بزرگنمایی:

تبسم مهر به نقل از ایسنا، اغلب کشورهای دنیا از جمله کره جنوبی که تجربیات خود را بعضا در اختیار ایران قرار می‌دهد طراحی شهرهای خود را بر اساس نیازهای آینده بشر آغاز کرده‌اند. چندی پیش در همایش سیاست‌های توسعه مسکن، چگونگی ایجاد شهرهای نسل نو در ایران با بررسی 25  تجربه جهانی بررسی شد. پارک فناوری لهستان، پارک نرم افزار اتریش، پارک گلد زاین ایتالیا، شهر دانشگاهی ناچو از تجارب موفق در ایجاد نسل نوین شهرهای جدید هستند. در این کشورها نسل دوم شهرهای جدید ساخته شده و بعضا 15 سال از عمر آنها می‌گذرد. وجود پارک‌های علم و فناوری، شهر دانشگاهی، استارتاپ‌ها، انرژی پاک، مجموعه‌های تولیدی، صنایع پیشرفته، صنایع کوچک، مراکز تحقیقی، گردشگری سلامت، احیای توسعه چندقطبی و زیرساخت مرکزی پشتیبان از جمله کارکردهای این  شهرها محسوب می‌شوند.

ظرفیت شهرهای هوشمند برای ذخیره انرژی

این در حالی است که هنوز کلان‌شهرهای ایران با مشکل فرسودگی درونی، آلودگی و حمل و نقل مواجهند. به همین منظور شرکت عمران شهرهای جدید، برنامه‌ریزی برای احداث شهرهای جدید هوشمند را در دستور کار قرار داده است. در حال حاضر 17 شهرجدید دولتی با تخمین حدود 4 میلیون جمعیت در 40 هزار هکتار زمین دولتی (مطابق طرح‌های مصوب) در حال ایجاد هستند. هرچند هم‌اکنون در این شهرها  800 هزار نفر سکنی گزیده‌اند اما پیش‌بینی می‌شود جمعیت شهرهای جدید تا پنج سال آینده به بیش از 2.5 میلیون نفر برسد. هم‌چنین قرار است هشت شهر جدید دیگر ساخته شود که در مرحله‌ی مطالعات قرار دارند. شرکت عمران تلاش دارد در این 25 شهر مباحثی همچون فناوری اطلاعات و ارتباطات، حکمروایی هوشمند، اقتصاد هوشمند، شهرسازی ریل‌پایه، انرژی‌های پاک و ارزان، بازچرخانی آب و عدالت اجتماعی (جلوگیری از حاشیه‌نشینی) را در دستور کار قرار دهد.

چندی پیش تفاهم‌نامه همکاری با هدف توسعه نیروگاه‌های خورشیدی و بادی بین شرکت عمران شهرهای جدید و بخش خصوصی امضا شد که در گام نخست، اولین شهر جدید خورشیدی در "امیرکبیر" و شهر جدید بادی در "رامشار" احداث می‌شود.

شهرهایی مثل نیویورک، پاریس، کپنهاگ، پکن، توکیو و فرانکورت در حال احتزار هستند و در آینده نزدیک دیگر کاربرد شهری نخواهند داشت. بنابراین مسوولان در تکاپوی طرح‌های جدید برای رسیدن به شهرهای هوشمند هستند. بر اساس یک تحقیق در فرانسه، معیارهای خوشبختی سنجیده شد که در کره جنوبی هم مورد بررسی قرار گرفت؛ این پنج معیار عبارتند از سلامت، آموزش، فعالیتهای فردی مثل کار کردن، آزادی‌های سیاسی و روابط اجتماعی. در گذشته این‌طور بود که پیمانکاران، طراحان و معماران بر اساس یافته‌هایشان اقدام به ساخت و ساز می‌کردند اما کارشناسان می‌گویند این مدل دیگر جوابگو نیست و باید برای کاربران نهایی، تحقیقات خود را به‌روز کنیم.

طبق یک تحقیق توسط سازمان ملل، برای اندازه‌گیری میزان پایداری در شهرها 19 فاکتور مدنظر قرار گرفت که نهایتا مشخص شد پنج فاکتور انرژی پاک، مصرف و تولید پایدار، پاسخگویی نسبت به تغییرات آب و هوایی، نگهداری از منابع آبی و منابع زمینی، بحث کمربند سبز و ارتباط دادن بخش‌های مسکونی به بخش‌های تجاری که در مرکز شهر هستند از اهمیت بیشتری نسبت به سایر فاکتورها برای شهروندان برخوردارند. کارشناسان شهری می‌گویند اگر به سمت شهرهای پایدار حرکت نکنیم، ‌ شهرهای ما از بین خواهد رفت.

اغلب 17 شهر جدید موجود در ایران که در کنار شهرهای مادر احداث شده‌اند چندین هدف را در پیش دارند که اجرای طرح کالبدی ملی و توزیع متناسب جمعیت و اشتغال در سطح کشور در ارتباط با هدف‌های استراتژیک و محدودیت منابع آب و خاک و انرژی، ایجاد مناطق مسکونی برای کارکنان یک یا چند فعالیت جدیدالاحداث اقتصادی و جمعیتی و کمک به اجرای کمی و کیفی برنامه‌های توسعه مسکن و ایجاد تعادل در بازار مسکن از آن جمله‌اند.

علاوه بر 17 شهر جدید در دست احداث، هشت شهر جدید دیگر با جمعیتی بالغ بر 655 هزار نفر در مرحله تصویب و طراحی به سر می‌برند که در حال حاضر مطالعات امکان‌سنجی و مکان‌یابی و طراحی آنها به همراه شهرک‌های دولتی در حال انجام است. در عین حال امکان‌سنجی ایجاد مجتمع‌ها و شهرک‌های موضوعی از قبیل پارک علم و فناوری و شهرک علمی – تحقیقاتی، ورزشی، گردشگری و... در اراضی دولتی برای تنوع بخشی به نقش و عملکرد و غنای هویتی شهرهای جدید نیز در دستور کار قرار داده شده است.

شهرهای جدید محرکی برای توسعه ملی

حبیب‌الله طاهرخانی ـ مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید ـ با اشاره به ظرفیت شهرهای جدید برای توسعه ملی بیان می‌کند: ما به شهرهای جدید به عنوان محرک و ابزاری برای توسعه ملی نگاه می کنیم. بخش عمده سیاست ایجاد شهرهای جدید در رویکردهای آمایشی هدایت می کنیم و به سمت پهنه جنوب حرکت کردیم؛ جایی که فرصتهای اشتغال زیادی وجود دارد ولی اسکان پایداری شکل نگرفته است. این یکی از اولویتهای وزارتخانه و مجموعه دولت است که توسعه سواحل جنوب و سواحل مکران را به صورت خاص پیگیری می کند.

طاهرخانی می‌گوید: شهرهای جدید می‌تواند فراهم کننده زمینه کارآفرینی و توسعه فعالیتها باشد. در کلان‌شهرها نیز بخصوص در تهران، سیاست تراکم‌زدایی از تهران را برای ایجاد ظرفیت توسعه و ارتقای کیفیت زندگی در پایتخت دنبال می‌کنیم. تمرکز ما این است که یک سری فعالیتهای بزرگ مقیاس که در شهر تهران و سایر شهرها قابلیت پاسخگویی به آنها وجود ندارد به مجموعه شهرهای جدید جذب کنیم. به عنوان مثال امروز پروژه ای در این نمایشگاه معرفی شد تحت عنوان احداث نمایشگاه دائمی فناوریها و مصالح ساختمانی در شهر جدید پرند که در این خصوص نمایشگاه دائمی در تهران وجود ندارد.