بزرگنمایی:

تبسم مهر - همکاری پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی در حفظ گونه‌های در معرض انقراض کشور، در بازدید معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست از پژوهشگاه تاکید شد.

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی حمید ظهرابی، معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست در بازدید از پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی با توانمندی‌ها و ظرفیتهای بخش‌های مختلف این پژوهشگاه در کمک به حفاظت از محیط زیست کشور آشنا شد.
بیوراکتورها جایگزین مزارع می‌شوند
دراین مراسم قاسم حسینی سالکده، معاون پژوهشی پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی با اشاره به اهمیت مهندسی ژنتیک و تولید محصولات تراریخته به عنوان یکی از موثرترین فناوری‌های بخش کشاورزی، گفت: ارزش بازار جهانی محصولات تراریخته تنها از لحاظ سود حاصله برای شرکتها بالغ بر 30 میلیارد دلار در سال است و سودی که از محل کشت این محصولات عائد کشاورزان می‌شود به مراتب بیشتر است. چرا که این فناوری امکان می‌دهد که محصولات زراعی با هزینه کمتر و عملکرد ببیشتر تولید شوند.
وی با بیان اینکه هر روز پیشرفتهای بیشتری در زمینه انتقال ژن و تولید محصولات تراریخته صورت می‌گیرد، افزود: مهندسی ژنتیک و تولید محصولات تراریخته از بحث انتقال یک ژن و ایجاد محصولی با یک صفت برتر به تدریج به انتقال چند ژن توسعه یافته است. مثلا تحقیقاتی برای تولید گیاهانی با 40 درصد عملکرد بیشتر به روش انتقال چند ژن در حال انجام است که با به نتیجه رسیدن آن و مثلا کشت برنجی با 40 درصد عملکرد بیشتر در آن کشور، معلوم نیست برنجکاران ما به چه سرنوشتی دچار خواهند شد.
حسینی سالکده با اشاره به اینکه از 10 سال قبل دانشمندان آمریکایی در تلاش اند گندمی تولید کنند که از ازت هوا به جای کود استفاده می‌کند و می‌تواند تحولی بزرگ در کشت این محصول، مصرف کود و ... ایجاد کند، خاطرنشان کرد: اگر نتوانیم به چنین فناوری هایی دست پیدا کنیم، شانسی برای رقابت نخواهیم داشت و کشاورزی ما دچار ورشکستگی خواهد شد.
وی گفت: با توسعه فناوری هایی نظیر مهندسی ژنتیک در بخش کشاورزی روز به روز از هزینه‌های تولید محصولات کشاورزی در دنیا کاسته می‌شود در حالی که در ایران حتی هزینه آب مصرفی هم روز به روز بیشتر می‌شود.
حسینی سالکده یکی از معضلات محیط زیست و منابع طبیعی کشور را هجوم به عرصه‌های کشت گیاهان دارویی عنوان کرد و اظهار داشت: پژوهشگاه برای حل این معضل تمرکز خود را در تولید مواد موثره گیاهان دارویی از مزرعه به آزمایشگاه و بیوراکتورها سوق داده که ضمن حفاظت از منابع طبیعی مصرف آب را هم کاهش می‌دهد. اگر به اجرایی شدن این قبیل طرح‌ها سوبسید داده شود، کمک زیادی به اشتغالزایی و حفظ محیط زیست خواهد بود و روستاییان قادر خواهند بود در خانه خود از این بیوراکتورها برای تهیه مواد موثره استفاده کنند.
بیوتکنولوژی به کمک گونه‌های در معرض انقراض می‌آید
محمدرضا غفاری، رئیس بخش سیستم بیولوژی پژوهشگاه بیوتکنولوژی نیز در این مراسم گفت: با استفاده از دانش سیستم بیولوژی بحث شناسایی ماهیان مولد آزاد و کپور را با همکاری شیلات دنبال می‌کنیم و در طرحی با همکاری موسسه تحقیقات باغبانی، بررسی ساختار ژنتیکی انار را در دستور کار داریم.
وی گفت: با توجه به قابلیتهای این بخش، امکان تعیین توالی گونه‌های در معرض انقراض را هم داریم که در این راستا 4 ماه قبل طرحی را در مورد پلنگ ارائه دادیم. البته مشابه این طرح را با ثبت خط شناسه ژنتیکی در ماهیان انجام داده ایم. بارکدینگ تک ژن‌ها و بررسی ژنوتیپهای گیاه سالیکورنیا با فناوری‌های امیکس جدید، توالی یابی ژنوم و آنالیز بیوانفورماتیکی و ایجاد بانک اطلاعات ژنتیکی اسبهای بومی نیز از دیگر طرح‌ها و برنامه‌های بخش سیستم بیولوژی است که نشان می‌دهد امروز این زمینه تخصصی، بیشتر به درد محیط زیست می‌خورد تا کشاورزی.
غفاری درباره کلکسیون ذخایر ژنتیک انار گفت: بانک اطلاعات ژنتیک انار که ایجاد شده حاوی اطلاعات کاملی پیرامون صفات مورفولوژیک، پتانسیل متابولیک و پتانسیل ژنتیکی ارقام و ژنوتیپ‌های ژرم پلاسم انار ایران است که فرایند تکثیر و تولید ارقام و ژنوتیپهای متناسب با اهداف تجاری مختلف را تسریع می‌کند. روش استفاده شده در بخش سیستم بیولوژی می‌تواند قرابت نمونه‌ها را با دقت بالا نشان دهد که کمک زیادی به مطالعات زیست محیطی در زمینه تغییرات ایجاد شده درتنوع زیستی خواهد بود.
وی به تحقیقات این بخش در زمینه توالی یابی و بررسی تنوع ژنتیکی زعفران اشاره کرد که با مارکرهای معمول بسیار دشوار است و در نهایت نشان داده که امکان افزایش عملکرد این محصول با روشهای اصلاح ژنتیکی وجود دارد و در این راستا شناسایی عملکرد خاص ژنها در زعفران در دست اقدام است.
رئیس بخش سیستم بیولوژی پژوهشگاه بیوتکنولوژی با اشاره به قابلیتهای روش بارکدینگ در بررسی و مقایسه خویشاوندان وحشی ارقام مختلف زراعی گفت: از این تکنیک می‌توان در تعیین و تایید گونه‌ها یا زیرگونه‌های جدید استفاده کرد که خصوصا در زمینه خزندگان کشور که احتمال شناسایی گونه‌ها و زیرگونه‌های جدید در آنها وجود دارد، بسیار طرفدار دارد و در این مورد هم می‌توانیم به سازمان حفاظت محیط زیست کمک کنیم.