بزرگنمایی:

تبسم مهر - دکتر محمدعلی قره در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه فعالیت‌های پژوهشی به‌خصوص در رشته تربیت‌بدنی بیشتر بر محور منافع شخصی افراد شکل گرفته، گفت: این در حالی است که بزرگ‌ترین دستاورد غرب که به موجب آن توانسته ما را تحریم کند، پژوهش‌های آن‌ها در علوم مختلف است. پژوهش در غرب همچنین موجب غنی‌تر شدن آموزش در سطح دانشگاهی و فضای آکادمیک شده، ضمن آنکه صنایع قدرتمند، اختراعات، اکتشافات دارویی و… نتیجه انجام پژوهش است.
وی تصریح کرد: در کشور ما هر شخص صاحب پژوهشکده‌ای است یا پژوهشکده‌ای را تبدیل به پژوهشگاه کرده، به دنبال آن بوده که از این مسئولیت بهره ببرد؛ دوستانی را به دور خود جمع کند، از کتاب‌ها و مقالاتی که به چاپ می‌رسانند بهره‌مند شوند و …! من به عنوان اولین نفری که در ایران که در رشته تربیت بدنی فوق لیسانس گرفته، تاکنون ندیده‌ام یکی از پژوهش‌های پژوهشگاه یا پژوهش‌های دانشگاهیان در رشته تربیت بدنی، گره‌ای از مسائل ورزش کشور باز کند.
دانشیار بازنشسته دانشگاه‌های فردوسی و پیام‌نور در همین زمینه اظهار کرد: تاکنون هیچ‌یک از پژوهش‌های پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی یا کارهای تحقیقاتی اساتید این رشته اثری بر همگانی کردن ورزش، بالا بردن سطح مدال‌ها و مهارت‌های قهرمانان، افزایش مهارت‌های مدیریت ورزش کشور یا موارد دیگر نداشته است. به عبارت دیگر می‌توان گفت پژوهشگاه تربیت بدنی یا کلیه پژوهش‌های اساتید علوم ورزشی تاکنون پاسخی به نیازهای ورزش ایران نداده است.
قره یادآور شد: کشور ایران فاقد ورزش است و اگر شما کلمه‌ای به نام "مسابقه" را از اخبار و رویدادهای ورزشی حذف کنید، این موضوع به شما اثبات خواهد شد. تنها مهارت مدیران ورزش ما مسئله برگزاری مسابقات و توجه به مسابقات قهرمانی است.
وی اضافه کرد: بر اساس یک بررسی شش ماهه در مورد رسانه‌های ورزشی ایران، این نتیجه به دست آمد که 97 درصد محتوا مربوط به ورزش قهرمانان به‌خصوص فوتبال است و تنها 3 درصد این محتوا به ورزش همگانی و ورزش بانوان اختصاص یافته است. بنابراین نگاه اساتید و مدیران ورزش ایران به ورزش قهرمانی است و در مورد این موضوع به زبان عامیانه می‌توان گفت که نام و نان در ورزش قهرمانی است.
این دانشیار مدیریت و برنامه‌ریزی ورزشی خاطرنشان کرد: مدیران ورزش ایران نگران فقر حرکتی مردم نیستند و هر کاری که در عرصه‌های مدیریتی، پژوهشی و مسابقاتی انجام می‌دهند در جهت ورزش قهرمانی است. چهل سال بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، هنوز وزارت ورزش، فدراسیون ورزش دانشجویان و وزارت آموزش و پرورش هیچ‌کدام نمی‌دانند چند درصد مردم ایران ورزش می‌کنند و آیا این ورزش اثربخشی لازم را دارد یا خیر. هیچ پژوهشی انجام نشده که به ما بگوید چند درصد مردم ایران ورزش می‌کنند، چرا ورزش نمی‌کنند و چه کار کنیم که ورزش کنند.
دکتر قره با بیان اینکه پژوهش‌ها باید در دو زمینه اثربخشی داشته باشد، زمینه نخست را نیازسنجی در سطح جامعه و پاسخ به خلاء‌ها و نیازهای هر یک از علوم کشور عنوان کرد و افزود: پژوهش‌ها در قدم دوم باید به سمت نوآوری بروند و طرحی نو دراندازند. در پژوهش‌ها لازم نیست دنباله‌رو غرب باشیم، بلکه باید روی یک ایده تمرکز کنیم تا به مخترعان و نظریه‌پردازان این حوزه بپیوندیم و اثرات پژوهشی منحصر به فرد ارائه دهیم.
وی تصریح کرد: تا جایی که تجربه به من نشان داده پژوهشگاه تربیت بدنی جایی است که افراد می‌توانند از آنجا برای ارتقای خود به مرحله دانشیاری یا استاد تمامی استفاده کنند، تمام ابزار برای امتیازآوری خودشان فراهم است و معمولاً دوستانی به دور هم جمع هستند؛ ساختمانی هست و پولی هست و در یک جمله محلی که می‌تواند برای این افراد نقش‌آفرینی اثربخشی داشته باشد.
دانشیار دانشگاه‌های فردوسی و پیام‌نور در رابطه با ورود پژوهشگاه تربیت بدنی به حوزه آموزش، گفت: تعداد زیادی مراکز آموزشی در حوزه علوم ورزشی داریم که بعضی از آن‌ها در حال حاضر دانشجو کم می‌آورند. اگر قرار است پژوهش زیربنای آموزش یک کشور را تبیین کند، بهتر است پژوهشگاه نیز به تبعیت از این سیاست، عرصه فعالیت خود را به فعالیت‌های پژوهشی محدود کند. معمولاً می‌خواهند پژوهش و آموزش را ترکیب کنند تا سرپوشی بر فعالیت‌هایشان باشد و کسی نگوید پژوهشگاه با این میزان بودجه، کجا توانسته گره‌ای را از ورزش کشور باز می‌کند.
قره افزود: تجربه نشان داده تنها زمانی ارزیابی درستی از اثربخشی فعالیت‌های پژوهشگاه به دست خواهد آمد، که طی یک بررسی حرفه‌ای مشخص شود چه مقدار پول به پژوهشگاه واریز شده و اثربخشی پژوهش‌ها چه بوده است. البته در مورد اثربخشی هم باید توجه داشت که "اثربخشی فردی" با "اثربخشی ملی" متفاوت است.
وی در رابطه با این موضوع که آیا در زمینه مکمل‌های ورزشی وظیفه‌ای بر عهده پژوهشگاه تربیت بدنی هست یا خیر، گفت: پژوهشگاه در این زمینه هم به دنبال ورزش قهرمانی است. مکمل‌ها در فعالیت‌های طبیعی متابولیسم بدن انسان اختلال ایجاد می‌کنند که این موضوع قابل کنترل نیست. از آنجایی که پژوهشگاه در زمینه پژوهش‌های علوم ورزشی موفق نبوده، بهتر است به کار اصلی‌اش بپردازد و حوزه مکمل‌ها را به پژوهشگاه‌ها و لابراتوآرهای مربوط به دانشکده‌های علوم پزشکی و تغذیه بسپارد.
این دانشیار مدیریت و برنامه‌ریزی ورزشی در پایان ذیل وظایف مهم پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی تأکید کرد: پژوهشگاه باید سه کار انجام دهد؛ یک اینکه به نیازها و خلاء‌های ورزش کشور در زمینه‌های مدیریتی، ورزش همگانی و مسائل فرهنگی ورزش، ورزش قهرمانی، نوآوری‌ها، مهارت‌ها، تکنیک‌ها، تاکتیک‌ها و … بپردازد. این پژوهشگاه همچنین باید بر کل پژوهش‌های ورزش کشور نظارت داشته باشد و در عین حال که تعیین کننده یک عنوان پژوهشی است، نتیجه پژوهش را هم تأیید کند.
انتهای پیام