بزرگنمایی:

تبسم مهر -

به گزارش گروه علمی و دانشگاهی خبرگزاری فارس به نقل از وزارت علوم، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در برنامه "گفت‌وگوی ویژه خبری" شبکه دو سیما در تشریح برنامه‌ها و دستاوردهای چهل ساله این وزارتخانه اعلام کرد: در حوزه ارتباطات و تعاملات بین‌المللی بیش از 150 پروژه تحقیقاتی مشترک بین استادان دانشگاه‌های داخل و خارج از کشور انجام شده یا در حال انجام است.
منصور غلامی با تبریک چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی گفت: در بحث دانشگاه‌ها و مراکز علمی در چهل سال گذشته دوره خوبی را طی کردیم.
وی با بیان اینکه دانشگاه‌ها پس از انقلاب هم به لحاظ گسترش کمی و هم به لحاظ تعداد اعضای هیئت علمی تغییر کردند، افزود: تعدادی از اساتید دانشگاهی بعد از انقلاب فرهنگی از دانشگاه‌ها خارج شدند و بخش هایی از جمعیت دانشجویی که در آن زمان داشتیم از تحصیل در دانشگاه‌ها انصراف داده و درگیر کارهای اجرایی، سازندگی و دفاع شده بودند.
غلامی با بیان اینکه انقلاب فرهنگی تولد جدیدی برای دانشگاه‌های کشور بود، گفت: در این دوره در یک مقطع برای تربیت نیروی انسانی، دانشگاه‌ها را توسعه دادیم؛ فضای فیزیکی و تعداد مراکز آموزشی کشور افزایش یافت و اعضای هیئت علمی جدیدی در داخل کشور تربیت کردیم.
وزیر علوم تصریح کرد: مراکزی مثل دانشگاه تربیت مدرس زاده انقلاب است و دانشگاهی است که صرفاً برای تربیت اعضای هیئت علمی ایجاد شد و همچنین تعداد قابل توجهی اعزام اساتید و دانشجویان به خارج از کشور فرستادیم تا اعضای هیئت علمی مورد نیاز کشور را تأمین کنیم؛ این بازه زمانی تا اواخر دهه 60 تقریباً به رفع نیازهای کارشناسی جامعه ما از نظر تحصیل‌کردگان دانشگاهی معطوف شده بود.
وی با اشاره به ایجاد مقاطع تحصیلات تکمیلی اظهار کرد: در اوایل دهه هفتاد اقدام به ایجاد دوره‌های تحصیلات تکمیلی در مقطع کارشناسی ارشد کردیم و پس از آن به تدریج در اواخر این دهه اکثر دانشگاه‌های کشور دوره‌های دکتری را دایر کردند. در همین زمان بود که میزان اعزام به خارج از کشور بسیار کم و معطوف به تربیت نیروی انسانی در دانشگاه‌های کشور شد.
غلامی افزود: در دهه 80 به دلیل توسعه تحصیلات تکمیلی رشد تولیدات علمی خودش را نشان داد؛ این توسعه در حال حاضر با عملکرد دانشجویان دکتری که 141 هزار نفر هستند، منجر به تحقیقات علمی نوآورانه و برون‌داد آن مقالات منتشر شده در نشریات بین‌المللی شده است که امروزه جزو شاخص‌های توسعه علمی کشور محسوب می‌شوند.
وزیر علوم با بیان اینکه نیرو‌های انسانی تربیت شده در دانشگاه‌های کشور در کلیه سطوح اجرایی، صنعتی، اقتصادی کشور فعالیت می‌کنند، گفت: در هر جا که به کارشناس احتیاج داشتیم، کارشناسان تربیت یافته در دانشگاه‌های کشور در آنجا مستقر هستند.
وی تصریح کرد: قبلاً در بعضی از مراکز صنعتی نظیر صنعت نفت متکی به کارشناسان خارجی بودیم یا در اوایل انقلاب پزشکان خارجی را در بخش‌های درمانی داشتیم. این جایگزینی به خوبی و با موفقیت انجام گرفت و امروزه اکثر مدیران، برنامه‌ریزان و کارشناسان کشور حداقل یکی از مقاطع تحصیلات تکمیلی خود را در داخل کشور گذرانده‌اند؛ لذا اثرات آن به این شکل است که برنامه‌ریزی، اجرا و توسعه در کشور با فرزندان تحصیل‌کرده در دانشگاه‌های ایران پیش می‌رود. طبیعی است در بخش‌های مختلف اجتماع به لحاظ توسعه فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و صنعتی این اثرات وجود دارد و قابل احصا و ارائه است.
غلامی افزود: کلیه خانواده‌های جوان قطعاً تحصیل‌کرده دانشگاهی هستند و حتی اکثر فرزندان خانواده‌های روستایی نیز فرزندانشان تحصیلات دانشگاهی دارند. خیلی از افرادی که برمی‌گردند و کارهای اقتصادی در بخش کشاورزی انجام می‌دهند تحصیلات دانشگاهی حداقل در مقطع کارشناسی دارند و در بخش‌های صنعتی نیز به همین شکل است. به عبارتی درون‌مایه علمی و کارشناسی جامعه ما پر است و این خودش یک توسعه انسانی محسوب می‌شود. ما در شاخص‌های توسعه انسانی در مقطع 40 ساله، رشد قابل توجهی داریم و در بین کشورهای دنیا در رتبه‌های 45 الی 50 قرار گرفتیم که در منطقه و کشورهای در حال توسعه شاخص خوبی است.
وزیر علوم درخصوص جایگاه علمی کشور در دنیا گفت: وقتی در بخش تحقیقات، توسعه علمی را در دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی پیش بردیم، حاصل تحقیقات علمی مراکز پژوهشی‌مان زمانی قابل ارزیابی بین‌المللی است که در مجامع علمی بین‌المللی پذیرفته شوند. در حال حاضر به دلیل اینکه اکثر محققان ما بخصوص دانشجویان تحصیلات تکمیلی در مقطع دکتری باید نوآوری علمی داشته باشند در لبه‌های علم جدید حرکت کردند؛ به همین دلیل بسیاری از مجلات علمی معتبر دنیا و مقالات پژوهشگران کشورمان را چاپ می‌کنند که موجب شده است رتبه علمی ایران به رتبه شانزدهم دنیا برسد.
وی افزود: حتی در بعضی شاخه‌های علمی مانند نانو، سلول‌های بنیادی، سلول درمانی و زیست فناوری شاخص‌های خیلی بهتری داریم؛ این بدین معناست که تولیدات علمی ما به روز است و کشورهای دیگر و مراکز علمی دنیا به تولیدات علمی ما مراجعه می‌کنند و ارجاعات به مقالات علمی دانشمندان کشورمان می‌شود نیز بسیار بالاست.
وزیر علوم با بیان اینکه در دهه اخیر به دنبال تبدیل علم به فناوری هستیم، اظهار کرد: در دهه اخیر رویکردمان حرکت به سمت تبدیل علم و دانش به فناوری و ثروت است؛ هم اکنون قریب به 190 مرکز رشد را در دانشگاه‌های کشور داریم که شرکت‌های کوچک، استارت آپ ها و برخی از گروه‌های علمی و فناوری را در خودشان جای می‌دهد.
غلامی با بیان اینکه 43 پارک علم و فناوری در کشور فعالیت می‌کنند، گفت: تقریباً در هر استان حداقل یک پارک وجود دارد. پارک‌های علم و فناوری محل استقرار شرکت‌های دانش‌بنیان هستند و از شرکت‌های جدید و استارت آپ ها حمایت می‌کنند. در نمایشگاه هفته پژوهش و فناوری سال 97 در بازار فناوری، شرکت‌های زیادی حاضر بودند؛ فروش قابل توجهی فناوری‌های مبتنی بر دانش داشتند و قرارداد‌های بسیار خوبی را با شرکت‌‌ها و بخش‌های صنعتی منعقد کردند و گردش مالی مطلوبی را از خود نشان دادند.
وی افزود: در قالب همین فعالیت‌ها 42 هزار شغل مبتنی بر دانش و به شکل پایدار ایجاد شده است. این درحالی است که ایجاد یک شغل در شرکت‌های دانش‌بنیان یک پنجم هزینه اشتغال در یک شرکت صنعتی هزینه دارد.
غلامی تصریح کرد: امری که امسال در هفته پژوهش و فناوری صورت گرفت، بازار عرضه و تقاضا را در بین فناوران دانش بنیان و بخش‌های استفاده کننده متقابل قرار دادیم. تعدادی از شرکت‌ها و صنایع تولیدی‌ها آمدند و نیازهای فناوری را مطرح کردند و این باعث شد که قراردادهای متقابل جدیدی در این بازار منعقد شد. در این دوره زمانی که خیلی طولانی نیست ورود پیدا کردیم در سرعت حرکت، گسترش شرکت‌های دانش‌بنیان و درآمدهایی که این شرکت‌ها دارند حرکت‌های خوب و امیدوارکننده‌ای داشته ایم.
وی در رابطه با تبدیل علم به فناوری گفت: در کشور ما حرکت به سمت کاربردی شدن علم در مقایسه با کشورهای پیشرو با تاخیر آغاز شد، اما پس از شروع حرکت خوبی در این زمینه صورت گرفت.
وزیر علوم با تاکید بر اینکه شروع مطلوبی در حرکت به سمت تبدیل دانش به فناوری صورت گرفته است، افزود: در آینده افق مطلوبی پیش رو است اما این امر مستلزم حمایت‌های بیشتر دولت و دستگاه‌های اجرایی است.
وی در رابطه با برنامه‌های وزارت علوم جهت تبدیل دانش به فناوری اظهار داشت: اقدامات در دانشگاه‌ها و مراکز رشدی که در حوزه وزارت علوم قرار دارد، عموماً حمایتی و تشویقی است و در واقع جنبه‌های اقتصادی ندارد اما از اینکه این شرکت‌ها به سمت سوددهی پیش روند، استقبال می‌کنیم.
وزیر علوم با بیان اینکه تا آنجا که در حوزه وزارت علوم است، حمایت حداکثری از شرکت‌های دانش‌بنیان صورت می‌گیرد، در رابطه با افزایش اعتبارات پارک‌های علم و فناوری عنوان کرد: خوشبختانه سال گذشته اعتبارات این پارک‌ها رشد خوبی را داشته و برای امسال نیز رشد مطلوبی پیش‌بینی شده که امیدواریم مصوب شود.
وی همچنین در رابطه با ورود شرکت‌های دانش‌بنیان به بازارهای جهانی گفت: درحال حاضر شرکت‌های بسیاری وجود دارند که کار صادرات محصولات خود به کشورهای دیگر را انجام می‌دهند. برهمین اساس، سال گذشته شرکت‌هایی که در حوزه وزارت علوم قرار دارند، حدود 8 هزار میلیارد فروش به کشورهای دیگر را داشتند.
غلامی افزود: صادرات به کشورهای همسایه به شکل‌های مختلفی در شرکت‌های دانش‌بنیان وجود داشته و کمتر از یک دهه دیگر ما شاهد حرکت‌های چشمگیری در حوزه تبدیل دانش به فناوری و توسعه خدمات علمی کشور خواهیم بود.
وزیر علوم در خصوص برنامه‌‌های وزارت علوم جهت انجام تعاملات بین‌المللی، اظهار داشت: یکی از اقداماتی که در حیطه فعالیت‌های این وزارت است، بحث تعاملات علمی بین‌المللی است که از طریق آن، شناخت دانشمندان و ملت‌ها از یکدیگر حاصل و زمینه دیپلماسی علمی فراهم می‌شود.
غلامی با اشاره به اینکه در حوزه ارتباطات بین‌المللی بیش از 150 پروژه تحقیقاتی مشترک بین اساتید دانشگاه‌های داخل و دیگر کشورها وجود دارد، مطرح کرد: در سال گذشته بیش از دو هزار و یکصد استاد خارجی به ایران آمدند و کارهای تحقیقاتی مختلفی را انجام داده‌اند. حدوداً به همین نسبت نیز اساتید ما به کشورهای دیگر رفته و فعالیت‌های تحقیقاتی انجام داده‌اند.
وی ادامه داد: همچنین انعقاد تفاهم‌نامه‌های مشترک، ایجاد شعبه‌هایی از دانشگاه‌های ایران در کشورهای دیگر از جمله اقداماتی است که در این خصوص انجام شده است.
غلامی در ادامه با تاکید بر اینکه آموزش عالی بخش کیفی مطلوبی دارد که شامل دانشگاه‌های بزرگ و تولیدکننده‌های شاخص‌های علمی است و اساتید بسیاری نیز در واحدهای علمی کوچک فعالیت‌های علمی و تحقیقی انجام می‌دهند، تصریح کرد: در بحث برون‌دادهای کیفی به لحاظ نیروی انسانی طبیعی است که آنچه در یک واحد کوچک ارائه خدمات می‌شود با یک واحد بزرگ در مرکز شهر قابل مقایسه نباشد اما نکته‌ای که وجود دارد این است که به دلیل نظارت وزارت علوم و یکپارچه بودن سرفصل‌های درسی، هیچ تفاوتی بین مدارک تحصیلی دانشگاه‌ها و مراکز علمی تحت نظارت وزارت علوم قائل نیستیم اما دلیل اینکه در مسابقات برخی گرو‌ه‌ها در جایگاه بهتری قرار می‌گیرند این است که به طور سنتی دانشگاه‌های بزرگ، مشتری بیشتری دارند.
وی در رابطه با آمایش آموزش عالی گفت: بحث آمایش آموزش عالی و نیاز نیروی انسانی ضرورت انجام دارد اما سابقه اینکه از بیرون، سفارش نیروی انسانی به دانشگاه‌ها داده شود کم است لذا در حال حاضر دانشگاه‌ها براساس تقاضا دانشجو گرفته و توسعه پیدا می‌کنند اما بهتر این است که نیروی انسانی به صورت هدفمند تربیت شود.
غلامی افزود: امروزه مراکز آموزشی ما به دلیل تقاضای بالا در دوره‌ای، گسترش بسیاری پیدا کرده‌اند. به طوری که در حال حاضر بیش از 2 هزار مرکز آموزشی در کشور داریم. از طرفی نیز داوطلبان برخی دانشگاه‌ها از جمله دانشگاه‌های غیردولتی بسیار کم شده‌اند لذا این ضرورت ایجاد شده است که برای کاهش این آسیب‌ها و تقویت مراکز علمی و پیوند و پشتیبانی از دانشگاه‌های کوچک، طرح ساماندهی آموزش عالی در وزارت علوم شکل گیرد که بر همین اساس اکنون این طرح در حال اجراست و برنامه اولیه آن تدوین و نهایی شده است.
وی با اشاره به طرح ساماندهی آموزش عالی بیان کرد: مدل طرح این است که مراکز علمی کوچک در استان‌ها به صورت شبکه‌های علمی تحت یک تابلو در کنار هم قرار گیرند و هرکدام از آن‌ها مسئولیت‌های مخصوص به خود را انجام دهند.
وزیر علوم تصریح کرد: پیرو طرح ساماندهی آموزش عالی، دانشگاه پیام نور واحدهای خود را به شهرهای بزرگ منتقل می‌کند و دانشگاه علمی کاربردی نیز در واحدهای وابسته به دستگاه‌های اجرایی که بیشتر به ارتقای مدرک تحصیلی کارمندان می‌پرداخت به بخش خصوصی سپرده شده است و دانشگاه آزاد اسلامی نیز با برنامه خاص خود در حال تجمیع واحد‌های کوچک خود است. بنابراین در این طرح، تمرکز ما بیشتر بر دانشگاه‌هایی است که از بودجه دولتی استفاده می‌کنند.
انتهای پیام/