بزرگنمایی:
ساری - اگرچه بسیاری از سنت‌های قدیمی مازندرانی‌ها در ماه مبارک رمضان رنگ باخته وگرد فراموشی بر آن نشسته است اما هنوز، نوای سحری خوانان در محلات به گوش می رسد.
سحری خوانی ازجمله رسومی است که طی آن، سحری خوانان با حرکت درکوچه‌پس‌کوچه‌های روستا، مردم را برای سحر بیدار می‌کنند و در قدیم، سحر خوانان با به راه افتادن در کوچه و محلات بانوای خوش، روزه‌داران را بیدار می‌کردند و می‌خواندند، «سحر شد به پا خیز هنگام نماز است» و همسایه‌ها نیز با این آواز دیگران را برای سحری بیدار می‌کردند.
یکی از رسوم قدیمی مازندرانی‌ها در ماه مبارک رمضان به استقبال رفتن این ماه مبارک است که عمدتاً سه روز آخر ماه شعبان را به استقبال ماه رمضان می‌رفتند و اگر سه روزبه علت گرما یا طولانی بودن روز، مقدور نمی‌شد، یک روز را به‌طور حتم به استقبال می‌رفتند که این سنت حسنه همچنان ادامه دارد.
در قدیم به علت عدم امکانات مانند برق، روشنایی، دستگاه‌های رسانه‌ای و خستگی مردم به خاطر کار در شالیزار و فعالیت‌های کشاورزی ممکن بود که عده‌ای، سحر را خواب بمانند بنابراین بعضی از مؤمنین با گرفتن حلب خالی در یکدست و چوب در دست دیگر با چوب روی حلب می‌کوبیدند و با فریاد «سحر برخیز»، «سحر برخیز که صبح صادق آمد»، مردم را برای خوردن سحر و روزه گرفتن از خواب، بیدار می‌کردند و اگر همسایه‌ای چراغ یا به گفته مازندرانی‌ها،لمپ پا (چراغ گردسوز) یا فانوس همسایه را خاموش می‌دید بلافاصله بر در خانه می‌کوبیدند و او را از سحر، آگاه می‌کردند
در مناطق کوهستانی استان مازندران و در روستاهای دوردست شهرستان سوادکوه و کوه‌های دو هزار شهرستان تنکابن و منطقه بندپی شهرستان بابل و به‌ویژه در چهاردانگه و دودانگه و روستاهای اتو، لاجیم، ولوپی، پیر نعیم، امیرکلا، ولوکش، سی پی سوادکوه و روستاهای دیگر، سنت حسنه سحر خوانی همچنان ادامه دارد.
محسن اکبرپور کارشناس میراث فرهنگی مازندران درباره آئین‌های ماه رمضان در استان می‌گوید: بسیاری از مردم مازندران برای برآورده شدن آرزوها و ارتباط معنوی باخدا سه روز مانده به ماه مبارک رمضان را روزه می‌گیرند. در مازندران افرادی که حاجتی داشته باشند برای برآورده شدن آن نذر ختم انعام کرده و برای این کار از کسانی که در قرائت قرآن تبحر دارند دعوت می‌کنند و به هنگام خواندن قرآن مقداری نمک، چند قرص نان و چند ظرف آب در سینی بزرگی می‌گذارند و در مجلس قرار می‌دهند.
در قدیم در مازندران رسم بود افرادی که فرزند پسر می‌خواستند نذر می‌کردند که در طول ماه مبارک رمضان مردم را برای خوردن سحری بیدار کنند
وی ادامه می‌دهد: در قدیم در مازندران رسم بود افرادی که فرزند پسر می‌خواستند نذر می‌کردند که در طول ماه مبارک رمضان مردم را برای خوردن سحری بیدار کنند، به این صورت که یک پیت حلبی خالی به گردن خود می‌آویختند و با چوب به آن ضربه می‌زدند تا مردم برای سحری بیدار شوند که البته این رسم‌ها هم‌اکنون از بین رفته است.
وی افزود: نذر حلوا از دیگر نذورات مردم این منطقه است که در شب 15 ماه مبارک رمضان هم‌زمان با میلاد امام حسن مجتبی (ع) زنان به‌عنوان نذر، قند، چای، خرما و زغال به مسجد می‌برند که این کار تا پایان ماه مبارک رمضان ادامه دارد. مازندرانی‌ها سحر را نمی‌خوابند زیرا نماز نافله شب می‌خوانند و به‌ویژه مناجات حضرت امیر در مسجد امیر را به نام «مولا یا مولا» زمزمه می‌کنند.
طوبی اوصانلو مسئول واحد مردم شناسی میراث فرهنگی مازندران نیز بیان می‌کند: مردم در این ماه صله‌رحم را به‌جای آورده و به فقرا، محرومان و آشنایان افطاری می‌دهند.
وی بابیان اینکه مازندرانی‌ها در شب‌های قدر و احیا که شب نزول قرآن است در روضه‌خوانی شهادت حضرت علی (ع)شرکت کرده و به سوگواری می‌پردازند، می‌افزاید: زنان و مردان شب‌های قدر را احیا نگه می‌دارند تا صبح بیدار مانده، دعا می‌خوانند و قرآن بر سر می‌گذارند.
تغذیه در رمضان
شیر آش، راغون دشو، شکر پلا، اوحلوا، آش ساک، کوکو، شامی سبزی، تخم‌مرغ و برنج و در قدیم نیز قرقناق از غذاهای محلی مازندران بود که اعتقاد داشتند خوردن این غذاها در طول روز مانع گرسنگی و ضعف می‌شود. مازندرانی‌ها ترجیح می‌دهند افطارشان را هرقدر هم که ساده باشد، با خانواده و فامیل شریک شوند و بنابراین در خانواده‌های گسترده مازندرانی، تقریباً هر شب مهمانی افطار برپاست.
بومیان ساکن مازندران می‌دانستند با درنظرگرفتن شرایط آب و هوایی و با توجه به کار سخت کشاورزی، دامداری و طولانی بودن روز در زمان روزه‌داری از کدام مواد طبیعی با چه ترکیبی خوراک تهیه کنند تا تحمل این ایام برای آنان آسان شود.
اوحلوا غذایی بسیار کامل است که مخلوطی از آب، شکر قرمز و کمی شیره خرمالوی وحشی به دست می‌آید. این غذا به خاطر داشتن مواد قندی طبیعی می‌تواند برای افطار بسیار مناسب باشد، بومیان ساکن مازندران مخلوطی از برنج را خیس کرده و آرد کمی درشت‌تر، تخم‌مرغ، ادویه، کنجد و شکر را به آن افزوده و مانند کتلت سرخ می‌کنند. قماق غذایی بسیارمقوی است که مناسب سفره افطار است.
قدیم‌ها در ساری در زمان افطاری هرکسی که نذر داشت مجمه ای از کل نذورات خود را به‌عنوان افطاری درست می‌کرد و به زندان شهر می‌برد. همچنین مردم مازندران در شب ضربت خوردن حضرت علی (ع) خوردن شیرینی را حرام می‌دانند، باز کردن روزه بانمک برای زیادشدن برکات و گذاشتن نان جو در سفره افطاری به یاد ساده زیستن پیامبران از دیگر سنت‌هاست.