مهر سیمرغ- شماره پنجم؛
شبی که «بزم فجر» کامل شد/ رقابت بر سر عنوان «بدترین فیلم»!
فرهنگی و هنری
بزرگنمایی:
تبسم مهر - پنجمین روز جشنواره سی‌وهفتم فیلم فجر در سینمای رسانه‌ها تحت‌تأثیر نمایش «شبی که ماه کامل شد» در سانس پایانی، برگزار شد.
تبسم مهر - پنجمین روز جشنواره سی‌وهفتم فیلم فجر در سینمای رسانه‌ها تحت‌تأثیر نمایش «شبی که ماه کامل شد» در سانس پایانی، برگزار شد.
به گزارش خبرنگار مهر ، «مهر سیمرغ» عنوان بسته خبری-تحلیلی روزانه‌ای است که به مرور متن و حاشیه سی‌وهفتمین جشنواره فیلم فجر می‌پردازد. هر روز می‌توانید با «مهر سیمرغ» در جریان آخرین تحولات بزرگ‌ترین رویداد سینمایی کشور قرار بگیرد.
پنجمین روز جشنواره فیلم فجر از نظر ترکیب فیلم‌های به نمایش درآمده حالتی ویژه داشت؛ در میان سه فیلم داستانی اکران شده در این روز هم عنوان «بهترین فیلم جشنواره» مدعی تازه‌ای پیدا کرد و عنوان «بدترین فیلم جشنواره»!
امروز دوشنبه 15 بهمن‌ماه ششمین روز برگزاری سی‌وهفتمین جشنواره فیلم فجر است. با مرور متن و حاشیه پنجمین روز جشنواره در «مهر سیمرغ» همراه شوید.
فیلم روز؛ شبی که ماه کامل شد
دیروز هم وعده داده بودیم که فیلم تازه نرگس آبیار ظرفیت تبدیل شدن به غافلگیری روز پنجم جشنواره را دارد؛ رونمایی از «شبی که ماه کامل شد» در آخرین سانس نمایش روز پنجم جشنواره در پردیس ملت، با استقبال ویژه‌ای از سوی اصحاب رسانه و منتقدان مواجه شد تا جایی که برای نخستین بار مجموع ظرفیت چهار سالن پردیس ملت، پاسخگوی تعداد حاضران در کاخ جشنواره نبود و عده زیادی بر روی زمین به تماشای فیلم نشستند.
این استقبال ویژه و حضور پرشمار اصحاب رسانه در نشست خبری که به دلیل تایم طولانی فیلم حوالی نیمه شب آغاز شد و تا بامداد امروز دوشنبه ادامه داشت هم مشهود بود.
اما فیلم «شبی که ماه کامل شد» چگونه فیلمی است و چرا رونمایی از آن اینچنین «بزم فجر سی و هفتم» را به اوج خود رساند؟ نرگس آبیار پس از فیلم‌های «اشیا از آنچه در آینه می‌بینید به شما نزدیک‌ترند»، «شیار 143» و «نفس» این‌بار تجربه‌ای به کل متفاوت از آثار قبلی‌اش را به سرانجام رسانده و فارغ از انتخاب هوشمندانه سوژه، در پرداخت و تکنیک روایت سینمایی یکی از بلندپروازانه‌ترین و جسورانه‌ترین فیلم‌های سال‌های اخیر سینمای ایران را روانه پرده کرده است.
فیلم هم از نظر ساخت و هم از نظر محتوا و روایت، طبیعتا جای نقد و بحث‌ونظر دارد و احتمالا مانند فیلم «غلامرضا تختی» ساخته بهرام توکلی، این فیلم هم در روزهای آینده سهم ویژه‌ای در صفحات نقد نشریات و مباحث تحلیلی در محافل سینمایی به خود اختصاص خواهد داد.
«شبی که ماه کامل شد» نه فقط در مباحث فنی مانند کارگردانی، فیلمبرداری، تدوین و صدا می‌تواند از مدعیان جدی شکار سیمرغ باشد که در ترکیب بازیگران مقابل دوربین هم شانس بسیار بالایی برای توفیق در داوری‌ها دارد؛ از درخشش هوتن شکیبا و شبنم مقدمی گرفته تا بازی خیره‌کننده فرشته صدرعرفایی.
چهره روز؛ مرتضی اصفهانی
در میان عوامل موفقیت فیلم سینمایی «شبی که ماه کامل شد» اما نمی‌توان از «ایده اولیه» و مهمتر از آن «فیلمنامه» گذشت اما در میان ترکیب پرشمار عوامل حاضر در نشست خبری این فیلم، جای ایده‌پرداز و یکی از نویسندگان فیلمنامه خالی بود؛ مرتضی اصفهانی.
احتمالا برای شما هم جالب خواهد بود که بدانید مرتضی اصفهانی باوجود حضور در محل برگزاری نشست، ترجیح داد در مقابل دوربین‌ها حاضر نشود تا همچنان یکی از چهره‌های موثر اما پشت‌پرده سینمای ایران باقی بماند.
نام «مرتضی اصفهانی» برای دنبال‌کنندگان فیلم‌های سیاسی و امنیتی سال‌های اخیر سینمای ایران، نام ناآشنایی نیست. اسمی که تا پیش از این به‌عنوان مشاور در تیتراژ فیلم‌ها و سریال‌های مرتبط با مسائل امنیتی درج می‌شد و حالا در فهرست عوامل «شبی که ماه کامل شد» در کنار نرگس آبیار به‌عنوان نویسنده فیلمنامه معرفی شده است.
اصفهانی که تا امروز با وجود همکاری و مشاوره در پروژه‌هایی مانند مجموعه «تعبیر وارونه یک رویا» به کارگردانی فریدون جیرانی و فیلم‌های سینمایی «امکان مینا» ساخته کمال تبریزی، «بادیگارد» ساخته ابراهیم حاتمی‌کیا، «سیانور» ساخته بهروز شعیبی، «روباه» به کارگردانی بهروز افخمی و «ماجرای نیمروز» ساخته محمدحسین مهدویان، حضور بسیار کم‌رنگی در رسانه‌های سینمایی داشته است، در یکی از معدود مصاحبه‌های خود از سابقه مستندسازی‌اش گفته و اینگونه ورودش به عرصه سینما و تلویزیون را شرح داده است: «پس از تولید حدود سه هزار دقیقه مستند وارد کار سینما و تلویزیون شدم ولی هنوز کار اصلی‌ام مستندسازی است. مشوق من برای ورود به سینما آقای کیمیایی بود که با فیلم «ضیافت» آغاز شد و از آقای حاتمی‌کیا آموختم که می‌توان «به رنگ ارغوان» ساخت و همیشه به ایشان مدیونم و برای مشورت «بادیگارد» هم افتخار در کنارشان بودن را دارم. بعدها با «روباه» افخمی، «امکان مینا»ی تبریزی، «سیانور» شعیبی و «ماجرای نیمروز» در کنار مهدویان بودم.»
مرتضی اصفهانی اما در «شبی که ماه کامل شد» یک گام پیش‌تر آمده و این‌بار نه‌بعنوان «مشاور» که در مقام «فیلمنامه‌نویس» و البته «ایده‌پرداز» یک فیلم سینمایی را به سرانجام رسانده اما بازهم تمایلی به «دیده شدن» در فضای رسانه‌ای ندارد.
اصفهانی که به گفته فرهاد توحیدی (نویسنده فیلمنامه امکان مینا) از بازنشستگان وزارت اطلاعات است، دیشب در پردیس ملت حضور داشت، در کنار اصحاب رسانه به تماشای «شبی که ماه کامل شد» نشست اما در نشست رسانه‌ای فیلم ترجیح داد نه در کنار عوامل فیلم و مقابل دوبین‌ها که در میان خبرنگاران و پشت به دوربین‌ها قرار بگیرد.
حاشیه روز؛ رقابت بر سر عنوان «بدترین فیلم»
روز دوم جشنواره و پس از نمایش «تیغ و ترمه» به کارگردانی کیومرث پوراحمد بسیاری بر این نظر توافق داشتند که عنوان «بدترین فیلم» جشنواره را می‌توان به این فیلم داد و حتی مسعود فراستی در برنامه «هفت» پیش‌بینی کرد که بعید است تا پایان جشنواره فیلمی بدتر از این ببینیم!
با این وجود اما در ترکیب فیلم‌های اکران شده در روز پنجم جشنواره در پردیس ملت، «تیغ و ترمه» برای کسب این عنوان یک رقیب جدی پیدا کرد؛ فیلم سینمایی «خون خدا» به کارگردانی مرتضی‌علی عباس‌میرزایی که در روزهای نخست به‌واسطه اعلام انصراف از حضور در جشنواره از سوی تهیه‌کننده چند ساعتی «خبرساز» شد، روز گذشته در حالی در نخستین سانس پردیس ملت روی پرده رفت که مخاطبان با اثری به‌معنای واقعی کلمه «عجیب» مواجه شدند؛ از ایده و داستان گرفته تا ساختار.
فیلم که به گفته تهیه‌کننده و کارگردانش قرار بوده ادای دینی به «عاشورا، محرم و سیدالشهداء» باشد، در مرحله همین ادای دین باقی می‌ماند و با ایده عجیب رسیدن یک چک میلیاردی به یک کارتن‌خواب از طریق غذای نذری(!) فضایی خلق می‌کند که بیشتر به یک موزیک‌ویدئوی 80 دقیقه‌ای می‌ماند تا فیلم سینمایی.
حالا و در نیمه راه برگزاری دو فیلم «خون خدا» و «تیغ و ترمه» را می‌توان جدی‌ترین مدعیان عنوان «بدترین فیلم جشنواره سی‌وهفتم فیلم فجر» قلمداد کرد. آیا این دو فیلم رقیب تازه‌ای در ادامه راه پیدا خواهند کرد؟
وعده روز؛ فجر به ثبات می‌رسد؟
«سیاست وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای همه جشنواره‌های فجر همینطور جشنواره فیلم همین است که به یک سازوکار نهایی برسیم، قرار است آیین‌نامه‌ای که جشنواره‌ها در حال حاضر در اختیار دارند را تکمیل و تا پایان سال همه آن را منتشر کنند، همچنین از روزنامه‌نگاران، هنرمندان و صاحب‌نظران حوزه مربوطه بخواهند آن‌ها را تکمیل کنند و درباره آن نظر دهند تا چارچوب اصلی آن در طول سال‌های آینده تغییر نکند.»؛ این اظهارات حسین انتظامی سرپرست سازمان سینمایی که در گفتگو زنده تلویزیونی با برنامه «باهمستان» از شبکه جام‌جم عنوان شد را می‌توان یکی از مهمترین وعده‌های مطرح شده از سوی مدیران سینمایی درباره جشنواره فجر در روزهای اخیر دانست.
نداشتن ثبات یکی از کلیدی‌ترین و مهمترین انتقادات وارد بر جشنواره فیلم فجر پس از نزدیک به چهاردهه برگزاری است و عملی شدن وعده انتظامی می‌تواند تحولی جدی در زمینه هویت‌یابی تازه و اجرای کم‌نقص‌تر این رویداد در آینده به همراه داشته باشد.
البته نمی‌توان فراموش کرد که چنین آیین‌نامه‌ای باید تبدیل به سندی بالادستی شود تا تغییر و تحول مدیران سینمایی چه در سطح دبیر جشنواره و چه در سطوح بالاتر مانند ریاست سازمان سینمایی، اجرای آن را با تلاطم مواجه نکند!
