بزرگنمایی:

تبسم مهر - روزنامه واشنکتن پست در تحلیلی نوشت صبر دولت روحانی به دلیل عدم توانایی اتحادیه اروپا برای ایستادگی در برابر آمریکا و حفظ مبادلات تجاری رو به تمام شدن است.

خبرگزاری مهر - سرویس بین الملل: روزنامه «واشنگتن پست» در گزارشی به توصیف گوشه ای از مسیری می‌پردازد که برای رسیدن به مکانیزم مالی ایران و اروپا طی شده است.
این مکانیزم مالی موسوم به INSTEX نام اختصاری «ابزاری برای حمایت از تبادلات تجاری» است. این مقاله توسط «گریف ویت» و «ارین کانینگهام» نگاشته شده است که در ادامه آمده است.
از زمانی که ترامپ در ماه می‌اعلام کرد که آمریکا را از قرارداد هسته ای با ایران خارج کرده است دولت‌های اروپایی سعی کرده اند با دخیل کردن شرکت هایشان در تجارت ایران آن را حفظ کنند. اروپا این هفته با رونمایی از سیستم تجاری که نهایتا می‌تواند به شرکت‌ها اجازه دهد تا تحریم‌های آمریکا را دور بزنند از غافلگیرکننده‌ترین اقدام خود تا به امروز پرده برداشت.
ولی سازمان‌های صنعتی، سران دولتی، تحلیلگران و نمایندگان شرکت‌های درگیر با این چالش‌ها می‌گویند تلاش‌های اروپا در مقایسه با جدیتی که آمریکا برای تحت فشار قرار دادن شرکت‌های اروپایی به خرج می‌دهد ناچیز است.
در تلاش برای تعیین اینکه آیا قرارداد هسته ای هنوز زنده است یا نه آمریکا تمایل داشته است تا مرزهایی را که اروپاییان تمایلی به برداشتن آن نداشتند را را رد کند. این چیزی نبوده است که مقامات ایران، جایی که فشارها تا مرز خارج شدن از قراردادی که آمریکا سعی در دست کم گرفتن آن دارد متوجه نشوند.
«مایکل تاکوس» رئیس اتاق بازرگانی آلمان - ایران می‌گوید: «دوستان آمریکایی ما برای به وجود آوردن مشکلات اشتیاق بیشتری دارند».
این مشکلات، به گفته «تاکوس»، ریشه در فشار مستقیمی که توسط مقامات رسمی آمریکایی بر شرکت‌های اروپایی در حال اعمال است و موج سخنان رو به افزایش مقامات آمریکایی دارد که شرکت‌های اروپایی را مجبور به بازبینی برنامه هایشان می‌کنند.
او می‌گوید: «این نوعی تهدید است، آنها در ترس زندگی می‌کنند».
«تاکوس» که سازمانش نماینده شرکت‌های آلمانی است که سهم قابل توجهی در ایران دارند می‌گوید که حداقل 20عضو را می‌شناسد که مقامات رسمی آمریکا شخصا آنها را ملاقات کرده اند تا از آنها مصرانه بخواهند که سرعت فعالیت‌های خود در ایران را کاهش دهند.
وی می‌گوید به برخی شرکت‌ها با لحنی دوستانه اهمیت رابطه تجاری آلمان و آمریکا گفته شده ولی برخی تهدید شده اند که اگر نتوانند به خواسته آنها عمل کنند با پیامدهای اقتصادی آن روبرو خواهند شد.
وی اضافه می‌کند: «من فکر نمی‌کنم پیشه هیچ دیپلماتی تهدید یک شرکت باشد. آنها نباید هیچ شرکتی را در کشور خودش به این شکل مورد تهدید قرار دهند».
ولی در سفارت آمریکا در برلین این با افتخار به عنوان «کمپین حداکثر فشار اقتصادی» تشریح می‌شود.
تحریم‌های ثانویه ای هم که به عنوان تلاش آمریکا برای محدود کردن شرکت‌های اروپایی شناخته می‌شود نیز غیر معمول است. البته این برای آمریکا غیر معمول است که شرکت‌ها را به این شدت در قلمرویی که متعلق به نزدیکترین متحدش است وادار به کاری کند.
«ریچارد گرنل» سفیر آمریکا در برلین و متحد ترامپ که ماموریت خود را از ماه می‌با توییتی آغاز کرد که با انتقاد گزنده مقامات رسمی آلمان و دیگران آغاز شد. ولی «گرنل» کمپین خود را با عمومیت دادن ملاقات هایش با شرکت‌های آلمانی برای بحث درباره ایران حفظ کرد و هر قطع همکاری را با یک هشتگ مشخص جشن می‌گرفت.
در آن میان چنین اعلامیه هایی بسیار به چشم می‌خورد: تولید کنندگانی چون «زیمنس»، کمپانی سرویس‌های مالی «آلیانس» و کمپانی‌های اتومبیل سازی «فولکس واگن» و «دایملر آگ» جزو ابرشرکت‌های آلمانی هستند که در حال خارج شدن از ایران هستند.
ولی بسیاری شرکت‌ها - به ویژه آنهایی که تمرکزشان بر ایران است یا مبادلات خاصی با آمریکا ندارند - مانده اند. این در مورد برخی شرکت هایی است که تاکتیک‌های آمریکا در موردشان به طور ویژه ای تهاجمی بوده است.
در پاییز، بانک ملی شعبه هامبورگ که در آلمان است- زمانی که نامه ای از شرکت بزرگ مخابراتی آلمان «دویچه تلکوم» دریافت می‌کند که همه تماس و سرویس‌ها قرار است لغو شوند- متوجه می‌شود که چقدر آمریکا می‌تواند سخت گیر باشد.
«دویچه تلکام» به بانک گفت که به دلیل اینکه تحریم‌ها رابطه‌های مالی را با ایران قطع کرده اند دیگر نمی‌تواند قبض هایش را بپردازد. ولی وکیل بانک ملی «توماس ولفینگ» گفت که فکر می‌کند که این تنها یک پیش نویس برای «دویچه تلکوم» بوده است، شرکتی که به دلیل وجود شرکت‌های آمریکایی تابع آن، تی-موبایل، شرکای مالی آمریکایی قابل توجهی دارد.
وی می‌گوید: «این کاملا روشن است که فشارهایی از جانب آمریکا وجود داشته است. هیچ توجیه دیگری برای این وجود ندارد. آنها اگر مجبور نبودند این کار را نمی‌کردند. به ویژه به این دلیل که آنها طبق قرارداد شریک بودند و ما برای مدت طولانی مشتری هایی داشتیم که با آنها هیچ مشکلی نداشتیم».
مقامات رسمی دولت آلمان، حداقل به طور عمومی، در پاسخگویی به تاکتیک‌های آمریکا دچار محدودیت بودند تا بیشتر به رابطه ای که در این حد متلاشی شده آسیب نزنند.
«پیتر آلتمایر» وزیر اقتصاد آلمان در مصاحبه اخیرش گفت: «ما در تلاشیم که توافق را حفظ کنیم چون ما بر این باوریم که این توافق همچنان می‌تواند نسبت به آنچه قبل از آن وجود داشت یک پیشرفت باشد و کسی نمی‌داند که آیا توافقات با وجود تحریم‌های آمریکا می‌تواند درست عمل کند یا نه».
ایده اصلی برجام این بود که ایران را از مسیری که سران اطلاعاتی اروپا نگران بودند خارج کند و در عوض تحریم‌ها را به تدریج پایان دهند.
ولی وقتی ترامپ، منتقد سرسخت این توافق، تصمیم گرفت که از این توافق خارج شود و بار توافقی که پایبندی به آن آنقدر ارزشمند باشد که ایران در آن بماند بر دوش اروپا افتاد.
دولت ایران به توافق هسته ای پایبند است و حسن روحانی روابط را به سوی بهتر شدن سوق می‌دهد ولی صبر دولت روحانی نیز به دلیل عدم توانایی اتحادیه اروپا برای ایستادگی در برابر آمریکا و حفظ مبادلات تجاری رو به تمام شدن است.
اعلامیه هفته پیش اروپا درباره یکی از اهداف مطرح شده اروپا برای اداره مبادلات مالی بدون استفاده از دلار آمریکا، سیستمی را در راس قرار داد که برای دوباره مطمئن ساختن ایران از تعهد اروپا بود.
با توجه به ترسی که کشورهای کوچک از این دارند که اگر در پروژه ای وارد شوند ممکن است تحریم‌های آمریکا گریبان گیرشان شود، سران اروپا سعی کردند راهی برای گسترش تجارت متزلزل خود با ایران پیدا کنند.
بریتانیا، فرانسه و آلمان که امضا کننده توافق هسته ای نیز بودند توافق کردند که مسئولیت ثبت شرکتی را به عهده بگیرند که در نظر دارد تاثیر اقدامات آمریکا را کاهش دهد. هدف این است که تبادل کالا و خدمات بین اروپا و ایران بدون رد و بدل شدن پول بین دو کشور باشد چرا که در غیر این صورت خطر گرفتار شدن در دام تحریمهای بانکی آمریکا افزایش می‌یابد.
یک مقام رسمی آلمانی این شرکت را که در فرانسه ثبت شده اداره می‌کند و نام این مکانیسم «ابزار حمایت از تبادلات خارجی» است که هنوز خیلی شناخته شده نیست. بریتانیا، فرانسه و آلمان سرمایه گذاران این پروژه خواهند بود که از طرف اتحادیه اروپا که آن هم دیگر امضا کننده توافق هسته ای با ایران است مورد استقبال قرار گرفته است.
مقامات رسمی که در برنامه ریزی اروپا شرکت دارند اذعان داشته اند که تاثیر مکانیسم «کانال ویژه مالی ایران و اروپا» ممکن است در آغاز قابل توجه نباشد و به تنهایی عامل تصمیم گیری ایران در اینکه در توافق هسته ای خواهد ماند یا نه نباشد.
در آغاز این مکانیسم روی تبادل غذا و دارو که هدف تحریم‌های آمریکا نیست تمرکز خواهد داشت ولی کارشناسان می‌گویند که این کانال می‌تواند اولین شکاف ایجاد شده در چیرگی آمریکا بر سیستم مالی جهانی باشد که برای دهه‌ها به واشنگتن توان تحریم هر کسی را که در سراسر دنیا قصد انجام کاری با استفاده از دلار را داشته می‌داده است.
دولت ترامپ به نظر نمی‌آید به طور ویژه با این تدبیر در معرض خطر قرار بگیرد. سفارت آمریکا در برلین در بیانیه ای گفته است از اهداف در نظر گرفته شده توسط اروپا به هیچ عنوان توقع ندارد مانع اعمال تحریم‌های ثانویه شود.
در حالی که این تنها اولین گام انجام یک تعهد است ولی ایران از اعلامیه اروپا استقبال کرده است. همچنین رسانه‌های دولت ایران به نقل از عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه نقل کردند که او اظهار داشته بود که این سیستم پرداخت زمانی که در رابطه با کشورها و شرکت‌های غیر اروپایی نیز راه اندازی شود «به طور کامل» نیازهای ایران را برآورده می‌سازد.
حزب محافظه کار ایران که بسیاری از آنها مخالف رابطه با غرب هستند از روحانی خواسته بودند تا از توافق هسته ای خارج شود. به گفته آنها، اروپا در مقابل فشار آمریکا بی اثر است و ایران در حال وقت تلف کردن است.
ماه گذشته رسانه‌های ایران به نقل از آیت الله احمد جنتی دبیر شورای نگهبان ایران گفتند: «برخی تصور می‌کنند که می‌توان بر اروپا و آمریکا که از برجام خارج شده است تکیه کرد».
او همچنین گفت: «هرچند اروپا پاهایش را دراز کرده و برای منافع ایران کاری نمی‌کند ولی اروپایی‌ها از آمریکا بدتر هستند».
اسفندیار باتمانقلیچ رئیس انجمن ایران و اروپا، انجمنی که ارتباطات تجاری را توسعه می‌دهد گفت: «سوالی که برای رهبری ایران باقی مانده است آنقدر بزرگ نیست هر چند اروپا خواستار حفظ برجام است ولی معلوم نیست که اروپا قابلیت آن را داشته باشد».
تنش‌های دیگری نیز در روابط ایران و اروپا در ماه‌های اخیر وجود داشته است، از جمله آزمایش‌های موشکی ایران و اتهام فعالیت‌های جاسوسی او در خاک اروپا.
اتحادیه اروپا ماه گذشته تحریم هایی را علیه وزارت اطلاعات ایران به علت اتهام دست داشتن در حوادث تروریستی در پایتخت‌های اروپا وضع کرد که با استقبال مقامات رسمی آمریکایی روبرو شد.
«الی گرانمایه» یکی از اعضای ارشد شورای اروپا در زمینه روابط خارجی گفت اروپا مشتاق است به آمریکا نشان دهد که در موارد معینی باید نسبت به ایران سخت گیر بود ولی «اروپا با آمریکا در اینکه به این مشکل در هر موردی با تحریم پاسخ داده شود موافق نیست».
تحریم‌های آمریکا تا کنون آسیب‌های جدی به ایران زده اند و ضمن بالا رفتن قیمت‌ها باعث شده اند واردات با مشکل مواجه شود. اگر وضعیت از این بدتر شود ممکن است فرمول‌های پایه ای به کار رفته در رابطه با ایران تغییر کند.
«گرانمایه» همچنین گفت: «در ایران توافق نظری وجود دارد که امنیت و ابعاد سیاسی توافق به اندازه کافی مهم هستند و منافع ملی و امنیتی ایران را تامین می‌کنند ولی اگر ضربه اقتصادی قابل توجه باشد ممکن است موضع ایران در شش ماه آینده این نباشد».