بزرگنمایی:

تبسم مهر - به گزارش ایسنا، در سال‌های قبل از انقلاب اکثر پزشکانی که در معدود دانشکده‌های پزشکی کشور تربیت می‌شدند، برای ادامه تحصیل به آمریکا و کشورهای خارجی چشم داشتند. در نتیجه قاعده این بود که تعداد زیادی از فارغ‌التحصیلان پزشکی‌مان، برای ادامه تحصیل به خارج از کشور می‌رفتند و این درحالی بود که هنوز نسل جدید فارغ‌التحصیلان بعد از انقلاب و ورودی‌های بعد از سال‌های 63 تا 65، وارد عرصه خدمت نشده بودند. در نتیجه کشور با کمبود پزشک جدی مواجه بود و به اجبار برای جبران این کمبود، سال‌ها دست به سوی پزشکان هندی، بنگلادشی و پاکستانی که بعضا دوره پزشکی‌شان را در چهار سال طی کرده بودند، دراز می‌کردیم و حتی اکثرشان هم با زبان فارسی و بومی ایرانیان آشنا نبودند.
در شرایط آن روزهای ایران و اوایل انقلاب، زیرساخت‌های پزشکی کشور هم ضعف قابل توجهی داشتند. در چنین شرایطی بود که در 31 شهریور ماه سال 1359 جنگ هم علیه کشورمان آغاز شد و مردم درگیر دفاع مقدس شدند. جنگ تحمیلی هرچند که تهدید بزرگی برای کشور بود، اما فرصتی را ایجاد کرد تا هم پزشکی مملکت در کوره جنگ آب‌دیده شود و علاوه بر ایجاد شبکه عظیمی برای امدادرسانی به مجروحین جنگ، در عرصه تربیت پزشک و تحول در بهداشت و درمان هم گام بردارد. بر همین اساس هم بود که به اذعان مسوولان سازمان جهانی بهداشت در آن زمان، جنگ تحمیلی ایران از معدود و یا حتی شاید تنها جنگی بود که در آن اپیدمی بیماری‌ها را شاهد نبودیم؛ چراکه بروز و شیوع بیماری ارمغان نامیمون و معمول جنگ‌هاست.
رشد 400برابری شاخص‌های بهداشتی و درمانی دکتر قاسم جان‌بابایی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به وضعیت ارائه خدمات درمانی به مردم در قبل و بعد از انقلاب اسلامی، می‌گوید: باید توجه کرد که تعداد تخت‌های بیمارستانی در سال 1356 نزدیک به 56 هزار تخت بود، اما این میزان در حال حاضر به 128 هزار و 142 تخت افزایش یافته است. در عین حال باید توجه کرد که طی 40 سال اخیر، سرمایه‌گذاری در بخش بهداشت و درمان رشدی 100 برابری داشته که به افزایش 400 درصدی شاخص‌های بهداشتی و درمانی طی سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی منجر شده است.
وی با اشاره به روند توسعه تخت‌های بیمارستانی و خدمات درمانی طی 40 سال گذشته و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، می‌افزاید: در حال حاضر حدود 984 بیمارستان در سراسر کشور عهده‌دار ارائه خدمات به بیماران هستند که از این تعداد 614 بیمارستان و بالغ بر 87 هزار و 852 تخت بیمارستانی وابسته به وزارت بهداشت بوده و خدمات مورد نیاز مردم را ارائه می‌دهند.
از پزشکان هندی و پاکستانی تا خودکفایی در درمان جان‌بابایی با بیان اینکه تعداد پزشکان در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی و در سال 1356 حدود 13 هزار و 428 نفر بوده است، می‌گوید: باید توجه کرد که در آن سال‌ها فقط نزدیک به 6000 هزار پزشک پاکستانی در کشور حضور داشتند. بر اساس آمارها در سال 1357 نیز تعداد پرستاران کشور 7100 نفر و نسبت پرستار به هر 10 هزار نفر 1.2 بوده است. این درحالیست که اکنون حدود 120 هزار پرستار در کل کشور ارائه خدمت می‌کنند. همچنین به ازای هر 2300 نفر یک پزشک عمومی در حال خدمت رسانی به مردم است و به دنبال خودکفایی در تربیت نیروی انسانی و تاسیس و تجهیز مراکز درمانی مطابق با علم روز دنیا، از کشورهای دیگر نیز برای درمان به ایران مراجعه می‌شود و به این ترتیب گسترش توریسم درمانی در کشور پیگیری می‌شود .
تحول راهبردی سلامت معاون درمان وزارت بهداشت با اشاره به اجرای برنامه تحول نظام سلامت در کشور و اقداماتی که در قالب این برنامه برای درمان مردم انجام شد، ادامه می‌دهد: برنامه تحول نظام سلامت مجموعه‌ای جامع، هماهنگ و پویا از اهداف، سیاست‌ها و الزامات برنامه‌ریزی تحول راهبردی نظام سلامت مبتنی بر الگوی اسلامی–ایرانی است که توانسته با اجرای مناسب خود، پیشرفت خوبی در حوزه درمان داشته باشد و به نوعی مقدمه‌ای برای رسیدن به اهداف چشم‌انداز افق سال 1404 خواهد بود.
اولویت «تحول» چه بود؟ جان‌بابایی با بیان اینکه اولویت‌های طرح تحول نظام سلامت بر اساس مطالبات اصلی مردم از این حوزه و اسناد بالادستی مانند سند چشم انداز، برنامه پنجم توسعه و برنامه دولت تدبیر و امید بود، اظهار می‌کند: به هر حال این برنامه بعد از بررسی‌های کارشناسی در 15 اردیبهشت‌ماه 1393 با تصویب هیات دولت در سراسر کشور و در بیمارستان‌های وابسته به وزارت بهداشت اجرا شد.
بیش از 35 میلیون ایرانی حمایت مالی شدند وی به برخی اقداماتی که در قالب طرح تحول درمان انجام شده، اشاره و اظهار می‌کند: اولین اقدام در این زمینه بحث کاهش هزینه‌های مردم در حوزه سلامت بود که این اتفاق افتاد و هزینه بستری از 37 درصد به پنج درصد برای روستاییان و 10 درصد برای شهرنشینان رسید و از 35 میلیون و 500 هزار بیمار بستری حمایت مالی شد.
وی ادامه می‌دهد: در عین حال کاهش 42 درصدی قیمت انواع لوازم و تجهیزات پزشکی مصرفی، کاهش ارجاع مردم برای تهیه دارو و تجهیزات پزشکی به بیرون از بیمارستان، بازسازی بیمارستان‌های فرسوده، بازسازی دو میلیون و 700 هزار متر مربع فضای بستری، توزیع 130 هزار قلم تجهیزات هتلینگ، نوسازی کامل 45 هزار تخت بیمارستانی کشور با استفاده 100 درصدی از تولیدات داخلی، تامین 75000 قلم تجهیزات پزشکی سرمایه‌ای برای بیمارستان‌های موجود و جدیدالاحداث و... از دیگر دستاوردهای این طرح طی سال‌های اجرایش است.
اقدام تحولی برای جمعیت جان‌بابایی با اشاره به اقدامات وزارت بهداشت برای سیاست‌های جمعیتی و در راستای منویات مقام معظم رهبری، می‌گوید: در قالب برنامه تحولی سلامت، زایمان طبیعی در مراکز دولتی رایگان شد و طی این مدت دو ملیلیون و 100 هزار زایمان طبیعی رایگان در سراسر کشور انجام شد. با اجرای این برنامه میزان سزارین 5.6 درصد و میزان سزارین بار اول نیز به همین میزان کاهش یافت. در عین حال در راستای توانمندسازی مادران باردار به 700 هزار نفر مادر باردار در دوران بارداری آموزش‌های رایگان ارائه شد و 1800 واحد اختصاصی زایمان نیز در 366 بیمارستان ساخته شد.
وی با اشاره به پوشش 85 درصدی هزینه‌های درمان ناباروری و ارائه این خدمات با تعرفه دولتی برای زوج‌های نابارور، اظهار می‌کند: ایجاد 17 مرکز جدید درمان ناباروری با تمرکز بر مناطق محروم به ویژه در شش استان فاقد این مراکز شامل یاسوج، زاهدان، بندرعباس، شهرکرد، گلستان و لرستان از دیگر اقدامات انجام شده در قالب طرح تحول سلامت بوده است. همچنین 24 مرکز درمان ناباروری موجود نیز توسعه یافته و تجهیز شدند.
3200 پزشک مناطق محروم تمام وقت شدند معاون درمان وزیر بهداشت در ادامه صحبت‌هایش با اشاره به اجرای برنامه تمام وقت شدن پزشکان متخصص در مناطق محروم، می‌گوید: طی این برنامه 3200 پزشک متخصص و فوق تخصص در 251 بیمارستان و در 236 شهر کمتر توسعه یافته و محروم حضور یافته و همه آنها در بیمارستان‌های دولتی این شهرها به صورت تمام‌وقت فعالیت می‌کنند که افزایش دسترسی مردم این مناطق به خدمات درمانی را به دنبال داشته است. این درحالیست که قبل از اجرای برنامه تحول نظام سلامت 1400 متخصص در شهرهای کمتر توسعه در حال ارائه خدمت به هموطنان بودند. در عین با اجرای برنامه مقیمی 854 نفر پزشک متخصص مقیم در 17 تخصص هر شب در 412 بیمارستان اصلی کشور در 214 شهر برای درمان بیماران اورژانس تلاش می‌کنند.
کلینیک‌هایی برای محرومان جان‌بابایی از بهره‌بردای از 658 کلینیک ویژه در 385 شهر کشور خبر داد و می‌افزاید: تاکنون 135 میلیون بار ویزیت توسط 14000 متخصص و فوق تخصص در این کلینیک‌ها با نرخ ارزان دولتی و با هدف دسترسی اقشار محروم به خدمات درمانی انجام شده است. در عین حال 250 پلی کلینیک تخصصی جدید که شامل 6440 مطب برای فعالیت این پزشکان است ساخته شده است. در عین حال کلینیک‌های ویژه در 128 شهر منطقه محروم از 31 استان کشور راه‌اندازی شده‌اند.
توسعه اورژانسی وی درباره اقدامات انجام شده برای توسعه اورژانس نیز می‌گوید: راه‌اندازی 39 پایگاه اورژانس هوایی و انتقال 13 هزار و 79 بیمار و مصدوم طی 9022 سورت پروازی، ساخت و گسترش 125 بخش اورژانس در بیمارستان‌های تروما و اصلی کشور و نوسازی بخش اورژانس در سایر بیمارستان‌ها، افزایش 1500 تخت اورژانس و بهسازی و استانداردسازی 180 بخش اورژانس در سراسر کشور از کارهای مهم در اورژانس ایران بوده است.
نگاهی به وضعیت درمان صعب‌العلاج‌ها وی با بیان اینکه در طرح تحول سلامت توجه خاصی به بیماران نیازمند مراقبت‌های ویژه شد، ادامه می‌دهد: بر همین اساس 2400 تخت مراقبت‌های ویژه افتتاح شد. همچنین در راستای حمایت از بیماران سرطانی نیز شبکه جامع تشخیص زودرس و درمان سرطان در سه سطح در کشور ایجاد شد. از طرفی در حوزه‌هایی مانند روان‌پزشکی که پیش از این کمتر توسعه‌یافته بودند، شاهد توسعه و ایجاد 1300 تخت جدید بستری و روانپزشکی و 15 بخش اورژانس روانپزشکی همراه با بازسازی بخش‌های موجود بودیم.
نسخه‌ای که برای 2 علت مرگ ایرانیان پیچیده شد جان‌بابایی در ادامه صحبت‌هایش به چالش افزایش شیوع و بروز بیماری‌های غیرواگیر در کشور اشاره می‌کند و می‌گوید: همواره سکته قلبی و مغزی به عنوان دو عامل مهم در مرگ‌و میر و ناتوانی ایرانیان مطرح می‌شود. بر همین اساس در معاونت درمان در راستای درمان سکته‌های قلبی و مغزی برنامه درمان پیشرفته سکتی قلبی و مغزی را به تدریج پیش بردیم.
وی می‌افزاید: برنامه ملی درمان پیشرفته سکته‌های قلبی به صورت شبانه‌روزی در 54 بیمارستان کشور در 24 شهر به عنوان اولین علت مرگ ایرانیان اجرا شد و طی اجرای آن 35000 نفر از خدمت پیشرفته و حیات بخش باز کردن عروق قلبی از طریق آنژیوگرافی بهره‌مند شدند. بعد از آن برنامه ملی درمان پیشرفته سکته‌های مغزی نیز به صورت شبانه‌روزی در 55 بیمارستان کشور و در 25 شهر به عنوان دومین علت مرگ ایرانیان اجرا شد و 3500 نفر از خدمت ترومبولیتیک‌تراپی در این برنامه بهره‌مند شده و از مرگ نجات یافتند.
جان‌بابایی با بیان اینکه تدوین سند سطح‌بندی خدمات در مراکز تشخیصی - درمانی در قالب سند ملی درمان 1404 از دیگر اقدامات انجام شده در حوزه درمان بوده است، می‌گوید: طی این مدت 507 گایدلاین و راهنمای بالینی تدوین، برنامه استحقاق سنجی درمان انجام و طرح نظام ارجاع در سطح دوم و سوم نیز اجرا شد.
«تحول» برای محرومان چه کرد؟ وی تاکید می‌کند: باید توجه کرد که طی چهار سال اجرای برنامه تحول نظام سلامت، 16 میلیون روستایی، ساکنین حاشیه شهرها و مناطق کمتر برخوردار شهری از خدمات کاهش پرداخت هزینه‌های بستری، بهره‌مند شده‌اند. در همین مدت زمان از دو میلیون زایمان طبیعی، بیش از یک میلیون در مناطق کمتر توسعه یافته کشور به صورت رایگان انجام شده است. همچنین یک میلیون مترمربع از فضاهای بستری در بیمارستان‌های مناطق محروم کشور بازسازی و بهینه‌سازی شده‌اند و با تامین تخت و بهسازی بخش‌های مراقبت‌های ویژه، 19 شهر از مناطق محروم کشور به تخت‌های ICU مجهز شده‌اند. همچنین با اجرای این برنامه ملی، 520 تخت مراقبت‌های ویژه نوزادان در 74 بخش راه‌اندازی شده است و 10 شهر از مناطق محروم کشور مجهز به تخت‌های N.I.C.U شده‌اند .
جان‌بابایی با بیان اینکه از 1400 واحد تک‌نفره زایمان نیز 750 موردش در شهرهای کمتر توسعه یافته ساخته شده یا مورد توسعه و بهسازی قرار گرفته‌اند، می‌گوید: توزیع 50 هزار اقلام هتلینگ شامل ملحقات تخت، برانکارد، تلویزیون، یخچال، مبل تختخواب‌شو، لاکر، پایه سرم و ...، توزیع 16000 دستگاه پزشکی مانند ام آر آی، سی تی اسکن، آنژیوگرافی، سونوگرافی، رادیولوژی، اندوسکوپی و... در این مناطق از دیگر اقدامات انجام شده است. همچنین توزیع 1100 ست کامل تجهیزات اتاق عمل امکان اولین جراحی پیوند شریان دست را در سقز، خارج کردن تومور مغزی در میانه، اولین عمل جراحی صرع مقاوم به درمان در کشور در شیراز و اولین جراحی قلب در یاسوج را فراهم کرد.
خبرنگار: مژگان زینلی‌پور / دبیر خبر: زهرا روزبروزی
انتهای پیام