بزرگنمایی:

تبسم مهر - حجت الاسلام رضا غلامی در برنامه چهارسو گفت: تمدن اسلامی وجه عینیت یافته تعالیم اسلامی در جامعه مدنی اسلامی است.

به گزارش خبرنگار مهر ، قسمت دوم برنامه اندیشه محور چهارسو با حضور حجت الاسلام رضا غلامی منتشر شد. غلامی که ریاست مرکز پژوهش‌های علوم انسانی اسلامی صدرا و شورای سیاست گذاری کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی بخشی از مسئولیت‌های کنونی او است در این برنامه در سه محورِ امکان تمدن سازی تراز در عصر غیبت و نقد دیدگاهی که آن را ممتنع می‌خواند، رابطه فلسفه و عرفان با اسلام و انقلاب اسلامی و اسلامی سازی علوم انسانی به بحث و گفت و گو پرداخته است . برای مشاهده برنامه اینجا کلیک کنید.
در باره چهارسو :
بسیاری از مسائل و مشکلاتی که در عرصه‌های مختلف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و... با آن مواجه هستیم و در بسیاری از موارد در سطح به دنبال حل آن میگردیم ریشه در عمق مسائل بنیادین اندیشه ای دارد که متاسفانه علیرغم اهمیت ویژه آن، چه در نظریه پردازی ها، چه در تبیین نظریه‌های منتخب و چه در نظارت بر حسن اجرای آن بدان کم توجهی شده است .
برنامه اینترنتی اندیشه محور چهارسو تلاشی است در جهت توجه دادن نظریه پردازان حوزه علوم انسانی به حضور جدی اندیشه‌های جدید و مخالف و مهیا نمودن فضایی برای نقد و بررسی نظریات مذکور که در جهت ایجاد فضای پویای اندیشه ای، رشد علمی، تشخیص نقاط ضعف و قوت نظریات مختلف توسط نخبگان و صاحب نظران و ضرورت توجه صاحب نظران به مباحث روز و کاربردی جامعه مفید خواهد بود .
به علاوه، این برنامه تلاش دارد ضمن طرح مسائل اندیشه ای، رسالت مطالبه گرانه خود را از نهاد‌های ذیربط مانند حوزه، دانشگاه و مسئولان اجرایی و متولیان این حوزه فراموش نکند .
گرچه برنامه طوری طراحی شده است که اقشار مختلف جامعه قطعا می‌توانند با آن ارتباط بگیرند اما اولین جامعه هدف، حوزه، دانشگاه و متولیان حوزه‌های اندیشه ای چه در مقام نظریه پرداز و چه در مقام اجرا خواهد بود .
به این جهت که جامعه هدف این برنامه نخبگان، پژوهشگران و صاحب نظران حوزه ، دانشگاه و به طور کلی علوم دینی و انسانی هستند، برنامه تلاش دارد از مهمانانی با اندیشه‌های مختلف دعوت بعمل آورده و اندیشه‌های متفاوت را در معرض نقد و بررسی قرار دهد لذا اگر مواجهه با این برنامه محققانه، پژوهشگرانه و با نگاه انتقادی و مشورت با اهل علم نباشد هیچ تضمینی برای یافتن اندیشه حق وجود ندارد، بلکه این عدم مواجهه محققانه می‌تواند ذهن را آبستن گمراهی نماید .
گفت و گوهای برنامه چهارسو که با اجرای آروین فرشی نعیم و سردبیری رضا اصغری آذر و مدیریت تولید و اجراییِ یاسین ابوالحسنی و علی توسلی تهیه شده است، به طور منظم هر ده روز یک بار منتشر خواهد شد و از طریق آدرس @chaharsootv در سایت آپارات و فضاهای مجازی قابل دسترسی خواهد بود .
لازم به ذکر است قسمت اول و دوم این برنامه با موضوع امکان یا امتناع تمدن سازی اسلامی تراز در عصر غیبت، رابطه فلسفه و عرفان اسلامی با دین و انقلاب اسلامی و اسلامی سازی علوم انسانی با حضور مهدی نصیری و حجت الاسلام رضا غلامی منتشر شده است .
گفتگو با حجت الاسلام غلامی
حجت الاسلام رضا غلامی در قسمت دوم این برنامه در تعریف تمدن نوین اسلامی گفت: تمدن اسلامی وجه عینیت یافته تعالیم اسلامی در جامعه مدنی اسلامی است. تمدن یک امر ذو مراتب است و نباید با آن برخورد صفر و صدی بشود، ممکن است در شرایطی وجود تمدن نوین اسلامی را تایید کنیم که فقط به بیست درصد اهداف آن تمدن دست پیدا کرده باشیم .
غلامی در نقد نظریه امتناع تحقق تمدن نوین اسلامی در عصر غیبت افزود : ما در عصر غیبت موظفیم به اندازه وسع خودمان که البته موظف به افزایش وسع هم هستیم تمام تلاش خود را برای تحقق حداکثری دین خدا به کار بگیریم. نهضت فکری امام به تفکرات حداقلی خط بطلان کشید و نشان داد ما در عصر غیبت به اندازه بضاعت باید تلاش کنیم .
وی ادامه داد: آنهایی که می‌گویند تمدن نوین اسلامی نباشد یعنی ما موتور محرک جوانان انقلابی را خاموش کنیم، یعنی دست از تلاش بکشیم، یعنی اجازه بدهیم رقبای ما و دشمنان اسلام بیشتر پایشان را بر گردن جامعه اسلامی بفشارند . هر وقت که ما دست از اسلام سیاسی و اجتماعی کشیدیم در مسیر خود انزوایی، اضمحلال و نابودی اسلام قرار گرفتیم .
رییس مرکز پژوهش‌های صدرا گفت: ما در این 40 سال در برخی زمینه‌ها توفیقات بزرگ داشته ایم و در یکسری زمینه‌ها هم توفیق نداشته ایم و دچار خطا شده ایم اما کسی نمی‌تواند از خطاها به این برسد که اسلام قدرت تمدن سازی ندارد .
وی افزود: اینکه 40 سال نشده و 40 سال دیگر هم نمی‌شود حرف سست و مسخره ای است. اولا ما ادعا نکرده ایم که به تمدن رسیده ایم، ما می‌گوییم انقلاب اسلامی به نقطه ای رسیده است که می‌تواند در مسیر شکل گیری تمدن نوین اسلامی گام بردارد و تمدن سازی یک فرآیند است و پروژه نیست .
رضا غلامی در ادامه گفت : هیچ تکلیف بزرگ و مالایطاقی بر دوش جریان اسلام ناب و انقلاب اسلامی گذاشته نشده است، ما مکلف و موظف به انجام وظایف و تمدن سازی حداکثری هستیم .
این استاد دانشگاه در پاسخ به شبهه عینیت تمدن نوین اسلامی تراز با تمدن بی بدیل مهدوی(عج) گفت: تمدن نوین اسلامی را نباید هم عرض تمدن مهدوی تلقی کرد، تمدن مهدوی کارش فتح قله نهایی است و ممکن است مسیری را طی بکند که اساسا این مسیر در اختیار ما نیست. من به آن تمدن می‌گویم تمدن بی بدیل مهدوی که اوج جامعه اسلامی در آن مقطع خواهد بود .
رییس شورای سیاست گذاری کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی در واکنش به برخی نگاه‌ها به مدرنیته گفت : همه آن هایی که امروز از تسلط و غلبه مدرنیته صحبت می‌کنند یکسان نیستند. بعضی‌ها اتفاقا در نقد مدرنیته با ما اشتراک نظر دارند اما وقتی به این می‌رسند که چه باید کرد، می‌گویند هیچ کاری نمی‌شود کرد یعنی شما سرنوشت محتومتان این است که در برابر تمدن غربی زانو بزنید .
وی اظهار داشت: اگر توانستید بگویید انقلاب وهم است و وجود عینی ندارد می‌توانید از سیطره مطلق مدرنیته هم صحبت کنید. این هم که بگویند انقلاب اسلامی هم درون مدرنیته قرار می‌گیرد این هم یک شوخی است، انقلاب معادلات مدرنیته را به هم ربخته است .
رییس پژوهشگاه صدرا در پاسخ به این سوال که آیا مدعای انقلاب اسلامی در تحقق تمدن نوین اسلامی بر اساس احکام ظاهری است یا واقعی اشاره کرد: ما بر اساس مکانیزم فقه به احکام دست پیدا می‌کنیم، لزوما آنچه فقه به عنوان احکام اسلامی ارائه می‌کند عینا مطابقت با دین ندارد بلکه تلاش مجتهدانه ما است برای رسیدن به واقعیت احکام دینی لذا به همین دلیل است که ما قاعده معذریت را در فقه داریم. ما موظف هستیم با همین دستگاهی که در اختیار ما است تمام تلاشمان را برای کشف احکام الهی به کار بگیریم و مدعای تمدن سازی نوین اسلامی انقلاب هم در عصر غیبت با همین احکام ظاهری و فقه است .
رضا غلامی در واکنش به نظریه پایان امر دینی افزود: انقلاب اسلامی یعنی احیای عهد و عصر دینی و تا زمانیکه انقلاب اسلامی زنده است و یک موجود اثرگذار است کسی نمی‌تواند از پایان عهد دینی سخن بگوید. با چه مستنداتی از پایان امر دینی صحبت می‌کنند؟ ما نباید با عواطف و احساسات مخاطبان خود بازی کنیم، نباید اجازه دهیم یک نوع شارلاتانیزم جایگزین تفکر آزاد علمی شود .
وی ادامه داد: بعید است به ویژه از اهالی فلسفه که به مسائل کاریکاتوری نگاه کنند و مسائل جزئی جامعه را بگیرند و به کل تعمیم دهند و از شکست جامعه اسلامی سخن بگویند. پایان امر دینی یک شوخی است و هیچ مستندات قابل قبولی ندارد و به اندازه کافی هم نقد شده است .
رضا غلامی در پاسخ به انتقاداتی که نسبت به فلسفه و عرفان مطرح می‌شود، گفت: تفکرات متحجرانه‌ی شبه اخباری می‌خواهند ما را از فلسفه و حکمت اسلامی محروم کنند، از آن دستگاه عقلی پیشرو محروم کنند، از فقه نظام ساز محروم کنند و ما را تشویق به نشستن و منزوی شدن بکنند، حتما روشنفکری انقلاب اسلامی مرز خودش را با آن‌ها روشن می‌کند و تا امروز هم روشن کرده است .
وی افزود: بیشترین خدمت به اسلام را همین مکتب صدرایی داشته است، بسیاری از لایه‌های عمیق تعالیم اهل بیت(ع) را از طریق فلسفه و حکمت صدرایی بهتر درک میکنیم .
وی اظهار داشت: اگر فلسفه و عرفان را کنار گذاشتید دچار سطحی نگری و قشری گرایی خواهید شد کما اینکه هر وقت فلسفه و عرفان به جهت تکفیر و یا ضعف اصحاب فلسفه، منزوی شده است دچار سطحی گرایی شده ایم .
این استاد دانشگاه در پاسخ به شبهه یونان زدگی فلسفه اسلامی گفت: فلسفه از یونان آمده اما باید دید که آیا همان فلسفه یونانی برچسب اسلامی خورده است یا با تلاش‌های فیلسوفان مسلمان، فلسفه به خدمت مکتب اهل بیت(ع) گرفته شده است. شهید مطهری می‌گوید وقتی فلسفه وارد جهان اسلام شد تنها 200 مسئله داشت و حکمای مسلمان آن را به 700 مسئله رساندند. من می‌خواهم بگویم در آن 200 مسئله هم دست برده و ارتقایش دادند .
وی ادامه داد: چرا با فلاسفه یونان اینگونه برخورد می‌کنید، مگر در مکتب اهل بیت(ع) با دستاورد‌های بشری برخورد سلبی می‌شود، ما هر تفکر بشری را خط بطلان نمی‌کشیم بلکه آن را سنجش و گزینش می‌کنیم لذا برچسب یونان زدگی شل و وارفته است .
وی افزود: من مدافع کلام هستم، کلام شیعی بسیار قوی است و خدمات فراوان به اسلام کرده است اما فلسفه بدون اینکه آزادی خود را نفی کند، خدمات زیادی به اسلام کرده است که کلام نتوانسته بکند .
رییس شورای سیاست گذاری کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی در تبیین اسلامی کردن علوم انسانی گفت : اگر شما جامعیت و کمال دین را پذیرفتید، نمی‌توانید علوم انسانی اسلامی را نپذیرید چرا که در غیر اینصورت جامعیت دین را نقض کرده اید .
وی در پایان گفت: یک جریانی در دانشگاه‌های ما با گردن کلفتی و انحصار گرایی هر کس را که خلاف جریان روشنفکری سکولار حرف بزند را برچسب بی سواد می‌زنند. ورود علوم انسانی اسلامی در دانشگاه‌ها به معنای حذف علوم غربی نیست بلکه می‌گوییم انحصار ایجاد نکنید و بگذارید در یک رقابت عادلانه دانشجو خود انتخاب کند.