بزرگنمایی:

تبسم مهر - تهران- ایرنا- کمبود کلاس و فرسوده بودن مدارس از جمله مشکلات مهم نظام آموزشی کشور است، خشکسالی، بیکاری و مهاجرت برخی استان‌ها را از این نظر در شرایط وخیم‌تری قرار داده است، اگر مدارس فرسوده که هر لحظه ممکن است جان بگیرند را بخواهیم استاندارد کنیم، با روند فعلی 80 سال طول می‌کشد.

با وجود تاکید مسئولان بر اهمیت یادگیری و آموزش افراد در جامعه، همچنان در مناطق محروم شاهد افرادی هستیم که به خاطر شرایط نامناسب از آموزش و یادگیری محروم هستند.
با این وجود سازمان‌های مردم نهاد عزمشان را جزم کرده اند تا محروم‌ترین نقاط کشور را نیز از آموزش، دانش و آگاهی سیراب کنند. در این میان موسسه خیریه جامعه یاوری یکی از موسسات مردم نهادی است که 35 سال است، در کنار انجام نیکوکاری به مدرسه سازی نیز مشغول هستند. آنها از ابتدای سال تاکنون بیش از 10 مدرسه در مناطق محروم به ویژه استان سیستان و بلوچستان دایر و راه اندازی کرده اند.
رضا درمان، مدیرعامل موسسه خیریه جامعه یاوری در گفت گو با خبرنگار اجتماعی ایرنا می‌گوید: در روزهای گذشته، دو مدرسه با 4 کلاس در روستای قاسم آباد شهرستان بمپور و یک مدرسه با 3 کلاس در شهرستان نیکشهر استان سیستان و بلوچستان افتتاح شد.
به گفته درمان استان سیستان و بلوچستان از جهت آموزش در شرایط نامناسبی به سر می‌برد و میزان سرانه آموزشی در این استان بسیار کم است. «به چند دلیل مهم سرانه آموزشی در استان سیستان و بلوچستان کم است. یکی اینکه این استان بزرگترین استان کشور از لحاظ پراکندگی به حساب می‌آید. دوم، عقب ماندگی سنواتی از بابت تعداد مدارس، سوم، جمعیت زیاد در این استان و چهارم، به خاطر 18 سال خشکسالی مداوم، جا به جایی مردم از روستا به حاشیه شهرها خیلی زیاد شده است و این مسائل نیاز مردم به مدارس را تشدید می‌کند».
به گفته درمان تعدادی مدرسه از قدیم در این مناطق وجود دارد که شرایط مناسب برای تحصیل را ندارند و باید هر چه زودتر تخریب شوند. «برای مثال در بمپور دو مدرسه مشاهده کردیم که قدمتی 70 ساله داشتند و تخریبی بودند و دیگر به کار آموزش و تحصیل نمی‌خوردند. به همین دلیل آموزش و پرورش برای اینکه بچه‌ها آسیب نبینند، این مدارس را یک ماه پیش تخلیه کرده و بچه‌ها را به مدارس اطراف فرستاد».
* چرا آموزش و پرورش دست به جیب نمی‌شود؟
درمان درباره اینکه چرا آموزش و پرورش برای ساخت مدارس دست به جیب نمی‌شود و پا پیش نمی‌گذارد می‌گوید: مشکل آموزش و پرورش ریشه ای است. شاید یک دلیل آن این است که سازمان نوسازی و تجهیز مدارس که متولی ساخت مدارس است بودجه ای ندارد. دلیل دیگر ورود مجمع خیرین مدرسه ساز برای ساخت و ساز مدارس است.
درمان ادامه می‌دهد: سوالی که مطرح می‌شود این است که آیا ورود مجمع خیرین مدرسه ساز به موضوع ساخت و ساز مدارس یکی از مشکل‌ها است؟ شاید بتوان گفت که مجمع خیرین مدرسه ساز به جای فرهنگ سازی فقط وارد موضوع ساخت و ساز شده و مسئولیت اصلی خود را تا حدی به فراموشی سپرده. اما با این حال همیشه برای این کار پول خوبی وسط گذاشته است. به هر حال شاید به خاطر همه این دلایل فضای مدرسه سازی را آن طور که باید نتوانسته ایم به جلو پیش ببریم.
در طول این سال‌ها یکی از کارهای سازمان‌های مردم نهادی که در مدرسه سازی پیش قدم شده اند، تکمیل پروژه‌های ملی بوده است. منظور از پروژه‌های ملی، پروژه‌های نیمه تمامی است که در طول سال‌های گذشته (حدود سالهای 1388 و 89 ) کلنگ آن خورده، بخشی از مدارس ساخته شده اما به خاطر نبود بودجه در نیمه راه رها شده اند. در این حالت سازمان‌های مردمی مدرسه ساز در بخشی از فعالیت هایشان این مدارس را تکمیل می‌کنند. آن هم در شرایطی که به مرحله تخریبی نرسیده و هنوز قابل استفاده باشند. مدیرعامل موسسه خیریه جامعه یاوری در این باره می‌گوید: در همین راستا در شهرستان میناب 3 مورد از مدارس فرسوده را احیا و افتتاح کردیم.
* استانی تشنه به آموزش
اما از تشنه‌ترین استان‌ها در حوزه آموزش، استان سیستان و بلوچستان است. از هر طرف که به این استان نگاه کنید جای خالی آموزش و مدرسه سازی را خالی می‌بینید.
« استان سیستان بلوچستان یکی از نیازمندترین استان‌ها به فضای آموزشی است. سرانه آموزش در کشور ما 5 مترمربع به ازای هر دانش آموزش است. یعنی یک مدرسه 100نفره باید 500 متر زیربنا داشته باشد اما سند تحول بنیادین آموزش و پروش، استاندارد سرانه آموزش را تغییر داده و امروزه این عدد را به 8 متر ارتقاء داده اند. این در حالی است که ما هنوز در بخشی از قسمت‌ها سرانه مراکز آموزشی زیر نیم متر مربع است. برای مثال مدرسه ای وجود دارد که ظرفیت کلاس‌های آن 20 دانش آموز است اما 50 نفر داخل آن برای یادگیری نشسته اند».
به گفته درمان، با یک حساب سرانگشتی در کشورمان باید بگوییم که برای تحقق اهداف سند تحول بنیادین آموزش و پرورش به حدود 40 میلیون متر مربع نیاز به فضای آموزشی جدید داریم.
* استاندارد سازی مدارس 80 سال زمان می‌برد
با توجه به اینکه در خیلی از استان‌ها 30 درصد مدارس به خاطر شرایط نامناسب و قدمت بالایی که دارند تخریبی و فرسوده هستند، هنوز به مدرسه سازی در کشور احساس نیاز می‌شود. درمان می‌گوید: فوریت در این کار لازم است. چون مدارس تخریبی می‌توانند آسیب زا باشند.
در حال حاضر بدون در نظر گرفتن فضاهای تخریبی و غیر قابل استفاده، در کشور 40 میلیون متر مربع نیاز به فضای آموزشی جدید داریم. اگر هزینه ساخت هر متر مربع فقط دو میلیون تومان باشد، یعنی 80 هزار میلیارد تومان پول نیاز داریم تا این فضا را بسازیم.
در این میان با توجه به پولی که خیرین برای مدرسه سازی وسط گذاشته اند (یعنی چیزی حدود هزار میلیارد تومان) و همچنین اگر بودجه‌های سازمان نوسازی مدارس همانند سالهای گذشته نزدیک به صفر باشد، 80 سال زمان می‌برد تا فضاهای آموزشی جدید را بسازیم. به شرط اینکه مدارسی که الان در حال کار هستند فرسوده و جزو مدارس تخریبی نشوند و مدارسی که الان تخریبی هستند قول بدهند که تا 80 سال دیگر خراب نشوند. «به همین دلیل مثل قبل نقش خیرین در این موضوع باید حفظ شود و مدرسه سازی را با مشارکت خود رشد و توسعه بدهند».
به گفته مدیرعامل خیریه جامعه یاوری و با توجه به آمار منتشر شده از سوی سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس، در میان منطقه‌های نیازمند به فضای آموزشی استان البرز مقام اول و پس از آن استان سیستان و بلوچستان مقام دوم را در کشور دارد. البرز به خاطر تراکم جمعیت شاید و استان سیستان و بلوچستان به دلایل مختلف به ویژه پراکندگی جمعیت، دور بودن مسافت، جمعیت زیاد و ...
* 200 مدرسه یک نفره
مشکل دیگری که به چشم می‌آید به مسائل فرهنگی برمی گردد. خیلی از اوقات به خاطر دور بودن مسافت مدرسه یا حضور معلم مرد در کلاس ها، خانواده‌ها اجازه تحصیل به دخترانشان را نمی‌دهند. در این میان یا فرایند آموزش متوقف می‌شود و فرد در مقطعی با تغییر شرایط ترک تحصیل می‌کند یا هیچ وقت به مدرسه نمی‌رود.
«معمولا این بخش را سازمان آموزش و پرورش باید حل کند. با این حال ما با این سازمان در تعامل هستیم و پس از افتتاح هر مدرسه ای آن را به متولیان دولتی تحویل می‌دهیم تا از جهت معلم و برگزاری کلاس‌های درس و نیاز منطقه تصمیم بگیرند. جالب است بدانید ما مدارسی را داریم که « فقط با حضور یک دانش آموز برگزار می‌شود و طبق آمارها ما در کشور بالغ بر 200 مدرسه داریم که یک دانش آموز دارد».
در حال حاضر دولت به دنبال آن است که طی پروژه‌ای به نام « انسداد مبادی بی سوادی» بچه‌های 6 تا 11 سال را که در سن «لازم التعلیم» هستند و به هر دلیل نتوانسته‌اند در مدرسه حضور پیدا کنند، وارد جریان تحصیل کند. در این میان ساخت و ساز مدارس یکی از موضوعاتی است که به تسهیل این موضوع کمک می‌کند.
«آمار منتشر شده توسط معاونت رفاه اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، نشان می‌دهد که 7درصد از کودکان بازمانده از تحصیل فقط به دلیل دوری از مدرسه ترک تحصیل می‌کنند. البته تقریباً 20 درصد از این کودکان نیز به دلیل معلولیت و فقدان مناسب سازی محیط مدرسه برای کودکان معلول مجبور به ترک تحصیلی می‌شوند. در این بخش نیز خیرین مدرسه ساز می‌توانند با مناسب‌سازی مدارس موجود یا تدارک اقدامات لازم در مدارسی که می‌سازند، فرصت حضور در مدرسه را برای همه کودکان فراهم کنند. به ویژه کودکان معلول.
گزارش از فاطمه شیری
اجتمام *ف ش* 3063
انتهای پیام /*