بزرگنمایی:

تبسم مهر - مهاباد - ایرنا - طرح تنفس جنگل‌های شمال و محدودیت در بهره برداری از درختان آن بهانه ای برای طمع سودجویان و تامین چوب مورد نیاز کارخانه‌ها از درختان جنگلی زاگرس شده است؛ طمعی که اگر اراده ای برای مقابله با آن جدی نباشد، نفس‌های زاگرس را به شمارش می‌اندازد.

به گزارش ایرنا، دولت طرح چند ساله تنفس جنگل‌های شمال با هدف احیای دوباره این جنگل‌های بی نظیر در سطح جهان را به مرحله اجرا گذاشته و خروج قطعی بهره برداران برداشت چوب از اواخر سال 1396 به طور قطعی از این جنگل‌ها عملیاتی شده است.
برداشت چوب از جنگل‌های شمال کشور تنها 10 درصد نیاز چوبی صنایع کشور را تامین می‌کرد و با اجرای این طرح قرار شد این نیاز با توجه بیشتر به زراعت چوب تامین شود؛ اکنون حدود 220 هزار هکتار زراعت چوب در کشور وجود دارد که بر اساس قانون توسعه برنامه ششم، 75 هزار هکتار دیگر باید به آن اضافه شود اما این مهم تاکنون محقق نشده است.
در کنار محدودیت‌ها در بهره برداری از جنگل‌های شمال و به ثمر نرسیدن زراعت چوب، واردات چوب نیز به داخل کشور به خاطر نوسان نرخ ارز محدودتر شده و تعرفه‌های گمرکی آن نیز افزایش یافته است.
در این میان چشم طمع سوداگران چوب به سمت درختان زاگرس که طبق قانون جزو جنگل‌های حفاظت شده به شمار می‌رود، دوخته شده و طبق گفته شاهدان عینی قلع و قمع درختان در سطوح گسترده ای در جنگل‌های زاگرس و حتی جنگل‌های منطقه ارسباران آذربایجان آغاز شده است.
سوداگران چوب، ناعادلانه درختان جنگلی را قطع می‌کنند و سپس از طریق بیراهه‌ها و جاده‌های فرعی برای تهیه ذغال به کوره‌ها یا به استان‌های شمالی کشور منتقل می‌کنند.
خبرگزاری ایرنا برای بررسی و پیگیری بیشتر مساله قاچاق چوب درختان جنگلی میزگردی تخصصی را با حضور «مجید پاتو» رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری مهاباد، «جعفر نوری» رییس اداره تعزیرات حکومتی مهاباد، سرهنگ «مصیب اسماعیلی» معاون عملیاتی انتظامی مهاباد، «جمال الدین خالدی» مدیرعامل تعاونی محیط زیست مهاباد و «دیاکو توتونچی» همیار و فعال طبیعت در مهاباد برگزار کرد.
** برداشت از جنگل‌های ایران تاریخ 100 ساله دارد
رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری مهاباد گفت: طرح بهره برداری جنگل‌های ایران و غارت این سرمایه ملی به سال‌های 1297 و زمانی که طبق قراردادی بهره برداری از جنگل‌های شمال به پیمانکاران روسی داده شده بود، برمی گردد.
مجید پاتو افزود: جنگل‌های شمال کشور ذخایر بسیار ارزشمندی از دوران سوم زمین شناسی هستند و کشورهای محدودی دارای این گونه پوشش گیاهی بوده و در نوع خود این جنگل به سبب تنوع و اهمیت زیست محیطی بی نظیر است.
وی اضافه کرد: اهمیت جنگل‌های شمال بسیار بالاتر از آن است که از آنها به عنوان تامین کننده نیاز چوبی و دیگر فرآوردهای چوبی استفاده شود.
رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری مهاباد گفت: نیازهای چوبی و فرآوردهای کاغذی از سنوات گذشته به صورت تعریف شده تبیین شده و راه‌های تامین آن نیز بطور کامل مطرح شده است.
وی با اشاره به اجرایی شدن طرح تنفس جنگل‌های شمالی بیان کرد: در این طرح به مدت سه سال حق برداشت و بهره برداری از درختان کامل و تنومند متوقف شده است اما در مورد درختان خشک همچنان ادامه دارد.
پاتو ادامه داد: طرح ممنوعیت بهره برداری از جنگل‌های شمال به طور کامل از سال 1399 اجرایی می‌شود و از این رو مسوولان باید از هم اکنون برای تامین چوب مورد نیاز کشور از طریق زراعت چوب برنامه ریزی کنند.
وی در خصوص اهمیت جنگل‌های زاگرس نیز گفت: جنگل‌های زاگرس با 6 میلیون هکتار مساحت حدود 40 درصد جنگل‌های ایران را تشکیل می‌دهد؛ 70 درصد تیپ گونه‌های جنگلی زاگرس را بلوط‌‌ها تشکیل می‌دهد که در حدود 12 استان کشور گسترده شده است.
به گزارش ایرنا جنگل‌های زاگرس بر اساس مطالعات پالینولوژی در حدود 14 تا 15 هزار سال قبل با درختان پراکنده بلوط و بنه تشکیل شده و از پنج هزار سال پیش جنگل‌های متراکم و نیمه متراکم بلوط به طور کامل در این منطقه ایجاد شده است.
جنگل‌های زاگرس به سه بخش شمالی، میانی و جنوبی تقسیم می‌شود و به لحاظ محافظت از منابع آب و خاک، تولید محصولات فرعی، ذخایر ژنتیکی، مصارف درمانی، توانایی‌های اکوتوریستی و ارزش‌های زندگی دارای اهمیت زیادی است.
** قطع و حمل درختان بدون مجوز ممنوع است
رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری مهاباد اظهار داشت: هر گونه جابجایی و حمل چوب در بین شهرها و جاده‌های بین شهری بدون مجوز رسمی از اداره منابع طبیعی جرم محسوب شده و در صورت مشاهده پیگیری و برخورد قضایی می‌شود.
«پاتو» با اشاره به افزایش پدیده قاچاق چوب به سبب طرح ملی تنفس جنگل‌های شمالی، ادامه داد: برخی افراد سودجو از افزایش قیمت چوب نهایت سوء استفاده را می‌کنند و با قطع درختان کنار رودخانه‌ها و آبراهه‌ها به طور غیرقانونی دست به قاچاق و فروش آن می‌زنند.
وی در خصوص نحوه برخورد با متخلفان قطع، حمل و جابجایی چوب نیز عنوان کرد: جرایم منابع طبیعی در یک سال گذشته بازنگری شده است به طوریکه نقش بازدارندگی آنان بیشتر مورد توجه قرار گرفته و بر همین اساس برای قطع هر درخت 15 تا 75 میلیون ریال جریمه نقدی در نظر گرفته شده است.
«پاتو» اعمال نمره منفی گواهینامه و سلب حق رانندگی از یک تا 2 سال برای رانندگانی که اقدام به جابجایی محموله چوب بدون مجوز رسمی می‌کنند را از دیگر جریمه‌های برخورد با افراد متخلف عنوان کرد.
«پاتو» تاکید کرد: باید به رانندگان کامیون‌ها و ماشین آلات حمل بار در خصوص شرایط حمل بار اطلاع رسانی کرد تا از حمل هرگونه محموله چوبی بدون مجوز رسمی خوداری کنند.
وی افزود: تاریخ مجوز، مدت اعتبار، نوع چوب، تناژ حمل آن و شماره و تایید اداره مربوطه باید در برگه مجوز حمل چوب تعیین و محرز باشد تا اجازه ادامه حرکت به محموله داده شود.
پاتو یادآور شد: گونه‌های موجود در جنگل‌های زاگرس و منطقه ارسباران خاص هستند؛ اغلب درختان این مناطق قابل برداشت نیست و تنها به جهت حفاظت از خاک و ذخایر آبی اهمیت زیست محیطی دارد.
مدیرعامل تعاونی حفظ محیط زیست مهاباد به عنوان نخستین تعاونی کشور در زمینه حفاظت از محیط زیست گفت: با شروع ممنوعیت برداشت چوب تحت عنوان دوره تنفس جنگل‌های شمالی باید نظارت و کنترل دولت بر سایر منابعی که در خطر بهره برداری قرار دارد از جمله جنگل‌های زاگرس و ارسباران بیشتر باشد اما اکنون این نظارت‌ها در حد مطلوب نیست و ما همه روز محموله‌های چوب را در جاده‌ها به وفور مشاهده می‌کنیم.
جمال الدین خالدی افزود: متاسفانه متخلفان زیر سایه ضعف نظارت و برخورد دستگاه‌های مرتبط از جمله محیط زیست، سازمان جنگل‌ها و نیروی انتظامی درختان را از ریشه کنده و به راحتی از مسیرهای رسمی منتقل می‌کنند.
وی با تاکید به اینکه محیط زیست و ذخایر منابع طبیعی ما هم اکنون در شرایط حداقلی خود قرار دارد، بیان کرد: از این رو حفاظت از منابع موجود نیازمند توجه و نظارت بیشتری است.
وی ادامه داد: سیاست برخی از وزارتخانه‌ها از جمله جهاد کشاورزی چندین سال است بر اساس افزایش تولید فرآورده‌ها به قیمت نابودی منابع طبیعی برنامه ریزی شده و اجرا می‌شود که این روند باعث مایوس شدن علاقه مندان و فعالان زیست محیطی شده است.
خالدی همچنین با اشاره به بیانات و فتوای رهبر معظم انقلاب در سال 1396 در خصوص حفظ منابع طبیعی بیان کرد: این امر نشان از بصیرت و آگاهی ایشان نسبت به عواقب نابودی این منابع دارد.
وی اضافه کرد: جنگل‌های زاگرس و ارسباران به عنوان یک سرمایه ارزشمند ملی است که باید با کمترین تخریب و تصرف برای نسل‌ها و فرزندان آینده حفظ کنیم.
** حمل چوب در محورهای مواصلاتی ممنوع است
معاون عملیاتی انتظامی مهاباد گفت: هر گونه حمل محموله‌های چوب در خارج از شهرها و در محورهای مواصلاتی مشمول قانون قاچاق بوده و برخورد با آنان در چهارچوب وظایف عوامل انتظامی است.
سرهنگ مصیب اسماعیلی افزود: دستورالعمل توقف محموله‌های چوب به ایستگاه‌های بازرسی، گشت‌های انتظامی و کلانتری‌های شهرستان ابلاغ شده است.
وی اظهار داشت: از ابتدای امسال پنج محموله چوب قاچاق در این شهرستان کشف و ضبط شده است و متخلفان با تشکیل پرونده به مراجع قضایی و تعزیراتی معرفی شده اند.
وی از شهروندان خواست در صورت مشاهده هرگونه محموله چوب جنگلی و باغی با تماس با شماره تلفن رایگان 110 موضوع را به اطلاع ماموران نیروی انتظامی برسانند.
** متخلفان حمل چوب در تعزیرات حکومتی جریمه می‌شوند
مسوول اداره تعزیرات مهاباد گفت: این اداره به صورت یک سازمان شبه قضایی در برخورد با متخلفان قاچاق چوب عمل کرده و متخلفان را جریمه نقدی می‌کند.
جعفر نوری ادامه داد: طبق ماده 48 قانون اشاره به حمل چوب به عنوان یک کالای قاچاق تلقی شده و در صورت توقیف آن منجر به صدور رای خواهد شد.
وی با بیان اینکه مسله قاچاق چوب از چندین سال قبل در دیگر شهرهای آذربایجان غربی از جمله نقده، ارومیه، اشنویه و خوی دیده شده، گفت: حساسیت به پدیده قاچاق چوب باید زوتر از زمان حال انجام می‌گرفت ولی متاسفانه در سال‌های گذشته هیچ اقدامی در برخورد با این معضل زیست محیطی انجام نشده است.
نوری با قدردانی از ایرنا در حساس سازی جامعه نسبت به برخورد با قاچاق چوب اظهار داشت: این حساسیت باید در تمام نقاط استان وجود داشته باشد زیرا قاچاق چوب هم اکنون به شکل گسترده ای در دیگر شهرهای آذربایجان غربی در حال انجام است و هیچ اقدامی نیز برای برخورد با آنان از سوی مسوولان صورت نمی‌گیرد.
این مسوول با اشاره به اینکه برخورد و شناسایی «اره بدست ها» باید در اولویت مبارزه با قاچاق قرار گیرد، گفت: مبالغ جریمه‌های نقدی محکومان باید در جهت بازیابی و کاشت دوباره درختان صرف شود.
وی اضافه کرد: میزان ارزش گذاری بارهای توقیف شده یک تا سه برابر محموله‌های کشف شده است که در اکثرا موارد به دلیل احساس ندامت و پشیمانی فرد خاطی، جریمه وی به یک برابر هزینه بار حمل شده تقلیل پیدا می‌کند.
نوری اظهار داشت: بیشتر رانندگانی که اکنون محموله آنان توقیف می‌شود در بازرسی و بازجویی از آنان، به این نکته اشاره می‌کنند که چندین سال است چنین بارهای را جابجا میکنند در حالی که از جرم بودن آن خبر نداشته اند.
** رسانه‌ها صدای رسای همیاران طبیعت باشند
یک همیاران طبیعت در مهاباد گفت: رسانه‌ها می‌توانند برای مقابله با پدیده قاچاق چوب صدای رسای همیاران طبیعت باشند و خطرهای گسترش این پدیده را به جامعه منتقل کنند.
«دیاکو توتونچی» با انتقاد از برخورد سلیقه ای با این معضل اجتماعی افزود: باید اجازه داده شود که رسانه‌ها به صورت محلی و منطقه ای در خصوص این پدیده اطلاع رسانی کنند.
وی اضافه کرد: مدارس، مساجد و حتی مهدهای کودک نیز می‌توانند تریبون هایی برای نهادینه کردن فرهنگ همیاری با طبیعت باشند و لازم است با برنامه ریزی دقیق و اصولی از این فرصت به خوبی استفاده شود.
توتونچی با انتقاد از کم کاری صدا و سیما در این زمینه یادآور شد: نقش رسانه ملی و خبرگزاری‌ها در آموزش و اطلاع رسانی به مردم بسیار مهم است و با استفاده از این منابع نیز می‌توان با پدیده‌های تخریب و تصرف‌های غیرقانونی در طبیعت مقابله کرد.
**راهکارهایی عملی برای مقابله با قاچاق چوب پیدا کنیم
رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری مهاباد گفت: واردات چوب با تعرفه‌های کم و اختصاص یافتن یارانه‌های واردات آن می‌تواند در کاهش قاچاق چوب و جلوگیری از غارت کردن این سرمایه‌های گرانبها موثر باشد و به این ترتیب عواقب خطرناک زیست محیطی نابود شدن جنگل‌های زاگرس و ارسباران را کنترل کرد.
«پاتو» بیان کرد: زراعت چوب و استفاده از نهال‌های ویژه که در مدت زمان کمتری نسبت به سایر گونه‌های درختی دیگر رشد می‌کنند به همراه ارایه تسهیلات و بسته‌های تشویقی به کشاورزانی که از این طرح‌ها استفاده می‌کنند از راه‌های پیشگیری از قاچاق چوب به شمار می‌رود.
وی با بیان اینکه عواقب برداشت بی رویه از مراتع و ذخایر زیست محیطی مربوط به منطقه خاصی نیست و کل کشور حتی جهان را دربرمی گیرد، افزود: حساس کردن افکار عمومی و به خصوص روستاییان که سروکار بیشتری با این منابع دارند باید در دستور کار مسوولان قرار گیرد.
«پاتو» ارتباط چهره به چهره با متخلفان و شفاف سازی در خصوص نفع اقتصادی منابع طبیعی در مقابل نفع زیست محیطی را نیز از روش‌های دیگر این فرهنگ سازی دانست.
استفاده از آبگرمکن‌های خورشیدی و تنورهای گازی و جایگزین کردن این امکانات برای افرادی که خواهان دست کشیدن از قطع درختان هستند از دیگر برنامه سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور است.
مدیرعامل تعاونی حفظ محیط زیست مهاباد گفت: شهرهای زاگرس نشین، دهیاران، شوراها، تمام آحاد مردم و کارمندان باید در حفظ منابع طبیعی به خصوص چوب به صورت متحد و با انسجام کافی اقدام کنند و اجازه سوءاستفادهای احتمالی را به حداقل برسانند.
خالدی با اشاره به ضرورت رسیدگی بیشتر به پدیده قاچاق چوب افزود: جلوگیری و مقابله با این حرکت باید در منشا آن اتفاق بیافتد و اکتفا به برخورد با سودجویان این پدیده نمی‌تواند عامل کافی برای کنترل باشد.
جنگل‌های زاگرس و خطرهای ناشی از نابودنی آنها تنها به قطع چند اصله درخت، ارزش‌های طبیعی و ذخیرگاهی ژنتیکی، اهمیت این جنگل‌ها در ذخیره آب و مقابله با ورود ریزگردها به فلات ایران ختم نمی‌شود، زاگرس سکونتگاه چند هزار ساله انسان هایی است که با بهره برداری از منابع جنگلی زندگی خود را سپری می‌کنند و هنوز هم دامن این جنگل‌ها مامنی برای زیست انسان است.
حفاظت از جنگل‌های زاگرس وظیفه یک نهاد یا سازمان خاصی نیست و همگان باید خود را در برابر جنگل‌های زاگرس و مقابله با قطع درختان جنگلی مسوول بدانند.
9903/3020/6185/3072
انتهای پیام /*