجمه شعر به شعر حداد عادل خصوصاً ترجمه اشعار عربی صحبت کنم. اما فقط باید این را بگویم که دیده‌ام متونی که ایشان ترجمه کرده‌اند در حالی که کوتاه‌تر شده است، اما معنای وسیع‌تری پیدا کرده است.

این شاعر ضمن بیان خاطراتی از حداد عادل، یک بیت شعر از او خواند و سپس غزلی که در استقبال معنایی از آن گفته است را برای حاضران قرائت کرد.

محمدرضا ترکی، عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی و استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران نیز در ادامه این مراسم ضمن تشکر از انجمن قلم و تبریک به برگزیدگان این جشنواره گفت: امیدوارم که ماجرا به همین مقدار ختم نشود یعنی این یک جور جفای به کار هست که وقتی آثاری در چنین جشنواره‌هایی برگزیده می‌شوند و جایزه دریافت می‌کنند نباید آن‌ها را رها کرد. آن‌ها شایسته نقدها و معرفی‌های بعدی هستند و این نقشی است که در همه جشنواره‌ها وجود دارد. امید که انجمن قلم آن را مرتفع کند.

ترکی، غلامعلی حداد عادل را از استوانه‌های مهم تشکیل آموزش و پرورش بعد از انقلاب دانست و گفت: او کسی که بیشترین حق را در آموزش و پرورش ما دارد و نمود و مظهر ادبیات فارسی در روزگار ما است. در واقع خیلی از دشمنی‌ها با او هم برای همین است. فقط به این خاطر که در روزگار ما نماد زبان فارسی دکتر غلامعلی حداد عادل است.

او افزود: وقتی که مطلع شدم من قرار است درباره ایشان صحبت کنم برایم جای تعجب داشت اما حالا متوجه شدم علت اینکه من را آورده‌اند، این است که فضائل ایشان بر همگان روشن است.

این استاد دانشگاه تهران در ادامه سخنرانی خود به اهمیت برگزاری بزرگداشت برای شخصیت‌های ادبی و اهل قلم نیز اشاره کرد.

سپس نوبت به غلامعلی حداد عادل رسید تا در مراسم بزرگداشت خود سخنرانی کند. او در حالی که این مراسم را لطف و مرحمت انجمن قلم دانست اظهار کرد: من از روز اول عضو این انجمن بودم و در سال‌های اخیر هم سمتی در هیأت مدیره به بنده واگذار شده اما هیچ وقت فکر نمی‌کردم که در این مراسم‌ها نامی از من برده شود.

او ضمن تشکر از معلمان و استادان خود و خانواده‌اش و همچنین بیان خاطراتی از آخرین لحظات حیات پدرش نکته‌ای درباره زبان فارسی را مطرح کرد و گفت: کار اصلی من فلسفه است و من هیچ گاه در دانشگاه معلم رسمی زبان و ادبیات فارسی نبوده‌ام اما در زندگی عشق من زبان فارسی است. من معتقدم یک سیستم فرهنگی وجود دارد که باید حفظ شود و این زیست بوم فرهنگی یکی دین است و دیگری زبان فارسی.

حداد عادل زبان فارسی را زبان دوم عالم اسلام دانست و بیان کرد: ما اگر زبان‌مان از دست برود، هوشمان از دست می‌رود. در طول تاریخ زبان‌های محلی و قومی مختلفی داشتیم که هیچ کس نباید با آن‌ها عناد کند با این وجود اما در طول تاریخ همه اقوام علم و ادب را با زبان فارسی مبادله می‌کردند.

مدیر گروه واژه گزینی فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی همچنین گفت: من باورم این است که توانایی‌های زبان فارسی هیچ چیز از زبان انگلیسی کمتر نیست در صورتی که به آن دل ببندیم.

حداد عادل همچنین به اهمیت نقش مدیران فرهنگی در کمال دانشمندان اشاره کرد و گفت: مهم نیست که نام ما در تاریخ بماند مهم آن است که نام ایران بماند و زمینه برای نسل آینده فراهم شود.

او همچنین غزلی که بیتی از آن را فاضل نظری خواند به طور کامل برای حاضران قرائت کرد.

در بخش بزرگداشت از غلامعلی حداد عادل هدایایی که از نهادها و سازمان‌های مختلف رسیده بود، به ایشان اهدا شد و همچنین از او تقدیر به عمل آمد.

داوران این جایزه با بررسی کتاب‌های منتشرشده در سال 1397، برگزیدگان را در بخش‌های مختلف به شرح زیر اعلام کردند:

بخش «شعر کودک و نوجوان»:

کتاب "آبنبات گنده" سروده طیبه شامانی از نشر سوره مهر شایسته تقدیر شناخته شد.

بخش داستان «شعر بزرگسال»:

کتاب "باران تمشک" نوشته مصطفی فعلگری از نشر سوره مهر و "پس از ٢٠ سال" نوشته سلمان کریمی از نشر شهرستان ادب به طور مشترک شایسته تقدیر شناخته شدند.

بخش «داستان (زیرمجموعه ادبیات داستانی) کودک و نوجوان»:

کتاب "خواب پلنگ" نوشته نوشته هادی حکیمیان از نشر شهرستان ادب شایسته تقدیر شناخته شد.

بخش "ناشران برتر":

انتشارات "به نشر"، "میراث مکتوب"، "علمی و فرهنگی"، "سوره مهر" و "شهرستان ادب" مورد تقدیر قرار گرفتند.

بخش "نقد و پژوهش ادبی":

کتاب "سنجش منابع تاریخی شاهنامه" نوشته فرزین غفوری از نشر میراث مکتوب و "بومی‌سازی رئالیسم جادویی در ایران" نوشته محمد و محسن حنیف از نشر شهرستان ادب به‌طور مشترک برگزیده شناخته شدند.

بخش "شعر بزرگسال":

مجموعه شعر "از پیله تا پروانگی" اثر محمدرضا روزبه و "آن‌جا که نامی نیست" نوشته یوسفعلی میرشکاک هر دو از نشر شهرستان ادب به‌طور مشترک برگزیده شناخته شدند.