آخرین مطالب

گفت‌وگو با علیرضا محمودی ایرانمهر

ادبیات می‌تواند جامعه را نقد کند؟ فرهنگی و هنری

ادبیات می‌تواند جامعه را نقد کند؟

  بزرگنمایی:
تبسم مهر - علیرضا محمودی ایرانمهر می‌گوید: برخلاف برخی دوستان که گمان می‌کنند محدودیت‌های اجتماعی و سیاسی مانع نقد کردن جامعه توسط ادبیات است، من گمان می‌کنم بیشتر خود ماهیت ادبیات است که مانع می‌شود؛ چون ادبیات ابزار خوبی برای نقد اجتماعی در کوتاه‌مدت نیست.

تبسم مهر - این داستان‌نویس و منتقد ادبی در گفت‌وگو با ایسنا، درباره توانایی ادبیات در نقد وضعیت جامعه، اظهار کرد: ادبیات به شکل خیلی روزآمد نمی‌تواند این کار را انجام دهد. ادبیات به یک گستره زمانی وسیع تعلق دارد. وقتی حادثه‌ای رخ و مردم را تحت تاثیر قرار می‌دهد، واکنش‌ها بیشتر از طریق نوشتن در فضای مجازی یا روزنامه‌ها است. اگر بخواهیم این واکنش را به یک واکنش ادبی تبدیل کنیم، اولاً این‌که خیلی طول می‌کشد تا نوشته شود و دوم این‌که طول می‌کشد تا تاثیرگذاری خود را داشته باشد. برای همین اساساً وقتی به آثار ادبی نگاه می‌کنیم، می‌بینیم که واکنش‌ها در ادبیات بیشتر واکنش‌های تاریخی و درازمدت بوده و واکنش‌های آنی و کوتاه‌مدت نداشته است.
او ادامه داد: مثلاً ممکن است جنگ مسئله‌ای باشد که هر نویسنده‌ای در هرجای دنیا نسبت به آن واکنش نشان داده باشد. اما این واکنش یک واکنش احساسی کوتاه‌مدت نیست بلکه یک واکنش زمانی درازمدت است که در یک گستره زمانی طولانی رخ می‌دهد.
این فیلم‌نامه‌نویس سپس با بیان این‌که بزرگ‌ترین محدودیت در نقد جامعه توسط ادبیات مربوط به زمان و ماهیت خود ادبیات است، گفت: ادبیات خیلی اجازه این را نمی‌دهد که نویسنده به نقد اجتماعی روشن بپردازد و علتش هم همین دیر پاسخ دادن است. البته ممکن است برخی موانع اجتماعی هم وجود داشته باشد. مثلاً نویسنده وقتی بخواهد درباره بعضی چیزها بنویسد، احساس کند که با یک واکنش اجتماعی روبه‌رو می‌شود و مردمی که اثرش را می‌خوانند، او را از آن دایره محبوبیت اجتماعی خارج می‌کنند، ممکن است از آن حذر کند.
محمودی ایرانمهر افزود: مجموع یک‌سری موانع که حاکمیت‌ها به وجود می‌آورند هم ممکن است باعث محدودیت‌هایی شود که اجازه ندهد در ادبیات به یک‌سری مسائل اشاره مستقیم شود. این موانع همه جای دنیا هم هست؛ بعضی جاها کمتر و بعضی جاها بیشتر.
نویسنده مجموعه داستان «فریدون پسر فرانک» و فیلم‌نامه «دلخون» سپس درباره تاثیر ادبیات در شکل‌گیری رخدادهای مهم تاریخ، با اشاره به انقلاب اسلامی ایران بیان کرد: نزدیک‌ترین اتفاقی که می‌توانیم به آن مراجعه کنیم انقلاب سال 57 است. من فکر می‌کنم در شکل‌گیری این انقلاب، ادبیات نقش بسیار زیادی داشت، به خصوص ادبیاتی که گرایش به چپ داشت و به شدت هر چیز را زیر نقد خودش می‌برد و شدیداً حالت اعتراضی داشت. اگر به ادبیات آن زمان نگاه کنید می‌بینید که آثار نویسندگان آن زمان اعتراضی است و به‌نوعی تلاش می‌کنند وضعیت موجود را کلاً زیر سوال ببرند یا تغییر دهند. وقتی به اواخر دهه 50 رسید، ادبیات و دیگر چیزها زمینه اجتماعی انقلاب را ایجاد کرده بودند، چون در جامعه و ذهنیت مردم تاثیر داشتند. ادبیات از چند زاویه در این انقلاب نقش ریشه‌ای داشته است اما این نقش، نقش کوتاه‌مدت نبوده که بگوییم یک اثر یا یک جریان ادبی باعث انقلاب شد. ولی بی‌شک می‌توان گفت زیرساخت‌های ادبی‌ای که ادبیات در نزدیک به یک قرن از زمان مشروطه تا سال 57 به‌وجود آورد در شکل‌گیری انقلاب تاثیر داشت.
انتهای پیام


نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield

lastnews

دوره های پاییزه ی موسسه تبسم مهر

آغاز تولید فیلم کوتاه چوپان با مجری طرحی موسسه فرهنگی هنری تبسم مهرنیکان

مدیرعامل صندوق اعتباری هنر خطاب به صدابردار سینمای ایران: دست های مهربانت را به گرمی می فشاریم/ تجلیل از یک عمر سخت‌کوشی همسر استاد شاهوردی

ادبیات آذری را جدا از ادبیات فارسی نمی‌دانیم/ حمایت از اصحاب فرهنگ و هنر را وظیفه خود می‌دانیم

مجارستان: ضدحملات اوکراین «حمام خون» به‌راه می‌اندازد

نه بیرانوند از پرسپولیس می‌رود نه بازیکن دیگری/ شرط ماندن یحیی

بدرقه تیم فوتبال نوجوانان با حضور امیر قلعه نویی و عنایتی

اسرائیل با نقص جدی کادر پزشکی و بیمارستانی روبروست

افزایش شمار جان‌باختگان تصادف قطار در هند به 288 نفر

دشمنان تلاش می‌کنند نسل جوان را نسبت به روحانیت بدبین کنند

انتخاب موقت اعضای هیات اجرایی کارگروه هنرمندان انجمن خادمان قرآن

قیمت سکه و طلا 10 خرداد 1402/ ریزش قیمت ادامه دارد

ایران کشوری کاملاً امن و مقصدی مطمئن و جذاب برای گردشگران است

تولید نفت ایران به 2 میلیون و 750 هزار بشکه در روز رسید

ورود منابع، کاهش نرخ ارز را همراه خواهد داشت

سریال ماورایی ده‌نمکی به‌زودی کلید می‌خورد/ در تدارک «رستگاری»

وجود 700 اسیر فلسطینی بیمار در زندان‌های رژیم صهیونیستی

ارائه وام عتبات عالیات به دانشجویان تا سقف 5 میلیون تومان

زلزله 4.8 ریشتری سرخس خراسان رضوی را لرزاند

افزایش رگبار باران در 10 استان کشور

واریز 20 درصد اضافه یارانه کالابرگ سه دهک کم‌درآمد از امروز

ترافیک نیمه‌سنگین در محور چالوس

آماده مقابله با هرگونه تعرض دشمنان به آرمان‌های امام (ره) هستیم

برگزاری دوره های آموزشی بازیگری با حضور استاد ارجمند آقای امید زندگانی

ارتش رژیم صهیونیستی به خودروی زرهی «ایتان »مجهز می‌شود

عالیترین مقام کشور ترکمنستان سه شنبه به تهران می‌آید

مخبر: ایران نگاه ویژه‌ای نسبت به مناسبات خود با عمان دارد

«بازی» ایرانی برگزیده جشنواره ایتالیایی شد

افزایش نرخ تاکسی‌های اینترنتی باید به تصویب شورای شهر برسد

دستگیری ماموران قلابی در تهران

برنامه‌ریزی دستگاه‌ها برای اوقات‌ فراغت جوانان

شناسایی 82 بیمار جدید کرونایی در کشور/ 2 نفر فوت شدند

قیمت سکه و طلا 7 خرداد 1402/سکه به 30میلیون و 600 هزار تومان رسید

تذکر فرمانده نیروی زمینی ارتش به همسایگان شرقی

کوروش زارعی در تدارک یک نمایش میدانی بزرگ/ اجرا در حوزه دفاع مقدس

شرط «یک سال رهن بودن سند خودرو» حذف شد

بانک‌ها اشتیاق به مال‌سازی دارند نه اعطای وام مسکن

سازمان لیگ: سهمیه تماشاگران استقلال و پرسپولیس برابر است

استقلال دست‌بردار داوری نیست/کنایه به پرسپولیس و فشار به فدراسیون

هادی ساعی برترین تکواندوکار المپیک 2008 پکن شد

مهاجم 16 ساله پورتو: الگوی من مهدی طارمی است

هوای تهران آلوده شد/ افزایش شاخص ذرات معلق

درخواست حجت الاسلام قرائتی از رییس جمهور

مهلت ثبت‌نام هنرمندان در سامانه نهضت ملی مسکن تمدید شد

توصیه‌های وزارت حج و عمره عربستان خطاب به میهمانان خانه خدا

انهدام ده‌ها مخفیگاه داعش در 3 استان عراق

یک مرزبان ایرانی در درگیری امروز با طالبان به شهادت رسید

کشف 250 هزار دلار غیرقانونی از یک شرکت خصوصی در سعادت آباد

با دستیاری به نام تاکو؛ تیک تاک با هوش مصنوعی پاسخ جستجوی کاربران را می دهد

رئیسی در دیدار دبیرکل اوپک: اعضای اوپک با تقویت انسجام مانع اختلاف‌اندازی غربی‌ها شوند