بزرگنمایی:
تحولات سودان که از ماهها قبل با کنار گذاشته شدن عمرالبشیر از قدرت به اوج خود رسیده بود، همچنان آبستن حوادث بی شمار است به ویژه که رویکرد نظامیان حاکم بر این کشور تکیه بر خارج است.
به گزارش تبسم مهر از زمانی که عمرالبشیر پس از سه دهه در 11 آوریل گذشته از قدرت به دست نظامیان کنار زده شد، از سویی کشمکش میان مخالفان و شورای نظامی تشدید شده است و از سوی دیگر دخالتهای سه کشور امارات، عربستان و مصر در امور داخلی سودان بیشتر شده است.
این سه کشور به دنبال تقویت نفوذ خود در سودان به ویژه پس از برکناری عمر البشیر هستند. آنها با کمکهای مالی و حمایتهای دیگر به نوعی سعی دارند که از سویی خارطوم را در اردوی خود نگه دارند و از سوی دیگر مانع موفقیت هر گونه حرکت مردمی در این کشور شوند.
این موضوعی است که به مذاق مردم سودان خوش نیامده است و آنها بر این باورند که نظامیان حاکم در واقع نسخهای از عمر البشیر هستند و بر اعتصاب و اعتراضات گسترده خود علیه شورای نظامی حاکم تاکید دارند.
ائتلاف «آزادی و تغییر» که نماینده مخالفان سودانی به شمار میرود شورای نظامی این کشور را تهدید کرد که اگر قدرت را تحویل غیرنظامیان ندهد، دست به اعتصاب سراسری و نافرمانی مدنی میزندائتلاف «آزادی و تغییر» که نماینده مخالفان سودانی به شمار میرود شورای نظامی این کشور را تهدید کرد که اگر قدرت را تحویل غیرنظامیان ندهد، دست به اعتصاب سراسری و نافرمانی مدنی میزند.
این ائتلاف با قرائت بیانیهای تند علیه شورای نظامی انتقالی صراحتاً تهدید کرد که «اگر قدرت تحویل غیرنظامیان نشود، اعتصاب و نافرمانی مدنی سراسر این کشور را فرا خواهد گرفت».
این ائتلاف معارض با بیان اینکه شورای نظامی به یک شورای رهبری سیاسی تبدیل شده و نه رهبری نظامی، بیان کرد: «ضامن انقلاب سودان، مردم این کشور هستند نه شورای نظامی انتقالی».
ائتلاف مذکور تاکید کرد که در صورت عدم انتقال قدرت به غیرنظامیان، بخشهای حمل و نقلهای و کارگران و کارمندان دست به اعتصاب سراسری خواهند زد و بیشتر بخشهای سودان در این اعتصاب شرکت خواهند کرد.
اینکه سودانیها بر ضرورت تسریع قدرت از نظامیان به دولت غیرنظامی اصرار دارند زیرا نگران تکرار تجربه مصر در سودان هستند.
هنگامی که نظامیان به سه کشور برای ماندن در قدرت روی میآورند
اما آنچه قابل توجه است تقسیم وظایف میان مقامات شورای نظامی حاکم در قبال جلب توجه و کمک بیشتر از سه کشور امارات، عربستان و مصر است به طوری که محمد حمدان دقلو ملقب به حمیدتی به عربستان رفت و با محمد بن سلمان ولیعهد سعودی دیدار و گفتگو کرد و پس از آن دیدار اعلام کرد که سودان از ریاض در برابر ایران و انصارالله یمن حمایت میکند.
وی تاکید کرد که خارطوم در برابر هرگونه تهدیدات خارجی، در کنار ریاض خواهد بود.
وی با بیان اینکه سودان کاملاً آماده دفاع از عربستان سعودی است، تأکید کرد که نیروهای سودانی همچنان در عربستان و یمن باقی خواهند ماند.
معاون رئیس شورای نظامی سودان همچنین از کمکهای نظامی سران عربستان سعودی به سودان تقدیر و تشکر کرد.
از سوی دیگر عبدالفتاح البرهان رئیس شورای نظامی حاکم بر سودان نیز به مصر و ابوظبی رفت و با عبدالفتاح السیسی رئیس جمهور مصر و محمد بن زائد ولیعهد امارات دیدار و گفتگو کرد.
تکیه نظامیان به خارج برای سرکوب خواستههای ملت سودان
این سفرها سخت سودانی را خشمگین کرده است و شورای نظامی را به تکیه بر این سه کشور برای مقابله با معترضان پس از شکست گفتگوها میان شورای نظامی و حامیان تحویل قدرت به غیرنظامیان متهم میکنند.
تحلیلگران با اشاره به محورهای سفر مقامات شورای نظامی حاکم به سه کشور مصر، عربستان و امارات، موضوع اصلی در دیدار حمیدتی از عربستان را یمن دانسته اند به ویژه که وی در حال حاضر مردی قوی در سودان است و حامی قوی حضور نیروهای سودانی در کنار ائتلاف متجاوز ضد یمن است.
محمد بن سلمان در دیدار با حمیدتی برای وی شرط گذاشت که ادامه کمک فراوان و گسترده به خارطوم منوط به ادامه حضور نیروهای سودانی در قالب ائتلاف تحت سرکردگی سعودی است و همانطور که از سخنان معاون رئیس شورای نظامی حاکم بر سودان علیه ایران و در حمایت از عربستان بر میآید، کاملاً آشکار است که وی شرط را پذیرفته است.
مشارکت سودان در جنگ یمن در دوره حکومت عمرالبشیر نیز بلوای زیادی به پا کرده بود زیرا سودانیها بر این باورند که آنها درگیر جنگی شده اند که ربطی به آنها ندارد.
اما درباره سفر رئیس شورای نظامی حاکم بر سودان به امارات و مصر، ناظران امور آنرا خطرناکتر دانسته اند و اینکه درخواست ابوظبی و قاهره مختلف از بحث یمن است و موضوع لیبی در میان است و این سوال از سوی تحلیلگران مطرح میشود که آآیا باید به زودی شاهد حضور مزدوران سودانی در جنگ لیبی که امارات و مصر تمام توان خود را برای موفقیت نیروهای خلیفه حفتر به کار بسته اند باشیم؟ یا باید به زودی شاهد حضور مزدوران سودانی در جنگ لیبی که امارات و مصر تمام توان خود را برای موفقیت نیروهای خلیفه حفتر به کار بسته اند باشیم به ویژه که ماه گذشته اخباری درباره حضور نیروهای سودانی در کنار نیروهای خلیفه حفتر هم درز کرده بود.
امارات و مصر به دنبال پیشبرد روند جنگ به نفع نیروهای خلیفه حفتر در طرابلس و نابودی دولت وفاق ملی به ریاست فائز السراج هستند. آنچه تمایل امارات و مصر برای پیروزی حفتر در جنگ را تشدید میکند، این است که آنها دولت السراج را مورد حمایت ترکیه و قطر میدادند.
به اعتقاد ناظران امور، سه کشوری که شورای نظامی را به سمت خود جلب کرده اند به نیروهای سودانی برای جنگ خود در یمن و لیبی نیاز دارند. سه کشور عربستان، امارات و مصر به دنبال این هستند که تماماً سودان را در کنار خود داشته باشند و آنرا از محور ترکیه و قطر که متحد عمرالبشیر بودند، خارج کنند.
آنچه به شدت مردم سودان را نگران میکند باقی ماندن نظامیان برای مدت زیادی در قدرت مشابه آنچه در مصر رخ داد، است. به هر حال سودان آبستن تحولات بسیاری در روزهای آینده همزمان با تحرکات خارجی در حمایت از شورای نظامی حاکم است.
از سویی معترضان و مخالفان حکومت نظامی به سلاح سیاسی روی آورده اند و از سوی دیگر نظامیان نیز به خارج دلبسته اند. اوضاع و تحولات سودان به شکل خطرناکی پیش میرود و نگرانی از حرکت به سوی تونل تاریک که خروج از آن دشوار باشد، وجود دارد. سفر رئیس و معاون شورای نظامی حاکم به سه کشور امارات، مصر و عربستان در واقع نوعی خوار شمردن ملت سودان و حرکت خارج از اختیارات نظامیان است.
اما راز توجه سه کشور به سودان چیست
سودان از حیث جغرافیایی موقعیت ممتازی دارد و سواحلی در دریای سرخ دارد. از دهه هفتاد قرن گذشته، کشورهای حوزه خلیج فارس به ویژه عربستان و امارات و قطر برای به دست آوردن جای پایی در سودان با یکدیگر به رقابت پرداخته اند. این کشورها به رغم منابع مالی فراوانی که در اختیار دارند اما فقر آبی و زمینهای کشاورزی برای رفع نیازهای غذایی داخلی خود روبرو هستند و این کشورها سرمایه گذاری در بخش کشاورزی سودان را مورد توجه قرار دادند.
با روی کار آمدن عمرالبشیر این کشورها به سرعت به سوی امضای توافقهای نظامی پیش رفتند و تمام تلاش خود را به کار بستند تا مبادا ایران در این کشور جای پایی باز کند. امارات و عربستان علاوه بر بحث غذایی با توجه به فقر سودان و پس از جنگ یمن تمام تلاش خود را برای وسوسه کردن سودانیهایی که به شدت به پول نیاز داشتند، به کار بستند. آنها سودان را مجبور به قطع روابط با ایران کردند و در مقابل سربازان سودانی در خطوط مقدم جبهههای جنگ در یمن مشاهده شدند. عربستان و امارات در ادامه سعی کردند که سودان را از قطر دور کنند که در زمان عمرالبشیر وی زیربار آن نرفت و از همین رو تمام توان خود را برای به زیر کشیدن البشیر به کار بستند.
آنچه در پایان میتوان گفت این است که امارات و عربستان خواهان دولت غیرنظامی مستقل در سودان نیستند و بلکه خواهان حضور متحدان خود یعنی نظامیان در قدرت هستند. آنها به سربازان سودانی برای ادامه ماجراجوییهای خود به ویژه در یمن و لیبی نیاز مبرم دارند.