بزرگنمایی:

تبسم مهر - سید جلال دهقانی فیروز آبادی در نشست «پیش برندگی و پیش روندگی انقلاب اسلامی» گفت: آنچه باعث پیش برندگی یک انقلاب می‌شود، ماهیت آن است. انقلاب اسلامی یک انقلاب فرا ملّی است.

به گزارش خبرنگار مهر ، نشست «پیش برندگی و پیش روندگی انقلاب اسلامی» با حضور سید جلال دهقانی فیروز آبادی، عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی و مهدیار اسماعیلی عضو هیات علمی گروه اقتصاد دانشگاه امام حسین علیه اسلام در محل اندیشکده برهان برگزار شد.
در ابتدای این نشست، دهقانی فیروزآبادی با بیان مقدمه ای درباره ماهیت انقلاب اسلامی گفت: «آنچه باعث پیش برندگی یک انقلاب می‌شود، ماهیت آن است. انقلاب اسلامی یک انقلاب فرا ملّی است. بعضی از انقلاب‌ها در چارچوب قلمرو جغرافیایی رخ می‌دهند و به دنبال کسب منفعت برای افراد داخل آن مرز جغرافیایی هستند که به این انقلاب ها، انقلاب ملّی می‌گویند. این دسته از انقلاب‌ها تاثیری بر سایر کشورها نمی‌گذارند اما انقلاب اسلامی باعث ایجاد تغییرات هم در داخل و هم خارج از ایران شد. بویژه به دلیل برخورداری از ایدئولوژی اسلامی، حوزه‌های مختلفی از نظر کارکرد و تاثیر داشته است. انقلاب‌های روسیه و فرانسه و انقلاب اسلامی ایران تاثیرات زیادی بر کشورهایی دیگر گذاشت که هر کدام در کشورهای دیگر بازتولید شده اند. تا به امروز انقلاب اسلامی بازتاب‌های زیادی داشته است.»
استاد دانشگاه علامه طباطبایی افزود: «وقتی از بازتاب سخن گفته می‌شود تاثیری بدون برنامه ریزی و طبیعی مدنظر ما است در حالی که به کار بردن واژه صدور برای یک انقلاب با برنامه ریزی و هدف گذاری کردن همراه است. اگر همین اتفاق در کشورهای منزوی و گوشه نشین می‌افتاد چنین بازتابی نمی‌داشت. انقلاب اسلامی نه تنها دارای بازتاب بوده است بلکه الگوساز هم بوده است. این الگو‌ها در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و... قابل استفاده است.»
اسماعیلی درباره پیش زمینه‌های لازم برای بررسی موفقیت‌های اقتصادی انقلاب اسلامی گفت: «برای بررسی میزان پیش روندگی در اقتصاد می‌بایست بین دو نوع از دستاورد تفاوت قائل شویم. وقتی که درباره دستاورد‌ها صحبت می‌کنیم یک سری از دستاورد‌ها چه انقلاب می‌کردیم و چه انقلاب نمی‌کردیم به آن‌ها می‌رسیدیم. دسته دوم، دستاوردهایی است که با در دست داشتن شعار «استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی» به آن رسیده ایم. خلط کردن این دو نوع دستاورد باعث بروز اشتباهات بزرگ می‌شود. ضمنا دال مرکزی انقلاب، اجازه برای به دست آوردن هر نوع دستاوردی را به ما نمی‌دهد و بنابریان نباید محصولات تفکر غربی را از شعار‌های انقلاب طلب کرد.»
وی با اشاره به پیشرفت‌های صورت گرفته در چهل سال اخیر گفت: «ما در اقتصاد تنوع خوبی ایجاد کرده ایم و وابستگی خود را از 90 درصد در آغاز انقلاب به حدود 30 درصد رسانده ایم. این موفقیت‌ها در فضایی بدست آمده که بسیار متفاوت با کشورهای دیگر است. ما نباید محصولات خود را با محصولات کشورهایی مقایسه کنیم که اقتضائات و ملاحظات ما را ندارند. نظام سلطه هیچ گاه به ایران اجازه نخواهد داد مانند کره جنوبی پیشرفت کند. نظام سلطه حساسیت زیادی روی بسیاری از کشورها با هر نوع نظام حکومتی ندارد چرا که موقعیت حساسی ندارند. اما جمهوری اسلامی ایران علاوه بر موقعیت حساس، مخالف نظام سلطه است. ایران در این چهل سال در خلاف جهت جریان آب حرکت کرده و این کار را برای رسیدن به موفقیت‌های اقتصادی مشکل کرده است. بنابراین باید انتظارات از این جامعه معقول و با در نظر گرفتن اقتضائات و ملاحظات باشد. همچنین وقتی نظام مشروعی از روش جمهوری استفاده می‌کند باید الزامات آن توسط خود نظام و مردم رعایت شود تا جمهوری آن ناکارآمد نشود.»
دهقانی فیروز آبادی در پاسخ به این که چه عواملی قابلیت پیش برندگی انقلاب اسلامی را افزایش داده است گفت: «در نظام سیاسی عصر مدرن، انقلاب ایران اولین انقلاب اسلامی است. انقلاب اسلامی ایران باعث تولید شدن واژه ای به نام اسلام سیاسی شده است که غرب با تولید القاعده و داعش سعی در مقابله با آن داشته است. ویژگی استقلال تشکیل شده از استعمار و استبداد ستیزی است که هر دو در انقلاب اسلامی به وقوع پیوسته است. در نهضت‌های قبلی مانند نهضت مشروطه و نهضت ملی کردن صنعت نفت هر دو مورد جمع نشده بود. در مشروطه از استعمار خارجی و در ملی شدن صنعت نفت از استبداد غفت شده بود که در نهایت به شکست هر دو نهضت انجامید.»
وی افزود: «قبل از انقلاب هر مبارزه انقلابی یا در دسته چپ‌ها و یا در دسته لیبرال‌ها قرار می‌گرفت؛ اما انقلاب اسلامی باعث بوجود آمدن نوع سومی از مبارزات شد و معادلات علوم سیاسی غرب را به هم ریخت. غرب امروز طوری با ایران برخورد می‌کند که با شوروی برخورد می‌کرد. همان طور که شوروی را نوک پیکان بلوک شرق می‌دانست، ایران را هم نوک پیکان مبارزه با سلطه گرایی می‌داند.»
عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی درباره جنبه‌های مغفول مانده در انقلاب اسلامی گفت: «چند جنبه از انقلاب هم مغفول مانده یا توجهی به آن نکرده ایم و دلیل اش هم این است که مدیریت ما در طراز انقلاب اسلامی و گفتمان آن نبوده است. عامل دیگر بی توجهی به گفتمان خود و استفاده کردن از گفتمان رقیب است. یکی از جنبه هایی که مورد غفلت قرار گرفته است عدالت طلبی است. الگوی پیشرفت درون زا در اقتصاد یکی دیگر از اهداف انقلاب اسلامی است که ما در اقتصاد از آن فاصله گرفته ایم. قدرت نرم و قدرت گفتمانی یکی از جنبه‌های مغفول در جمهوری اسلامی است.»
اسماعیلی در پاسخ به این سوال که وجود مشکلات اقتصادی ناشی از ضعف در گفتمان است یا دلایل دیگری دارد گفت : «جنگ اقتصادی، مدیران ناتوان و این که مسئولان نمونه و نماینده مردم هستند سه عاملی است که باید برای پاسخ به این سوال در نظر بگیریم. به علاوه ما در هیچکدام از برنامه‌های توسعه خود، برنامه ریزی کلی یا استراتژی واحدی نداشته ایم و در نتیجه این برنامه‌ها ربطی به هم نداشته اند. بعد آن که ما تسلط خوبی روی نظریات اقتصادی داریم اما قانون یا راهنمای اجرای آن‌ها را نداریم. دلیل این امر این است که کشورهای توسعه یافته مخالفت شکست انحصار خود و از بین رفتن مزیت نسبی شان هستند. بنابراین آن‌ها هیچ گاه راه‌های اجرایی شدن این علوم را منتشر نخواهند کرد. ما در صورتی می‌توانیم از این آشفتگی موجود در اقتصاد که نتیجه تقلید کورکورانه از غرب است رها شویم که به اقتصاد مقاومتی رجوع کنیم. برای دست یابی به اقتصاد مقاومتی می‌بایست برنامه ریزی دقیقی برای اجرای آن در دست داشته باشیم و ضمنا راه‌های رسوخ این برنامه در جامعه را به صورت آرام بشناسیم.
وی در بیان آسیب شناسی پیش روندگی انقلاب گفت : «از منظر نهادی، نهادهایی برای اصلاح نهادهای دیگر در کشور تشکیل دادیم و از طرفی تدابیر لازم برای نهاد‌های جدید و همچنین بروز کردن و بومی کردن نهادهای قبلی نداشته ایم برای مثال اگر می‌توانستیم جهاد کشاورزی را به نهاد‌های دیگر متصل و عوامل دیگر را به عنوان عامل مکمل با آن هماهنگ کنیم، این نهاد ارزشمند آسیب نمی‌دید.»
وی همچنین، در پاسخ به این سوال که آیا امکان صدور انقلاب از نظر اقتصادی مطرح است گفت: «این امر صد در صد امکان پذیر است . دیدگاه سنتی در این رابطه می‌گوید تنها مزیت نسبی می‌تواند باعث این امر شود. اما در علم اقتصاد جدید، مدل‌های جاذبه ای مطرح شده اند. این مدل‌ها لزوما به به مزیت‌های نسبی توجه نمی‌کنند بلکه لایه‌های مختلفی که باعث جذب مشتری می‌شوند را عامل تعیین کننده می‌دانند. برای مثال می‌توان به خرید کالای ایرانی توسط بازرگانان و مردم عراق اشاره کرد که اشتراکات فرهنگی و علقه‌های بین دو ملت باعث سوق دادن آن‌ها به خرید کالاهای ایرانی شده است.»
دهقانی فیروز آبادی در پاسخ به این سوال که مشروعیت و مقبولیت و ثبات در روند چهل ساله انقلاب به چه شکل بوده است گفت: «میزان مقبولیت نظام خیلی تغییر نکرده است و بلکه مردم گله مندند و معتقدند بیش‌تر از این می‌توانیم به موفقیت برسیم. البته تا یک زمانی می‌توان عملکرد مسئولان را از نظام جدا کرد و مشکلات را به آن‌ها نسبت داد. مردم بعد از انجام تحربه‌های جدید نا امید خواهند شد. به هر حال دشمنان نظام اسلامی به دنبال نابود کردن هر سه مولفه خواهند بود و اصلی‌ترین هدف ما باید حفظ مشروعیت و مقبولیت و برقراری ثبات باشد.»
در پایان این نشست از دو عنوان کتاب منتشر شده به همت اندیشکده برهان رونمایی شد. این دو عنوان شامل «ایران بدون شاه» با موضوع روند پژوهی کارنامه نظام جمهوری اسلامی ایران در مقایسه با رژیم پهلوی و کتاب «اعتلای میراث روح الله» با موضوع بازخوانی برگ هایی از کارنامه درخشان جمهوری اسلامی در دوران زعامت امام خامنه ای (مدظله العالی) است.