بزرگنمایی:
کارشناس مسائل سیاسی گفت: وقتی موازنه قدرت وجود نداشته باشد باید تعهدات به صورت مرحلهای و گام به گام اجرا شود تا ضمانت اجرای تعهدات طرف مقابل باشد؛ متأسفانه در «برجام» رعایت نشده است.
محمدصادق کوشکی کارشناس مسائل سیاسی در گفتگو با تبسم مهر درباره تصمیم دولت برای کاهش سطح اجرای تعهدات برجام، گفت: ماهیت معادلات بین المللی به صورتی است که ضمانت اجرای این معاهدات یکی قدرت درونی کشورها است و دیگری دوجانبه بودن و مرحلهای بودن آن است.
وی افزود: حال اگر دو کشور وزن نسبتاً مساوی از لحاظ قدرت داشته باشند خود آن ضمانتی است که دو طرف ناگزیر شوند به دلیل توازن قدرت به تعهدات خود پایبند باشند.
کارشناس مسائل سیاسی با بیان اینکه اگر موازنه قدرت وجود نداشته باشد همانند موردی که ما در برجام شاهد آن هستیم و طبیعتاً توانمندیهای ما نسبت به 1+5 متوازن نیست، اظهار داشت: در این مورد بحث مرحلهای و گام به گام اجرا شدن تعهدات مطرح میشود تا ضمانت اجرای تعهدات، طرف مقابل باشد.
کوشکی اضافه کرد: یعنی اگر یک طرف به صورت کامل تعهدات خود را اجرا کند در واقع یک نقطه خطر است زیرا طرف مقابل که وزن بیشتری دارد و به موازات آن اقتدار بیشتر، تشویق میشود تا به تعهدات خود عمل نکند و مهمترین ضمانتی که در موارد این چنینی وجود دارد گام به گام اجرا شدن آنهاست.
وی با بیان اینکه متأسفانه این اصل مهم در برجام رعایت نشده و ما بسیار زودتر از موعد مشخص تعیین شده، تمام تعهدات خود را اجرا کردیم و طرف مقابل دلیل و انگیزهای برای عمل به تعهدات خود ندارد، گفت: 1+5 تعهدات محدودی را پذیرفته بود تا ما را مجبور کند توان هستهای خود را کنار بگذاریم.
کارشناس مسائل سیاسی تاکید کرد: حال زمانی که ما توان هستهای را به دست خود به صورت کامل و حتی زودتر از موعد، کنار گذاشتیم طبیعی بود که آمریکا و اروپا انگیزهای برای اجرای تعهدات خود نداشته باشند؛ در چنین موردی موازنه قدرت نیز به سمت آنها بود و این اتفاق حتی قبل از تعهد برجام نیز پیش بینی میشد که عیناً رخ داد.
کوشکی با اشاره به اینکه ما با یک برجام خسارت بار و شکست خورده برای به دست آوردن، حداقل مطالباتمان ناگزیریم تا خروج مرحلهای را آغاز کنیم، گفت: یعنی به تدریج تعهداتی را که به غلط انجام دادهایم، کنار بگذاریم.
وی اضافه کرد: اگر طرفهای مقابل، خروج مرحلهای ما را دیدند و باعث شد که آنها سر عقل بیایند و تعهدات خود را اجرا کنند شاید این خود، نوعی ابزار باشد اما به نظر نمیرسد که حتی اگر ما به صورت مرحلهای عقب نشینی کنیم طرفهای مقابل ما بخواهند به تعهدات خود عمل کنند، یعنی ما باید در یک فرایند 5 یا 6 ماهه از برجام خارج شویم.
کارشناس مسائل سیاسی تاکید کرد: این موضوع نسبی است، مجریان برجام و مفسرین آن کسانی هستند که آن را تنظیم کردهاند.
کوشکی با بیان اینکه خروج از برجام میتواند فضایی را ایجاد کنند که 1+5، ایران را به نقض برجام متهم کند و مکانیزم ماشه شورای امنیت را بر علیه ما فعال کند، اظهار داشت: این یک خسارت و خطای فاحش است که در برجام پذیرفته شده است.
وی گفت: هیچکدام از تعهدات 1+5 ضمانت اجرایی ندارد و آنها اگر به تعهدات خود عمل نکنند خسارتی متوجهشان نیست و آسیب نمیبینند اما بر اساس «برجام» اگر ما از این توافق خارج شویم اعضای شورای امنیت میتوانند مکانیزم ماشه را علیه ما فعال کنند.
کارشناس مسائل سیاسی تاکید کرد: این موضوع بدین معنی است که ظرف 45 روز تمام آن 6 قطعنامهای که مصوب شورای امنیت، علیه فعالیتهای هستهای ما بود و دولت ادعا میکرد همه آنها کنار گذاشته شده است به صورت یکجا علیه ما اعمال شود اما این موضوع دلیل نمیشود که ما باز هم به برجام وفادار باشیم زیرا باقی ماندن در برجام هم سودی به حال ما نداشته است و تنها ما را در فعالیتهای هستهای دچار نوعی عقب ماندگی کرده است.