بزرگنمایی:

تبسم مهر - یک اقتصاددان با بیان اینکه ارز 4200 تومانی منشاء فساد است، گفت: دولت با تخصیص ارز دولتی برای واردات، به افراد معدودی رانت می‌دهد بی‌آنکه نرخ کالاها کاهش یابد.

وحید شقاقی شهری در گفت‌وگو با خبرنگار مهر در مورد تخصیص دلار 4200 تومانی جهت واردات کالاهای اساسی، اظهار داشت: دلار 4200 تومانی در سال 97 یک رانت ارزی بزرگ را ایجاد کرد و در بحث کاهش قیمت کالاهای اساسی و ضروری مردم نیز اثربخش نبود.
این اقتصاددان افزود: به عبارتی ارز دولتی نه تنها به هدف تعریف شده خود نرسید بلکه بر اساس آخرین اطلاعات میانگین افزایش قیمت (تورم) کالاهایی که تحت حمایت ارز یارانه ای بودند تاکنون 40 درصد و کالاهای غیرحمایتی هم بین 60 تا 70 درصد بوده است.
وی ادامه داد: این افزایش قیمت در حالی رخ داده که هدف از تخصیص ارز 4200 تومانی، جلوگیری از افزایش قیمت کالاهای ضروری مردم بود.
شقاقی شهری تصریح کرد: همچنین در این بین رانت بزرگی هم توزیع شد؛ بخشی از دلارهایی که به نرخ 4200 تومان تخصیص یافت، از کشور خارج شد و ما به ازای این دلارها کالایی به کشور وارد نشد. برخی از واردکنندگان هم کالا وارد کردند اما با احتکار این کالاها، پس از مدتی این اقلام را به قیمت بازار آزاد فروختند.
وی گفت: تاکنون حداقل بیش از 20 هزار میلیارد تومان رانت توزیع شده است؛ نمونه این رانت را در بازار کاغذ شاهد بودیم. دو نفر به راحتی 150 میلیون دلار ارز 4200 تومانی گرفتند و از کشور گریختند.
شقاقی شهری یادآور شد: بنابراین تخصیص ارز 4200 تومانی از دو جنبه «افزایش قیمت کالاهای اساسی» و «توزیع رانت به گروه خاص» به اقتصاد ملی ضربه وارد کرده است.
این اقتصاددان با اشاره به اختصاص ارز 4200 تومانی برای واردات کالاهای اساسی در سال آینده، گفت: دولت برای سال آینده 14 میلیارد دلار ارز 4200 تومانی برای واردات کالاهای اساسی در نظر گرفته است. اگر قرار باشد دو اتفاق یعنی افزایش قیمت‌ها و توزیع رانت مجدد در سال 98 تکرار شود، بسیار خطرناک خواهد بود.
وی با بیان اینکه توزیع 14 میلیارد دلار رانت ارزی به شدت بازار داخل را به هم می‌زند، اظهار داشت: این مسیری که دولت می‌رود اشتباه است.
این اقتصاددان افزود: اگر قرار باشد 14 میلیارد دلار دولتی به واردات کالاهای اساسی اختصاص داده شود، دولت باید سازوکاری طراحی کند که به جای توزیع این رانت بین عده ای معدود و حیف و میل شدن آن، این یارانه بین 24 میلیون خانوار کشور توزیع شود و اطمینان حاصل گردد که این یارانه بدست مردم رسیده است.
وی تصریح کرد: به هر حال دولت 14 میلیارد دلار کنار گذاشته است، به جای دادن رانت به واردکنندگان، حتی می‌تواند از طریق شرکت‌های بازرگانی کالا وارد کند.
این اقتصاددان با یادآوری اینکه ارز 4200 تومانی منشاء فساد است، گفت: دولت برای از بین بردن این رانت بزرگ دو راه پیش رو دارد، راه اول اینکه باید ارز را تک نرخی و دلار 4200 تومانی را حذف کند؛ دراین صورت کالاها با قیمت ارز ازاد بدست مردم می‌رسد و دولت می‌تواند از رقمی که قبلا به ارز 4200 اختصاص می‌داده، مبلغی را به حساب سرپرست خانوار واریز کند تا جبران قیمت بالای کالاهای اساسی باشد. راه دوم این است که اگر اصرار به تخصیص ارز 4200 تومانی دارد، با راه اندازی شرکت‌های بازرگانی با آن 14 میلیارد دلار کالا وارد کند و در شرکت‌های زنجیره ای با قیمت دولتی مبتنی بر بعد خانوار کالاها را توزیع کند.
وی تصریح کرد: تداوم مکانیزم ارز 4200 تومانی با روش سال 97 به معنای عدم تحقق اهداف تعیین شده است. ما از این طریق نمی‌توانیم به کنترل قیمت‌ها کمک کنیم و از آن طرف به توزیع رانت ارزی نیز دامن می‌زنیم.
شقاقی شهری یادآور شد: با شرایط موجود تنها دو راه حل «آزادسازی نرخ ارز و حمایت از خانوارها در قالب ما به التفاوت یارانه ارزی و پرداخت به حساب خانوارها» یا «گسترش و ایحاد شبکه شرکت بازرگانی دولتی و واردات کالاهای اساسی توسط دولت و توزیع در شرکت‌های زنجیره ای مبتنی بر کارت هوشمند و سیستم کوپنی»، وجود دارد. البته شیوه دوم، منجر به بزرگ شدن دوباره دولت می‌شود وچندان مطلوب نیست.
این اقتصاددان تاکید کرد: این دو روشی است که جلوی رانت را می‌گیرد و به شفافیت کمک می‌کند و تا حدودی جلوی افزایش قیمت را نیز می‌گیرد.