بزرگنمایی:

به گزارش روز شنبه تبسم مهر علاوه بر مقامات رسمی و دولت ترکیه، سران احزاب، فعالان سیاسی و تحلیل گران تحولات منطقه و روابط بین الملل به همراه کارشناسان رسانه ای در چند هفته اخیر با اظهار نظر رسمی و با حضور در برنامه های تلویزیونی و با نگارش مقالات و مصاحبه، تحریم های غیرقانونی و یکجانبه آمریکا علیه ایران را غیرقابل پذیرش خواندند.
خروج آمریکا از برجام در اواسط اردیبهشت ماه سال جاری، بلافاصله با واکنش کشورهای امضاء کننده این سند بین المللی مواجه شد و آنها ضمن محکوم کردن این اقدام دونالد ترامپ، بر پایبندی خود و تداوم این توافقنامه بین المللی تاکید کردند.
دیگر کشورهای جهان به جز انگشت شماری مانند عربستان سعودی و امارات متحده عربی، خروج ترامپ از برجام را محکوم کرده و آن را غیر قابل قبول دانستند.
ترکیه نیز از نخستین کشورهایی بود که بارها مخالفت خود را با اعمال تحریم ها علیه ایران و عدم تمکین خود از آن اعلام کرد.

**مقامات رسمی ترکیه پیشتاز مخالت با تحریم آمریکا علیه ایران

رجب طیب اردوغان رییس جمهوری ترکیه در ادامه مخالفت 6 ماه اخیر خود با تحریم ایران، هفته گذشته در نشست اعضای حزب عدالت و توسعه در مجلس ملی ترکیه با اشاره به تحریم های یکجانبه آمریکا علیه ایران و با انتقاد از اجرای دور دوم تحریم واشنگتن و با اعلام عدم همراهی کشورش با این تحریم ها گفت: نمی خواهیم در یک دنیای امپریالیست زندگی کنیم.
وی تحریم ها علیه ایران را نادرست خواند و افزود: ترکیه در اجرای تحریم های اعلام شده علیه ایران، با آمریکا همراهی نخواهد کرد.
با اعلام رسمی واشنگتن ترکیه به همراه هفت کشور دیگر از اعمال تحریم های نفتی علیه ایران معاف شده است و این امر شکستی برای دولتمردان آمریکا در راستای ادعای به صفر رساندن صادرات نفت ایران محسوب می شود پیامی از مقاومت کشورها در نپذیرفتن خواسته کاخ سفید به شمار می رود.
اردوغان اوایل مرداد ماه سال جاری نیز طی مصاحبه با خبرنگاران اعلام کرد: ترکیه انرژی خود را از ایران تامین می کند و اگر نیاز خود را از ایران تامین نکند، چه کسی در فصل زمستان کشور ترکیه را گرم خواهد کرد؟
این سخنان اردوغان در همان زمان نشان داد که ترکیه قصدی برای همراهی با آمریکا در تحریم ها ندارد.
مولود چاووش اوغلو وزیر امور خارجه ترکیه نیز در آخرین اظهار نظر رسمی درباره تحریم های یکجانبه آمریکا علیه ایران، استفاده از حربه تحریم علیه ملت و دولت ایران را ناعادلانه و غیرمنصفانه خواند و گفت: تحریم آمریکا علیه ایران نتایج خاصی نخواهد داشت.
ابراهیم کالین سخنگوی ریاست جمهوری ترکیه نیز در گفت و گو با شبکه تلویزیونی خبر ترک، تحریم اخیر آمریکا علیه ایران را سیاسی و بی نتیجه خواند و گفت: وقتی آمریکا به دلایلی یک کشور را تحریم می کند، ترکیه نمی تواند از منافع خود در پی اعمال این تحریم ها صرف نظر کند.
وی افزود: در تحریم های آمریکا علیه ایران، دولت آنکارا نمی تواند از منافع خود چشم پوشی کند و در این زمینه حفظ منافع ملی ترکیه، در اولویت قرار دارد.
فاتح دونمز وزیر انرژی ترکیه نیز دو روز پیش در مصاحبه با شبکه تلویزیونی ان.تی.وی ترکیه گفت: تحریم های آمریکا، هم مردم ایران و هم مردم منطقه را تحت تاثیر خود قرار می دهد و آنها را دچار مشکل می کند.
وی افزود: ترکیه پیش از این نیز اعلام کرده بود که این تحریم ها را اجرا نخواهد کرد و صحت این موضع ترکیه را گذشت زمان نشان داد.
وی موضع ترکیه در قبال تحریم آمریکا علیه ایران را شفاف عنوان کرد و بار دیگر با اشاره به مخالفت کشورش با هرگونه تحریم خارج از چارچوب شورای امنیت سازمان ملل، تحریم های اخیر را اقدام یکجانبه آمریکا علیه ایران دانست.
این مقام ترک بیان کرد: چنین به نظر می رسد که آمریکا بعد از 6 ماه وضعیت واردات نفت از ایران را ارزیابی خواهد کرد و به همین علت ترکیه برای این که تحت هر شرایطی، گزینه های دیگر برای اقدام داشته باشد، به تلاش خود ادامه خواهد داد.

**مخالفت رهبران احزاب ترکیه با تحریم های یکجانبه آمریکا علیه ایران

دوغو پرینچک رهبر حزب وطن ترکیه در گفت و گو با شبکه تلویزیون اولوسال اظهار کرد: بخش عمده ای از گاز و نفت وارداتی ترکیه از ایران تامین می شود و توقف آن خسارات زیادی به کشور ما می زند و به همین دلیل آنکارا از ابتدا با این گونه تحریم های خارج از چارچوب شورای امنیت سازمان ملل مخالف بود و حتی به بیان بهتر باید بگویم که نمی توانست آن را بپذیرد.
وی افزود: هیچ زمانی به دولتمردان آمریکایی اعتمادی نبوده چرا که آنها هر لحظه امکان ضربه زدن به هم پیمانان خود را دارند و به همین دلیل سرمایه گذاری مشترک یا واشنگتن و یا دراز کردن دست دوستی به سوی مقامات کاخ سفید جز فلاکت و از هم پاشیدگی برای کشورمان ندارد.
وی تاکید کرد: حمایت از همسایه خود ایران و تقویت روابط سیاسی ـ اقتصادی با این کشور و کشورهایی نظیر چین، روسیه و اروپایی ها می تواند آینده بهتری را برای منطقه رقم زده و همچنین تحریم های آمریکایی را بی اثرتر کند.
تمل کاراملا اوغلو رهبر حزب اسلامگرای سعادت ترکیه نیز ضمن محکوم کردن تحریم های آمریکا علیه ایران گفت: اقدامات واشنگتن علیه تهران، خلاف قوانین حقوقی سازمان ملل بوده و برای ترکیه فاقد اعتبار است.
وی افزود: ترکیه به هیچ عنوان همسایه خود را در برابر تحریم های آمریکایی تنها نخواهد گذاشت و مقامات کاخ سفید باید توهم ژاندارم بودن در جهان را از ذهن خود پاک کنند.

**مخالفت جامعه کارشناسی و رسانه ای ترکیه با تحریم ایران

فضای حاکم بر محافل سیاسی و نیز جامعه رسانه ای ترکیه حاکی از حمایت آنها همسایه خود و مخالفت با تحریم های آمریکا است به طوری اغلب کارشناسان سیاسی ـ اقتصادی رک به رغم بیان واقعیاتی از آثار زیانبار تحریم، اقدامات ترامپ را محکوم و آن را عملی خلاف حقوق بین المللی توصیف کردند.
پروفسور مراد فرمان، عضو هیأت علمی دانشگاه ایشیک، طی ارزیابی تحریم های آمریکا علیه ایران، آغاز مرحله دوم این تحریم ها در سالروز تسخیر سفارت آمریکا در ایران را نمادین دانست.
وی با اشاره به هدف آمریکا برای به زانو درآوردن ایران، اظهار کرد: 12 شرط اساسی را مطرح می کنند و به جا آوردن این شروط نه تنها در وضعیت کنونی بلکه در وضعیت های بسیار بهتر نیز امکانپذیر نیست و به همین دلیل شاهد اجرای عملیاتی در جهت به ستوه آوردن و بی تأثیر کردن ایران هستیم.
وی در ادامه بر لزوم ادامه موضعگیری قاطعانه ترکیه در رابطه با تحریم ها علیه ایران و ادامه سیاست های ترکیه در راستای ایجاد توازن و حتی میانجیگری تأکید کرد.
کورشاد توزمن رئیس همتراز سابق کمیسیون مشترک اقتصادی ترکیه – ایران نیز با اشاره به این که می توان تحریم ها علیه ایران را به فرصت تبدیل کرد، گفت: بدون استفاده از نظام بانکی، می توانیم در ازای خرید گاز طبیعی از ایران، کالاهای مورد نیاز آنها را تامین کنیم.
وی افزود: هم ترکیه و هم ایران داروی مورد نیاز خود را وارد می کنند و صنایع دارویی دو کشور می توانند به شکل متمم همدیگر فعالیت کنند.
سونر پولات از دیگر کارشناسان سیاسی ترک در پاسخ به سوال چرا باید با ایران همبستگی کرد؟ گفت: تمامی کشورهای دنیا هدف تحریم های یکجانبه آمریکا علیه ایران هستند و آمریکا که خود را تنها صاحب این سیاره می شمارد، دستور کار شخصی خود را به تمامی دنیا تحمیل می کند و این غیر قابل قبول است.
سویل نوریوا روزنامه نگار، تحلیلگر منطقه ای و رییس مرکز رسانه های قفقاز نیز با انتشار مقاله ای تحت عنوان "تحریم ها علیه ایران و آینده منطقه" در روزنامه استار ترکیه نوشت: اعمال فشارهای اقتصادی از سوی ترامپ علیه ایران با هیچ یک از قوانین شورای امنیت سازمان ملل مطابقت ندارد و قابل قبول نیست.
وی تاکید کرد: ترکیه باید تحت هر شرایطی کنار همسایه خود ایستاده و از آن حمایت کند چرا که اگر اقدامات تنبیهی آمریکا علیه ایران به نتیجه برسد، بی گمان فردا نوبت ما و یا کشور مسلمان دیگری در منطقه فرا خواهد رسید و آنها زیر چکمه های سربازان آمریکایی و یا تحریم های آنها له خواهند شد.
پرفسور اردال تاناس کاراگول رییس بخش اقتصاد سیاسی بنیاد تحقیقات اجتماعی ـ اقتصادی ترکیه(SETA) نیز با انتشار یادداشتی تحت عنوان "تحریم ها علیه ایران و پس از آن" در روزنامه ینی شفق نوشت: تحریم های آمریکا در چهارچوب قوانین حقوق بین المللی و مورد تایید شورای امنیت سازمان ملل نیست و نمی تواند کشوری را ملزم به اجرای آن کند همچنان که همگان مشاهده کردند که ترکیه به هیچ وجه حاضر به پذیرش تحریم های نفتی علیه ایران نشد و معتقدم که فشار کشورهای منطقه و نیز اروپایی باعث شد تا دولتمردان واشنگتن از خواسته خود مبنی بر صفر کردن صادرات نفتی ایران عقب نشینی کنند.
وی تاکید کرد: البته که مقابله کشورها در مخالفت با تحریم های یکجانبه آمریکا می تواند نوید بخش آینده ای خالی از یکه تازی های آمریکا باشد چرا که این مقاومت الگویی می شود تا دیگر، کاخ سفید مشتاق به محدود سازی کشور دیگری پس از ایران بدون تصویب شورای امنیت سازمان ملل نشود.
مصطفی بالبای کارشناس سیاسی و نماینده سابق شهر ازمیر در پارلمان ترکیه نیز درباره تحریم های آمریکا علیه ایران و معافیت هشت کشور به ویژه ترکیه در این زمینه به تلویزیون خبر تورک گفت: به اعتقاد من، تحریم های جدید واشنگتن علیه تهران تهدید نیست بلکه می توان از آن به عنوان فرصتی در راستای کاهش اعتبار دلار در مبادلات تجاری استفاده کرد.
وی افزود: ترکیه و ایران دارای اشتراکات فرهنگی و جغرافیایی فراوانی هستند و ترکیه بخش عمده ای از نفت خام و گاز مورد نیاز خود را از این کشور تامین می کند که هم امن و هم مقرون به صرفه است و به تصور من امروز این دو کشور می توانند با ارتقای سطح همکاری های تجاری و حذف کامل دلار از مبادلات تجاری و تزریق پول ملی در آن، الگوی مناسبی برای سایر کشورها به ویژه چین، روسیه، هندوستان و بعضی کشورهای اروپایی شوند.
ییغیت بولوت مشاور ارشد اردوغان نیز در گفت و گو با تلویزیون تی.آر.تی خبر اظهار کرد: تحریم های آمریکا به هر حال آثار منفی بر اقتصاد ایران خواهد گذاشت اما در نهایت ترامپ از این اعمال فشارها دستاوردی نخواهد داشت چرا که به باور من اولا تحریم های واشنگتن علیه تهران، یکجانبه و خارج از چارچوب شورای امنیت سازمان ملل است و در ثانی، ایران امروز برخلاف دوران باراک اوباما، حمایت اروپایی ها و کشورهای منطقه را پشت سر خود دارد و به بیان دیگر باید بگویم که وقتی روابط کشورهای همسایه بر اساس صداقت و یاری رساندن به یکدیگر استوار شود، سایر قدرت های جهان نمی توانند فشار دلخواه خود را به این کشورهای منطقه وارد کنند چرا که حربه های آنها (آمریکا) یکی پس از دیگری با اتحاد کشورهای منطقه خنثی می شود.
مصطفی تورکش استاد علوم سیاسی و روابط بین الملل دانشگاه خاورمیانه آنکارا نیز در مصاحبه با ایرنا اظهار کرد: تحریم های آمریکا علیه ایران به هیچ عنوان مورد پذیرش ترکیه نیست و حمایت آنکارا از تهران در برابر این اقدامات تنبیهی امری منطقی و طبیعی است.
وی تاکید کرد: منطقه ما دارای مهمترین منابع انرژی جهان است و این گونه تحریم های می تواند خسارات جبران ناپذیری به توازن روابط میان کشورهای منطقه بزند بنابراین عدم تمکین از فشارهای اقتصادی به رغم آثار منفی کوتاه مدت، در دراز مدت می تواند به تقویت بنیه اقتصادی کشورهای منطقه بینجامد.
به نوشته خبرگزاری آناتولی، پروفسور مراد اصلان استاد دانشگاه یلدریم بایزید آنکارا بیان کرد: که هیچ کشوری از جمله کشورهای اتحادیه اروپا و ترکیه از رویکرد آمریکا برای تغییر نظام در ایران حمایت نمی کند، چرا که آنها می دانند بی ثباتی در ایران موجب ناامنی در منطقه خواهد شد و همچنین تغییر حکومت در این کشور موج مهاجرت ها در منطقه را در پی خواهد داشت و در صورت بروز بی ثباتی در ایران مانند سوریه، ترکیه و اتحادیه اروپا توان تحمل آن را نخواهند داشت.

**اقدامی یکجانبه با مخالفان بسیار

"دونالد ترامپ" رییس جمهوری آمریکا 18 اردیبهشت ماه امسال خروج این کشور از برجام را اعلام کرد، اما بلافاصله کشورهای امضا کننده این توافق یعنی انگلیس، فرانسه، آلمان، چین و روسیه ضمن محکوم کردن خروج این کشور از این توافق چند جانبه بین المللی، تاکید کردند که به برجام پایبند مانده و از تجارت شرکت هایشان با ایران حمایت می کنند.
ترامپ با حربه تروریسم اقتصادی و تحریم های یک جانبه غیرقانونی و فشار به جامعه جهانی به دنبال ایجاد جنگ روانی و القای انزوای ایران است، اما تجربه ماه های اخیر و همراهی نکردن جهان با آمریکا نشان داد که این کشور هیچ گاه به هدف خود دست نخواهد یافت و اکنون بر خلاف تحریم های اعمال شده قبلی علیه ملت ایران تنها تر از هر زمان دیگر است.
به دنبال این اقدام ترامپ کشورهای اروپایی اعلام کردند که به دنبال ساز و کاری برای ادامه مبادلات اقتصادی با ایران هستند و مقامات دولت ترکیه هم اعلام کردند که آمریکا را در اعمال تحریم علیه ایران همراهی نخواهند کرد.
به دنبال این اقدام ترامپ کشورهای اروپایی اعلام کردند که به دنبال ساز و کاری برای ادامه مبادلات اقتصادی با ایران هستند.