بزرگنمایی:

تبسم مهر - محققان کشور مطالعات اولیه اجرای طرح پژوهشی تحریک سلول‌های عصبی در نواحی عمقی مغز  به روش­های غیر تهاجمی را آغاز کردند.

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از ستاد توسعه علوم و فناوریهای شناختی، دکتر محمود شاه آبادی عضو هیئت علمی دانشکده فنی دانشگاه تهران گفت: هدف اصلی از اجرای این طرح پژوهشی مطالعاتی که با حمایت­‌های ستاد علوم شناختی آغاز شده، بررسی روش­‌های تحریک نواحی عمیق مغز با استفاده از اعمال میدان­‌های الکتریکی و مغناطیسی متمرکز از خارج مغز و بدون نیاز به عمل جراحی به منظور پیشگیری از عوارض جانبی جراحی است.
به گفته وی، براساس مطالعات اولیه در این طرح، با تداخل زمانی ناشی از سیگنال‌‌های الکتریکی و ایجاد یک میدان الکتریکی متمرکز محلی در عمق مغز، می توان سلول‌‌های عصبی موجود در این نواحی را به صورت غیر تهاجمی و بدون تحریک بخش‌‌های دیگر مغز، تحریک کرد.
وی افزود: تحریک نواحی عمیق مغز با استفاده از این روش به صورت آزمایشگاهی و بر روی موش زنده در برخی پژوهشگاه‌های معتبر دنیا مورد بررسی قرار گرفته است و نتایج حاصل از این پژوهش، تا اندازه­ ای تایید کننده عملکرد موفق این روش درتحریک متمرکز نواحی عمیق مغز بوده­ است.
شاه آبادی با بیان اینکه در روش تحریک «ورا جمجمه‌ای جریان مستقیم»، توزیع جریان به قشر سطحی مغز محدود است و از طریق این روش امکان تغییر سطح تحریک‌پذیری نورون‌‌ها فراهم می‌شود، اما به رغم مزیت‌‌های آن، بزرگ بودن ابعاد الکترودها که منجر به کاهش چگالی جریان الکتریکی الکترودها می­ شود، از جمله عواملی است که موجب تحریک ناخواسته نواحی دیگر و کاهش عمق تحریک خواهد شد.
وی گفت: بنابراین افزایش عمق تحریک، مستلزم افزایش جریان عبوری از الکترودها بوده که این امر موجب بروز عوارضی نظیر سوزش پوست، سوختگی و دیگر عارضه­‌های جانبی می‌شود.
این محقق یکی از اهداف اصلی طرح تحقیقاتی روش­‌های غیرتهاجمی تحریک نواحی عمیق مغز با استفاده از میدان­‌های الکتریکی و مغناطیسی متمرکز را بررسی روش­‌های گوناگون تحریک نواحی عمیق مغز بدون ایجاد عوارض جانبی و با استفاده از عبور همزمان چندین جریان الکتریکی سینوسی با فرکانس­‌های مختلف و ایجاد تداخل سازنده میان آنها در نواحی عمقی مغز برشمرد.
وی گفت: در این روش که با نام تحریک تداخل زمانی مطرح شده است، از نقش فیلترکنندگی غشای سلول‌های عصبی که ویژگی مشترک سلول‌های عصبی است استفاده می‌شود، به قسمی که غشای سلول عصبی به عنوان یک فیلتر از تحریک سلول‌های عصبی توسط سیگنال‌های الکتریکی فرکانس بالا جلوگیری می‌کند.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران اضافه کرد: در این روش چندین سیگنال الکتریکی فرکانس بالا از خارج از مغز به آن اعمال می‌شود که در حضور تک تک این سیگنال به طور مجزا سلول‌های عصبی امکان تحریک شدن نخواهند داشت. با این وجود اگر دو سیگنال الکتریکی فرکانس بالا با اختلاف فرکانسی در محدوده باند عبور غشای سلول عصبی به مغز اعمال شوند، آنگاه سلول عصبی با فرکانسی مرتبط با فرکانس پوش سیگنال تداخلی، تحریک خواهد شد .
مجری این طرح پژوهشی یادآور شد: با اجرای کامل این طرح مطالعاتی پژوهشی می­ توان گام­‌های نخستین تحریک غیرتهاجمی سلول­های عصبی در نواحی عمقی مغز را برنامه­ ریزی کرد که خود می‌تواند مقدمه­ ای برای ابداع روش­‌های جدید بدون الزام بازگشت به روش­‌های تهاجمی متداول باشد.­