بزرگنمایی:

تبسم مهر - «آرتاشس تومانیان» با اشاره به اینکه سفر نخست وزیر جدید ارمنستان به ایران نشان از اولویتهای سیاست خارجی این کشور است گفت:طیف گسترده ای از مسائل سیاسی، اقتصادی، فرهنگی در این سفر بررسی می‌شود.

خبرگزاری مهر ، گروه بین الملل -مجید رفیعی-جواد حیران نیا: پس از اعلام استقلال جمهوری ارمنستان (1991 میلادی)، جمهوری اسلامی ایران از نخستین کشورهای جهان بود که استقلال ارمنستان را به رسمیت شناخت. دولت ایران و ارمنستان روابط همه‌جانبه سیاسی، دیپلماسی، فرهنگی و اقتصادی برقرار کردند.
جمهوری اسلامی ایران با توجه به پیوندهای تاریخی دو ملت و اراده دو طرف و داشتن امتیاز همسایگی، همکاری‌های گسترده اقتصادی با جمهوری‌های قفقاز جنوبی و از جمله ارمنستان دارد. امکانات و نیازهای ارمنستان در زمینه‌های انرژی، حمل و نقل، صنایع و معادن، نیروی کار ارزان، تخصص و تکنولوژی در ساخت مصنوعات و موقعیت جغرافیایی این کشور از یک سو و موقعیت مناسب ایران، تخصص و تجربه ایران در بهره‌برداری از معادن، داشتن تکنولوژی روز برای تولید برخی کالاها، منابع غنی انرژی و راه‌های مواصلاتی گسترده از سوی دیگر ظرفیت‌های مطلوب دو کشور برای گسترش همکاری‌های اقتصادی است.
«آرتاشس تومانیان»، سفیر ارمنستان در ایران در گفتگو با خبرگزاری مهر به پرسشهای خبرنگاران مهر جواب داد که متن این پرسش و پاسخ در ادامه آمده است.
*در تاریخ 27 فوریه، نخست وزیر ارمنستان «نیکول پاشینیان» به دعوت رئیس جمهوری اسلامی ایران حسن روحانی سفری رسمی به ایران خواهد داشت. در این سفر چه مسائلی مورد بررسی قرار خواهند گرفت؟
بله، نیکول پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان به دعوت حسن روحانی، رئیس جمهور ایران اولین سفر رسمی خود را به ایران خواهد داشت. این دیدار نشان دهنده اولویتهای سیاست خارجی دولت منتخب جدید ارمنستان است.
بر اساس این سیاست خارجی ارمنستان توسعه روابط با کشور همسایه و دوست، ایران را فعالانه ادامه خواهد داد. مقطع زمانی کنونی در ارمنستان، برهه تعیین کننده ای محسوب می‌شود، مجلس ارمنستان بزودی تصویب برنامه پنج ساله کشور را در دستور کار خود دارد، این برنامه جایگاه ویژه ای برای مسائل مربوط به سیاست خارجی قائل است.
من بر این عقیده هستم که در شرایط و دوران تحریمهای امریکا، برای ایران داشتن روابط دراز مدت، پایدار و برپایه منافع متقابل با کشورهای دوست به خصوص کشور همسایه ارمنستان حائز اهمیت است.
طبیعتا می‌توان درک کرد که مذاکرات پاشینیان- روحانی طیف گسترده ای از مسائل سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و سایر زمینه‌ها را دربر خواهد داشت. یقین دارم که در این سفر تمام مسائل به دقت و به طور عملی مورد بررسی قرار خواهند گرفت.
*ایران از اولین کشورهایی بود که اسقلال ارمنستان را به رسمیت شناخت و روابط دو کشور از آن زمان شکل گرفت، زمینه‌های مهمی که این روابط بر پایه آن شکل گرفتند کدامند؟
روابط بین دولتهای ارمنستان و ایران به بیش از ربع قرن می‌رسد. این روابط از همان ابتدای شکل گیری تاکنون دوستانه و بر پایه همکاری متقابل بوده است. در زمینه‌های سیاسی هیچگاه شاهد مسائل ناخوشایند نبودیم.
در سازمانهای بین المللی همواره ارمنستان مواضع مساعد به نفع ایران اتخاذ کرده است. در زمینه‌های اقتصادی نیز جایگاه ویژه ای برای برنامه‌های گازی و انرژی مد نظر بوده است و هم اکنون نیز این مسائل دارای اولویت هستند.

در سالهای اخیر شاهد حرکتهای چشمگیری در زمینه گردشگری و تقویت روابط فرهنگی نیز هستیم.
*در زمینه اختلافات در قفقاز جنوبی و از جمله مناقشه قره باغ، ایران موضع متعادل اتخاذ کرده است. ارزیابی شما از این موضع ایران در رابطه با مناقشه قره باغ چیست؟
در ارتباط با حل مناقشه قره باغ، ایران در عمل موضع متعادل اتخاذ کرده است و حل این مسئله را از طریق مذاکرات صلح آمیز عملی می‌داند. در کل این موضع ایران از نگاه امنیتی منطقه، عاملی است بازدارنده.
*حضور ارمنیان در ایران از عوامل تقویت روابط مذهبی و فرهنگی دو کشور است. چگونه می‌توان از این ظرفیت برای گسترش و تعمیق روابط دو کشور بهره جست؟
این مسئله را باید در نظر داشت که جامعه ارمنیان ایران عمر هزاران ساله در این کشور دارد، آنها شهروندانی هستند با عزت و آگاه به تکالیف شهروندی خود. آنها دارای وجهه و اعتبار فراوانی در زمینه پیشرفتهای علمی، آموزشی، فرهنگی، اقتصادی و همچنین دفاع از کشور هستند، به همین جهت است که از احترام چشمگیری بر خوردار هستند.
اعضای جامعه ارمنی به نحو احسن انجام رسالت خطیر دیگری را نیز بر عهده دارند، آنها در مسیر تقویت روابط ارمنستان و ایران تلاشهای فراوانی انجام می‌دهند چه به صورت فردی به عنوان عضوی از جامعه و چه به صورت مساعدت و یاری به ارمنیهای ارمنستان و ایرانیها در زمینه‌های گوناگون. از این نظر، آنها به نهادهای اجتماعی و دولتی ارمنستان و ایران ار جمله سفارتخانه‌های دو کشور در ایروان و تهران کمکهای شایانی انجام می‌دهند.
*در این اواخر «جان بولتون» سفری به ارمنستان داشت و ملاقاتی هم با کفیل وقت نخست وزیری نیکول پاشینیان داشت. به نظر می‌رسد که دولت ترامپ در صدد است که ارمنستان را به واسطه داشتن روابط خوب با ایران تحت فشار قرار دهد. موضع ارمنستان در این رابطه چیست؟ آیا ارمنستان در اجرای سیاستهای تحریمی امریکا علیه ایران، امریکا را همراهی خواهد کرد؟
به عقیده من چنین برداشتی دور از واقعیت به نظر می‌رسد. سیاستهای تحریمی امریکا تاثیر خود را به طور یکسان بر همه متحدان ایران می‌گذارد. حتی اتحادیه اروپا با وجودی که یک سازمان بین المللی عظیم است هم اکنون نمی‌تواند ایران را در زمینه ایجاد روابط اقتصادی بی خطر با سایر کشورها و شرکتها کمک کند.

در رابطه با تحریمها غیر از زمینه نفتی، محدودیتهای شدید بانکی به همراه عواقب سنگین خودشان را نیز باید مد نظر داشت. البته این محدودیتهای شدید امور بانکی صرفا مربوط به مسئله برنامه هسته ای نمی‌شود. این موانع مالی و بانکی به طور عینی باعث اختلال در روندهای مربوط به تجارت و برنامه‌های مرتبط با سرمایه گذاری نیز می‌شوند.
در این شرایط، دولت ارمنستان آماده هر گونه تلاش برای ادامه همکاریها در زمینه‌های گازی، انرژی، حمل و نقل و ارتباطات است. همچنین برای تحقق بخشیدن به برنامه‌های مرتبط با تجارت و سرمایه گذاری، آمادگیهای لازم را داریم.
از طریق تلاشهای مشترک طرفین است که می‌توان برای مسائل فوق الذکر راه حل پیدا کرد، البته با در نظر گرفتن منافع طرفین و تهدیدهای موجود.
من یقین دارم که در مذاکرات پاشینیان – روحانی در تاریخ 27 فوریه، تمامی مسائل فوق الذکر به صورت دقیق مورد بررسی قرار خواهند گرفت.
*«امانوئل ماکرون» رئیس جمهور فرانسه روز 24 آوریل را روز یادبود نسل کشی ارمنیان در فرانسه اعلام کرده است. با در نظر گرفتن اهمیت این موضوع در سیاست خارجی ترکیه، به نظر شما این امر چه تاثیری در روابط ترکیه- فرانسه و در کل روابط ترکیه با اتحادیه اروپا خواهد داشت؟
تمایلی برای پرداختن به جزئیات این مسئله ندارم. مسئله به رسمیت شناختن نسل کشی ارمنیان یکی از اولویتهای سیاست خارجی ارمنستان است. در مسیر تحقق بخشیدن به این امر ما شاهد کمکهای بسیاری از کشورهای دوست بوده ایم از جمله فرانسه که در این رابطه دارای جایگاه ویژه و سودمندی هم هست. در این امر ما قدردان حکومتهای فرانسه و در وهله اول مردم دوست فرانسوی هستیم.
اما در مورد ترکیه باید عرض کنم که ترکیه تا به امروز سیاست انکار را اتخاذ کرده وبه آن ادامه داده است. در سالهای اخیر حرکتهای امید بخشی در سطح جامعه ترکیه به چشم می‌خورد، بسیاری از ترکها این حقیقت تاریخی را پذیرفته اند. من خوش بین هستم و بر این باورم که این مسیر به سوی عدالت و حقیقت در طی زمان غیر قابل برگشت است.
*روابط ارمنستان و ترکیه در حال حاضر چگونه است؟ با در نظر گرفتتن برخی ابتکارات از سوی طرفین، ارزیابی شما از آینده این روابط چست؟
در این مورد، گذشته اهمیت فراوانی دارد. برخورد و موضع ارمنیان نیز در رابطه با بزرگترین فاجعه قرن بیستم مشخص است، ولی این مسئله را باید در نظر داشت که سیاست خارجی ارمنستان نگاه به آینده دارد.
روابط ارمنستان – ترکیه مسئله ای است بی نهایت پیچیده اما یک چیز آشکار است و آن اینکه دولت ارمنستان در این برهه طرفدار بر قراری رابطه دیپلماتیک با ترکیه در حداقل‌ترین سطح و بدون پیش شرط است که به موازات این روابط دیپلماتیک، رفع حصر ارمنستان از سوی ترکیه نیز برداشته شود.