بزرگنمایی:

تبسم مهر - عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت معتقد است که توان فنی تولید موتورهای الکتریکی در کشور وجود دارد و توسعه حمل و نقل برقی به عنوان جایگزینی برای خودروهای احتراقی، نیازمند حمایت مالی دولت است.

به گزارش خبرنگار مهر ، موضوع حمل‌ونقل پیشرفته در جهان با استفاده از موتورهای الکتریکی به دلیل موضوعاتی مانند آلودگی هوا و کاهش سوخت، این روزها اهمیت زیادی پیدا کرده و موضوع حمل‌ونقل برقی یا پاک در همه کشورها مورد توجه قرار گرفته است. به نحوی که حتی بیش از یک دهه است که کشورهای پیشرفته درحال سرمایه‌گذاری روی آن هستند.
نتایج مطالعه مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد که بسیاری از کشورهای اروپایی به همراه آمریکا و چین در پی آنند که استفاده از خودروهای برقی را در کشور خود نهادینه کنند. شرکتهای خودروسازی زیادی نیز وارد عرصه تولید شده‌اند که موفق‌ترین آنها شرکت تسلا است که خودرویی دارد که با یک بار شارژ قادر است مسافت 480 کیلومتری را طی کند.
نتایج این مطالعات نشان داد هرچند برخی از شرکت‌های مشهور در زمینه ساخت باتری‌های خودروهای برقی به فناوری هایی جدیدتر دست یافته اند، اما راه طولانی برای تجاری سازی محصول خود در پیش دارند. دراین مطالعه از جمله عوامل موثر در گسترش فناوری موتور الکتریکی در کشور تعداد ایستگاههای شارژ، زمان شارژ شدن باتری و میزان مسافتی که با هر بار شارژ قابل پیمایش است، عنوان شده است.
اما با توجه به اینکه در همه کشورها حمایت از فناوری برقی از سمت دولتها امری رایج بوده است، موضوع حمایت دولت از این فناوری از جمله چالش هایی است که در کشور ما باید به آن پرداخته شود.
بررسی چالش‌های فناوری‌های روز در زمینه تولید موتورها و خودروهای برقی، باتری و ایستگاههای شارژ در ایران و جهان و ارائه راهبردهای عملی برای ورود کشور به این حوزه از زبان دانشگاهیان، در دستور کار گروه دانش و فناوری خبرگزاری مهر قرار گرفته است.
مسائل فنی تولید خودروی برقی در کشور با توانمندی داخلی قابل حل است
غلامرضا مولایی‌منش، عضو هیئت علمی دانشکده خودرو دانشگاه علم و صنعت در گفت‌وگو با خبرنگار مهر ، در خصوص چالش‌های پیش روی تولید موتورهای الکتریکی و توسعه حمل و نقل برقی در کشور، معتقد است که مشکل به لحاظ فنی وجود ندارد و اگر هم مسائل فنی حل نشده ای در این زمینه وجود داشته باشد، با توانمندی داخلی چه در دانشگاهها و چه در مراکز تحقیقاتی خودروسازی و شرکتهای دانش بنیان، قابل حل است.
وی گفت: دانشجوهای قوی در حوزه خودروسازی به شرکتهای دانش بنیان ورود کرده اند و مجموعه‌های خوبی در کشور علاوه بر خودروسازی، در وزارت نیرو و غیره نیز در این حوزه کار کرده اند و کار به لحاظ منطقی و مسیر به لحاظ فنی، روشن است.
مولایی‌منش با اشاره به اینکه تولید خودروی برقی در کشور باید توجیه اقتصادی داشته باشد تا یک کار نهایی صورت گرفته و به حالت انبوه دربیاید، خاطرنشان کرد: باید برای خودروی برقی مشتری وجود داشته باشد تا برای این محصول، تجاری سازی صورت گیرد. در سایر کشورها، زمانی که می‌خواهند مشتری را به پای حمل و نقل برقی بیاورند، دولتها یارانه داده و به جایی رسیده که صنعت خودروی برقی توانسته با یارانه هوشمند شکل گیرد.
وی در تعریف یارانه هوشمند گفت: دولتها نخست به تولید، یارانه می‌دهند و زمانی که تولید به بلوغ رسید، سطح یارانه تغییر و کاهش می‌یابد. در ایران هم باید به صنعت یارانه تعلق گیرد تا تولید بتواند به صورت پررنگتر عرض اندام کند.
توسعه حمل و نقل برقی در کشور یکپارچه نیست
وی با بیان اینکه داستان توسعه حمل و نقل برقی در داخل کشور داستان پیچیده ای است و بسیاری از افراد و نهادهای خصوصی و حاکمیتی و نیز سیاستگذار در این مساله دخیل هستند، افزود: اما بین این افراد و نهادها یکپارچگی کاملی دیده نمی‌شود.
وی گفت: به‌رغم کارهای خوبی که در این حوزه انجام شده و شرکتهای خودروسازی کوچک به لحاظ اندازه اقتصادی، در این زمینه عملکرد خوبی داشتند، اما بحث حمل و نقل برقی در کشور جایگاه خوبی ندارد.
ایران آماده تولید خودروهای برقی است
مولایی‌منش با اشاره به اینکه شرکتهای داخلی آمادگی تولید موتورسیکلت برقی و دوچرخه برقی و یا حتی خودروهای سبک برقی را دارند، ادامه داد: مشکل اصلی این است که به لحاظ اقتصادی نهادهای سیاستگذار در حوزه انرژی و محیط زیست باید به این جمع بندی برسند که از توسعه خودروهای برقی در کشور حمایت جدی مالی داشته باشند؛ این موضوع در دنیا جا افتاده است اما در کشور ما خیر.
عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت تاکید کرد: این حمایت باعث می‌شود که تولیدکننده موتورسیکلت برقی بتواند آن را به صورت رقابتی وارد بازار کند. تا زمانی که حمایت دولتی وجود نداشته باشد، از آنجایی که قیمت تمام شده خودروهای برقی، بالاتر از خودروهای احتراقی است، تولیدکننده خودروهای برقی امکان تولید انبوه نخواهد داشت.
وی با اشاره به اینکه دولتها به صورت یارانه و یا سوبسید، این تفاوتها را پوشش می‌دهند، گفت: در همه جای دنیا این حمایت و سرمایه گذاری در زمینه حمل و نقل برقی برای دولتها کاملا توجیه دارد. چرا که اگر این بحث را پوشش ندهند، به مرور هزینه‌های درمانی ناشی از مشکلات آلایندگی و بحث‌های زیست محیطی آنقدر بالا است که ترجیح می‌دهند به جای اینگونه خرج‌ها از خودروهای برقی و پاک حمایت کنند.
مولایی‌منش با تاکید براینکه تولید و توسعه خودروهای برقی در کشور به لحاظ اقتصادی دارای منطق است، ادامه داد: متاسفانه عمق این داستان در نهادهای حاکمیتی و سیاستگذار در کشور ما، هنوز جا نیافتاده است. البته حمایتهایی در این زمینه شده و نمی‌توان گفت که هیچ کاری صورت نگرفته است. برای مثال شهرداری تهران برای منطقه 12 طرح خوبی اجرا کرد و یا اینکه سازمان بهینه‌سازی مصرف سوخت، مصوبات خوبی در این خصوص داشته است. اما اینها کافی نیست.
وی گفت: وقتی خودروساز در تولید سرمایه گذاری می‌کند، انتظار دارد بتواند خودروی خود را بفروشد. طبیعتا سراغ تولید خودرویی نمی‌رود که در بازار خریدار ندارد؛ به خاطر همین تا زمانی که حمایت به صورت جدی مطرح نشود، خودروساز هم به صورت جدی در این حوزه ورود نمی‌کند.
وضعیت تولید خودروی برقی ایرانی نسبت به کشورهای پیشرفته
عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت با تاکید براینکه در زمینه تولید موتورهای الکتریکی مشکلات فنی و زیرساختی چالش مهمی نیست و بیشتر تاکید روی دولت است، درمورد وضعیت کشورما در زمینه این تولید نسبت به سایر کشورها اظهار داشت: خیلی از کشورها خودروساز نیستند و شاید قطعه ساز باشند. برای مثال ترکیه برند خودرویی ندارد. تنها حدود 10 کشور در دنیا هستند که دارای برند خودرو هستند. ما وضعیتمان نسبت به آن تعداد کشور پیشرفته که برند خودرو دارند، وضعیت خوبی نیست چرا که تاکنون از این موضوع حمایت خوبی صورت نگرفته و اقتصاد ما پشت این قضیه نیامده است.
مولایی‌منش با بیان اینکه پتانسیل تولید موتور الکتریکی و خودروی برقی در کشور وجود دارد و ما می‌توانیم خودمان را سریع برسانیم، افزود: برای مثال برخی خودروسازهای داخلی ورژن هیبرید برخی مدل خودرو را به صورت پروتوتایپ (نمونه اولیه) تولید کرده اند اما باید به این جمع بندی برسند که آن را به صورت انبوه نیز تولید کنند.
وی با اشاره به اینکه با شرایط فعلی اقتصادی، این تولید دارای سوددهی نیست، گفت: این مساله باید از سوی سازمان برنامه و بودجه دولت و یا مجلس حل شود. این نهادها باید در این قضیه وارد شوند. نباید انتظار داشته باشیم که فقط خودروساز ورود کند، وقتی که به لحاظ اقتصادی مطلوبیت وجود نداشته باشد.
ضرورت داشتن خودروهای برقی و هیبریدی
عضو هیئت علمی دانشکده خودرو دانشگاه علم و صنعت درخصوص ضرورت تولید خودروهای برقی و هیبریدی در کشور، با بیان اینکه سناریوهایی دراین زمینه مطرح می‌شود، ادامه داد: در دنیا روند این است که می‌گویند هم اکنون دوران موتورهای هیبرید است. برخی می‌گویند بعد از هیبرید دوران خودروهای تمام الکتریک و عده ای می‌گویند دوران خودروهای پیل سوختی خواهد بود. برای مثال خودروسازان ژاپنی معتقدند که بعد از هیبرید دوران خودروهای Fcb یا پیل سوختی است. خودروسازان آمریکایی اعتقاد دارند که بعد از هیبرید، دوران خودروهای تمام الکتریک است. اما اینکه چه می‌شود مشخص نیست.
وی افزود: اما در حال حاضر خودروهای هیبرید بورس هستند. اما اینکه در کشور چرا بحث هیبرید جا نمی‌افتد به این دلیل است که به رغم تلاش‌های جزیره ای، اما حمایت کلان دولتی از توسعه خودرو برقی وجود نداشته است. البته مسائل و مشکلات دیگری در کشور است که ضرورت این موضوع را کم رنگ می‌کند. اما در کل دنیا بحث آلودگی محیط زیست یک نگرانی اصلی به ویژه در کلانشهرها است که اینها تبعاتی برای کشور داشته و هزینه‌های غیرمستقیم به لحاظ سطح سلامتی و اقتصادی دارد.
همه خودروسازهای دنیا به تولید خودروی برقی رو آوردند
مولایی‌منش تاکید کرد: بیش از یک سوم آلایندگی‌ها به ویژه در کلانشهرها به دلیل خودرو است و راه حل اساسی بلند مدت که دنیا به آن رسیده، این است که خودروهای هیبرید، جایگزین خودروهای فعلی بنزینی شود. اگرچه در کوتاه مدت راه حل کیفیت بنزین و معاینه فنی مطرح است اما موتورهای بنزینی در داخل خودروها باید کنار گذاشته شوند.
وی با اشاره به خودروسازان خارجی که به سمت تولید انبوه این خودروها رفته اند، افزود: کشورهای خودروساز مهم دنیا هم اکنون در سبد محصولاتشان تولید انبوه خودروی هیبرید دارند و حتی مانند خودروی احتراقی، برای خودروی هیبریدی نیز، فروش میلیونی دارند. این درحالی است که تا چهار سال قبل فقط سه کمپانی وجود داشتند که خودرو برقی داشتند، اما هم اکنون همه خودروسازهای دنیا در سبد محصولاتشان خودروی برقی دارند و در این زمینه مقاومتی نشان نمی‌دهند.