حدود 90 درصد بودجه دانشگاه ها را دولت تامین می کند
علمی و دانشگاهی
بزرگنمایی:
تبسم مهر - رئیس مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور می گوید: در شرایطی که دولت حدود ۹۰ درصد منابع مالی دانشگاه ها را تامین می کند، وزارت علوم باید پاسخگو باشد .
به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه تبسم مهر ، وحید احمدی روز دوشنبه در میزگرد تخصصی «حکمرانی علم، فناوری و نوآوری» افزود: تا زمانی که وزارت علوم کل بودجه دانشگاه ها را تامین می کند و باید به مجلس پاسخگو باشد ، به طور طبیعی به خود این مجوز را می دهد که در تمام بخش ها مداخله کند .
به گفته مشاور وزیر علوم ، تامین بخش عمده بودجه دانشگاه ها توسط دولت به معنای آن است که آنها آمادگی لازم را برای استقلال ندارند .
وی گفت: دانشگاه ها اگر رها شوند، رشد نمی کنند، اما وزات علوم باید حداقل دخالت و حداکثر نظارت در دانشگاه ها و موسسه های آموزش عالی را داشته باشد.
احمدی در این میزگرد تخصصی که درمحل مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور برگزار شد ، افزود: وابستگی مراکز و موسسات آموزش عالی ایران به منابع دولتی در شرایطی است که همزمان در بسیاری از کشورهای جهان ، 70 درصد دانشگاه ها به صورت مستقل اداره شده و فقط 30 درصد به بودجه دولت ها وابسته هستند .
** خود اتکایی به جای استقلال
وی، جایگزینی واژه خود اتکائی به جای استقلال دانشگاه ها را مناسب وضعیت کنونی حوزه آموزش عالی دانست و گفت: خوداتکائی به دلیل گستردگی و تنوع دانشگاه ها، در سطح گسترده امکان پذیر نیست.
احمدی این اعتقاد را نیز دارد که دانشگاه ها تمایل چندانی به استقلال ندارند وعموما به دنبال خود اتکایی هستند .
وی پیشنهاد داد تا بخشی از برنامه های کلان ملی به دانشگاه های منتخب واگذار شود که در این صورت به نیاز وزارت علوم نیز پاسخ داده می شود.
مشاور وزیرعلوم افزود: وقتی دانشگاه ها از نظر فکری وابسته به نهادهای ملی و مرکزی باشند، رجحان نهادها بر دانشگاه ها باقی خواهد ماند.
احمدی در باره خودگردان شدن دانشگاه ها نیز گفت : مسائل جزیی باید به افراد توانمند در دانشگاه ها واگذار، اما ارتباطات (ارتباطات دولت، مجلس و...) باید توسط وزارت علوم هماهنگ شود.
رئیس مرکز تحقیقات علمی کشور معتقد است دانشگاه ها برای کاهش وابستگی بودجه ای به دولت ها باید به سمت تولید محصولات دانش بنیان حرکت کنند .
** فرصت هیات امنایی برای دانشگاه ها
وی در بخش دیگری از سخنان خود در این میزگرد به تشریح سلسله مراتب ارتباط وزارت علوم و مراکز آموزش عالی پرداخت و افزود: دانشگاه ها نتوانسته اند از فرصت های هیات امنائی شدن استفاده کنند و موسسه های آموزش عالی را پیش ببرند.
مشاور وزیر علوم گفت: هدف هیات امنا در دانشگاه ها این بوده است که بتواند تصمیم گیر پیکره خود باشد، اما در اغلب موارد هیات امنای دانشگاه ها ضعیف عمل می کنند.
وی با بیان این جمله که در صورتی که هیات امنا به وظایف خود درست عمل کند، دانشگاه ها نیاز به اختیارات گسترده تر ندارند، به ذکر مثالی پرداخت و گفت : دانشگاه ها 15 سال است که اختیار برنامه ریزی درسی را در اختیار دارند، اما نتوانسته اند ازاین فرصت درست استفاده کنند .
** برنامه ریزی درسی و استفاده از 15 درصد اختیارات
رئیس مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور می گوید : دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی در زمان حاضر فقط 10 تا 15 درصد از اختیارات خود را برای برنامه ریزی درسی مورد بهره برداری قرار می دهند .
وی گفت: باید ضمن تقویت جایگاه هیات امنا در مدیریت دانشگاه به هیات امنا فرصت داد تا تاثیر مثبت خود را بر جای بگذارند .
** دانشگاه ها باید اصلاح کننده جامعه باشند
به گزارش خبرنگار ایرنا ، در ادامه این نشست علیاصغر پورعزت، استاد دانشکده مدیریت دانشگاه تهران گفت: دانشگاه ها باید اصلاح کننده جامعه باشند و تحقق آن زمانی به وقوع می پیوندد که مستقل عمل کنند .
وی مدعی است که افراد سیاسی وزارتخانه علوم را پرکرده اند که لزوما هم علمی نیستند و مشخص نیست چه میزان بر اساس جانبداری سیاسی و چقدر طبق صلاحیت در مصدر امور وزارت علوم عمل می کنند.
پورعزت گفت : استادانی که فقط دغدغه علمی دارند بهتر می توانند تصمیم گیری کنند در حالی که در مناصب وزارت علوم این گونه نیست .
** انتقاد از تصمیم گیری شورایی در دانشگاه ها
وی گفت: تصمیم گیری های شورایی در دانشگاه ها خطرناک است زیرا که شوراها اختیارات لازم را دارند، اما مسئولیت پذیر نیستند.
به گفته وی، باید به ارزشیابی عملکرد بیشتر بها داده شود و اگر بخواهیم دانشگاه ها خدمتگزار مردم باشند، باید مسوولان دانشگاه از افراد خبره انتخاب شوند .
حسین رحیمی استاد دانشگاه تربیت مدرس و معاون پیشین وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در این میزگرد به دو نگرش اداره دانشگاه ها در دنیا اشاره کرد و گفت که در همه کشورهای جهان، دانشگاه ها به دو صورت مستقل و یا دولتی اداره می شوند.
وی، روابط مناسب دانشگاه با سیستم مرکزی را ضروری توصیف کرد و افزود: برای استقلال دانشگاه ها در وهله اول بدنه دانشگاه، دولت و مجلس آمادگی داشته باشند.
این استاد دانشگاه گفت: آمادگی لازم در ساختار کشور برای استقلال دانشگاه ها وجود ندارد و در نتیجه از ظرفیت های موجود نیز استفاده نمی شود.
وی افزود: وزارت علوم اختیارات گسترده ای دارد که آنها را به دانشگاه ها واگذار نکرده است و از ترکیب هیات امنا نیز بهره لازم برده نمی شود.
رحیمی گفت : هیات امنای دانشگاه ها به دلیل مسئولیت های متعدد امکان حضور در جلسات را ندارد و نمایندگان خود را اعزام می کنند.
استاد دانشگاه تربیت مدرس ادامه داد : باید نواقص هیات امنای دانشگاه ها برطرف شده ، اختیارات متمرکز وزارتخانه ها به دانشگاه های سطح یک واگذار شود و دانشگاه های سطح دوهم هماهنگ با دانشگاه های سطح یک پش بروند.
این استاد دانشگاه گام نهادن در مسیر استقلال دانشگاه ها و موسسه های اموزش عالی را نیازمند اقدامات مرحله ای برشمرد و گفت: به عنوان مثال چرا باید مجوز راه اندازی یک مجله در هر دانشگاهی را وزارت علوم صادر کند .
رحیمی در پایان گفت: جامعه نیازمند ایجاد یک نظام ارگانیک علمی است که چشم اندازها، اهداف و وظایف را مشخص و تقسیم کار می کند. آرمان گرایانه ای که در نظام علمی ما امکان پذیر است.
دوشنبه ۲۸ آبان ۱۳۹۷ - ۱۷:۰۶:۰۷
منبع: ایرنا