بزرگنمایی:

به گزارش  تبسم مهر، آیت الله سید محمد تقی مدرسی، از مراجع تقلید کربلای معلی در جلسه پنجم تفسیر و تدبر سوره انسان که در شب‌های ماه مبارک رمضان برگزار می‌شود، بامداد شنبه 21 اردیبهشت ماه گفت: از روایات اهل بیت استفاده می شود که این جمله قرآنی « یُوفُونَ بِالنَّذْرِ »، مراد آن میثاق و پیمانی است که بین همه بشر و پروردگار در عالم ذر انجام شده است. 

ولایت محمد و آل محمد(ص) پیمان خدا از بشر در عالم ذر

این مجتهد شیعی با اشاره به آیه 7 سوره انسان منظور از پیمان و وفای به پیمان را ولایت اهل بیت(ع) دانست و بیان کرد: و مراد آن میثاق این ست که محورش ولایت محمد و آل محمد(ص) است. بنابراین امشب بحث ما در پیمان و پیمان شکنی و آثار منفی پیمان شکنی در سطح های مختلف است.

آیت الله مدرسی پیشرفت بشر را بر اساس تمدن ها دانست و گفت: اساساً پیشرفت های بشر بر اساس تمدن بوده است. یک مجموعه از بشر که با هم حرکت می کنند و پیرامون محوری که آن محور را میثاق یا پیمان یا عهد و امثال این کلمات می خوانیم، آنها حرکت می کنند و در این حرکت پیشرفت می کنند، که این پشرفت بر اساس تمدن بشر است. بنابراین در مدت هزاران سال پیشرفت هایی بوده و در آینده هم خواهد بود.

وی ادامه داد: نتیجه این که تمدن بشر بر اساس همین تعهد است. چون این مجموعه بشر دور هم جمع شدند، و یک برنامه برای خود تنظیم کردند و به آن برنامه هم متعهد شدند  و با هم همکاری کردند تا به آن هدف هایی که برای خود تعیین کردند برسند.

این استاد برجسته حوزوی افزود: در تاریخ نگاری، گاهی بحث های جزیی است که مثلا فلانی فوت کرد یا فلانی آمد و پادشاه شد. اما گاهی بحث فلسفه و درون مایه های تاریخ است که چرا اینجور شد و چرا این تمدن بروز و آن تمدن سقوط کرد. که این جنبه خاص خودش را دارد ولی در روایات و آیات و کلمات فقهای ما بحث های جزیی در این باره است نه به عنوان فلسفه تاریخ بلکه عنوان های دیگری آمده است.

علل سقوط و پیشرفت یک جامعه

صاحب تفسیر گرانسنگ هدایت به تیین علل سقوط و پیشرفت تمدن ها پرداخت و گفت: پس بشر باید دور هم جمع شوند و این جمع شدن آنها محوری داشته باشند که محور همان پیمان یا میثاق یا عهدنامه است. هر وقت این مردم به این محور پایبند باشند و تعهد های خود را نسبت به این محوری که خود برای خود تهیه کردند و به آن متعهد و ملتزم شدند، پشرفت می کنند. اما اگر سست شدند و تعهد شکنی و بی وفایی نمودند، اینجا جامعه از هم می پاشد و سقوط می کند.

وی ادامه داد: این خلاصه تاریخ است، اما خلاصه تفسیری هم دارد و آن این است که چرا بشر دور هم جمع می شوند و یک تمدن می سازند و آن طرف هم یک عده چنین کاری نمی کنند و همچنان صحرا نشین می مانند؟برای این جهت دو فلسفه بیان می کنیم.

ساخت تمدن به خاطر خطرات داخلی و خارجی

آیت الله مدرسی به سه دلیل ساخت تمدن ها اشاره و بیان کرد: فلسفه اول این که گاهی بشر مبتلای یک خطرهای سهمگین از داخل می شود و برای دفع آن مجبور است با خود بسازند. مثلا خطر سیل، زلزله، قحطی، کم آبی، ... بنابراین غالب تمدن های بشر از اینجاها شروع شده است، چون فهمیدند این مشکلات را نمی شود به تنهایی حل کنند، پس دور هم جمع شدند و تمدن ساختند.

این مجتهد عراقی افزود: ولی یک نوع تمدن دیگر است که بشر در مقابل خطرهایی که از خارج متوجه آنها می شود، ساخته می شود. مثلا یک عده جایی نشسته اند و یک عده دیگر زورگو و قدرتمند هستند از جای دیگر می آیند و به آنها زور می گویند. اینجا هم بشر دورهم جمع می شوند و یک تمدن را دربرابر چالش های خارج از محیط و وطن و امت خود درست می کنند.

مهمترین تمدن ها، تمدن الهی

آیت الله مدرسی تمدن الهی را مهمترین تمدن بشر دانست و بیان کرد: پس این نوع تمدن ها دو نوع است، داخلی و خارجی ولی نوع اساسی تمدن ها نوع سوم است که کسانی که درباره تمدن ها صحبت می کنند از جمله لائیک ها عمدا به آن توجه نکردند و آن تمدن هایی است که از سوی خدا می رسد.

اولین تمدن بشر از سوی حضرت آدم(ع)

وی ادامه داد: اولین تمدن بشر از سوی حضرت آدم(ع) بود، ابتدا حضرت آدم(ع) بود و یکی از پسرانش برادرش را کشت که بعد آنها با هم جمع شدند و یک تمدن را ساختند و تا حضرت نوح(ع) این تمدن داشت. بعد از آن هم حضرت شیث بعد ادریس، بعد هم تمدنی بود که پیشرفتی کرده بودند ولی بعدش منحرف شد.

چون که منحرف شد خدا حضرت نوح(ع) را فرستاد که حضرت نوح 950 سال با آنها بحث کرد ولی آنها قبول نکردند. وطوفان نوح فرا رسیدن و یک عده اطاعت کردند و سوار کشتی شدند و نجات یافتند، حالا بعد از آن طوفان آن تعدادی که در کشتی بودند نشستند و باز تمدن را ایجاد کردند. مثال بارز این تمدن ها  تمدن نوح(ع)، ابراهیم(ع)، یوسف(ع) بود.

پیامبر(ص) و معصومین(ع) ریشه همه پیشرفت ها و تمدن ها

این فقیه قرآنی اظهار کرد: و آخرین آنها تمدن عظیمی که پیامبر اکرم(ص) ایجاد کرده است و حضرات معصومین(ع) آن را ادامه دادند. من دلیل داریم هر چه پیشرفت و خوشی و علم است، معدنش حضرت پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) است. وقتی یکی از شاگردان حضرت صادق(ع)، به نام جابر 4 هزار کتاب درباره شیمی می نویسند و غرب را با شیمی آشنا می کند، نشان می دهد که ائمه ما اصل تمدن بشر هستند، و ریشه تمدن همان میثاق و عهد بوده است.

بیعث و میثاق غدیر خمیرمایه تمدن های جهان

آیت الله مدرسی بیعت غدیر را خمیرمایه تمدن های جهان دانست و گفت: این میثاق همان میثاقی بود که پیامبر اکرم(ص) از اوس و خزرج پیمان گرفت و نمایندگان آنها در منا متعهد به آن شدند، بعد در زیر درختی به نام بیعت شجره مشهور شد و آخرین میثاق در زمان پیامبر(ص) میثاق غدیر و خطبه غدیریه بود.

وی ادامه داد: اگر دقت کنید در حقیقت میثاق غدیر یک میثاق نامه و تعهد نامه ای است که شامل غالب مسائلی احتیاجی بشر است. و هنوز ما از بیعت غدیر استفاده می کنیم و بیعت غدیر هنوز زنده و خمیرمایه تمدن ما و جهان است.

گفتنی است؛ جلسات تفسیر و تدبر در قرآن مرجع عالیقدر تقلید آیت الله سید محمد تقی مدرسی هر بامداد ماه مبارک رمضان از ساعت 23:30 با تلاوت یک جزء قرآن کریم در دفتر تهران وی واقع در چهار راه سیروس، خیابان 15 خرداد شرقی، کوچه امامزاده یحیی(ع) برگزار است و ساعت 2 بامداد این جلسات در برنامه زلال سخن از شبکه سوم سیما پخش می شود.